Các vắc xin cần tiêm sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán

Sau Tết Nguyên Đán 2025, các chuyên gia y tế cảnh báo về nguy cơ gia tăng số ca mắc các bệnh truyền nhiễm trên cả nước, đặc biệt là cúm mùa và các bệnh hô hấp. Từ đầu năm 2025 đến nay, Việt Nam ghi nhận 912 trường hợp mắc cúm, các trường hợp mắc chủ yếu là cúm A/H1N1, A/H3N2 và cúm B. Hiện nay, tại VNVC đang có đầy đủ vắc xin cúm Tứ giá thế hệ mới phòng 4 chủng virus cúm A (H1N1, H3N2) và cúm B (Yamagata, Victoria) dành cho trẻ từ 6 tháng, phụ nữ mang thai và người lớn, đồng thời tăng cường thời gian hoạt động đến 18h tối, đáp ứng tối đa nhu cầu tiêm vắc xin cúm và các vắc xin quan trọng sau dịp Tết của người dân.

Đây là những thông tin quan trọng được các chuyên gia y tế khuyến cáo trong chương trình tư vấn trực tuyến “Tiêm vắc xin trở lại sau Tết” diễn ra vào tối ngày 5/2/2025 (Mùng 8 Tết Âm lịch). Quý Khách có thể xem lại chương trình ngay tại đây:

Tăng cao số ca mắc cúm và các bệnh đường hô hấp sau Tết

Sau Tết Nguyên Đán 2025, tình hình dịch bệnh tại nhiều quốc gia ghi nhận những diễn biến phức tạp, đặc biệt là dịch cúm mùa tại các quốc gia Bắc bán cầu thuộc khu vực Đông Nam Á. Tại Nhật Bản và Hàn Quốc, số ca mắc cúm tăng cao đáng báo động, đạt mức kỷ lục trong nhiều năm qua. Trong khi đó, tại Việt Nam, bệnh cúm mùa cũng có xu hướng gia tăng nhanh chóng với những diễn biến khó lường. Theo thống kê mới nhất, từ đầu năm 2025, cả nước đã ghi nhận 912 ca cúm, trong đó, không ít trường hợp trở nặng và phải nhập viện điều trị tích cực.

Dữ liệu từ Bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy số ca từ 200 ca/tuần giữa tháng 12/2024 đã tăng lên hơn 1.200 ca trong dịp Tết, cao gấp 6 lần. Các bệnh viện lớn như Bạch Mai, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương và Lão khoa Trung ương ghi nhận nhiều bệnh nhân nhập viện với triệu chứng nặng như sốt cao, ho, khó thở, đặc biệt ở người cao tuổi có bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh phổi. Hiện Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương đang điều trị 8 bệnh nhân cúm, một số trường hợp cúm A diễn tiến nặng phải can thiệp ECMO.

Lý giải cho diễn biến này, BS Trương Hữu Khanh - Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP.HCM cho biết thời điểm giao mùa Đông - Xuân trùng với Tết Nguyên Đán thường là mùa cao điểm của các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp, trong đó có cúm. Thời tiết lạnh khiến hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho virus cúm phát triển và lây lan.

Sau dịp Tết Nguyên Đán, thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng thường bị xáo trộn, khiến cơ thể mất cân bằng. Việc tham gia các hoạt động lễ hội tập trung đông người trong kỳ nghỉ Tết làm tăng nguy cơ tiếp xúc và lây nhiễm virus cúm. Đây là yếu tố quan trọng giải thích tại sao số ca cúm ở Việt Nam gia tăng nhanh chóng trong những ngày đầu năm 2025.

Ngoài ra, virus cúm có khả năng đột biến và tái tổ hợp thường xuyên, khiến cơ thể không thể duy trì miễn dịch lâu dài sau các lần nhiễm trước đó. Mỗi năm, các chủng virus cúm lưu hành có tính chất khác nhau, với chủng cúm A (H1N1, H3N2) và cúm B xuất hiện phổ biến, đồng thời gây ra những làn sóng bệnh nặng hơn ở các đối tượng dễ tổn thương.

Bác sĩ Khanh cảnh báo, bệnh cúm mùa có thể tiếp tục gia tăng và diễn biến phức tạp trong những tuần tới. Điều này xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm sự biến đổi thời tiết bất thường, nhiệt độ giảm lạnh hơn so với dự báo, cùng với khí hậu ẩm ướt mùa xuân – điều kiện lý tưởng giúp virus cúm lây lan nhanh chóng.

Bên cạnh đó, ý thức phòng bệnh chưa cao trong cộng đồng là một nguyên nhân đáng lo ngại. Nhiều người vẫn xem cúm là bệnh nhẹ, không cần tiêm vắc xin phòng ngừa hoặc điều trị sớm. Trên thực tế, cúm có thể trở thành nguy cơ lớn đối với nhóm trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có bệnh nền mạn tính như phổi tắc nghẽn mạn tính, tiểu đường, bệnh tim mạch. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, cúm mùa có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, suy hô hấp hoặc thậm chí suy đa tạng. Trong một số trường hợp, liệu pháp ECMO (tim phổi nhân tạo) đã phải được sử dụng để duy trì sự sống cho bệnh nhân bị bệnh nặng.

Sự nguy hiểm của cúm mùa và các bệnh hô hấp

Về gánh nặng của bệnh cúm và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp tác động đến sức khỏe của người bệnh, đặc biệt đối với người lớn, người cao tuổi, người có bệnh nền mạn tính COPD, BS.CKII Mã Thanh Phong – Trưởng Đơn vị Hô hấp, khoa Nội Tổng hợp, BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết bệnh đường hô hấp là những bệnh lý ảnh hưởng đến hệ hô hấp, bao gồm cả đường hô hấp trên (mũi, họng, xoang) và đường hô hấp dưới (khí quản, phế quản, phổi).

Các tác nhân gây bệnh hô hấp rất đa dạng, bao gồm vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng hoặc yếu tố vật lý và hóa học như ô nhiễm không khí, khói bụi, thậm chí là khói từ đám cháy. Các bệnh hô hấp thường gặp như viêm mũi, viêm họng, viêm xoang, viêm phế quản và viêm phổi đều có thể trở nên nghiêm trọng hơn ở người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).

Nguy cơ này xuất phát từ đặc tính đặc biệt của COPD – một bệnh viêm mạn tính đường thở làm tổn thương niêm mạc và suy giảm chức năng của hệ thống lông chuyển, vốn hoạt động như một "chiếc chổi tự nhiên" giúp loại bỏ vi khuẩn, virus và bụi bẩn khỏi phổi. Khi niêm mạc bị tổn thương bởi các yếu tố như hút thuốc lá hoặc ô nhiễm không khí, "chiếc chổi" này không còn hoạt động hiệu quả, khiến người mắc COPD dễ nhiễm trùng hơn và khi mắc cúm hoặc viêm phổi, bệnh thường diễn tiến nặng nề hơn.

Hơn nữa, nhiều bệnh nhân COPD sử dụng thuốc hít corticosteroid để kiểm soát triệu chứng. Dù giúp giảm viêm, loại thuốc này lại làm suy giảm miễn dịch tại chỗ, khiến họ dễ bị nhiễm virus và vi khuẩn hơn, làm tăng nguy cơ bệnh nặng khi nhiễm bệnh hô hấp.

Khi có các dấu hiệu như ho kéo dài, khó thở, đau tức ngực, sốt cao hoặc mệt mỏi bất thường, người dân cần thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị, đặc biệt với người cao tuổi, bệnh nhân COPD hoặc những người có bệnh nền. Việc điều trị chậm trễ có thể dẫn đến suy hô hấp, viêm phổi nặng và thậm chí tử vong.

Để phòng ngừa bệnh, người dân nên tiêm phòng vắc xin cúm và phế cầu khuẩn theo khuyến cáo, đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, giữ vệ sinh tay sạch sẽ và duy trì lối sống lành mạnh. Với bệnh nhân COPD, cần tuân thủ điều trị theo hướng dẫn bác sĩ, hạn chế tiếp xúc với khói thuốc và chất kích thích để bảo vệ hệ hô hấp tốt nhất. Chủ động phòng bệnh là cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Các diễn biến dịch tễ khác sau Tết

Dại cũng là bệnh truyền nhiễm có diễn biến phức tạp sau Tết. Thông thường, cao điểm tiêm vắc xin phòng dại tập trung vào các tháng mùa nóng, từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm. Tuy nhiên, trong dịp Tết Nguyên Đán 2025, hệ thống tiêm chủng VNVC ghi nhận lượng người đến tiêm vắc xin dại tăng đột biến. Chỉ trong 3 ngày giáp Tết, gần 4.500 lượt người đã tiêm vắc xin, với hơn 50% là tiêm dự phòng, tăng 30% so với cùng kỳ năm 2024. Đặc biệt, trong 2 ngày mùng 4 và 5 Tết (tức ngày 1-2/2/2025), khi các trung tâm tiêm chủng VNVC bắt đầu hoạt động trở lại, gần 4.000 lượt người đã tranh thủ đến tiêm phòng dại.

Lý do chính khiến số lượng tiêm vắc xin dại tăng cao là nhờ nhận thức của người dân về sự nguy hiểm của bệnh dại đã cải thiện rõ rệt. Nhiều người chủ động tiêm phòng dự phòng dù chưa từng bị vật nuôi cắn hoặc cào. Đặc biệt trong dịp Tết Ất Tỵ 2025, khi các hoạt động đi chơi, chúc Tết và giao lưu với gia đình, họ hàng khiến nguy cơ bị vật nuôi cào, cắn gia tăng, nhiều người đã chủ động đến các điểm tiêm chủng ngay sau khi hệ thống hoạt động lại.

Bệnh dại là căn bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong gần như 100% khi triệu chứng xuất hiện. Virus dại tấn công hệ thần kinh, gây sợ gió, sợ nước, suy hô hấp và tử vong chỉ trong 10 ngày. Hiện nay, không có thuốc điều trị đặc hiệu và các ca chữa khỏi trên toàn thế giới là vô cùng hiếm. Tiêm vắc xin là biện pháp duy nhất cứu sống người bị phơi nhiễm. Virus di chuyển theo dây thần kinh đến não, với các vết cắn ở đầu, mặt, cổ khiến virus lây lan nhanh và nguy hiểm hơn. Sau khi bị cắn, cần rửa vết thương thật kỹ dưới vòi nước với xà phòng trong 15 phút để loại bỏ virus, sau đó đến cơ sở y tế để được tiêm vắc xin ngay.

Bên cạnh đó, các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác cũng đang ghi nhận những diễn biến khó lường vào giai đoạn đầu năm. Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, diễn biến dịch bệnh năm 2025 phụ thuộc vào tình hình dịch các năm trước và tỷ lệ tiêm vắc xin trong cộng đồng. Bệnh tay chân miệng đã bùng phát mạnh vào năm 2023 nên khả năng tái bùng phát trong năm 2025 là thấp, có thể vài năm sau mới quay lại.

Dịch sởi được dự báo kéo dài đến tháng 6/2025 trước khi giảm dần, với điều kiện tỷ lệ tiêm vắc xin được duy trì ổn định. Trong khi đó, sốt xuất huyết có nguy cơ quay lại theo chu kỳ, đặc biệt vào mùa mưa hoặc khi các biện pháp phòng bệnh bị lơ là. Bệnh cúm mùa dự kiến sẽ tiếp diễn do thời tiết lạnh kéo dài, nhưng có thể giảm khi thời tiết ấm lên. Ở trẻ em, các bệnh hô hấp như viêm phế quản, viêm đường hô hấp dưới được dự đoán sẽ tiếp tục gia tăng vì ảnh hưởng của thời tiết. Năm 2025, sốt xuất huyết và bệnh hô hấp vẫn là hai mối nguy chính nếu không triển khai các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Chủ động tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch cho trẻ em và người lớn càng sớm càng tốt theo lịch tiêm khuyến cáo là biện pháp phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả nhất, đảm bảo sức khỏe tốt cho người dân quay trở lại với cuộc sống thường nhật hậu Tết Nguyên Đán.

Tiêm vắc xin trở lại sau Tết

Trước và sau tết là thời điểm nhiều gia đình thường lơ là hoặc quên lịch tiêm chủng vắc xin, nhiều người lại có lịch tiêm rơi đúng vào dịp nghỉ Tết. Việc trì trệ trong hành trình tiêm chủng này có thể dẫn đến các nguy cơ nghiêm trọng, làm suy yếu khả năng phòng bệnh, đặc biệt là đối với những bệnh truyền nhiễm có tính chất lây lan nhanh như sởi, cúm, thủy đậu, viêm não Nhật Bản, viêm màng não do não mô cầu…

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết vắc xin hoạt động dựa trên cơ chế giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh, nhưng để đạt được hiệu quả tối ưu, việc tiêm chủng phải tuân thủ đúng lịch trình qui định. Nếu lỡ nhịp tiêm, đặc biệt là các mũi nhắc theo phác đồ của từng loại vắc xin, cơ thể có thể không kịp sản xuất đủ kháng thể hoặc khả năng phòng bệnh suy giảm theo thời gian. Chính vì vậy, những trẻ em hoặc người lớn không tuân thủ tiêm đúng lịch, đặc biệt là sau những ngày nghỉ Tết kéo dài, cần được tiêm bù hoặc tiêm đuổi kịp thời để đảm bảo miễn dịch đầy đủ trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh.

