Tiêm sởi mũi 2 cách mũi 1 bao lâu? Vì sao cần tiêm đủ 2 liều?

Chuyên gia khuyến cáo, trẻ em từ 9 tháng tuổi, người lớn, phụ nữ có thai, người cao tuổi, người có bệnh nền, sức khỏe yếu cần chủ động tiêm ngừa đầy đủ từ 2 mũi vắc xin sởi nhằm tạo miễn dịch chủ động với sởi, ngăn chặn sự lây lan gây dịch bệnh trong cộng đồng. Vậy tiêm sởi mũi 2 cách mũi 1 bao lâu để đạt hiệu quả bảo vệ tốt nhất? Vắc xin mũi 2 có tác dụng phụ như mũi 1 không?

Tiêm sởi mũi 2 cách mũi 1 bao lâu?

Theo chương trình Tiêm chủng mở rộng, trẻ cần được tiêm vắc xin sởi đơn MVVac (Việt Nam) ở 9 tháng tuổi và mũi thứ 2 khi trẻ 18 tháng tuổi, tức khoảng cách giữa mũi sởi thứ 2 cách mũi sởi đầu tiên là 9 tháng.

Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam lưu hành cả vắc xin sởi đơn và vắc xin phối sởi - quai bị - rubella hợp giúp phòng ngừa nhiều bệnh hơn. Do đó, thời điểm tiêm mũi sởi thứ hai sẽ tùy thuộc vào loại vắc xin sởi đơn hay vắc xin sởi phối hợp được sử dụng, độ tuổi bắt đầu tiêm chủng và khuyến cáo chuyên gia đối với từng đối tượng cụ thể. Việc tuân thủ khoảng cách giữa các mũi tiêm sẽ giúp hệ thống miễn dịch được kích thích hiệu quả, sinh kháng thể đầy đủ và bền vững, bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nghiêm trọng do sởi gây ra.

Theo đó, khoảng cách giữa mũi 2 so với mũi 1 của vắc xin sởi của từng loại vắc xin được khuyến cáo như sau:

Vì sao cần phải tiêm đủ 2 mũi vắc xin sởi?

Theo các khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo cần phải tiêm đủ 2 mũi vắc xin sởi, bởi không phải tất cả trẻ em đều có đáp ứng miễn dịch ngay từ mũi đầu tiên.

Khi một người được tiêm liều đầu tiên của vắc xin sởi, khả năng miễn dịch đã được hình thành, nhưng vẫn còn ở mức độ chưa đủ để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tốt nhất. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng hiệu quả miễn dịch có thể tăng lên đáng kể sau khi liều thứ hai được tiêm, giúp củng cố và duy trì mức độ bảo vệ cao trong suốt thời gian dài. Với chỉ một liều, khả năng đạt được miễn dịch đầy đủ không được đảm bảo, do đó, tiêm liều thứ hai giúp đảm bảo người được tiêm nhận được sự bảo vệ cần thiết.

Các nghiên cứu cho thấy nếu chỉ tiêm 1 mũi vắc xin sởi vào lúc 9 tháng tuổi chỉ có 85% trẻ đáp ứng miễn dịch, 15% số trẻ còn lại do nhiều yếu tố khác nhau nên cơ thể chưa hình thành kháng thể bảo vệ. Trong khi đó bệnh sởi đòi hỏi cần duy trì miễn dịch cộng đồng trên 95% với 2 mũi vắc xin mới có thể kiểm soát bệnh và không gây nguy hiểm.

Chính vì vậy, việc tiêm mũi sởi thứ 2 là rất quan trọng và cần thiết để giúp cho những đứa trẻ chưa hình thành kháng thể ở mũi tiêm 1 có cơ hội hình thành kháng thể bảo vệ ở lần tiêm này. Nghiên cứu cho thấy trẻ được tiêm đầy đủ và đúng lịch 2 mũi vắc xin sởi sẽ có hiệu quả bảo vệ lên đến 97%.

⇒ Tìm hiểu thêm: Vắc xin sởi tiêm mấy mũi là đủ? Có cần tiêm nhắc lại không?

