Tổng kết Lớp tư vấn sức khỏe Thai, Sản số thứ 10

Sáng ngày 16/09/2023, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC phối hợp cùng Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tổ chức Lớp tư vấn sức khỏe Thai, Sản số thứ 10 tại VNVC Tân Phú với sự đồng hành của Tập đoàn dược phẩm hàng đầu thế giới – Sanofi (Pháp).

Lớp tư vấn với sự tham gia của hai chuyên gia trong lĩnh vực y tế dự phòng, sản phụ khoa là BS Lê Thị Trúc Phương – Chuyên viên Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC và ThS.BS Lê Thị Quý Khoa – Trung tâm Sản phụ khoa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã có  những bài tư vấn và chia sẻ bổ ích và khoa học về Những điều cần biết về vắc xin Ho gà – Bạch hầu – Uốn ván cho mẹ bầu và Nuôi con bằng sữa mẹ và các bệnh lý tuyến vú lành tính thường gặp sau sinh.

Bài tư vấn: Tầm quan trọng của vắc xin bạch hầu – ho gà – uốn ván cho phụ nữ mang thai

Vì sao phụ nữ mang thai cần phải tiêm vắc xin?

Tiêm vắc xin cho phụ nữ mang thai là biện pháp quan trọng để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi, bởi vì:

• Vắc xin có khả năng bảo vệ người mẹ khỏi các bệnh nhiễm trùng: Trong thai kỳ, hệ miễn dịch của phụ nữ bị suy giảm, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như cúm, viêm phổi, ho gà,…. Tiêm vắc xin giúp kích thích hệ miễn dịch của phụ nữ sản sinh kháng thể đặc hiệu và bảo vệ cơ thể khỏi những bệnh lây truyền.
• Ngăn ngừa nhiễm trùng bẩm sinh cho thai nhi: Các bệnh nhiễm trùng người mẹ mắc trong thai kỳ có thể gây hại cho thai nhi. Việc tiêm vắc xin giúp ngăn chặn sự lây truyền của các bệnh này từ mẹ sang thai nhi, bảo vệ sức khỏe và sự phát triển thuận lợi của thai nhi.
• Bảo vệ thai nhi và trẻ nhỏ khỏi nhiễm trùng: Việc tiêm vắc xin cho mẹ khi mang thai có thể giúp bảo vệ thai nhi đang phát triển và trẻ nhỏ sau khi sinh ra khỏi các bệnh nhiễm trùng trong những tháng đầu đời thông qua việc chuyển qua nhau thai các kháng thể như immunoglobulin G (IgG)  trung hòa và/hoặc immunoglobulin A (IgA) tiết trong sữa mẹ.
• Tiêm chủng cho mẹ khi mang thai có thể tăng cường chuyển giao hiệu quả hơn các kháng thể của mẹ, do đó thu hẹp “khoảng trống miễn dịch” của trẻ nhỏ chưa đến độ tuổi tiêm chủng và kéo dài thời gian bảo vệ con khỏi mắc bệnh nguy hiểm.

Vì sao mẹ bầu nên tiêm ngừa bạch hầu – ho gà – uốn ván khi mang thai?

Bạch hầu, ho gà và uốn ván có thể gây ra nhiều nguy hiểm và hậu quả nghiêm trọng cho cả mẹ bầu và thai nhi ở bất cứ giai đoạn nào của thai kỳ.

Bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp. Bệnh có thể gây ra nhiễm độc toàn thân do ngoại độc tố sinh ra bởi vi khuẩn bạch hầu. Viêm cơ tim và tắc đường thở là 2 biến chứng nguy hiểm điển hình của bạch hầu, có thể dẫn đến tử vong.

Năm 2020, số ca nhiễm bạch hầu là 200, tăng gấp 4 lần so với năm trước. Và cho đến thời điểm hiện tại, bạch hầu tại Việt Nam đã được kiểm soát khá tốt bằng nỗ lực tăng cao tỷ lệ bao phủ vắc xin trên toàn quốc. Gần gây, bệnh bạch hầu có xu hướng quay trở lại, gây ra nhiều ca mắc phải ở khu vực phía Bắc với 4 ca tử vong.

Uốn ván là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn bào tử uốn ván. Bào tử uốn ván tồn tại trong môi trường đất và có thể xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hoặc quá trình cắt rốn không đảm bảo vô trùng. Uốn ván có thể gây tử vong và di chứng nghiêm trọng ở thai phụ và trẻ sơ sinh, và số ca tử vong hàng năm do uốn ván rất đáng lo ngại với hơn 30.000 trường hợp tử vong do uốn ván ở thai phụ xảy ra hàng năm, đồng thời có khoảng 180.000 trường hợp tử vong sơ sinh, trong đó 5% của số ca tử vong ở sản phụ và sơ sinh.

