Việt Nam chính thức bước vào kỷ nguyên mới trong phòng chống các bệnh hô hấp nguy hiểm khi lần đầu tiên có vắc xin phòng virus hợp bào hô hấp (RSV). Đây là dấu mốc quan trọng, mở ra cơ hội để hàng triệu người dân, đặc biệt là người cao tuổi và người có bệnh nền, được tiếp cận với loại vắc xin mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp vào nhóm ưu tiên nghiên cứu toàn cầu.
RSV là một trong những virus hô hấp phổ biến nhất gây ra gánh nặng bệnh tật nghiêm trọng. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi có nguy cơ cao bị viêm tiểu phế quản, viêm phổi phải nhập viện, thậm chí cần điều trị tích cực (ICU) hoặc hỗ trợ hô hấp (thở máy). Ở người lớn tuổi và người có bệnh nền, RSV cũng có thể dẫn đến viêm phổi, viêm phế quản nặng, làm trầm trọng thêm các bệnh lý mạn tính sẵn có.
Trong bối cảnh đó, việc chủ động phòng ngừa RSV không chỉ là nhu cầu cấp thiết của từng gia đình mà còn là ưu tiên chiến lược của y tế cộng đồng, góp phần bảo vệ sức khỏe cho nhóm đối tượng dễ tổn thương và giảm tải cho hệ thống y tế, nhất là trong mùa dịch.
VIRUS HỢP BÀO HÔ HẤP (RSV)
Vắc xin RSV là sinh phẩm y tế hoạt động theo cơ chế kích thích miễn dịch chủ động, sau tiêm, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể đặc hiệu và tế bào trí nhớ miễn dịch, giúp hình thành “lá chắn” phòng vệ lâu dài trước nguy cơ nhiễm RSV và các biến chứng nghiêm trọng.
Nhiễm trùng hô hấp trên:
Viêm mũi, viêm họng,
viêm xoang…
Nhiễm trùng hô hấp dưới:
Viêm tiểu phế quản, viêm phổi,
suy hô hấp cấp…
Làm trầm trọng thêm các bệnh lý mạn tính sẵn có:
Nhồi máu cơ tim cấp tính, đột quỵ, các đợt cấp của hen suyễn và COPD, suy giảm chức năng hô hấp mạn tính…
Các biến chứng tiềm ẩn liên quan đến tim mạch:
Xơ vữa động mạch, suy tim, sung huyết, nhồi máu cơ tim…
Vắc xin phòng RSV của Pfizer, Bỉ hiện đã được Hệ thống Tiêm chủng VNVC tiên phong phối hợp cùng Nhà sản xuất đưa về Việt Nam và triển khai tiêm đầu tiên tại hàng trăm trung tâm trên toàn quốc, dành cho người từ 60 tuổi trở lên và phụ nữ mang thai ở giai đoạn 24 – 36 tuần.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trẻ sơ sinh có mẹ được tiêm vắc xin RSV trong thai kỳ sẽ nhận được kháng thể thụ động, giúp bảo vệ khỏi các bệnh nhiễm trùng hô hấp do RSV gây ra ngay từ khi chào đời và duy trì hiệu quả ít nhất trong 6 tháng đầu đời. Vắc xin RSV của Pfizer đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt từ năm 2023 và đến tháng 9/2025 đã được chấp thuận sử dụng tại hơn 70 quốc gia, đồng thời được đưa vào nhiều Chương trình Tiêm chủng Mở rộng cho phụ nữ mang thai, người cao tuổi và nhóm có bệnh nền trên toàn cầu.
Vắc xin RSV (Pfizer) ứng dụng công nghệ sinh học cấu trúc tiên tiến, khai thác chính “điểm yếu” của virus RSV để tạo cơ chế bảo vệ hiệu quả. Trong cơ chế phòng bệnh, hệ miễn dịch được “huấn luyện” nhận diện tác nhân gây bệnh và sản sinh kháng thể bảo vệ khi tiếp xúc thực sự với virus. Với RSV, thành phần quyết định là glycoprotein F (Fusion protein) – “chìa khóa” giúp virus bám và xâm nhập vào tế bào người. Protein F tồn tại ở hai dạng tiền dung hợp (PreF) và hậu dung hợp (PostF); trong đó, dạng PreF bộc lộ nhiều “điểm yếu” nhất, là vị trí tối ưu để kháng thể trung hòa gắn kết và vô hiệu hóa virus.
