Bị tay chân miệng có ngứa không? Nguyên nhân và cách giảm ngứa

16:19 13/04/2025

Quản lý Y khoa Vùng 1 - Hồ Chí Minh
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Bệnh tay chân miệng thường khởi phát với các triệu chứng như sốt, đau họng, tổn thương niêm mạc miệng và da, đặc biệt là sự xuất hiện của các mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối và mông. Tuy nhiên, ngoài các triệu chứng trên, nhiều người còn cảm thấy ngứa, khó chịu khi mắc bệnh tay chân miệng. Vậy bệnh tay chân miệng có ngứa không? Nguyên nhân và cách giảm ngứa thế nào? Cùng chuyên gia tìm hiểu ngay trong bài viết sau.
| BS Trần Huỳnh Tấn - Quản lý Y khoa vùng 1 Hồ Chí Minh, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết: “Bệnh tay chân miệng chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em dưới 10 tuổi, với 95% các ca mắc bệnh xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ lớn hơn và cả người lớn. Tỷ lệ mắc bệnh tay chân miệng hàng năm dao động từ 90 – 2400 ca trên 100.000 người ở một số quốc gia (1). Các nghiên cứu quy mô lớn đã chỉ ra rằng tay chân miệng có 5 kết cục khác nhau: 12,7% trường hợp không có triệu chứng, 86,2% triệu chứng nhẹ, 1,1% có triệu chứng nặng và nguy kịch, và 0,03% dẫn đến tử vong (2).” |

