Hưởng ứng ngày Viêm não Thế giới, nâng cao nhận thức phòng bệnh chủ động

Ngày 22/2 hằng năm được chọn là ngày thế giới phòng, chống viêm não nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy các công tác phòng ngừa, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, góp phần đẩy lùi căn bệnh viêm não nguy hiểm trên toàn cầu, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Ngày Viêm não Thế giới (World Encephalitis Day)

Ngày Viêm não Thế giới chính thức ra đời vào ngày 22/2/2014, hướng tới những người có cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng viêm não, đồng thời nỗ lực nâng cao nhận thức cộng đồng trong công cuộc phòng, chống bệnh viêm não. Kể từ khi ra mắt, Ngày Viêm não Thế giới đã tiếp cận khoảng 628 triệu người trên toàn thế giới cùng chung tay đẩy lùi và khắc phục hậu quả do viêm não - căn bệnh tấn công khoảng 10 - 15/100.000 người mỗi năm, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, đặc biệt là người trẻ tuổi.

Gánh nặng bệnh viêm não

Theo thống kê của Encephalitis International - Tổ chức phi lợi nhuận về bệnh viêm não, mỗi năm có khoảng 1,5 triệu người bị ảnh hưởng bởi bệnh viêm não trên toàn cầu, mỗi phút trôi qua sẽ có thêm một trường hợp được chẩn đoán mắc bệnh viêm não. Trong khi 78% mọi người trên toàn thế giới không thực sự hiểu biết về căn bệnh nguy hiểm này.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), viêm não là nguyên nhân xếp hạng thứ 4 gây ra tình trạng mất sức khỏe thần kinh (khuyết tật trí tuệ, suy giảm nhận thức, động kinh, rối loạn hành vi, mất khả năng giao tiếp hoặc học tập, trầm cảm và các rối loạn về tâm thần) ở trẻ em dưới 5 tuổi và đứng thứ 13 ở mọi lứa tuổi. Viêm não đang là mối quan ngại ngày càng tăng trên toàn cầu do mật độ dân số, chăn nuôi thâm canh, biến đổi khí hậu, sự do dự tiêm vắc xin và tiếp xúc gần gũi giữa người với động vật, đặc biệt là ở những cộng đồng thiếu nguồn lực.

Viêm não là tình trạng viêm các mô hoạt động của não, xuất phát từ việc bị nhiễm trùng hoặc do phản ứng tự miễn dịch: Viêm não nhiễm trùng do nhiễm các loại virus như virus herpes ở người (Herpes simplex I, II, virus Varicella Zoster), virus phát ban (Sởi, Quai bị, Rubella), virus đường hô hấp (Cúm, Enteroviruses), virus do động vật chân đốt truyền (viêm não Nhật Bản, sốt xuất huyết) và các loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng nhưng thường hiếm gặp. Viêm não tự miễn xảy ra khi kháng thể hoặc tế bào miễn dịch của chính một người tấn công não.

Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm ghi nhận từ 2.000 - 3.000 ca viêm não, trong đó 61,3% là do viêm não Nhật Bản. Bệnh viêm não Nhật Bản có tỷ lệ tử vong cao, lên đến 30% số ca mắc. Đáng lo ngại hơn, 50% những người sống sót phải đối mặt với các di chứng nặng nề như khuyết tật vận động, tâm thần và tổn thương kéo dài suốt đời, đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt cả về y tế lẫn xã hội.

Viêm não Nhật Bản gây tác động nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng trẻ em và người lớn

Viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua muỗi Culex đốt và được xem là một trong những bệnh nguy hiểm hàng đầu tại Việt Nam. Theo TTƯT.TS.BS Nguyễn Thị Minh Đức – Trưởng khoa Nội thần kinh, BVĐK Tâm Anh TP.HCM, bệnh có tỷ lệ tử vong cao từ 20 - 30%. Đối với những người may mắn sống sót vượt qua giai đoạn bệnh, 50% bệnh nhân phải chịu các di chứng nặng nề như bại não, liệt tay chân, điếc, mất khả năng nói, sa sút trí tuệ hoặc không thể tự phục vụ trong sinh hoạt hàng ngày.

Tình trạng viêm do viêm não Nhật Bản khiến não bị sưng lên, dẫn đến các triệu chứng vật lý như sốt, động kinh, đau đầu, cứng cổ, rối loạn vận động, nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh, mất ý thức, lú lẫn và co giật. Trong những trường hợp nghiêm trọng, viêm não gây ra yếu hoặc liệt một phần ở tay và chân, suy giảm khả năng nghe hoặc nói.

Điển hình là trường hợp của Clair Bennett (đến từ Swanley, Kent, Anh Quốc), được chẩn đoán viêm não vào năm 2015, khởi phát với cơn đau đầu dữ dội và sốt cao. Khi điều trị tích cực trong bệnh viện, Clair gần như không còn nhớ gì và không thể nhận biết người bên giường bệnh của mình chính là cha mẹ. Những năm sau đó, Clair vẫn bị mất trí nhớ ngắn hạn và phải dựa vào nhật ký để lập kế hoạch cho mọi công việc trong suốt đời.