Dựa trên đột phá này, Pfizer đã ổn định được protein F ở dạng PreF và đưa vào thành phần vắc xin RSV , từ đó kích thích cơ thể tạo ra kháng thể đặc hiệu với hiệu lực cao, ngăn cản quá trình dung hợp màng, chặn đứng sự nhân lên của virus và mang lại hiệu quả bảo vệ mạnh mẽ, bền vững.
Vắc xin RSV (Pfizer) đã được chứng minh có khả năng bảo vệ đồng thời trước cả hai phân nhóm chính RSV A và RSV B, những tác nhân hàng đầu gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới nghiêm trọng ở trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền. Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy vắc xin duy trì hiệu quả phòng bệnh cao và ổn định qua hai mùa RSV liên tiếp, với mức bảo vệ cân bằng ở cả hai phân nhóm. Điều này mang lại lợi ích thực tiễn rõ rệt, giảm nguy cơ nhập viện, hạn chế biến chứng nặng và đảm bảo hiệu quả bền vững, bất kể chủng RSV nào đang lưu hành trong cộng đồng.
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy vắc xin RSV (Pfizer) mang lại hiệu quả bảo vệ mạnh mẽ và bền vững trước cả hai phân nhóm RSV A và RSV B. Trong mùa đầu tiên, vắc xin giúp giảm tới 88,9% nguy cơ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV và ở mùa thứ hai vẫn duy trì hiệu lực khi giảm 77,8% nguy cơ mắc bệnh so với người không tiêm ngừa. Điều này chứng minh vắc xin RSV (Pfizer) không chỉ bảo vệ hiệu quả ngay trong mùa RSV đầu tiên mà còn duy trì khả năng phòng ngừa đáng kể ở mùa tiếp theo, góp phần giảm số ca mắc, hạn chế nhập viện và giảm gánh nặng điều trị cho gia đình cũng như xã hội.
Vắc xin RSV (Pfizer) mang lại hiệu quả bảo vệ nhiều lớp khi được tiêm cho phụ nữ mang thai, tốt nhất từ tuần 24-36 của thai kỳ (hoặc ít nhất 2 tuần trước sinh). Mũi tiêm không chỉ giúp người mẹ hình thành kháng thể mà còn truyền kháng thể thụ động qua nhau thai, bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi nguy cơ mắc bệnh đường hô hấp dưới do RSV trong 6 tháng đầu đời, giai đoạn trẻ dễ bị tổn thương và có nguy cơ bệnh nặng nhất.
Dữ liệu lâm sàng cho thấy:
- Khi tiêm vắc xin cho người mẹ trong thai kỳ, nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng do RSV cần chăm sóc y tế giảm 81,8% trong 90 ngày đầu đời và vẫn duy trì mức bảo vệ 69,4% đến khi trẻ 6 tháng tuổi. sóc y tế trong 90 ngày đầu đời, và vẫn duy trì 69,4% hiệu quả bảo vệ đến khi trẻ tròn 6 tháng tuổi.
- Nghiên cứu tại Argentina, một trong những quốc gia đã đưa vắc xin này vào Chương trình tiêm chủng quốc gia cho thai phụ cũng cho thấy giảm 71,3% nguy cơ nhập viện vì RSV ở trẻ sơ sinh trong 6 tháng đầu, bao gồm cả các trường hợp nặng.
Những bằng chứng này khẳng định: tiêm vắc xin RSV cho phụ nữ mang thai là chiến lược dự phòng an toàn và hiệu quả, giúp bảo vệ trẻ ngay từ giây phút chào đời, giảm nguy cơ nhập viện, biến chứng nặng và tử vong ở giai đoạn dễ tổn thương nhất.
Hiệu lực bảo vệ trẻ sơ sinh duy trì ổn định trong suốt giai đoạn 6 tháng nguy cơ cao:
- Khoảng 82% trong vòng 3 tháng đầu.
- Khoảng 70% trong vòng 6 tháng đầu.
