Vì sao người cao tuổi, người có bệnh nền cần tiêm vắc xin phế cầu 23?

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, người lớn tuổi, người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc mắc bệnh nền mạn tính nhiễm phế cầu khuẩn rất dễ chuyển nặng, biến chứng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao. Chính vì vậy, đây là nhóm đối tượng cần tiêm vắc xin phế cầu càng sớm càng tốt để bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh, giảm thiểu biến chứng, giảm thời gian nằm viện với chi phí tốn kém. Các chuyên gia khuyến cáo, vắc xin mới phòng 23 chủng vi khuẩn phế cầu 23 đặc biệt hiệu quả ở người lớn.

Phế cầu khuẩn thường trú trong hầu họng của mỗi người (gọi là người lành mang trùng). Khi cơ thể khoẻ mạnh, vi khuẩn phế cầu không vượt qua được hàng rào miễn dịch của cơ thể do đó khu trú trong vùng hầu họng và nằm im chờ cơ hội. Khi cơ thể suy giảm miễn dịch hoặc gặp một vấn đề sức khỏe nào đó, vi khuẩn phế cầu sẽ dễ dàng tấn công vào các bộ phận như não, phổi, máu… và bắt đầu gây bệnh.

Đến nay, đã có hơn 100 tuýp huyết thanh phế cầu khuẩn khác nhau được tìm thấy, trong đó có 23 tuýp phế cầu nguy hiểm nhất là 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F và 33F gây ra đến 90% trường hợp mắc các bệnh lý nguy hiểm do phế cầu khuẩn.

Vi khuẩn phế cầu gây ra 2 dạng bệnh lý gồm bệnh lý là phế cầu xâm lấn (viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi kèm nhiễm khuẩn huyết) có thể dẫn tới tử vong và bệnh lý phế cầu không xâm lấn (viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phổi mắc phải tại cộng đồng,...). Ai cũng có nguy cơ mắc bệnh do phế cầu khuẩn, trong đó trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn từ 50 tuổi trở lên là đối tượng có nguy cơ cao. Đặc biệt, người có bệnh nền mạn tính (phổi tắc nghẽn mạn tính COPD, hen suyễn, cao huyết áp, tiểu đường, gan, suy thận…), người nhiễm Covid-19 và các loại virus khác như cúm, hợp bào hô hấp RSV, Adenovirus… có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng và tử vong do phế cầu khuẩn cao hơn người trẻ tuổi.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính mỗi năm trên thế giới có 1,6 triệu người tử vong bởi các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra, chủ yếu là các bệnh viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết. 90% trường hợp tử vong được ghi nhận ở người lớn trên 50 tuổi.

Thống kê cho thấy, người từ 18 - 64 tuổi mắc bệnh lý tiềm ẩn hoặc có các yếu tố có nguy cơ mắc phế cầu xâm lấn (IPD) cao hơn so với người khỏe mạnh cùng tuổi, cụ thể:

• Người 18 - 64 tuổi mắc bệnh phổi mạn tính có nguy cơ mắc IPD cao hơn 10 lần so với người khỏe mạnh cùng tuổi.
• Người 18 - 64 tuổi suy giảm miễn dịch hoặc mắc bệnh gan mạn tính có nguy cơ mắc IPD cao hơn 9 lần so với người khỏe mạnh cùng tuổi.
• Người 18 - 64 tuổi thường xuyên tiêu thụ rượu bia có nguy cơ mắc IPD cao hơn 8 lần so với người khỏe mạnh cùng tuổi.
• Người 18 - 64 tuổi có thói quen hút thuốc lá nguy cơ mắc IPD cao hơn 5 lần so với người khỏe mạnh cùng tuổi.
• Người 18 - 64 tuổi mắc bệnh nền mạn tính (tim mạch, hen suyễn, đái tháo đường) có nguy cơ mắc IPD cao hơn 4 lần so với người khỏe mạnh cùng tuổi.

Đặc biệt, người lớn tuổi khỏe mạnh từ 65 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc IPD cao hơn so với người trẻ tuổi từ 18 - 64 tuổi. Ngoài ra, người có hệ miễn dịch suy yếu như mắc bệnh HIV, ung thư, bất thường chức năng lách, cắt lách, bệnh hồng cầu hình liềm, suy thận mạn, hội chứng thận hư, người đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch,… có nguy cơ mắc bệnh phế cầu xâm lấn cao hơn đối tượng khác.

Thống kê cho thấy tại Hoa Kỳ vào năm 2019, ước tính có khoảng 502.600 trường hợp viêm phổi do phế cầu khuẩn, 29.500 trường hợp mắc phế cầu xâm lấn và 25.400 nghìn trường hợp tử vong liên quan đến các bệnh do phế cầu trong số 91,5 triệu người trưởng thành trên 50 tuổi. Thậm chí tỷ lệ tử vong còn cao hơn ở người lớn từ 65 tuổi trở lên và những người mắc một số tình trạng bệnh lý hoặc các yếu tố nguy cơ khác. Trong đó, viêm phổi là loại bệnh do phế cầu xâm lấn phổ biến và nghiêm trọng nhất ở người lớn tuổi với các biến chứng nghiêm trọng như tràn dịch màng phổi, viêm phổi thùy, viêm phế quản, thậm chí là áp xe phổi...

Viêm màng não do phế cầu khuẩn khiến 1/6 người lớn tuổi tử vong và nhiễm trùng máu do phế cầu khuẩn cũng cướp đi sinh mạng của 1/8 bệnh nhân lớn tuổi. Viêm màng não do phế cầu khuẩn và nhiễm khuẩn huyết cũng có thể dẫn đến di chứng nặng nề suốt đời như điếc, tổn thương não và cắt cụt chi.

Lý giải nguyên nhân vì sao người lớn tuổi nếu nhiễm phế cầu khuẩn dễ mắc biến chứng nặng, BS.CKI Bạch Thị Chính – Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết người lớn tuổi và người có bệnh nền mạn tính thường có hệ miễn dịch suy yếu, khiến họ dễ bị nhiễm trùng, bao gồm cả nhiễm trùng phế cầu. Đồng thời các chức năng trong cơ thể đều suy giảm, sẽ nhanh chóng thúc đẩy tình trạng bệnh chuyển sang giai đoạn cấp, khả năng đào thải virus, vi khuẩn thấp, khả năng dung nạp thuốc điều trị kém khiến bệnh dễ chuyển biến nặng, tỷ lệ tử vong cao hơn.

Ngoài ra, thời tiết thay đổi thất thường cũng là điều kiện thuận lợi cho phế cầu khuẩn sinh sôi, phát triển và gây ra nhiều ca bệnh hơn ở những đối tượng có nguy cơ cao. Không những vậy, vi khuẩn phế cầu đa kháng các loại thuốc kháng sinh và mức độ ngày càng tăng cao. Đây là nguyên nhân khiến cho việc điều trị các bệnh lý do phế cầu khuẩn rất khó khăn, kéo dài và tốn kém chi phí. Tại Việt Nam, ước tính chi phí trung bình cho mỗi bệnh nhân mắc các bệnh do phế cầu lên đến hàng chục thậm chí hàng trăm triệu đồng, chưa kể chi phí chăm sóc người bệnh lâu dài sau điều trị. 

Việt Nam đã từng ghi nhận bệnh nhân Trần Thị T. (39 tuổi, TP.HCM) nhập viện với tình trạng mệt mỏi, nôn ói, sốt cao, đau ngực kèm theo khó thở, ho có đờm và máu. Sau 10 ngày nhập viện, bệnh nhân có dấu hiệu viêm phổi, qua xét nghiệm, bệnh nhân mắc vi khuẩn đa kháng. Các chuyên gia cho biết một trong những nguyên nhân gây ra viêm phổi có thể do phế cầu khuẩn kháng thuốc. Vì vậy, khi các bệnh lý phức tạp cộng với việc kháng thuốc việc điều trị trở nên rất khó khăn, tỷ lệ tử vong cao.

Chính vì vậy, trẻ em và người lớn rất cần tiêm vắc xin phế cầu sớm, tiêm đầy đủ các loại vắc xin phế cầu để bảo vệ toàn diện khỏi hàng chục chủng phế cầu khuẩn thường gặp và nguy hiểm tại Việt Nam. Tiêm vắc xin phế cầu đầy đủ giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh, giảm tỷ lệ nhập viện, ngăn ngừa biến chứng nặng do phế cầu gây ra, đặc biệt ở nhóm trẻ em, người lớn tuổi, người có bệnh nền.

