Vì sao trẻ cần phòng viêm màng não do não mô cầu sớm từ 2 tháng tuổi?
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, trẻ càng nhỏ mắc bệnh viêm màng não do mô cầu càng nặng, biến chứng nghiêm trọng và tỷ lệ tử vong cao. Chính vì thế phòng bệnh viêm màng não do mô cầu sớm cho trẻ từ 2 tháng tuổi là việc quan trọng, nhất là khi Việt Nam đã có vắc xin thế hệ mới phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm B, đã được Bộ Y tế phê duyệt và đưa vào sử dụng từ tháng 2/2024.
Hiện hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC đang triển khai tiêm chủng rộng rãi vắc xin thế hệ mới Bexsero (Ý) phòng não mô cầu B cho trẻ từ 2 tháng và người lớn đến 50 tuổi.
Vi khuẩn não mô cầu là tác nhân chính gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi… với khởi phát đột ngột, diễn biến nhanh chóng, bệnh nặng, tác động trực tiếp đến hệ thống thần kinh, hô hấp, huyết mạch và vận động của cơ thể, dễ biến chứng và tử vong.
Đặc biệt là viêm màng não do não mô cầu, bệnh khởi phát đột, triệu chứng không điển hình và diễn tiến cực kỳ nhanh chóng, có thể gây tử vong chỉ trong 24h, nhiều trường hợp nguy kịch, thậm chí tử vong khi chưa biết về tình trạng bệnh lý của bản thân. Ngay cả khi được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh vẫn có thể khiến 10 - 15% trường hợp tử vong và khoảng 10 - 20% người sống sót sẽ rơi vào hoàn cảnh bất lực khi buộc phải cắt cụt hết tay chân, khiếm khuyết về trí tuệ, khuyết tật về thân thể như khiếm thính, tổn thương não bộ trầm trọng, tổn thương thận, sẹo sâu do ghép da… Có gần 90% số ca tử vong ở trẻ em xảy ra trong vòng 24 giờ đầu tiên.
Theo TS. BS Nguyễn An Nghĩa, Phó khoa Nhiễm - Thần kinh Bệnh viện Nhi đồng 1, khi trẻ mắc viêm màng não do não mô cầu, lớp màng não và tủy sống của trẻ bị “tàn phá” cực kỳ khủng khiếp, nếu không được kịp thời điều trị, sẽ có khoảng 50 - 70% trẻ phải tử vong, tỷ lệ này cao hơn rất nhiều so với tỷ lệ tử vong chung, ngay cả khi đã được cứu sống thì nguy cơ rất cao trẻ phải gánh chịu những di chứng kể trên suốt đời.

BS.CKI Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, trẻ em là nhóm đối tượng có hệ miễn dịch với chức năng chưa hoàn chỉnh nên rất dễ bị lây nhiễm các tác nhân gây bệnh (virus, vi khuẩn), dễ mắc bệnh, khi mắc bệnh sẽ diễn biến nặng hơn, nhanh hơn so với người lớn, đặc biệt trẻ càng nhỏ càng dễ mắc và nguy cơ biến chứng càng cao. Trong khi đó, tỷ lệ người mang mầm bệnh do não mô cầu không biểu hiện triệu chứng trong cộng đồng lại rất cao, cao nhất ở nhóm đối tượng thanh thiếu niên từ 15 - 25 tuổi. Khi tiếp xúc rất dễ lây mầm bệnh do não mô cầu cho trẻ cùng nhiều tác nhân gây bệnh khác, khiến trẻ có nguy cơ rất cao mắc cùng lúc nhiều bệnh lý khác nhau, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của trẻ.
Hiện nay, các nhà khoa học đã tìm ra 13 nhóm huyết thanh khác nhau của vi khuẩn não mô cầu, trong đó có 5 nhóm huyết thanh (não mô cầu nhóm A, B, C, Y, W-135) là tác nhân chính gây ra tình trạng viêm màng não trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, theo dữ liệu giám sát dịch tễ từ năm 2012 - 2021, nhóm huyết thanh B của vi khuẩn não mô cầu đang là nhóm chiếm ưu thế trong nhiều năm qua, được xác định là nguyên nhân gây ra khoảng 82%trường hợp viêm màng não do não mô cầu trên cả nước.
Việt Nam đã từng ghi nhận rất nhiều trường hợp trẻ mắc não mô cầu nhóm B và đa số đều có tiên lượng xấu. Chẳng hạn như bé trai 4,5 tháng tuổi ở Tiền Giang, nhập viện Nhi đồng 1 vào năm 2016, mặc dù đã được các y bác sĩ cứu sống nhưng do tình trạng thiếu máu nuôi và hoại tử mô nên buộc phải cắt cụt tay chân sau 8 ngày điều trị. Một trường hợp khác cũng vào năm 2016, một bé gái 5 tháng tuổi tại TP.HCM đã tử vong chỉ sau 8 tiếng nhập viện điều trị tại Bệnh viện Nhiệt đới (TP.HCM) do mắc viêm màng não do não mô cầu.