Vắc xin RSV (Pfizer) không chứa virus sống, đảm bảo độ an toàn cao, đặc biệt hướng đến phụ nữ mang thai, nhằm truyền kháng thể thụ động qua nhau thai để bảo vệ trẻ ngay từ sau sinh trong những tháng đầu đời, giai đoạn mà gánh nặng bệnh do RSV cao nhất (ít nhất 6 tháng đầu). Các nghiên cứu cũng chứng minh vắc xin an toàn và hiệu quả ở người lớn tuổi, giúp giảm nguy cơ nhập viện và biến chứng nặng. Điều này mang lại sự yên tâm cho gia đình, khi trẻ nhỏ được bảo vệ từ sớm, người cao tuổi giảm thiểu rủi ro, và toàn cộng đồng được hưởng lợi nhờ giảm gánh nặng bệnh tật do RSV.
Virus hợp bào hô hấp (RSV) là một trong những tác nhân gây bệnh đường hô hấp nguy hiểm nhất, tạo ra gánh nặng lớn cho cả trẻ nhỏ và người lớn tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh và người có bệnh nền. Mỗi năm, trên toàn cầu ghi nhận hàng chục triệu ca nhiễm, hàng triệu ca nhập viện và hàng trăm nghìn ca tử vong, đưa RSV trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng.
Tuy nhiên, mức độ nhận biết của người dân còn hạn chế. Triệu chứng RSV thường dễ bị nhầm lẫn với nhiễm trùng hô hấp thông thường như ho, sổ mũi, cảm cúm… dẫn đến bệnh bị xem nhẹ, chẩn đoán chậm trễ, làm tăng nguy cơ diễn tiến nặng, để lại di chứng lâu dài và thậm chí tử vong ở nhóm nguy cơ cao. Đáng lo ngại hơn, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu RSV, các biện pháp y tế chủ yếu chỉ dừng lại ở hỗ trợ hô hấp và điều trị triệu chứng. Chính vì vậy, phòng ngừa chủ động bằng vắc xin, kết hợp nâng cao cảnh giác và phát hiện sớm, là giải pháp quan trọng và bền vững nhất để giảm thiểu gánh nặng do RSV gây ra cho từng gia đình và cho toàn xã hội.
RSV là một trong những mối đe dọa lớn nhất với sức khỏe hô hấp của trẻ nhỏ trên toàn cầu. Mỗi năm, ước tính hơn 33 triệu trẻ dưới 5 tuổi mắc nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV, trong đó có tới 3,6 triệu ca phải nhập viện và gần 101.400 trẻ tử vong.
Điều đáng lo ngại, nhóm trẻ sơ sinh đến dưới 6 tháng tuổi là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, cùng 1,4 triệu ca nhập viện và 45.700 ca tử vong hằng năm, chiếm đến 46% tổng số ca tử vong do RSV mỗi năm.
Đây là giai đoạn trẻ có hệ miễn dịch còn non yếu, dễ tổn thương và khó chống đỡ khi virus tấn công. Đặc biệt, nhiều trường hợp phải nhập viện trong tình trạng thiếu oxy máu, ước tính lên đến 911.000 trẻ dưới 5 tuổi và 385.000 trẻ sơ sinh mỗi năm.
Mỗi năm, RSV gây ra:
20% ở trẻ <6 tháng
80% ở trẻ 6 tháng đến 5 tuổi
50% ca nhập viện xảy ra trong 3 tháng đầu sau sinh
>75% ca nhập viện nằm trong 6 tháng đầu
20% ở trẻ <6 tháng
80% ở trẻ 6 tháng đến 5 tuổi
Về mặt lâm sàng, RSV là tác nhân chính gây viêm tiểu phế quản ở trẻ nhũ nhi, chiếm 60-80% trường hợp, và là nguyên nhân của khoảng 40% ca viêm phổi ở trẻ em. Trong nhóm bệnh nhi phải nhập viện, có tới 20-25% cần chăm sóc tích cực (ICU) với thời gian điều trị kéo dài, cho thấy mức độ nặng nề của bệnh.
Không chỉ dừng lại ở bệnh cấp tính, RSV còn để lại hệ quả lâu dài. Nhiễm trùng hô hấp dưới do RSV trong những năm đầu đời đã được chứng minh làm tăng nguy cơ suy giảm chức năng phổi mạn tính, hen suyễn, khò khè tái diễn, và thậm chí có thể góp phần vào sự hình thành bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) trong tương lai.