Tiêm sởi mũi 2 sớm hoặc muộn hơn thời hạn có ảnh hưởng gì không?

Lịch tiêm chủng của loại vắc xin nói chung cũng như vắc xin sởi nói riêng đã được nhà sản xuất nghiên cứu để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả tối ưu nhất trong từng nhóm độ tuổi được khuyến cáo.

Đối với những trường hợp tiêm sớm, cơ thể trẻ có thể chưa phát triển đầy đủ đáp ứng miễn dịch, dẫn đến khả năng bảo vệ của vắc xin không đạt tối ưu. Ngược lại, nếu tiêm muộn hơn so với lịch tiêm có thể khiến trẻ đối mặt với nguy cơ mắc sởi cao hơn do miễn dịch từ mũi tiêm đầu tiên là chưa đủ để hình thành miễn dịch cộng động bền vững.

Tuy nhiên, trong trường hợp bất khả kháng như vùng dịch bệnh, chuyên gia khuyến cáo giảm khoảng cách tối thiểu giữa các mũi vắc xin để trẻ nhận được sự bảo vệ sớm hơn nhưng vẫn đảm bảo đáp ứng miễn dịch an toàn và hiệu quả.

Cụ thể, đối với vắc xin phòng sởi MVVac hoặc MMR II, theo thông tin kê toa của nhà sản xuất có thể tiêm sớm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên cho trẻ trong trong vùng dịch. Bên cạnh đó, trẻ em có thể được rút ngắn khoảng cách 2 mũi vắc xin từ 3 tháng xuống còn 1 tháng để cơ thể có miễn dịch phòng bệnh sớm. Đối với phụ nữ có kế hoạch mang thai nên hoàn thành phác đồ tiêm sởi trước khi mang thai ít nhất 1 tháng (tốt nhất 3 tháng) để cơ thể có đủ thời gian hình thành miễn dịch vững chắc bảo vệ cả hai mẹ con.

Làm gì khi bỏ lỡ mũi tiêm sởi thứ 2?

Chuyên gia cho biết trong trường hợp bỏ lỡ mũi tiêm sởi thứ 2 do nhiều lý do như trẻ không đảm bảo điều kiện về sức khỏe, bố mẹ hoặc người giám hộ bỏ lỡ lịch tiêm, cơ sở tiêm chủng không bị hạn chế nguồn cung vắc xin sởi thì không nên quá lo lắng.

Thay vào đó, bố mẹ hoặc người giám hộ cần nhanh chóng đưa trẻ đến trung tâm tiêm chủng hoặc cơ sở y tế, bệnh viện gần nhất để được bác sĩ thăm khám và tư vấn lịch tiêm bù, tiêm đuổi phù hợp trong thời gian sớm nhất nhằm đảm bảo hoàn thành phác đồ tiêm chủng cho trẻ cũng như giúp vắc xin sởi phát huy hiệu quả bảo vệ tối ưu và tính sinh miễn dịch lâu dài.

Các chuyên gia nhấn mạnh, việc tiêm bù cần được thực hiện càng sớm càng tốt giúp hạn chế nguy cơ trẻ mắc bệnh sởi khi miễn dịch từ mũi đầu tiên dần suy giảm. Đồng thời, bố mẹ cũng cần lưu ý lịch tiêm chủng các loại vắc xin khác được Bộ Y tế khuyến cáo theo độ tuổi để tránh bỏ lỡ những mũi tiêm quan trọng bảo vệ trẻ trong những năm tháng đầu đời.

Ngoài ra, để hạn chế tối đa trường hợp bỏ lỡ mũi tiêm sởi thứ 2, Khách hàng có thể đến tiêm vắc xin sởi cũng như các loại vắc xin quan trọng khác cho trẻ và gia đình tại Hệ thống tiêm chủng VNVC. VNVC là đơn vị tiêm chủng An toàn - Uy tín - Chất lượng tại Việt Nam luôn có đầy đủ các loại vắc xin quan trọng, vắc xin thế hệ mới, vắc xin thường xuyên khan hiếm, kể cả vắc xin ngừa sởi cho trẻ em và người lớn, đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiêm sởi phòng bệnh cho hàng chục triệu người dân Việt Nam.

