Chương trình cộng đồng: Lớp tư vấn sức khỏe thai, sản số 10

Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván là 3 bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng có thể gây tử vong cao ở trẻ nhỏ. Tổ chức y tế thế giới (WHO) và CDC (Mỹ) khuyến cáo phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt là phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin phòng bệnh Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván vào tuần thai thứ 27 đến trước tuần thai thứ 35 của thai kỳ. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo nhất dành cho con yêu, không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho bé, mẹ cũng nhận được những lợi ích bất ngờ khi nuôi con bằng sữa mẹ tự thân.

Lớp học đã được diển ra, mời bạn xem bài tổng kết lớp tư vấn sức khỏe thai sản số 10.

Lớp tư vấn Sức khỏe Thai Sản số 10 diễn ra lúc 14h chiều, thứ Bảy, ngày 16/09/2023 tại VNVC Tân Phú (Tầng 1, Toà nhà Oriental Plaza, 685 Âu Cơ, P.Tân Phú, TP.HCM) với sự đồng hành của Tập đoàn Dược phẩm Sanofi với sự tham gia của 2 chuyên gia hàng đầu đón nhận sự quan tâm của đông đảo Mẹ bầu thông qua các khảo sát đã được thực hiện:

1. BS Lê Thị Trúc Phương, Chuyên viên Y khoa, Hệ thống VNVC với bài giảng với bài giảng “Những điều cần biết về vắc xin Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván cho mẹ bầu”. Bác sĩ Lê Thị Trúc Phương là vị bác sĩ thân quen, nhận được nhiều sự tin tưởng, quý mến của bậc phụ huynh và em nhỏ tại VNVC. Những chia sẻ của BS Lê Thị Trúc Phương đều rất quý báu giúp nhiều Bố Mẹ thêm vững vàng cho hành trình làm Bố Mẹ sắp tới.

2. ThS.BS Nguyễn Thị Quý Khoa, Trung tâm Sản phụ khoa, HT BVĐK Tâm Anh với bài giảng: “Nuôi con bằng sữa mẹ và các bệnh lý tuyến vú lành tính thường gặp sau sinh”. ThS.BS Nguyễn Thị Quý Khoa là vị bác sĩ tài hoa với hơn 33 năm kinh nghiệm thực tiễn, từng tu nghiệp tại Bệnh viện Royal Norshore Hospital, University of Sydney, Australia, Học Mãi Felowship và nhiều bệnh viện hàng đầu Việt Nam, tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu, hoàn thành xuất sắc nhiều chứng chỉ quan trọng trong lĩnh vực Sản Phụ khoa.

Lịch học chi tiết của Lớp Tư vấn sức khỏe Thai - Sản số 10:

• Thời gian: 13h30 – 16h, thứ Bảy, ngày 16/09/2023
• Địa điểm: VNVC Tân Phú (Tầng 1, Toà nhà Oriental Plaza, 685 Âu Cơ, P.Tân Phú, TP.HCM)
• 13h30 - 14h00: Đón tiếp, hướng dẫn và trao quà
• 14h00 - 14h35: Bài 1 - Những điều cần biết về vắc xin Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván cho mẹ bầu
• 14h35 - 14h50: Giải lao - Teabreak
• 14h50 - 15h20: Bài 2 - Nuôi con bằng sữa mẹ và các bệnh lý tuyến vú lành tính thường gặp sau sinh
• 15h20 - 16h00: Tư vấn giải đáp thắc mắc
• 16h00: Tư vấn gói sinh, các vắc xin quan trọng cho mẹ bầu.

Mời Ba, Mẹ đăng ký tham gia ngay TẠI ĐÂY

Những điều cần biết về vắc xin Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván cho mẹ bầu

Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván là 3 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm phổ biến, được xem là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ nhỏ, đặc biệt trẻ dưới 1 tuổi chiếm đến 90%. Trong đó, ho gà là một vấn đề cần quan tâm của y tế, ngay cả ở những nước phát triển khiến hơn 300.000 trường hợp tử vong và khoảng 30 - 50 triệu trường hợp mắc ho gà mỗi năm trên thế giới. Chuyên gia cho biết những tháng đầu đời hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển đầy đủ, hệ thống niêm mạc đường hô hấp, hệ thống tiêu hóa, niêm mạc da còn non nớt, mỏng manh. Hệ thống thứ hai là tế bào miễn dịch chưa trải qua quá trình luyện tập, kháng thể chưa toàn diện khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh ho gà cao nhất và dễ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, mất nước, khó thở hoặc ngưng thở do oxy không đủ cung cấp lên não, viêm não xuất huyết kết mạng, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Hầu hết các trường hợp tử vong do ho gà là dưới 1 tuổi, khi trẻ còn quá nhỏ, chưa đủ ngày tuổi để tiêm phòng vắc xin phòng bệnh hoặc chưa hoàn thành đủ phác đồ tiêm.

Tại buổi tư vấn trực tuyến “Lao, tiêu chảy cấp do rota, phế cầu và các bệnh nguy hiểm ở trẻ ngay sau khi chào đời”, ThS Nguyễn Diệu Thúy, Chuyên viên Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC chia sẻ: Bạch hầu đã lâu không thấy xuất hiện nhưng thực chất không biến mất. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính rất dễ lây thành dịch, khi tiếp xúc nước bọt bệnh nhân thì người lành có thể mắc bệnh, triệu chứng giả mạc ở hầu họng, thanh quản, ở mũi, hiếm hơn thì ở da. Biến chứng gây viêm cơ tiêm, viêm dây thần kinh nếu không được phát hiện điều trị kịp thời tỷ lệ tử vong cao đến 10%, hoặc thậm chí đến 20% dưới 20 tuổi, người trên 40 tuổi.

Theo đó, uốn ván cũng là một căn bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao (25 – 90%), đặc biệt là ở phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Theo ước tính sơ bộ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 500.000 trẻ bị chết vì uốn ván sơ sinh ở các nước đang phát triển. Trẻ sơ sinh bị trực khuẩn Clostridium tetani xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh thông qua vết cắt dây rốn bằng dụng cụ có mang nha bào uốn ván như: dao, kéo, bông băng không được tiệt trùng vệ sinh đúng quy cách. Trẻ sơ sinh rất dễ mắc uốn ván nếu trong quá trình mang thai người mẹ chưa được tiêm vắc xin phòng ngừa căn bệnh này.

Tdap là chữ viết tắt tên gọi của loại vắc xin được sử dụng để phòng ngừa 3 bệnh nhiễm trùng là ho gà, bạch hầu, uốn ván. Tổ chức y tế thế giới (WHO) và CDC (Mỹ) khuyến cáo phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt là phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin phòng bệnh Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván vào tuần thai thứ 27 đến trước tuần thai thứ 35 của thai kỳ nhằm truyền kháng thể chống ho gà, uốn ván sang cho thai nhi trong bụng mẹ giúp chống lại các bệnh truyền nhiễm sớm khi mà trẻ chưa được tiêm vắc xin bảo vệ.

Trước khi vắc xin xuất hiện, ước tính có tới 200.000 ca mắc bạch hầu, 200.000 ca mắc ho gà và hàng trăm trường hợp bị uốn ván đã được báo cáo tại Hoa Kỳ mỗi năm. Kể từ khi vắc xin Tdap được đưa vào sử dụng, các báo cáo về những trường hợp mắc bệnh đã giảm đến 99% đối với uốn ván và bạch hầu và khoảng 80% đối với bệnh ho gà. Do đó, để bảo vệ em bé trong khoảng thời gian đặc biệt nhạy cảm này, các mẹ bầu nên tiêm vắc xin Ho gà - Bạch hầu - Uốn ván trong mỗi lần mang thai.

Nuôi con bằng sữa mẹ và các bệnh lý tuyến vú lành tính thường gặp sau sinh

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn chỉnh và phù hợp nhất cho bé, được đánh giá là tiêu chuẩn vàng cho dinh dưỡng trẻ nhũ nhi bởi trong sữa mẹ có chứa nhiều kháng thể giúp trẻ chống lại các bệnh nhiễm khuẩn, đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như năng lượng, đạm, đường, vitamin và muối khoáng với tỷ lệ thích hợp cho sự hấp thu của hệ tiêu hóa và phát triển của bé. Trẻ được bú mẹ ít mắc các bệnh tiêu chảy, viêm phổi và một số bệnh khác so với trẻ không được bú mẹ, giúp trẻ nhũ nhi phát triển toàn diện.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trường Cao đẳng Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (American College of Obstetricians and Gynecologists) và Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics – AAP) khuyến khích các mẹ nên cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời, không sử dụng các loại sữa công thức, nước trái cây hoặc nước lọc thay thế. Sau thời điểm này, dù bé ăn được các loại thực phẩm khác, vẫn khuyến khích cho bé bú sữa mẹ tiếp tục trong suốt 1 năm đầu đời. Do đó, để đảm bảo chất lượng dinh dưỡng của sữa mẹ được bảo tồn cao, ngoài việc chú ý đến chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày các mẹ bầu cũng nên thường xuyên theo dõi, quan sát bầu ngực mỗi ngày để kịp thời phát hiện các bệnh lý lành tính tuyến vú thường gặp sau sinh.