Ngay cả ở các quốc gia phát triển, gánh nặng bệnh cũng rất đáng lo ngại. Tại Hoa Kỳ, RSV được ước tính gây ra 1,5 triệu lượt khám ngoại trú, 58.000-80.000 lượt nhập viện, khoảng 520.000 lượt khám cấp cứu và 100-300 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi mỗi năm. Những con số này không chỉ phản ánh nguy cơ sức khỏe mà còn thể hiện áp lực to lớn lên hệ thống y tế và chi phí chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Tại Việt Nam, RSV là nguyên nhân do virus hàng đầu
gây bệnh lý hô hấp cấp và nhập viện do
nhiễm trùng hô hấp ở trẻ nhỏ,
thậm chí còn đáng lo ngại hơn cúm, vì diễn ra quanh năm.
Theo thông tin từ nhiều bệnh viện lớn như Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới TP.HCM, Bệnh viện Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2 và một số cơ sở ở miền Bắc, tỷ lệ mắc RSV ở trẻ được ghi nhận ở mức cao, dao động từ 20% đến hơn 50% trong số trẻ nhập viện vì nhiễm trùng hô hấp dưới.
RSV không chỉ gây gánh nặng nghiêm trọng cho trẻ em mà còn là mối đe dọa thầm lặng đối với người lớn tuổi, đặc biệt là nhóm ≥60 tuổi và những người có bệnh nền mạn tính.
Mỗi năm, RSV được ước tính gây ra 123.000-193.000 ca nhập viện ở người trưởng thành, trong đó có 24.400-34.900 ca phải chăm sóc tích cực (ICU) và 4.680-8.620 ca tử vong trong bệnh viện. Đáng chú ý, gần một nửa số ca nhập viện và tử vong tập trung ở nhóm ≥75 tuổi, và khoảng 1/3 bệnh nhân tử vong trong vòng 1 năm sau đợt nhiễm RSV nặng, cho thấy tác động kéo dài và dai dẳng của căn bệnh này.
Ở nhóm người cao tuổi mắc bệnh nền mạn tính, nhiễm RSV làm tăng đáng kể nguy cơ nhập viện so với những người không có bệnh lý nền, đặc biệt trong các bệnh tim mạch, hô hấp mạn tính và suy giảm miễn dịch.
Những con số dịch tễ học phản ánh rõ sự tương tác nguy hiểm giữa RSV và các bệnh mạn tính, vốn đã làm suy yếu sức đề kháng của người bệnh. Không chỉ gây ra các đợt bệnh cấp tính nặng, RSV còn để lại hậu quả lâu dài và khó lường.
Miễn dịch tự nhiên sau khi nhiễm RSV nhanh chóng suy giảm; 2/3 người trưởng thành từng nhiễm có nguy cơ tái nhiễm chỉ trong vòng 8 tháng. Biến chứng có thể xuất hiện ngay trong đợt cấp, bao gồm: nhồi máu cơ tim, đột quỵ, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, áp xe phổi. Về lâu dài, RSV có thể góp phần vào sự phát triển xơ vữa động mạch, suy tim và suy giảm chức năng hô hấp.
Đặc biệt, RSV là tác nhân thường gặp khởi phát các đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), làm nặng thêm tình trạng bệnh nền, từ đó tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng và tử vong.
ĐƠN VỊ ĐẦU TIÊN CÓ VẮC XIN RSV
Vắc xin RSV hiện đang có sẵn với số lượng lớn tại hàng trăm Trung tâm Tiêm chủng VNVC trên toàn quốc, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm chủng cho người lớn, người có bệnh nền và phụ nữ mang thai, bảo vệ trẻ sơ sinh trong giai đoạn đầu đời.
VNVC là Hệ thống tiêm chủng An toàn – Uy tín – Chất lượng hàng đầu Việt Nam với hàng trăm trung tâm trên toàn quốc, mang đến dịch vụ tiêm vắc xin chất lượng cao, an toàn và thuận tiện cho hàng chục triệu trẻ em, người lớn, kể cả ở vùng sâu vùng xa, góp phần mang đến sự bình đẳng trong cơ hội tiếp cận vắc xin. Với không gian rộng từ vài trăm đến vài ngàn mét vuông, tọa lạc tại các khu đô thị và khu dân cư thuận tiện, các trung tâm VNVC không chỉ cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, giá thành hợp lý cùng nhiều ưu đãi, mà còn được trang bị hệ thống phòng chức năng hiện đại như phòng cho mẹ và bé sơ sinh, phòng thay tã miễn phí, phòng cấp cứu, cùng khu vui chơi trẻ em sinh động, tạo nên trải nghiệm an toàn, thoải mái và tiện ích cho người dân mọi miền.