Tay chân miệng có ngứa không?
Bệnh tay chân miệng thường ít gây ngứa ở trẻ em, nhưng có thể gây ngứa dữ dội ở người lớn. Phát ban ngứa thường xuất hiện ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, khuỷu tay và đôi khi lan sang các vùng da khác. Các vết mụn nước và đốm phát ban có thể gây cảm giác ngứa ngáy, khó chịu và tình trạng này có thể kéo dài từ 7 – 10 ngày.
Nguyên nhân chính gây ngứa khi mắc tay chân miệng là do sự xuất hiện của các mụn nước. Khi mụn nước khô lại, lớp vảy trên bề mặt có thể gây cảm giác ngứa và khó chịu. Việc da bị kéo căng hoặc nứt ra do mụn nước vỡ cũng có thể làm gia tăng cảm giác ngứa ngáy.
Thêm vào đó, trong một số trường hợp, nếu mụn nước bị nhiễm trùng, nó có thể gây ngứa nghiêm trọng và đau đớn hơn. Nhiễm trùng sẽ làm tăng mức độ kích thích trên da, khiến quá trình hồi phục trở nên khó khăn hơn và ngứa kéo dài.
Bên cạnh đó, khi virus tay chân miệng xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ ngay lập tức kích hoạt để phản ứng lại, dẫn đến tình trạng viêm tại các vùng bị tác động. Virus này tiếp tục nhân lên trong các tế bào da, phá vỡ các mô biểu bì, gây nên các tổn thương như mụn nước và ban đỏ.
Phản ứng viêm làm giải phóng các chất trung gian hóa học như histamine, cytokine và prostaglandin, đóng vai trò trực tiếp trong việc kích thích các dây thần kinh dưới da, gây ra cảm giác ngứa ngáy. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm báo hiệu cho hệ miễn dịch rằng có tổn thương đang diễn ra, nhưng cũng chính là yếu tố khiến các bệnh nhân cảm thấy khó chịu.
Khi mắc bệnh tay chân miệng, mức histamine tăng lên đáng kể tại vùng da bị tổn thương, khiến các đầu dây thần kinh cảm giác ngứa bị kích thích mạnh mẽ. Đây là nguyên nhân chính giải thích tại sao tay chân miệng thường gây ngứa hơn ở khu vực bị phát ban hoặc có mụn nước.
Tay chân miệng có ngứa không? Tóm lại, tay chân miệng hiếm khi ngứa ở trẻ em nhưng có thể gây ngứa ngáy khó chịu ở người lớn. Khi người bệnh tay chân miệng cảm thấy ngứa nhiều, hay gãi và gặp khó khăn do đau rát, điều quan trọng là cần đưa bệnh nhân đi thăm khám ngay, vì các vết loét có thể đã bị nhiễm trùng, dẫn đến tình trạng ngứa nghiêm trọng hơn và gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cách giảm ngứa khi bị tay chân miệng cho trẻ em và người lớn
Sau khi đã biết được “Chân tay miệng có ngứa không?” cũng có nhiều người quan tâm đến cách giảm ngứa khi bị tay chân miệng. Dưới đây là một số cách trị ngứa tay chân miệng hiệu quả:
1. Chăm sóc da đúng cách
Chăm sóc da đúng cách là một phần quan trọng trong việc giảm ngứa khi bị tay chân miệng. Dưới đây là những cách có thể thực hiện:
Vệ sinh nhẹ nhàng:
- Tắm rửa hoặc lau người bằng nước ấm: Nên tránh sử dụng nước quá nóng hoặc quá lạnh khi tắm. Nước ấm giúp làm dịu da và giảm cảm giác ngứa ngáy hiệu quả. Có thể thêm một chút dung dịch sát khuẩn vào nước để tắm, giúp làm sạch và ngăn ngừa nhiễm trùng. Sau khi tắm, chấm nhẹ dung dịch Xanh Methylen hoặc Betadine lên các nốt phỏng nước để hỗ trợ quá trình lành và bảo vệ da.
- Tránh chà xát mạnh: Khi tắm hoặc lau người, hãy dùng khăn mềm và lau nhẹ nhàng. Tránh chà xát mạnh vì có thể làm vỡ các nốt mụn nước và gây nhiễm trùng.
- Sử dụng xà phòng dịu nhẹ: Chọn các loại xà phòng không chứa hương liệu và hóa chất gây kích ứng. Các loại xà phòng dành cho da nhạy cảm hoặc da em bé là lựa chọn tốt.
- Chăm sóc vết mụn nước, vết phát ban và vết loét: Để hạn chế tình trạng loét và ngăn ngừa bội nhiễm, việc sát khuẩn vết loét là rất quan trọng. Có thể sử dụng các dung dịch sát khuẩn như Xanh Methylen 1% hoặc gel bôi miệng để làm sạch và bảo vệ vết thương, giúp vết loét mau lành và giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Giữ da khô thoáng:
- Lau khô người nhẹ nhàng: Sau khi tắm, dùng khăn mềm thấm khô người. Tránh chà xát mạnh vào các mụn nước.
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát: Quần áo bó sát có thể gây kích ứng da và làm tăng cảm giác ngứa. Nên chọn quần áo làm từ chất liệu cotton hoặc vải lanh thoáng mát.
- Giữ môi trường thoáng mát: Nhiệt độ cao có thể làm tăng cảm giác ngứa. Hãy đảm bảo rằng phòng ngủ và nơi sinh hoạt luôn thoáng mát.
2. Dùng thuốc giảm ngứa theo chỉ định của bác sĩ
Khi bị bệnh tay chân miệng, tình trạng ngứa ngáy có thể gây khó chịu. Do đó, có nhiều người có thói quen sử dụng thuốc giảm ngứa để giúp cơ thể dễ chịu hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc giảm ngứa cần được thực hiện theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Các loại thuốc thường được bác sĩ kê đơn có thể bao gồm thuốc bôi hoặc thuốc uống giúp giảm viêm và ngứa, từ đó cải thiện tình trạng khó chịu cho người bệnh.
Thuốc bôi thường chứa các thành phần như corticosteroid nhẹ hoặc thuốc kháng histamine, có tác dụng làm dịu da và giảm ngứa. Trong khi đó, nếu ngứa kéo dài hoặc nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê thuốc uống để giảm viêm và kiểm soát triệu chứng. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và đảm bảo hiệu quả điều trị.