Bệnh lý lành tính tuyến vú là một trong những vấn đề thường gặp ở tuyến vú của phụ nữ mang thai và sau sinh. Trong thời kỳ này, ngực của người phụ nữ phải đối mặt với một số thay đổi sinh lý cơ thể làm sản phụ có thể cảm nhận được sự dày lên của mô tuyến vú hoặc sở thấy các khối u trong giai đoạn này. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh cần đi khẩn trương thăm khám sớm để chẩn đoán chính xác bệnh lý tuyến vú cụ thể, nhằm có phương pháp điều trị đúng, chủ động ngăn ngừa biến chứng xấu có thể xảy ra. Một số bệnh lý tuyến vú lành tính ở phụ nữ ở giai đoạn mang thai và cho con bú là:

1. Viêm tuyến vú (viêm tuyến sữa)

Theo WHO, bệnh lý viêm tuyến vú là tình trạng mô tuyến vú bị viêm nhiễm ở một hay nhiều ống dẫn sữa dẫn đến các mô vú của phụ nữ bị sưng phù bất thường, thường gặp trong thời kỳ cho con bú đặc biệt trong 6 tuần đầu sau sinh. Một số ít các bà mẹ gặp trong giai đoạn thai kỳ.

Nguyên nhân thường gặp nhất là do vi khuẩn Gram dương - tác nhân chính xâm nhập và gây viêm tuyến vú, trong đó phổ biến nhất là Staphylococcus aureus – Tụ cầu vàng. Lỗ đổ của ống dẫn sữa và những vết nứt trên núm vú là “cửa vào” của vi khuẩn gây bệnh. Đặc biệt trong quá trình cho con bú, vi khuẩn thường trú trong miệng và mũi của bé cũng có cơ hội xâm nhập vào sâu tuyến vú thông qua ống dẫn sữa.

Biểu hiện thường gặp là ngứa, đau, sưng vú và thường xảy ra ở một bên. Khi cho con bú có cảm giác sữa tiết ra không thông suốt, nóng rát. Trong trường hợp nặng người mẹ có thể bị sốt cao, rất đau, tuyến sữa có mủ. Bệnh có nguy cơ cao tiến triển gây ra áp xe vú khi mủ tập trung trong các mô vú. Nặng hơn có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết và tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

2. Áp xe vú

Áp xe vú sau sinh là tình trạng ổ viêm nằm sâu trong tuyến vú khi tuyến vú bị viêm nhưng không được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách. Từ viêm nhiễm đầu vú, vi khuẩn Staphylococcus aureus sẽ đi vào ống dẫn sữa gây viêm tuyến vú; nếu được phát hiện và điều trị kịp thời có thể viêm nhiễm sẽ thuyên giảm và khỏi hoàn toàn; tuy nhiên nếu điều trị muộn nơi viêm nhiễm sẽ tạo nên ổ áp xe khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Ước tính sơ bộ cho thấy, khoảng 5-11% các trường hợp áp xe vú là ở phụ nữ sau sinh và cho con bú, phổ biến nhất từ tuần thứ 3 đến tuần thứ 8 sau sinh, ít khi gặp trong thời kỳ mang thai trừ trường hợp xây xước là tổn thương núm vú.

Biểu hiện thường gặp là cảm giác căng tức, sưng đau và nóng rát ở bầu ngực, sờ vào thấy bầu ngực cứng, da đầu núm vú hoặc bầu ngực bị ửng đỏ, núm vú có thể thụt vào trong kèm mủ trắng mùi khó chịu xuất hiện. Các biểu hiện toàn thân xuất hiện như sốt cao, người lạnh run, mệt mỏi, ăn uống kém…

Áp xe vú nếu không được can thiệp và điều trị kịp thời sẽ làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người mẹ, chất lượng sữa cho con bú, nguy hiểm nhất có thể dẫn đến hoại tử vú hoặc tiến triển thành ung thư vú. Do đó, nếu có dấu hiệu nghi ngờ viêm tuyến vú hoặc áp xe vú cần khẩn trương thăm khám để được chẩn đoán xác định và điều trị tích cực, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe của mẹ và em bé.

3. U sợi tuyến

U sợi tuyến là khối u lành tính nhất ở vú được tạo thành từ mô liên kết và mô tuyến, xuất hiện trong thai kỳ và giai đoạn cho con bú, hường gặp ở phụ nữ trẻ tuổi. Đến nay vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân của u sợi tuyến. Một số nghiên cứu cho thấy nội tiết sinh dục nữ (estrogen) có một phần trong tác động đến sự phát triển của khối u. Những khối u này có thể phát triển, đặc biệt là trong giai đoạn phụ nữ mang thai và có thể co nhỏ lại khi ở vào tuổi mãn kinh. U sợi tuyến thường là một khối u rất khác với mô xung quanh: cảm giác sờ thấy chắc, di động, không đau, bề mặt trơn láng, có thể xuất hiện ở một hoặc cả hai bên vú. Mặc dù không nguy hiểm đến tính mạng nhưng u sợi tuyến vẫn cần được chẩn đoán và điều trị.