Hiện nay, Việt Nam đã có vắc xin mới Phế cầu 23 được sản xuất bởi hãng vắc xin và dược phẩm MSD (xuất xứ từ Mỹ), có hiệu quả phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng xâm lấn do vi khuẩn phế cầu gây ra như viêm phổi du khuẩn huyết, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết (nhiễm trùng máu)... và viêm phổi mắc phải cộng đồng (thuộc nhóm không xâm lấn). Vắc xin có hiệu quả gần 60% đối với người trưởng thành khỏe mạnh, đặc biệt hiệu quả cao từ 75-86% đối với người trên 65 tuổi, người có bệnh nền mạn tính.

Vắc xin phế cầu 23 được chỉ định cho trẻ em từ 2 tuổi đến người lớn, nhắm mục tiêu vào 23 tuýp huyết thanh phế cầu khuẩn phổ biến nhất, bao gồm cả những tuýp gây ra bệnh nặng và kháng thuốc, bao gồm: 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19A, 19F, 20, 22F, 23F, 33F. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người cao tuổi và người có bệnh nền, vì họ có nguy cơ cao mắc các biến chứng nghiêm trọng, tăng tỉ lệ nhập viện, kéo dài thời gian điều trị và tăng chi phí điều trị.

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của vắc xin phế cầu 23 trong việc phòng ngừa bệnh lý do phế cầu khuẩn xâm lấn và viêm phổi ở người cao tuổi và người có bệnh nền. Cụ thể, vắc xin phế cầu 23 có thể giảm tỷ lệ mắc bệnh lý do phế cầu khuẩn xâm lấn từ 57% đến 85% tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và bệnh lý nền. Trong đó, nếu xét theo từng nhóm bệnh lý nền, vắc xin phế cầu 23 giúp giảm nguy cơ mắc phế cầu đến 65% với nhóm bệnh phổi mạn tính, 73% với nhóm có bệnh mạch vành, 77% với nhóm cắt lách và 84% với nhóm đái tháo đường.

Ngoài ra, VNVC đang cung ứng vắc xin Prevenar 13 (Bỉ) phòng các bệnh do 13 chủng phế cầu khuẩn Streptococcus Pneumoniae gây ra gồm 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn và vắc xin Synflorix (Bỉ) phòng các bệnh do 10 chủng vi khuẩn phế cầu gồm 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F và 23F được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và trước sinh nhật lần thứ 6. Chuyên gia khuyến cáo khi trẻ đạt đến độ tuổi tương ứng, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ cần cho trẻ đi tiêm ngay, tiêm càng sớm càng tốt và tuân thủ đủ liều, đúng lịch theo phác đồ của nhà sản xuất.

⇒ Tham khảo thêm: Pneumovax 23 và Prevenar 13: Nên tiêm loại nào tốt hơn?

Hiện nay, tại hàng trăm Trung tâm tiêm chủng cao cấp VNVC đang cung ứng đầy đủ tất cả các loại vắc xin quan trọng, vắc xin thế hệ mới, vắc xin thường xuyên khan hiếm chất lượng cao, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm chủng vắc xin phòng bệnh cho hàng chục triệu trẻ em và người lớn trên toàn quốc. Tất cả vắc xin tại VNVC được bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh (Cold Chain) hiện đại, quy mô lớn, đạt chuẩn GSP cùng đội ngũ gần 15.000 bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, cam kết thực hiện quy trình tiêm chủng vắc xin an toàn nghiêm ngặt.

Không chỉ mang đến mức giá tốt, luôn bình ổn, VNVC còn thường xuyên mang đến nhiều chương trình ưu đãi giá vắc xin hấp dẫn cũng nhiều phần quà giá trị, tiên phong triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ tài chính thông minh nhằm tạo điều kiện cho trẻ em và người lớn Việt Nam có cơ hội tiếp cận đầy đủ và kịp thời hơn với vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như ưu đãi giá vắc xin lẻ, ưu đãi giá vắc xin gói, tiên phong triển khai chính sách “Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau”, chia nhỏ chi phí thanh toán Gói vắc xin trong nhiều lần, miễn phí tiêm vắc xin lao cho trẻ sơ sinh, miễn phí vắc xin uốn ván cho phụ nữ mang thai…

Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin phế cầu 23 cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
• Tik Tok: Bác sĩ Tiêm chủng VNVC

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• IOS (iPhone, iPad,…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
• Android (Oppo, Samsung, Sony,…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