VNVC đầu tư đồng bộ và quy mô lớn vào hạ tầng bảo quản vắc xin, với dây chuyền lạnh (Cold Chain) hiện đại, chuẩn quốc tế và sức chứa hơn 400 triệu liều cùng thời điểm, gồm: mạng lưới tổng kho lạnh chuyên dụng trải dài cả 3 miền, hàng trăm kho lạnh trung tâm, dàn xe lạnh vận chuyển và hệ thống tủ bảo quản đạt chuẩn GSP quốc tế tại mỗi phòng tiêm, được cơ quan y tế thẩm định, công nhận. Nhờ đó, 100% trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc đều đảm bảo khả năng bảo quản vắc xin ở điều kiện tiêu chuẩn, nhiệt độ duy trì ổn định ở mức 2 – 8°C, đáp ứng nhu cầu tiêm chủng của hàng chục triệu Khách hàng và dự trữ đầy đủ vắc xin cho các phác đồ tiêm dài hạn.
VNVC là đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong việc xây dựng và chuẩn hóa quy trình tiêm chủng an toàn với chuyên môn cao và đội ngũ 100% Bác sĩ, điều dưỡng có chứng chỉ An toàn tiêm chủng. VNVC áp dụng quy trình tiêm chủng 8 bước toàn diện, khép kín, đồng thời thiết lập tiêu chuẩn theo dõi, xử trí phản ứng sau tiêm trong 30 phút tại trung tâm và hướng dẫn khách hàng giám sát tại nhà. Tại phòng tiêm, điều dưỡng thực hiện công khai, đối chiếu đầy đủ thông tin vắc xin trước sự chứng kiến của khách hàng và người nhà, đảm bảo nguyên tắc “Đúng đối tượng – Đúng lịch tiêm – Đúng vắc xin (loại, hạn sử dụng) – Đúng liều lượng – Đúng đường dùng”. Quy trình này này vừa kiểm soát chặt chẽ chất lượng, vừa giúp Khách hàng an tâm, cùng tham gia giám sát quá trình tiêm chủng.
VNVC duy trì mức giá vắc xin hợp lý, ổn định trên toàn hệ thống, đồng thời hỗ trợ trả góp gói vắc xin đến 24 tháng không lãi suất với 100% lãi suất do VNVC chi trả thay cho Khách hàng và hỗ trợ chia nhỏ chi phí thanh toán. VNVC cũng cho phép Khách hàng đặt giữ vắc xin miễn phí, triển khai nhiều chương trình trợ giá, ưu đãi, tặng quà, tặng vắc xin theo từng mùa dịch và dịp đặc biệt. Song song đó, VNVC tiên phong tổ chức các hoạt động truyền thông, giáo dục sức khỏe cộng đồng, góp phần nâng cao nhận thức và khuyến khích người dân chủ động tiêm chủng bảo vệ bản thân và gia đình.
Đặc biệt, VNVC duy trì mức giá hợp lý, luôn bình ổn, nhiều ưu đãi, hỗ trợ trả góp tới 12 tháng và giữ vắc xin miễn phí tới 5 tuần, Khách hàng không chỉ được tiêm chủng an toàn mà còn tận hưởng dịch vụ cao cấp và tiện ích toàn diện.
Để được tư vấn, đặt lịch tiêm và giải đáp các thắc mắc liên quan đến vắc xin tại VNVC, Quý khách có thể liên hệ trực tiếp với VNVC theo thông tin sau:
- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok: https://www.tiktok.com/@vnvc.vn;
- Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
- Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: https://vax.vnvc.vn/vaccine;
- Đặt mua các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng chính hãng, chất lượng cao từ các thương hiệu uy tín hàng đầu quốc tế như Nestlé Health Science (Thụy Sĩ), Asahi – Wakodo (Nhật Bản), ECO Green (sản xuất tại Mỹ) với giá ưu đãi tại VNVC SHOP TẠI ĐÂY;
Quý Khách hàng có thể cài đặt ứng dụng “Trợ lý tiêm chủng toàn năng” – app VNVC dễ dàng thông qua 2 đường dẫn sau:
- IOS (iPhone, iPad…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
- Android (Oppo, Samsung, Sony…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