VNVC còn phát triển ứng dụng tiêm chủng vắc xin “App Mobile VNVC” không chỉ giúp Khách hàng được nhắc lịch tiêm tự động mà còn tra cứu lịch sử tiêm chủng dễ dàng, đặt vắc xin nhanh chóng, đề xuất vắc xin theo độ tuổi, ghi lại nhật ký tiêm chủng mà không lo lắng bỏ sót bất kỳ mũi tiêm hay thông tin quan trọng nào cho con.

Chuẩn bị gì khi đi tiêm mũi 2 phòng bệnh sởi?

Những lưu ý khi đưa trẻ đi tiêm mũi 2 phòng bệnh sởi sẽ giúp bố mẹ hoặc người giám hộ có sự chuẩn bị tốt nhất để hỗ trợ quá trình tiêm chủng tại trung tâm diễn ra nhanh chóng, thuận lợi, đồng thời sự chuẩn bị đầy đủ cũng giúp trẻ hạn chế tối đa các phản ứng nghiêm trọng sau tiêm có thể xảy ra.

1. Lưu ý trước khi tiêm

Trước khi tiêm, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ cần chuẩn bị đầy đủ đầy đủ giấy tờ cá nhân, sổ tiêm chủng, sổ bệnh án, đồng thời trong quá trình khám sàng lọc, bố mẹ hoặc người giám hộ sẽ trao đổi với bác sĩ các vấn đề liên quan đến sức khỏe của trẻ bao gồm:

• Trẻ có bú (ăn), uống, ngủ, chơi bình thường trong những ngày gần đây không?
• Trẻ có đang sốt hay mắc bệnh lý cần điều trị không?
• Trẻ có bệnh lý bẩm sinh hoặc mắc phải bệnh nào khiến trẻ phải nhập viện điều trị từ khi sinh ra đến nay không?
• Trẻ có đang dùng thuốc hoặc sử dụng phương pháp điều trị nào trong 3 tháng qua không?
• Tiền sử tiêm chủng của trẻ từ khi sinh ra cho đến hiện tại?
• Trẻ có tiền sử dị ứng với thuốc hay thức ăn nào không?
• Trẻ có tiền sử gặp phản ứng nặng đối với vắc xin ở các lần tiêm trước hay không?

Những thông tin này kết hợp với kết quả khám sàng lọc sẽ giúp bác sĩ đưa ra chỉ định tiêm chủng chính xác và phù hợp với từng trẻ.

2. Lưu ý sau trong khi tiêm

Tại phòng tiêm, bố mẹ hoặc người giám hộ cần kiểm tra chéo các thông tin quan trọng liên quan đến vắc xin sởi cùng điều dưỡng viên bao gồm như tên vắc xin, nhà sản xuất, ngày sản xuất, hạn sử dụng, tác dụng phòng bệnh, các phản ứng sau tiêm có thể gặp cũng như tính vẹn toàn của vắc xin khi quan sát bằng mắt thường…

Đặc biệt, trong khoảng thời gian kiểm tra chéo các thông tin nếu bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ chưa nắm rõ hoặc nghe chưa rõ các thông tin quan trọng cần nắm thì cần hỏi lại các nhân viên y tế để được giải đáp cặn kẽ trước khi tiến hành tiêm vắc xin sởi cho con.

Ngoài ra, để giúp quá trình tiêm chủng diễn ra thuận lợi, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ có thể hỗ trợ bằng cách bế hoặc giữ trẻ ở tư thế thích hợp và cố định cánh tay trẻ, để lộ bắp tay theo hướng dẫn của điều dưỡng để điều dưỡng thao tác tiêm vắc xin cho trẻ dễ dàng hơn. Đối với các trẻ lớn hơn, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ có thể hướng dẫn trẻ ở tư thế ngồi ngay ngắn, thoải mái nhất để điều dưỡng thao tác tiêm chính xác và tiết kiệm thời gian hơn.