Bệnh ho gà là một bệnh nhiễm trùng do virus ho gà gây ra. Ho gà là một vấn đề y tế quan trọng, cả ở những nước phát triển, với khoảng 50 triệu ca mắc bệnh và ước tính xấp xỉ 300.000 ca tử vong hàng năm trên toàn cầu. Bệnh lây qua đường hô hấp và dễ gây nhiễm cho người khác nếu hít phải giọt bắn từ người nhiễm bệnh. Bệnh ho gà có thể gây ra những cơn ho dữ dội, mệt mỏi, khó thở, thở gò khè có tiếng rít và tức ngực kéo dài hơn 3 tháng.

Giai đoạn đầu đời là thời điểm mà trẻ có nguy cơ mắc bệnh ho gà cao nhất và dễ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng. Biến chứng điển hình và thường gặp nhất của ho gà là viêm phổi với nguy cơ tử vong cao. Hầu hết các trường hợp tử vong do ho gà xảy ra ở trẻ dưới 3 tháng tuổi, khi trẻ vẫn rất nhỏ và chưa đủ tuổi để tiêm vắc-xin hoặc chưa hoàn thành liệu trình tiêm chủng đầy đủ. Thai phụ bị ho gà trong thai kỳ có thể gặp tình trạng gãy xương sườn, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của cả mẹ bài và thai nhi.

Lịch tiêm vắc xin Bạch hầu – Ho gà – Uốn ván

Tiêm vắc xin phòng Bạch hầu – ho gà – uốn ván ở mỗi thai kỳ, vào thời điểm Tam cá nguyệt 2 hoặc tam cá nguyệt 3 của thai kỳ.

Các câu hỏi thường gặp:

• Có tiêm Tdap trong trong thai kỳ không?

Vắc xin được khuyến cáo tiêm cho phụ nữ trước và trong khi mang thai đã trải qua quá trình kiểm tra tính an toàn và hiệu quả rất nghiêm ngặt, bao gồm các thử nghiệm lâm sàng, đáp ứng những yêu cầu và tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Viện Kiểm định quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế. Là một trong những loại vắc xin quan trọng nhất cho bà bầu, đảm bảo được tính an toàn cho cả mẹ và con.

• Vắc xin uốn ván dùng trong thai kỳ là những vắc xin nào?

Vắc xin Adacel (Canada), loại vắc xin kết hợp 3 thành phần giải độc tố uốn ván hấp phụ, giải độc tố bạch hầu liều thấp hấp phụ và ho gà vô bào.

Vắc xin phòng ho gà – bạch hầu – uốn ván Boostrix (Bỉ) được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học GSK.

Vắc xin uốn ván hấp phụ VAT, bạch hầu uốn ván hấp phụ Td: được nghiên cứu và sản xuất bởi Viện vắc xin và sinh phẩm y tế Nha Trang IVAC – Việt Nam.

• Tôi mang thai lần đầu, hiện thai đã 16 tuần, tôi cần tiêm uốn ván như thế nào?

Cần tiêm 2 mũi vắc xin uốn ván trong thai kỳ:

Mũi đầu tiêm: uốn ván từ 3 tháng giữa thai kỳ

Mũi thứ 2: vắc xin ngừa Bạch hầu – ho gà – uốn ván cách mũi 1 ít nhất 1 tháng

• Tôi đang mang thai thì cần tiêm vắc xin gì?

Các vắc xin có thể tiêm trong thai kỳ bào gồm: vắc xin cúm; vắc xin uốn ván – bạch hầu – ho gà; Các vắc xin khác tùy theo tình hình dịch tễ và yếu tố nguy cơ: viêm gan B, não mô cầu,…..

Bài tư vấn: Nuôi con bằng sữa mẹ và các bệnh lý lành tính tuyến vú thường gặp sau sinh

Nuôi con bằng sữa mẹ

Sữa mẹ là một dung dịch hoàn chỉnh đủ chất dinh dưỡng cần thiết gồm nước, lipid, carbohydrate, protein, vitamin, chất khoáng và yếu tố vi lượng, với tỷ lệ phù hợp cho sự hấp thu, tăng trưởng và phát triển của trẻ, đặc biệt là não bộ.

Sữa mẹ chứa các yếu tố kháng khuẩn lactoferrin, bạch cầu, lysozyme, bifidus…; globulin miễn dịch IgA, IgG giúp thúc đẩy quá trình trưởng thành hệ thống đường ruột của trẻ và tế bào não, tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Quan trọng là yếu tố IgA phòng tránh các bệnh dị ứng như chàm, suyễn.

Theo hội Nghị dinh dưỡng sơ sinh vào ngày 29/04/2023 diễn ra tại Thái Lan, sữa mẹ chứa hơn 200 cấu trúc đường đơn, có khả năng tác động trực tiếp lên sự phát triển của hệ thống tế bào miễn dịch giúp ngăn yếu tố sinh bệnh xâm nhập.

Chất béo trong sữa mẹ được tiêu hoá tốt, giúp trẻ tăng sự hấp thu canxi, tăng sự phát triển của lợi khuẩn cho đường ruột làm phân mềm, dễ đi tiêu, cung cấp đủ nước cho trẻ trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ còn hỗ trợ hệ khuẩn đường ruột và phức hợp lợi khuẩn dễ dàng phát triển, giúp bảo vệ đường ruột và hệ miễn dịch trẻ sơ sinh. Sữa mẹ chứa các kháng thể chống nhiễm khuẩn từ mẹ lây qua thai nhi, giúp tăng cường khả năng kháng khuẩn cho trẻ.

Động tác cho con bú làm gắn bó, phát triển tình cảm Mẹ – Con. Trẻ cảm nhận được yêu thương, được che chở an toàn nên dễ thích nghi và tồn tại với môi trường sống bên ngoài.

Chuyên gia khuyến cáo, trẻ sơ sinh nên được bú ngay sau sanh để trẻ có thể nhận được sữa non, giúp tử cung co hồi tốt, giảm mất máu sau sinh. Bú sớm sau sanh còn giúp sữa Mẹ xuống sớm và nhanh hơn, phòng tránh cương tức vú.

Cho trẻ bú thường xuyên giúp tăng cường tạo sữa, tăng tiết chất ức chế rụng trứng giúp ngừa thai, giảm nguy cơ mắc ung thư vú, ung thư buồng trứng, ung thư nội mạc tử cung, giúp mẹ nhanh giảm cân, nhanh lấy lại vóc dáng sau sinh

Trường hợp không cho bú mẹ, trẻ có nguy cơ cao mắc chứng rối loạn chuyển hóa galactose, khiến trẻ gặp khó khăn trong việc bú, phát triển chậm, không tăng trưởng cân nặng và chiều cao như mong đợi, da và mắt có màu vàng, gan bị tổn thương, có xuất huyết và có thể gây tử vong.

Các trường hợp cho bú Mẹ có điều kiện gồm có: mẹ nhiễm HIV, mẹ nhiễm HBV, virus H1N1, virus hướng bạch cầu T, sang thương vú do nhiễm trùng – do herpes đang tiến triển,…

Các bệnh lý lành tính tuyến vú thường gặp sau sinh

Sau sinh, mẹ bầu thường gặp phải các bệnh lý lành tính về tuyến vú như:

CHÙM ẢNH LỚP TƯ VẤN SỨC KHỎE THAI, SẢN SỐ THỨ 10 TẠI VNVC TÂN PHÚ

Vắc xin phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván trong thai kỳ mang lại nhiều lợi ích cho mẹ bầu và thai nhi. Các chuyên gia cho biết vắc xin là hoàn toàn an toàn cho phụ nữ mang thai, không có nguy cơ nhiễm bệnh từ vắc xin hoặc gặp biến chứng trong thai kỳ. Đến nay, không có báo cáo về bất kỳ phản ứng nghiêm trọng nào của thai phụ sau khi tiêm vắc xin trong vòng một tháng và cho đến khi sinh. Do đó, mẹ bầu cần chủ động tiêm ngừa vắc xin phòng bạch hầu – ho gà – uốn trong giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ để sớm trang bị cho con “bảo hiểm sức khỏe” đáng tin cậy.

Đồng thời, phụ nữ mang thai cần hiểu rõ về vai trò của sữa mẹ trong quá trình phát triển của trẻ sơ sinh, sữa mẹ giúp trẻ phòng chống dị ứng, kháng khuẩn, đào thải phân su, giảm mức độ vàng da, hoàn thiện hệ thống tiêu hóa, kích thích não bộ phát triển,… Vì vậy, để đảm bảo chất lượng sữa và số lượng sữa cần thiết cho con, mẹ bầu cần nhận biết sớm những bệnh lý lành tính về tuyến vú sau sinh để kịp thời đưa ra các biện pháp xử trí đúng cách và kịp thời.