WHO chia sẻ, trên toàn thế giới, những người mắc bệnh viêm não và các khuyết tật liên quan đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận điều trị và phục hồi chức năng, nhiều người còn bị phân biệt đối xử và vi phạm nhân quyền, điều này càng nhấn mạnh thêm nhu cầu phải hành động khẩn cấp trong phòng chống và điều trị bệnh.

Bác sĩ Minh Đức cho biết, viêm não rất nghiêm trọng, nhất là khi não không phục hồi nhanh như các bộ phận khác của cơ thể như xương, da và cơ, gây hậu quả khủng khiếp cho cả bệnh nhân và gia đình. Các trường hợp viêm não nhẹ thường diễn ra trong thời gian ngắn và có thể hồi phục hoàn toàn. Tuy nhiên, mặc dù có thể cải thiện nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, viêm não vẫn cướp đi mạng sống của 10% người mắc bệnh.

Ngoài ra, viêm não do biến chứng thần kinh của bệnh cúm mùa, sởi, quai bị, rubella, sốt xuất huyết, thủy đậu, dại… cũng là một trong các tình trạng viêm phổ biến, xảy ra khi virus/vi khuẩn gây bệnh tấn công hệ thần kinh trung ương hoặc gây phản ứng viêm quá mức, dẫn đến tổn thương não.

Triệu chứng viêm não do biến chứng của các bệnh truyền nhiễm trên thường gặp bao gồm sốt cao không hạ, đau đầu dữ dội, co giật, lú lẫn, hôn mê và thay đổi hành vi. Người bệnh, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi, nếu không được điều trị kịp thời, có nguy cơ tử vong cao hoặc đối mặt với các di chứng nặng nề như suy giảm trí tuệ, động kinh, liệt hoặc mất khả năng nhận thức. Đặc biệt, viêm não do virus dại có tỷ lệ tử vong gần như 100% nếu không tiêm phòng sau phơi nhiễm kịp thời.

Hưởng ứng ngày Viêm Não Thế giới, chủ động tiêm vắc xin phòng viêm não cho cả gia đình

Các chuyên gia cho biết, hầu hết các tình trạng viêm não phổ biến hiện nay như viêm não Nhật Bản hay biến chứng viêm não do tình trạng viêm/nhiễm trùng từ các bệnh truyền nhiễm đều đã có thể phòng ngừa hiệu quả nhờ vắc xin.

Theo WHO, vắc xin viêm não Nhật Bản mang hiệu quả phòng bệnh viêm não cao, lên đến 98% với 2 mũi tiêm. Một nghiên cứu về “Hiệu quả của vắc xin Sởi - Quai bị - Rubella đến viêm não ở trẻ em”, được đăng lên tạp chí The Lancet tập 333, số 8628, năm 1989 cho biết, việc triển khai tiêm chủng vắc xin Sởi - Quai bị - Rubella cho trẻ trên toàn quốc vào năm 1982 ở Phần Lan đã giúp các bệnh viêm não liên quan đến virus này dường như biến mất hoàn toàn.

Tương tự, các loại vắc xin phòng viêm não truyền nhiễm do virus, vi khuẩn hiện nay cũng mang hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa nhiễm bệnh và biến chứng nặng dẫn đến nguy cơ viêm não, cụ thể như vắc xin sốt xuất huyết phòng 90,4% biến chứng nặng, vắc xin thủy đậu hiệu quả 100% chống lại bệnh thủy đậu nặng, vắc xin cúm hiệu quả phòng biến chứng hơn 90%...

Hiện, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC đang có đầy đủ các loại vắc xin phòng viêm não do nhiễm virus, vi khuẩn nguy hiểm cho trẻ em và người lớn, đảm bảo vắc xin chất lượng cao, được bảo quản trong kho lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế; cam kết thực hiện quy trình tiêm chủng an toàn bởi đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng viên tay nghề giỏi, dày dặn kinh nghiệm; Theo dõi phản ứng sau tiêm bài bản, xử trí sau tiêm chuyên nghiệp, nhanh chóng, tạo cảm giác an tâm trên từng mũi tiêm đến Khách hàng.

Danh mục vắc xin phòng viêm não nhiễm trùng do virus, vi khuẩn

Tên vắc xin	Phòng bệnh	Đăng ký tiêm ngay
Imojev (Thái Lan)	Viêm não Nhật Bản
Jeev (Ấn Độ)
Jevax (Việt Nam
MVVac (Việt Nam)	Sởi
MMR II (Mỹ)	Sởi - Quai bị - Rubella
Priorix (Ý)
Varivax (Mỹ)	Thủy đậu
Varilrix (Bỉ)
Varicella (Hàn Quốc)
Vaxigrip Tetra (Pháp)	Cúm
Influvac Tetra (Hà Lan)
GC Flu Quadrivalent (Hàn Quốc)
Ivacflu-S (Việt Nam)
Qdenga (Nhật Bản)	Sốt xuất huyết
Verorab (Pháp)	Dại
Abhayrab (Ấn Độ)

Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách hàng vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC.