Sởi lây bệnh trái mùa, nhiều ca nguy kịch ở người lớn

Nhiều người lầm tưởng bệnh sởi chỉ thường gặp và nguy hiểm ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cũng như chỉ xuất hiện trong mùa Đông - Xuân. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều bệnh viện đã tiếp nhận các trường hợp bệnh nhân lớn tuổi mắc sởi, kèm theo các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp nặng, cần thở máy, lọc máu và điều trị bằng ECMO (tim phổi nhân tạo). Nhấn mạnh sự cần thiết phải nâng cao nhận thức về nguy cơ của bệnh sởi ở mọi lứa tuổi, nhằm chủ động phòng ngừa để đảm bảo sự an toàn sức khỏe cho cộng đồng.

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC nhận định như trên trong bối cảnh cả nước liên tiếp ghi nhận các ca mắc sởi, biến chứng nặng và tử vong ở người lớn.

Ghi nhận nhiều ca mắc sởi nghiêm trọng ở người lớn

Mới đây, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đã tiếp nhận 2 bệnh nhân là người lớn mắc biến chứng sởi nghiêm trọng. Một bệnh nhân 35 tuổi, cư trú tại Hưng Yên, viêm phổi nặng, suy hô hấp cấp, viêm cơ tim, suy tim cấp và viêm gan B mạn tính. Bệnh nhân thứ hai, 43 tuổi, đến từ Tuyên Quang, cũng bị viêm phổi nặng và suy hô hấp cấp, với tiên lượng sức khỏe rất nghiêm trọng.

Trước đó, Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cũng ghi nhận trường hợp tử vong do sởi ở người lớn, là bệnh nhân 51 tuổi, trú tại Hà Nội có tiền sử bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tiểu đường type 2 và tăng huyết áp, không may đã không qua khỏi sau khi mắc biến chứng viêm phổi do sởi và nhiễm vi khuẩn đa kháng trong quá trình điều trị.

Cuối tháng 4, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng tiếp nhận nhiều ca mắc sởi ở người lớn, độ tuổi 35 - 46, với triệu chứng sốt cao, ho, phát ban, trong đó có trường hợp suy hô hấp cấp cần can thiệp với hệ thống tim phổi nhân tạo ECMO.

Nguy cơ và biến chứng cảnh báo do sởi ở người lớn

Theo bác sĩ Chính, sởi thường bùng phát vào mùa Đông - Xuân, song bệnh có ca mắc quanh năm. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo về việc gia tăng số ca mắc sởi và nguy cơ bùng phát dịch sởi trên phạm vi toàn cầu. Trong 5 năm qua, sởi đã bùng phát ở 103 quốc gia do tỷ lệ tiêm phòng thấp (đạt 80% hoặc ít hơn). Tại Việt Nam, việc biến đổi khí hậu và trùng với chu kỳ bùng phát dịch sởi mỗi 5 năm khiến tình hình dịch bệnh đang có những diễn biến phức tạp và khó lường. Năm 2024, số ca mắc sởi tăng gấp 130 lần so với 2023 với 6.725 ca dương tính.

Sởi lây lan nhanh hơn Covid-19 và dễ phát triển thành dịch. Trung bình một ca bệnh sởi lây cho 12 - 18 người trong khi mắc Covid-19 chỉ lây 2 - 5 người. Bất kể trẻ em hay người lớn chưa từng mắc bệnh hoặc tiêm vắc xin đều có nguy cơ nhiễm sởi. Khoảng 90% trường hợp không có miễn dịch với sởi tiếp xúc với người bệnh có thể bị lây nhiễm. Ở một số người có cơ địa đặc biệt như suy giảm miễn dịch, có bệnh nền, nguy cơ mắc sởi cao hơn.

Ở người lớn, sởi có triệu chứng tương tự như ở trẻ em, nhưng dấu hiệu phát ban có thể khác, thường xuất hiện không theo thứ tự từ mặt xuống thân. Do suy nghĩ sai lầm rằng sởi chỉ xảy ra ở trẻ nhỏ, người lớn thường chủ quan, không khám và điều trị kịp thời, dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.

Biến chứng sởi ở người lớn có thể bao gồm: liệt tứ chi hoặc rối loạn cơ tròn nếu có các biến chứng như viêm màng não hoặc viêm tủy. Ngoài ra, người lớn mắc sởi còn có nguy cơ viêm phổi, viêm phế quản, mù lòa... Phụ nữ mang thai mắc sởi sẽ đối mặt với nguy cơ sinh non, sẩy thai, đồng thời có thể trở thành nguồn lây cho gia đình và cộng đồng, đặc biệt là cho những người có hệ miễn dịch yếu.

Chính vì thế, ngay cả khi không phải là mùa sởi, bệnh vẫn có thể xảy ra quanh năm với tốc độ lây lan nhanh chóng và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng nguy kịch và tử vong. Do đó, mọi người không nên chủ quan và cần tiêm vắc xin phòng sởi càng sớm càng tốt. Để ngăn chặn chuỗi lây nhiễm, tỷ lệ tiêm chủng vắc xin sởi trong cộng đồng cần đạt ít nhất 95%.

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện có đầy đủ các loại vắc xin phòng sởi, bao gồm: Vắc xin sởi đơn, vắc xin phối hợp phòng 3 bệnh sởi - quai bị - rubella tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn. Người lớn có thể chủng ngừa sởi bằng các loại vắc xin như vắc xin sởi đơn giá (MVVAC, Việt Nam) hoặc vắc xin phối hợp 3 bệnh sởi - quai bị - rubella (Priorix, Bỉ và MMR-II, Mỹ). Tiêm đầy đủ hai mũi vắc xin cách nhau tối thiểu 1 tháng có hiệu quả phòng bệnh lên đến 98%.

Theo ghi nhận của Bệnh viện Bạch Mai, có đến 75% bệnh nhân không nhớ bản thân đã tiêm phòng sởi trước đây hay chưa. Đối với người lớn không nhớ lịch sử chủng ngừa hoặc chưa tiêm phòng cần tiêm đủ ít nhất hai mũi vắc xin, phác đồ cách nhau một tháng. Phụ nữ nên tiêm vắc xin ngừa sởi trước khi mang thai tốt nhất là 3 tháng (tối thiểu là 1 tháng, tùy từng loại vắc xin), giúp cơ thể có đủ thời gian sinh ra kháng thể phòng bệnh, không ảnh hưởng đến thai nhi.

Bên cạnh vắc xin phòng sởi, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện đang có nhiều loại vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác cho trẻ em và người lớn. Nguồn vắc xin được nhập khẩu chính hãng, chất lượng cao. Tất cả vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh GSP đạt chuẩn quốc tế, đảm bảo điều kiện nhiệt độ nghiêm ngặt từ khâu nhập khẩu đến khi đưa vào sử dụng.

Quy trình tiêm chủng tại VNVC được triển khai an toàn toàn diện, khép kín, kết hợp với dịch vụ chăm sóc Khách hàng chuyên nghiệp, thân thiện. Bên cạnh chất lượng dịch vụ, VNVC còn duy trì mức giá hợp lý, bình ổn, thường xuyên có ưu đãi và hỗ trợ nhiều hình thức thanh toán linh hoạt, phù hợp nhu cầu của người dân ở mọi độ tuổi và khu vực.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin phòng sởi và các loại vắc xin phòng bệnh khác cho trẻ em & người lớn, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tìm trung tâm VNVC gần nhất TẠI ĐÂY;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, quý Khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn;
• Đặt mua các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng chính hãng, chất lượng cao từ các thương hiệu uy tín hàng đầu quốc tế như Nestlé Health Science (Thụy Sĩ), Asahi - Wakodo (Nhật Bản), ECO Green (sản xuất tại Mỹ) với giá ưu đãi tại VNVC SHOP tại đây.

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• Đối với các hệ điều hành IOS (iPhone, iPad…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
• Đối với các hệ điều hành Android (Oppo, Samsung, Sony…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY

Các chuyên gia khuyến cáo, bên cạnh tiêm vắc xin phòng sởi người dân cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, giữ vệ sinh thân thể, mũi họng, mắt và răng miệng hàng ngày. Nơi ở cần đảm bảo sạch sẽ, thông thoáng. Với nhà trẻ, mẫu giáo, nhà trường, văn phòng công ty… cần phòng sởi bằng thường xuyên khử trùng đồ chơi, dụng cụ học tập, vệ sinh lớp học, bàn ghế, sân chơi, phòng làm việc, máy tính sạch sẽ. Ngoài ra, cần uống đủ nước, ăn đủ chất dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng và nâng cao thể trạng bằng thường vận động tránh mắc bệnh.