Bác sĩ Chính khuyến cáo các bậc phụ huynh và người dân không nên chủ quan trước việc bỏ lỡ các mũi tiêm, đặc biệt là thời điểm sau Tết. Vì chỉ cần một số lượng nhỏ các cá nhân không được tiêm chủng, nguy cơ xuất hiện các “khoảng trống miễn dịch” rất cao. Điều này có thể dẫn đến các đợt bùng phát dịch trong cộng đồng.

Tiêm vắc xin bù không chỉ phục hồi khả năng bảo vệ cá nhân mà còn góp phần gia tăng tỷ lệ bao phủ vắc xin trong cộng đồng, ngăn chặn nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Những đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ sơ sinh, người già, sản phụ và người có bệnh lý nền như tiểu đường hay bệnh phổi mạn tính sẽ được hưởng lợi lớn từ một cộng đồng có tỷ lệ tiêm chủng cao.

Ngay sau Tết, người dân cần kiểm tra lại lịch tiêm ngừa của bản thân và gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ, đến các trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất hoặc liên hệ hotline 028.7102.6595 để được tư vấn, khám sàng lọc và chỉ định tiêm ngừa đầy đủ, đúng lịch các vắc xin quan trọng, đảm bảo sức khỏe tốt trong giai đoạn dịch bệnh diễn biến ngày càng phức tạp như hiện nay.

VNVC là Hệ thống hàng trăm trung tâm tiêm chủng vắc xin an toàn - uy tín - chất lượng cho trẻ em và người lớn, các trung tâm phân bố rộng khắp tại hơn 55 tỉnh thành, sẵn sàng hỗ trợ nhắc lịch và tư vấn để đảm bảo trẻ được tiêm đúng và đủ liều.

VNVC sở hữu danh mục gần 50 loại vắc xin, giúp phòng ngừa hiệu quả nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho cả trẻ em và người lớn. Tất cả vắc xin tại đây đều được nhập khẩu chính hãng từ các tập đoàn sản xuất uy tín trên thế giới, bảo quản trong hệ thống dây chuyền lạnh hiện đại đạt chuẩn GSP quốc tế, đảm bảo chất lượng tối ưu.

Bên cạnh đó, VNVC tự hào khi sở hữu đội ngũ đội ngũ y bác sĩ, điều dưỡng chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, 100% được đào tạo và cấp chứng chỉ an toàn tiêm chủng theo quy định của Bộ Y tế. Mỗi khách hàng khi đến tiêm đều được khám sàng lọc cẩn thận, tư vấn chuyên sâu và lựa chọn loại vắc xin phù hợp nhất, giúp tối ưu hiệu quả bảo vệ.

Không chỉ chú trọng đến chuyên môn, VNVC còn đầu tư cơ sở vật chất hiện đại với đầy đủ tiện ích như phòng khám, phòng tiêm, khu theo dõi sau tiêm, phòng xử trí phản ứng nhanh, phòng cho bé bú, khu vực thay tã, khu vui chơi trẻ em... Đặc biệt, khách hàng được sử dụng miễn phí các tiện ích cao cấp như wifi tốc độ cao, nước uống, gửi xe miễn phí, hỗ trợ tã/bỉm cho bé.

Đặc biệt, giá tiêm chủng tại VNVC là mức giá tốt và hợp lý, cam kết luôn bình ổn kể cả khi khan hiếm. Ngoài ra, VNVC còn nỗ lực triển khai nhiều chính sách hỗ trợ tài chính tiêm chủng thông minh, “tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau” 0% lãi suất, hỗ trợ chia nhỏ chi phí mua Gói vắc xin thành nhiều lần thanh toán, nhiều chương trình ưu đãi giá tiêm vắc xin lẻ và vô vàn phần quà hấp dẫn khác như vali, balo chống gù, thú bông, balo học sinh, áo mưa, nón bảo hiểm, túi giữ nhiệt…