3. Tránh gãi để không làm vỡ mụn nước
Khi bị tay chân miệng, cần tránh gãi để không làm vỡ mụn nước. Việc gãi sẽ khiến các nốt mụn nước khi bị vỡ sẽ tạo thành vết thương hở, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng. Nhiễm trùng có thể dẫn đến tình trạng sưng đỏ, đau nhức, thậm chí gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn.
Dịch từ các nốt mụn nước bị vỡ có chứa virus gây bệnh. Gãi và chạm vào các nốt mụn nước có thể khiến virus lây lan sang các vùng da khác trên cơ thể hoặc lây sang người khác. Việc gãi có thể làm tổn thương da, khiến các vết thương lâu lành hơn. Các vết sẹo có thể hình thành nếu da bị tổn thương nghiêm trọng.
Cách thức thực hiện:
- Cắt ngắn móng tay: Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ em, giúp hạn chế tổn thương da khi gãi.
- Giữ vệ sinh tay: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch để ngăn ngừa lây lan virus.
- Sử dụng găng tay: Đối với trẻ nhỏ, có thể sử dụng găng tay vải mỏng để hạn chế việc gãi trong lúc ngủ.
- Phân tâm trẻ: Đối với trẻ nhỏ, hãy tìm cách phân tâm trẻ bằng các hoạt động khác như đọc sách, chơi đồ chơi, hoặc xem phim hoạt hình.
⇒ Tham khảo thêm: Bị tay chân miệng có để lại sẹo không? Mẹo chăm sóc da đúng cách
4. Bổ sung thực phẩm hỗ trợ làm lành da
Khi bị tay chân miệng, việc bổ sung các loại thực phẩm hỗ trợ làm lành da là rất quan trọng. Dưới đây là một số gợi ý:
- Thực phẩm giàu vitamin C: Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ da khỏi tổn thương và thúc đẩy quá trình sản xuất collagen, một protein quan trọng cho sự phục hồi da. Các nguồn thực phẩm giàu vitamin C bao gồm cam, quýt, dâu tây, kiwi, ớt chuông, bông cải xanh và rau lá xanh đậm.
- Thực phẩm giàu vitamin A: Vitamin A giúp duy trì sự khỏe mạnh của da và niêm mạc, đồng thời hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào da. Các nguồn thực phẩm giàu vitamin A bao gồm gan, trứng, cà rốt, khoai lang, bí đỏ và rau bina.
- Thực phẩm giàu kẽm: Kẽm là một khoáng chất thiết yếu cho quá trình làm lành vết thương và tăng cường hệ miễn dịch. Các nguồn thực phẩm giàu kẽm bao gồm thịt bò, thịt gà, hàu, đậu và các loại hạt.
- Thực phẩm giàu protein: Protein là thành phần cấu tạo của tế bào da, giúp phục hồi các mô bị tổn thương. Các nguồn thực phẩm giàu protein bao gồm thịt nạc, cá, trứng, sữa và các loại đậu.
- Uống đủ nước: Nước giúp duy trì độ ẩm cho da và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố. Nên uống đủ 2 – 3 lít nước mỗi ngày.
- Thực phẩm mềm, dễ nuốt: Do các vết loét trong miệng, người bệnh tay chân miệng thường gặp khó khăn khi ăn uống. Nên chọn các loại thực phẩm mềm, dễ nuốt như cháo, súp, sữa chua và sinh tố.
- Tránh các thực phẩm gây kích ứng: Tránh các thực phẩm cay nóng, chua hoặc có tính axit cao, vì chúng có thể gây kích ứng các vết loét trong miệng.
⇒ Tham khảo thêm: Trẻ bị tay chân miệng kiêng gì? Ăn gì để mau khỏi?

⇒ Tham khảo thêm: Cách vệ sinh cho trẻ bị tay chân miệng nhanh khỏi và tránh bội nhiễm
Bài viết trên đã giải đáp thắc mắc “Bệnh tay chân miệng có ngứa không? Nguyên nhân và cách giảm ngứa” đầy đủ, chi tiết nhất. Bệnh tay chân miệng có thể gây ngứa, đặc biệt là ở người lớn, do sự xuất hiện của các mụn nước và tổn thương trên da. Nguyên nhân gây ngứa chủ yếu là do da bị căng và các mụn nước khô lại, tạo cảm giác khó chịu. Để giảm ngứa hiệu quả, việc chăm sóc da đúng cách, sử dụng thuốc giảm ngứa theo chỉ định của bác sĩ và tránh gãi sẽ giúp làm dịu cảm giác ngứa ngáy.
- Hand, Foot, and Mouth disease (HFMD): Enteroviral vesicular stomatitis – DermNet. (2023, October 26). DermNet®. https://dermnetnz.org/topics/hand-foot-and-mouth-disease
- Zhu, P., Ji, W., Li, D., Li, Z., Chen, Y., Dai, B., Han, S., Chen, S., Jin, Y., & Duan, G. (2023). Current status of hand-foot-and-mouth disease. Journal of Biomedical Science. https://jbiomedsci.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12929-023-00908-4







