Giời leo ở mũi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

15:37 26/04/2025

Quản lý Y khoa Miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Giời leo ở mũi là một dạng phổ biến của bệnh zona thần kinh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng ở vùng mặt như điếc, liệt mặt, ù tai, mù lòa... Vậy nguyên nhân gây zona thần kinh ở mũi là gì? Những triệu chứng nào cần lưu ý và cách điều trị ra sao? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau!
BS Nguyễn Như Điền - Quản lý Y khoa vùng 5 miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Ước tính, có khoảng 30% dân số có nguy cơ mắc bệnh giời leo trong đời và mỗi năm tại Hoa Kỳ, có khoảng 1 triệu ca mới được ghi nhận [1]. Trong số những người mắc bệnh giời leo, khoảng 26% sẽ phải đối mặt với các biến chứng. Đặc biệt, đau thần kinh sau giời leo xuất hiện ở khoảng 20% bệnh nhân. Một nghiên cứu tại California vào năm 1994 cho thấy, tỷ lệ nhập viện vì giời leo là 2,1 ca trên 100.000 người/năm và tăng lên 9,3 ca trên 100.000 người/năm đối với những người từ 60 tuổi trở lên.” |
Giời leo ở mũi là gì?
Giời leo ở mũi là do virus Varicella Zoster, nguyên nhân gây bệnh thủy đậu, tái hoạt động tại các dây thần kinh, đặc biệt là ở dây thần kinh sinh ba (dây thần kinh số V). Dây thần kinh sinh ba là một trong 12 đôi dây thần kinh quan trọng của hệ thần kinh trung ương, có chức năng chi phối cảm giác và điều khiển hoạt động của các cơ quan trên mặt, bao gồm mắt, mũi, và miệng.
Khi virus tấn công nhánh thần kinh mắt của dây thần kinh sinh ba, nó có thể gây ra các triệu chứng giời leo, bao gồm mụn nước, viêm đỏ và đau rát tại vùng mũi hoặc khu vực quanh mắt, đôi khi dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Theo ước tính, khoảng một phần ba số người sẽ mắc bệnh giời leo vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Dù bệnh này phổ biến hơn ở người lớn tuổi nhưng trẻ em cũng có thể mắc phải. Dựa trên dữ liệu từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc bệnh mỗi năm dao động từ 1,2 – 3,4 ca trên 1.000 người/năm ở những người khỏe mạnh và từ 3,9 – 11,8 ca trên 1.000 người/năm ở những người trên 65 tuổi.
Khoảng một nửa số người sống đến 85 tuổi sẽ trải qua ít nhất một lần bị giời leo, trong khi chỉ có dưới 5% sẽ bị tái phát bệnh nhiều lần. Mặc dù các triệu chứng của giời leo có thể rất nghiêm trọng và gây đau đớn, nhưng nguy cơ tử vong do bệnh này là rất thấp, chỉ khoảng 0,28 – 0,69 ca tử vong trên một triệu người. [2]

