Lỡ mắc viêm gan B khi nào cần điều trị và uống thuốc?

Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm phổ biến, diễn tiến âm thầm nhưng có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng nếu không được theo dõi đúng cách. Nhiều người phát hiện mang virus nhưng băn khoăn không biết viêm gan B khi nào cần điều trị, bởi không phải trường hợp nào nhiễm HBV cũng cần dùng thuốc ngay, việc này phụ thuộc vào mức độ hoạt động của virus và tình trạng tổn thương gan qua từng giai đoạn bệnh.

Viêm gan B có phải lúc nào cũng cần điều trị không?

Không phải tất cả người nhiễm virus viêm gan B đều cần điều trị ngay. Phần lớn trường hợp cấp tính có thể tự hồi phục nhờ đáp ứng miễn dịch tự nhiên của cơ thể mà không cần dùng thuốc kháng virus. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển thành viêm gan B mạn tính, virus tồn tại lâu dài trong cơ thể và có nguy cơ gây tổn thương gan, khi đó việc điều trị cần được xem xét nghiêm túc và lâu dài.

Quyết định điều trị viêm gan B phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ hoạt động của virus, tình trạng men gan, mức độ xơ hóa gan và nguy cơ tiến triển thành bệnh gan nặng. Một số người mang virus nhưng gan vẫn hoạt động bình thường có thể chỉ cần theo dõi định kỳ, trong khi những trường hợp có dấu hiệu tổn thương gan hoặc tải lượng virus cao sẽ được chỉ định điều trị bằng thuốc kháng virus hằng ngày để kiểm soát bệnh. (3)

Viêm gan B khi nào cần điều trị?

 Viêm gan B cần điều trị khi tải lượng virus tăng cao, men gan tăng kéo dài, xuất hiện triệu chứng lâm sàng, có xơ gan hoặc nguy cơ lây truyền từ mẹ sang con, việc điều trị kháng virus là cần thiết nhằm ngăn ngừa tiến triển thành bệnh gan mạn tính và các biến chứng nặng nề.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế Việt Nam và các tổ chức y tế quốc tế như WHO, bệnh nhân được chỉ định điều trị khi:

1. Men gan (ALT) tăng cao

Men gan là chỉ số phản ánh mức độ tổn thương tế bào gan. Khi gan bị viêm hoặc virus đang hoạt động mạnh, men gan sẽ tăng cao. Nếu kết quả cho thấy men gan tăng gấp đôi so với mức bình thường, đó là dấu hiệu gan đang bị tổn thương rõ rệt và cần xem xét điều trị.

2. Tải lượng virus tăng

Lượng virus viêm gan B trong máu (HBV-DNA) chỉ số thể hiện virus đang nhân lên nhiều hay ít. Nếu lượng virus cao, nghĩa là bệnh đang hoạt động mạnh và có nguy cơ tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan, khi đó bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc kháng virus để ngăn virus sinh sôi. Theo thông tin từ Bộ Y tế, khuyến cáo điều trị viêm gan B khi nồng độ virus trong máu tăng cao ≥ 10⁵ copies/ml (tương đương 20.000 IU/ml) ở người có HBeAg dương tính hoặc ≥ 10⁴ copies/ml (tương đương 2.000 IU/ml) ở người HBeAg âm tính,

3. Mức độ tổn thương gan qua siêu âm hoặc sinh thiết

Dù men gan bình thường, nhưng nếu đã có dấu hiệu xơ gan hoặc xơ hóa gan tiến triển, người bệnh vẫn cần điều trị để bảo vệ chức năng gan.

Tóm lại, bác sĩ sẽ dựa trên kết hợp các yếu tố: men gan, lượng virus và tình trạng gan để xác định thời điểm thích hợp bắt đầu điều trị. Việc điều trị sớm, đúng thời điểm giúp ngăn ngừa biến chứng nặng như xơ gan, suy gan hoặc ung thư gan, đồng thời giảm khả năng lây nhiễm virus cho người thân. Người bệnh cần tái khám định kỳ, xét nghiệm và siêu âm gan theo hướng dẫn của bác sĩ để được theo dõi và điều chỉnh điều trị kịp thời.

LƯU Ý QUAN TRỌNG: Khi đã hiểu rõ thời điểm cần điều trị và dùng thuốc nếu mắc viêm gan B, bước tiếp theo quan trọng không kém chính là phòng ngừa lây nhiễm cho bản thân và người thân. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế Việt Nam, tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả và tiết kiệm nhất giúp ngăn ngừa nhiễm virus và các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.

Vắc xin viêm gan B có thể tiêm cho mọi lứa tuổi, đặc biệt trẻ sơ sinh cần được tiêm trong vòng 24 giờ sau sinh, sau đó hoàn tất đủ các mũi vắc xin phối hợp có thành phần viêm gan B theo lịch từ 2 tháng tuổi. Người lớn chưa từng tiêm hoặc không rõ tình trạng miễn dịch cũng nên xét nghiệm và tiêm bổ sung. Với người sống chung cùng người bệnh viêm gan B, việc tiêm phòng sớm là cách bảo vệ an toàn, chủ động và bền vững nhất.

Tiêm ngừa không chỉ giúp giảm nguy cơ lây nhiễm trong gia đình mà còn góp phần giảm tỷ lệ mắc mới trong cộng đồng, hướng tới mục tiêu loại trừ viêm gan virus mà WHO đặt ra vào năm 2030.

⇒ Tham khảo thêm: Hướng dẫn điều trị viêm gan B theo từng giai đoạn

Hiểu rõ viêm gan B khi nào cần điều trị không chỉ giúp người bệnh chủ động bảo vệ sức khỏe lá gan mà còn ngăn ngừa tiến triển thành xơ gan hay ung thư gan. Song hành với điều trị, tiêm vắc xin viêm gan B đầy đủ và đúng lịch vẫn là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, bền vững nhất, giúp cộng đồng tiến gần hơn đến mục tiêu kiểm soát và loại trừ căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm này.