Tại Hệ thống tiêm chủng VNVC, 100% điều dưỡng được đào tạo bài bản và thành thạo kỹ thuật tiêm nhẹ nhàng, êm ái, thấu hiểu tâm lý trẻ nhỏ, kỹ năng tương tác tốt giúp trẻ luôn cảm thấy thoải mái, vui vẻ trước từng mũi tiêm. Chính vì vậy, bố mẹ hoàn toàn yên tâm khi chọn Hệ thống tiêm chủng VNVC là điểm tiêm chủng vắc xin sởi cũng như các loại vắc xin quan trọng khác cho con mà không phải lo lắng về vấn đề an toàn tiêm chủng trước, trong và sau tiêm.

3. Lưu ý sau khi tiêm

Sau khi tiêm vắc xin sởi, trẻ cần ở lại điểm tiêm chủng ít nhất 30 phút để được nhân viên y tế theo dõi tình trạng sức khỏe cũng như các phản ứng sau tiêm có thể xảy ra. Bởi đây là khoảng thời gian có thể xuất hiện các phản ứng sớm và nặng, như phản ứng phản vệ.

Trường hợp trẻ có sức khỏe tốt và không xuất hiện bất cứ phản ứng bất thường nào sau tiêm vắc xin sởi, nhân viên y tế sẽ hướng dẫn cách chăm sóc và dặn dò theo dõi các phản ứng sau tiêm trong 24 - 48 giờ tiếp theo tại nhà, cung cấp tài liệu cần thiết về tiêm chủng trước khi ra về.

Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng bất thường như sốt cao kéo dài, khó thở, tại vết tiêm sưng, mẩn đỏ, phát ban, ngứa hoặc toàn thân trở nên tím tái,… bố mẹ hoặc người giám hộ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế hoặc đến bệnh viện gần nhất để được kiểm tra và cấp cứu kịp thời.

Vắc xin sởi mũi 2 có tác dụng phụ như mũi 1 không?

Vắc xin sởi mũi 2 vẫn có thể gây ra các tác dụng phụ tương tự như mũi 1 và hầu hết các tác dụng phụ này ở mức độ nhẹ như sốt (5-15%), phát ban (5%), sưng, nóng, đỏ đau tại chỗ tiêm… Một số trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, quấy khóc hoặc biếng ăn. Tuy nhiên, những tác dụng phụ này thường tự hết trong 1-2 ngày mà không cần can thiệp điều trị y tế. Các phản ứng nghiêm trọng được ghi nhận sau tiêm vắc xin sởi là rất hiếm gặp, nhưng vẫn có tỷ lệ rất nhỏ xảy ra.

Các chuyên gia cho biết việc tiêm mũi 2 là rất cần thiết để giúp củng cố hệ miễn dịch, tăng cường khả năng bảo vệ trước virus sởi, các tác dụng phụ nhỏ này không ảnh hưởng đến lợi ích lâu dài của vắc xin nên bố mẹ có thể yên tâm tiêm vắc xin sởi phòng bệnh cho con. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau tiêm, bố mẹ hoặc người giám hộ nên đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn thêm.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề tiêm sởi mũi 2 cách mũi 1 bao lâu, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp.

Tóm lại, tiêm sởi mũi 2 cách mũi 1 bao lâu sẽ tùy thuộc vào loại vắc xin sởi được sử dụng, độ tuổi tiêm tiêm chủng và khuyến cáo của bác sĩ. Việc tuân thủ lịch tiêm chủng và tiêm đầy đủ từ 2 mũi vắc xin phòng sởi là rất quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi các biến chứng nghiêm trọng do bệnh sởi gây ra.

Khi tỷ lệ miễn dịch nhờ tiêm chủng đạt mức cao trong cộng đồng, hiệu ứng "miễn dịch cộng đồng" sẽ phát huy tác dụng, làm giảm đáng kể nguy cơ bùng phát dịch sởi. Điều này không chỉ bảo vệ sức khỏe cho mỗi cá nhân mà còn góp phần giảm tải cho hệ thống y tế, giảm thiểu tử vong và biến chứng nghiêm trọng do sởi.