4. Tiết dịch núm vú

Tiết dịch núm vú là hiện tượng dịch tiết ra từ núm vú có thể xuất hiện ở một hay cả hai bên vú, xảy ra tự nhiên hoặc khi bóp nặn núm vú và và có thể kéo dài đến 2 đến 3 năm sau khi ngưng cho con bú. Nguyên nhân gây tiết dịch núm vú có thể liên quan đến viêm vú, chấn thương vú, sự thay đổi sợi bọc, rối loạn nội tiết/ thay đổi nội tiết trong chu kỳ kinh, bệnh Paget’s,... Dịch tiết này không phải là sữa, chảy ra từ núm vú qua cùng một ống dẫn sữa. Màu sắc có thể có màu giống sữa, trắng trong, hoặc vàng, xanh lá cây, nâu thậm chí là máu, đặc nhầy hoặc loãng.

Tiết dịch núm vú ở phụ nữ khi mang thai và cho con bú là bình thường. Tiết dịch núm vú ở phụ nữ không mang thai hoặc không cho con bú thì ít gặp, có thể không đáng lo ngại nhưng người bệnh nên thăm khám để bác sĩ chẩn đoán chính xác. Trong bất kỳ trường hợp nào ở nam giới bị tiết dịch ở núm vú cũng nên được đánh giá.

5. Nang bọc sữa

Nang bọc sữa là tổn thương lành tính thường trong vài tuần hoặc vài tháng ở phụ nữ vào thời điểm cai sữa cho con. Nang bọc sữa đôi khi cũng xuất hiện trong tam cá nguyệt thứ 3 của thai kỳ. Một số ít trường hợp xuất hiện trong giai đoạn cho con bú có liên quan đến việc giảm tần suất cho con bú.

Nguyên nhân gây ra nang bọc sữa là do sự tắc nghẽn ống dẫn sữa tạo ra một khối nang chứa sữa tồn đọng trong mô vú. Biểu hiện là khối u sưng to nhưng không đau, đỏ nóng, đây cũng là một biểu hiện khác viêm tuyến vú hoặc áp xe vú. Tổn thương lành tính này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc nhiều ổ, một bên hoặc cả hai bên. Vị trí hay gặp của nang bọc sữa thường ở dưới quầng vú. Biến chứng phổ biến thường gặp là nang bọc sữa bội nhiễm và có nguy cơ diễn tiến thành ổ áp xe.

Hầu hết các nang bọc sữa có xu hướng tự thoái triển và không cần can thiệp chọc hút. Tuy nhiên, trong trường hợp nang bọc sữa là một khối u phức tạp hoặc gây khó chịu cho người bệnh thì bác sĩ chuyên môn sẽ chỉ định chọc hút dưới hướng dẫn siêu âm.

6. U tuyến sữa

U tuyến sữa có thể gặp chủ yếu trong quá trình cho con bú và tam cá nguyệt thứ ba của thai kỳ, một số trường hợp xuất hiện ở tam cá nguyệt đầu và tam cá nguyệt thứ hai thai kỳ. U tuyến sữa xuất hiện do sự tăng sản quá mức của vùng mô tuyến sữa hoặc phát triển trên một u sợi tuyến có sẵn từ trước. U tuyến sữa có thể tự biến mất vào giai đoạn cuối của thời kỳ mang thai, cho con bú hoặc cũng có thể biến mất do hoại tử, tương tự như u xơ tuyến. U tuyến sữa có biểu hiện rất giống u sợi tuyến: khối u mềm, di động, không đau, có thể xuất hiện nhiều khối và ở cả hai bên vú. Đặc điểm nổi bật của khối u tuyến sữa là có xu hướng biến mất sau khi ngừng cho con bú.

Tất cả các thông tin về vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván và kiến thức hữu ích phòng ngừa các bệnh lý tuyến vú lành tính thường gặp sau sinh sẽ được giải đáp bởi các chuyên gia uy tín của Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC và Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh trong Lớp tư vấn sức khỏe Thai – Sản diễn ra vào ngày 16/09/2023 tại VNVC Tân Phú.

Quý Khách hàng có thể đăng ký Lớp tư vấn miễn phí dễ dàng tại:

• Liên hệ tổng đài: 028 7102 6595
• Truy cập Group: https://www.facebook.com/groups/1172585437024031
• Tham gia nhóm Zalo để được hỗ trợ: https://zalo.me/g/dyqbin013
• Truy cập website: https://vnvc.vn/lop-hoc-tien-san/
• Truy cập Fanpage: https://www.facebook.com/trungtamtiemchungvnvc