Chính vì thế, việc tiêm ngừa vắc xin phòng các bệnh do não mô cầu đầy đủ, đúng phác đồ, tuân thủ chỉ định của bác sĩ và tiêm càng sớm càng tốt trong độ tuổi được khuyến cáo là cách phòng bệnh chủ động, an toàn và hiệu quả nhất giúp trẻ được bảo vệ khỏi lây nhiễm, mắc các bệnh do não mô cầu và chặn đứng nguy cơ gánh chịu những gánh nặng bệnh tật khủng khiếp do não mô cầu gây ra, nhờ đó trẻ có lợi thế về sức khỏe thể chất và trí tuệ, giúp trẻ phát triển toàn diện trong tương lai.
Hiện nay, Việt Nam đã có vắc xin phòng não mô cầu nhóm B thế hệ mới - Bexsero (Ý), tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi và người lớn đến 50 tuổi với khả năng bảo vệ đạt 95%. Theo các kết quả nghiên cứu quy mô lớn tại Vương quốc Anh, Ý và Bồ Đào Nha, tiêm vắc xin Bexsero cho trẻ sớm từ 2 tháng tuổi mang lại hiệu quả phòng bệnh cao, khả năng dung nạp tốt, giúp nhiều trẻ em được bảo vệ và giảm rõ rệt số ca bệnh hằng năm. Đồng thời, các tổ chức y tế uy tín trên thế giới và trong nước như WHO, CDC Hoa Kỳ và Bộ Y tế Việt Nam đều khuyến cáo tiêm ngừa vắc xin phòng não mô cầu nhóm B cho trẻ sớm từ 2 tháng tuổi.
Tại Việt Nam vắc xin Bexsero được Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đưa về Việt Nam với số lượng lớn, có sẵn tại các trung tâm trên toàn hệ thống. Tính đến thời điểm hiện tại, VNVC là đơn vị cung ứng vắc xin não mô cầu B thế hệ mới Bexsero (Ý). Ngay khi trẻ vừa tròn 2 tháng tuổi, bố mẹ cần đưa trẻ đến ngay các trung tâm VNVC gần nhất để được thăm khám, tư vấn và tiêm chủng vắc xin ngừa các bệnh do não mô cầu và các vắc xin quan trọng khác trong độ tuổi.

Ngoài ra, VNVC đang cung ứng vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba) ngừa não mô cầu nhóm B, C được chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi, vắc xin Nimenrix (Bỉ) ngừa não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135 cho trẻ từ 6 tuần tuổi, vắc xin Menactra (Mỹ) ngừa não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135 tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi, vắc xin MenQuadfi (Mỹ) ngừa não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135 tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi. Khi trẻ đạt các độ tuổi tương ứng, bố mẹ cần cho trẻ tiêm ngay, càng sớm càng tốt và tuân thủ tiêm ngừa đủ liều, đúng lịch theo chỉ định. Phụ huynh cần lưu ý, vắc xin phòng các nhóm huyết thanh não mô cầu khuẩn sinh ra miễn dịch đặc hiệu cho từng nhóm, không gây miễn dịch chéo với các nhóm huyết thanh khác. Cần tiêm đầy đủ các loại vắc xin phòng não mô cầu để tạo miễn dịch đầy đủ với tất cả các nhóm huyết thanh nguy hiểm và lưu hành phổ biến tại Việt Nam (A, B, C, Y, W-135).
Hiện nay, tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng cao cấp VNVC đang cung ứng đầy đủ tất cả các loại vắc xin quan trọng, vắc xin thế hệ mới, vắc xin thường xuyên khan hiếm chất lượng cao, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm chủng vắc xin phòng bệnh cho hàng chục triệu trẻ em và người lớn trên toàn quốc. Tất cả vắc xin tại VNVC được bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh (Cold Chain) hiện đại, quy mô lớn, đạt chuẩn GSP cùng đội ngũ gần 10.000 bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, cam kết thực hiện quy trình tiêm chủng vắc xin an toàn nghiêm ngặt.
Không chỉ mang đến mức giá hợp lý, luôn bình ổn, VNVC còn thường xuyên mang đến nhiều chương trình ưu đãi giá vắc xin hấp dẫn cũng nhiều phần quà giá trị, triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ tài chính thông minh nhằm tạo điều kiện cho trẻ em và người lớn Việt Nam có cơ hội tiếp cận đầy đủ và kịp thời hơn với vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như ưu đãi giá vắc xin lẻ, ưu đãi giá vắc xin gói, triển khai chính sách “Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau”, chia nhỏ chi phí thanh toán trong nhiều lần, miễn phí tiêm vắc xin lao cho trẻ sơ sinh, miễn phí vắc xin uốn ván cho phụ nữ mang thai…
Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:
- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.


