Bị thủy đậu có được dùng sữa rửa mặt không? Nên rửa bằng gì?

09:41 19/08/2025

Quản lý Y khoa Miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Khi mắc thủy đậu, việc vệ sinh da đúng cách đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục và phòng ngừa biến chứng. Không ít người thắc mắc bị thủy đậu có được dùng sữa rửa mặt không, đặc biệt khi các nốt phát ban lan rộng khiến da trở nên nhạy cảm, dễ tổn thương. Lựa chọn sản phẩm làm sạch phù hợp, an toàn là yếu tố cần thiết để hỗ trợ làm dịu da, giảm nguy cơ nhiễm trùng và ngăn ngừa sẹo.
| BS Nguyễn Như Điền - Quản lý Y khoa vùng 5 - miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC chia sẻ: “Theo nghiên cứu đa trung tâm của François Dubos và cộng sự (2008) tại miền Bắc nước Pháp, trong số 159 trẻ nhập viện do thủy đậu, có tới 43 trường hợp (27%) gặp biến chứng nhiễm khuẩn da thứ phát, bao gồm cả viêm da bội nhiễm. Tình trạng này thường liên quan đến chăm sóc da không đúng cách, như kiêng tắm, để trẻ gãi trầy xước hoặc vệ sinh kém. Vì vậy, giữ da sạch, khô thoáng và tránh làm tổn thương mụn nước là yếu tố then chốt giúp phòng ngừa biến chứng này”. (1) |

Bị thuỷ đậu có rửa mặt được không?
Bị thủy đậu vẫn có thể rửa mặt, nhưng cần thực hiện đúng cách để tránh làm tổn thương da và hạn chế nguy cơ bội nhiễm. Trong giai đoạn mắc bệnh, các nốt phỏng nước xuất hiện nhiều trên mặt khiến nhiều người e ngại việc rửa mặt sẽ làm vỡ nốt hoặc để lại sẹo. Tuy nhiên, việc giữ vệ sinh da mặt sạch sẽ là cần thiết để loại bỏ mồ hôi, bụi bẩn và vi khuẩn, đồng thời giúp làm dịu cảm giác khó chịu trên da.
Người bệnh nên sử dụng nước sạch hoặc nước ấm, thao tác nhẹ nhàng, tránh chà xát hoặc dùng sản phẩm chứa chất tẩy mạnh. Không nên dùng tay gãi, cạy các nốt phỏng vì dễ gây nhiễm trùng và để lại sẹo. Trong một số trường hợp, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa hương liệu và phù hợp với làn da đang tổn thương. Việc chăm sóc đúng cách sẽ hỗ trợ quá trình hồi phục nhanh hơn, đồng thời hạn chế biến chứng da sau bệnh.
Bị thủy đậu có được dùng sữa rửa mặt không?
Người đang mắc thủy đậu nên hạn chế dùng sữa rửa mặt, đặc biệt là trong giai đoạn các mụn nước còn tồn tại trên da. Việc sử dụng sản phẩm rửa mặt thông thường có thể mang đến nhiều rủi ro tiềm ẩn như kích ứng do hóa chất, vỡ mụn nước dẫn đến lan rộng tổn thương, hoặc gây đau rát, khó chịu tại vùng da bị viêm.
1. Kích ứng với hóa chất
Da khi mắc thủy đậu đang trong trạng thái tổn thương và rất nhạy cảm. Nếu sử dụng sữa rửa mặt chứa chất tạo bọt, hương liệu hoặc các hợp chất tẩy rửa nhẹ, nguy cơ kích ứng sẽ tăng cao. Những hóa chất này có thể làm hàng rào bảo vệ da bị suy yếu thêm, dẫn đến cảm giác châm chích, nóng rát hoặc viêm da tiếp xúc. Với trẻ nhỏ và người có làn da nhạy cảm, mức độ kích ứng có thể nghiêm trọng hơn, khiến vùng da tổn thương lâu hồi phục.
2. Nguy cơ vỡ mụn nước làm lan rộng nhiễm trùng
Việc rửa mặt khi các mụn nước thủy đậu chưa khô có thể làm vỡ các tổn thương da một cách vô ý. Khi mụn nước vỡ, dịch bên trong mang theo virus sẽ tiếp xúc với các vùng da lành, làm tăng nguy cơ phát tán sang khu vực khác hoặc gây bội nhiễm tại chỗ. Nghiên cứu ghi nhận tỷ lệ biến chứng da thứ phát do chăm sóc không đúng cách, bao gồm vệ sinh mạnh tay hoặc sử dụng sản phẩm không phù hợp, là không nhỏ.
3. Có thể gây đau rát khó chịu
Thao tác rửa mặt, dù nhẹ nhàng, cũng có thể gây cọ xát vào các vùng da đang sưng viêm hoặc nổi mụn nước, từ đó kích thích các đầu dây thần kinh ngoại biên. Hệ quả là cảm giác đau rát hoặc bỏng nhẹ tại chỗ, nhất là khi sử dụng sản phẩm có độ pH không phù hợp. Điều này không chỉ làm người bệnh khó chịu mà còn tăng nguy cơ viêm nhiễm thứ phát nếu tổn thương không được chăm sóc đúng cách.

Hướng dẫn cách vệ sinh da mặt an toàn khi mắc thủy đậu
Giữ da mặt sạch sẽ trong thời gian mắc thủy đậu là yếu tố quan trọng giúp phòng tránh biến chứng da và hỗ trợ quá trình hồi phục nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu không biết cách vệ sinh đúng cách, người bệnh có thể vô tình làm vỡ mụn nước, khiến virus lan rộng hoặc dẫn tới bội nhiễm. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách vệ sinh da mặt an toàn, dựa trên nguyên tắc nhẹ nhàng, sạch khuẩn và phù hợp với làn da đang tổn thương.
1. Bị thuỷ đậu rửa mặt bằng gì?
Trong giai đoạn da bị tổn thương do bệnh, việc sử dụng sản phẩm làm sạch cần đặc biệt thận trọng. Người bệnh nên rửa mặt bằng nước muối sinh lý, nước ấm sạch hoặc dung dịch dịu nhẹ có độ pH trung tính, không chứa cồn, xà phòng hoặc hương liệu. Tránh hoàn toàn các loại sữa rửa mặt tạo bọt, chứa chất tẩy hoặc acid vì có thể làm tăng kích ứng, khiến mụn nước chậm lành và tăng nguy cơ sẹo. Việc lựa chọn dung dịch vệ sinh phù hợp là bước đầu tiên để bảo vệ da và ngăn ngừa biến chứng ngoài da.
2. Các bước rửa mặt an toàn
Trước khi rửa mặt, cần vệ sinh tay sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn để tránh đưa vi khuẩn vào vùng da tổn thương. Làm ướt mặt bằng nước ấm, sau đó dùng bông gòn hoặc khăn mềm thấm dung dịch vệ sinh nhẹ nhàng lau khắp mặt, đặc biệt tránh chà xát lên các nốt mụn nước. Sau khi rửa xong, dùng khăn sạch thấm khô từng vùng da bằng cách chấm nhẹ. Không nên lau mạnh, kỳ cọ hay dùng lực vì có thể làm mụn nước vỡ, dẫn đến lan rộng virus hoặc bội nhiễm tại chỗ.
3. Dưỡng ẩm cho da
Sau khi vệ sinh da mặt, việc bổ sung độ ẩm bằng các loại kem dưỡng dịu nhẹ là cần thiết để làm dịu cảm giác khô căng, hạn chế ngứa và hỗ trợ tái tạo hàng rào bảo vệ da. Nên chọn các sản phẩm không chứa hương liệu, không chứa chất bảo quản mạnh và có thành phần lành tính như panthenol, glycerin hoặc ceramide. Việc dưỡng ẩm cần thực hiện đúng cách, tránh bôi vào vùng da có mụn nước chưa khô hoặc có dấu hiệu viêm đỏ, để không gây bít tắc hoặc làm trầm trọng thêm tổn thương.
4. Tần suất rửa mặt hợp lý
Rửa mặt 1 - 2 lần mỗi ngày là tần suất phù hợp trong thời gian mắc thủy đậu. Làm sạch quá nhiều lần không giúp da mau lành mà còn có thể gây mất cân bằng độ ẩm, khiến da khô ráp và dễ kích ứng hơn. Ngược lại, vệ sinh quá ít hoặc bỏ qua bước rửa mặt sẽ tạo điều kiện cho mồ hôi, bụi bẩn tích tụ, làm tăng nguy cơ viêm da và bội nhiễm. Vì vậy, duy trì tần suất rửa mặt hợp lý kết hợp với sản phẩm phù hợp là nguyên tắc cần tuân thủ để chăm sóc da mặt an toàn trong giai đoạn bệnh.

Có loại sữa rửa mặt nào có thể dùng được cho người bị thủy đậu không?
Trong giai đoạn mắc bệnh, làn da trở nên nhạy cảm và tổn thương do sự xuất hiện dày đặc của mụn nước. Vì vậy, việc lựa chọn sản phẩm làm sạch da mặt cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Hiện nay, không có loại sữa rửa mặt đặc hiệu dành riêng cho người bị thủy đậu.
Tuy nhiên, một số dòng sản phẩm dịu nhẹ, không chứa xà phòng (soap-free), không hương liệu và có độ pH cân bằng có thể được sử dụng nếu tình trạng da cho phép. Ưu tiên các sản phẩm có kết cấu dạng gel hoặc lotion làm sạch không tạo bọt, chứa thành phần làm dịu như panthenol, allantoin hoặc chiết xuất yến mạch, vốn được biết đến với đặc tính kháng viêm và làm lành da.
Trước khi sử dụng, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu, đặc biệt nếu vùng da mặt có nhiều mụn nước, tổn thương hở hoặc dấu hiệu nhiễm trùng. Trong hầu hết các trường hợp, nước muối sinh lý hoặc nước đun sôi để nguội vẫn là lựa chọn an toàn và phù hợp nhất để vệ sinh da mặt trong giai đoạn cấp tính.
Khi nào có thể dùng sữa rửa mặt trở lại?
Việc sử dụng sữa rửa mặt trở lại sau khi mắc thủy đậu cần căn cứ vào mức độ hồi phục của làn da. Trong suốt giai đoạn cấp tính, khi da còn xuất hiện mụn nước, vết loét hở hoặc vùng tổn thương chưa đóng vảy, việc dùng sữa rửa mặt vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây kích ứng, làm vỡ mụn nước hoặc lan rộng nhiễm trùng.
Chỉ nên bắt đầu sử dụng lại sữa rửa mặt khi toàn bộ mụn nước đã khô, đóng vảy hoàn toàn và bong ra tự nhiên, không còn vết thương hở trên da. Đây là thời điểm da bắt đầu phục hồi, giảm độ nhạy cảm và có thể tiếp nhận các sản phẩm làm sạch nhẹ nhàng. Tuy nhiên, nên lựa chọn sữa rửa mặt không chứa xà phòng, không hương liệu và có độ pH trung tính để đảm bảo an toàn cho vùng da đang tái tạo.
Trong trường hợp vùng da từng tổn thương sâu, bong tróc nhiều hoặc có dấu hiệu viêm sau khi khỏi, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu trước khi quay lại chu trình chăm sóc da thông thường. Điều này giúp ngăn ngừa nguy cơ để lại thâm, sẹo hoặc kích ứng kéo dài.
Các lưu ý quan trọng khi chăm sóc da bị thủy đậu
Khi chăm sóc da cho người mắc bệnh, cần tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng. Trước hết, cần giữ cho vùng da tổn thương luôn sạch sẽ và khô thoáng. Việc tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm, sử dụng xà phòng dịu nhẹ, không tạo bọt quá nhiều sẽ giúp loại bỏ vi khuẩn và hạn chế sự lan rộng của tổn thương. Tránh tuyệt đối việc cào gãi, làm vỡ mụn nước vì điều này có thể gây viêm, nhiễm trùng thứ phát hoặc để lại sẹo vĩnh viễn.

Ngoài ra, không nên tự ý bôi các loại thuốc, dầu hoặc kem chưa được bác sĩ chỉ định, nhất là những sản phẩm chứa corticoid hoặc cồn vì có thể gây kích ứng hoặc làm chậm quá trình phục hồi. Quần áo nên chọn loại mềm, thoáng khí, thấm hút mồ hôi tốt để hạn chế ma sát với da tổn thương. Đồng thời, cần đảm bảo chế độ nghỉ ngơi hợp lý, bổ sung đủ nước và dinh dưỡng để hỗ trợ hệ miễn dịch trong giai đoạn cơ thể đang chống lại virus.
Cuối cùng, người chăm sóc cũng cần lưu ý yếu tố cách ly, tránh để người mắc thủy đậu tiếp xúc gần với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người chưa có miễn dịch với virus Varicella Zoster nhằm hạn chế lây lan trong cộng đồng. Các lưu ý trên không chỉ giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn mà còn hạn chế tối đa biến chứng và sẹo.
⇒ Bạn nên tìm hiểu thêm: Bị thủy đậu cần kiêng gì?
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề bị thuỷ đậu có nên dùng sữa rửa mặt không, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.
Bị thủy đậu có được dùng sữa rửa mặt không? Người bệnh nên thận trọng và lựa chọn sản phẩm phù hợp với tình trạng da. Trong giai đoạn các mụn nước còn nguyên vẹn, nên ưu tiên vệ sinh nhẹ nhàng bằng nước sạch hoặc dung dịch rửa y tế chuyên dụng, tránh dùng sữa rửa mặt chứa hương liệu, chất tẩy mạnh vì có thể gây kích ứng da, làm vỡ mụn và tăng nguy cơ bội nhiễm. Việc chăm sóc da đúng cách giúp hạn chế biến chứng và hỗ trợ quá trình hồi phục nhanh hơn.
- Dubos, F., Hue, V., Grandbastien, B., Catteau, B., & Martinot, A. (2008). Bacterial Skin Infections in Children Hospitalized with Varicella: A Possible Negative Impact of Non-steroidal Anti-inflammatory Drugs? Acta Dermato Venereologica, 88(1), 26–30. https://doi.org/10.2340/00015555-0333