Nguyên nhân gây bệnh giời leo ở mũi
Bệnh giời leo ở mũi do Virus Varicella Zoster - tác nhân gây bệnh thủy đậu gây ra. Sau khi mắc thủy đậu, virus này không hoàn toàn bị loại bỏ khỏi cơ thể mà "ẩn nấp" trong các tế bào thần kinh ở dạng tiềm tàng, đặc biệt là ở các hạch thần kinh gần tủy sống. Khi hệ miễn dịch suy yếu do các yếu tố như tuổi tác, căng thẳng, bệnh lý nền hoặc điều trị thuốc ức chế miễn dịch, virus có thể tái hoạt động và di chuyển dọc theo các dây thần kinh, gây viêm và tổn thương tại các vùng da mà dây thần kinh chi phối, bao gồm cả mũi.
Với giời leo ở mũi, virus thường tái kích hoạt tại dây thần kinh mắt (ophthalmic nerve), nhánh thứ nhất của dây thần kinh sinh ba, gây ra các tổn thương tại vùng mũi và gần mắt. Dây thần kinh mắt – nhánh lớn nhất của dây thần kinh sinh ba – chi phối cảm giác của vùng trán, mũi và mắt. Khi virus Varicella Zoster tái hoạt động trong dây thần kinh này, nó gây tổn thương trực tiếp đến vùng mũi, gây giời leo.
Bên cạnh đó, da mũi thường tiếp xúc với không khí và dễ bị ảnh hưởng bởi thay đổi thời tiết, chẳng hạn thời tiết lạnh hoặc khô hanh, khiến vùng này dễ bị kích ứng. Khi hệ miễn dịch suy giảm kèm thêm tình trạng da yếu đi, virus có thể tấn công mạnh mẽ hơn.
Tỷ lệ mắc bệnh giời leo đã gia tăng hơn 4 lần trong suốt 60 năm qua [3] và hiện ước tính có khoảng 20 – 30% người lớn bị ảnh hưởng [4]. Trước tuổi 45, xác suất mắc bệnh giời leo là 8,6% đối với nam giới và 10,5% đối với nữ giới. Nếu không tiêm vắc xin phòng ngừa, nguy cơ mắc bệnh giời leo trong suốt cuộc đời đối với nam giới ở độ tuổi 45 là khoảng 22%, trong khi đối với nữ giới là 32%. [5]
Hệ miễn dịch suy yếu là yếu tố hàng đầu làm tăng nguy cơ tái hoạt động của virus Varicella Zoster. Điều này có thể xảy ra ở những người:
- Người già: Tuổi tác càng cao, hệ miễn dịch càng suy yếu, và đây là lý do người trên 50 tuổi có nguy cơ cao bị giời leo, bao gồm cả giời leo ở mũi.
- Trẻ em và người có bệnh lý nền: Những người mắc các bệnh mạn tính hoặc rối loạn tự miễn (như lupus, viêm khớp dạng thấp) dễ bị tổn thương thần kinh do virus hơn.
- Sử dụng thuốc ức chế hệ miễn dịch: Các thuốc ức chế miễn dịch, như corticosteroid hoặc các loại được sử dụng trong quá trình hóa trị, có thể tạo điều kiện thuận lợi cho virus tái hoạt động.
- Căng thẳng hoặc kiệt sức kéo dài: Tình trạng stress và thiếu ngủ làm yếu hệ miễn dịch, tạo cơ hội cho virus Varicella Zoster "thức dậy".
Giời leo ở mũi đôi khi xảy ra sau chấn thương vùng mặt hoặc hậu phẫu liên quan đến các vùng xung quanh dây thần kinh sinh ba. Tổn thương vật lý ở vùng dây thần kinh mắt có thể kích thích virus tái hoạt động trong khu vực đó.
Dấu hiệu nhận biết bị giời leo ở mũi
1. Biểu hiện ban đầu
Giời leo ở mũi thường khởi phát với những dấu hiệu nhẹ nhưng rõ rệt. Trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể cảm thấy đau, rát hoặc ngứa tại vùng mũi. Cảm giác này thường xuất hiện trước khi có bất kỳ dấu hiệu lạ nào trên da. Đây là triệu chứng phổ biến của giời leo khi virus bắt đầu tái hoạt động tại dây thần kinh sinh ba.
Trong một số trường hợp, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng như sốt, đau đầu, mệt mỏi, tiêu chảy hoặc nhạy cảm với ánh sáng. Giai đoạn tiền khởi phát của bệnh thường không gây tổn thương da và kéo dài từ 1 – 3 ngày.
2. Tiến triển của bệnh
Sau khi có biểu hiện đau, rát, vùng da bị ảnh hưởng sẽ bắt đầu xuất hiện các mụn nước nhỏ, có màu đỏ, thường tập trung quanh mũi hoặc gần vùng mắt. Các mụn nước này sẽ vỡ ra sau vài ngày, tạo ra vết loét có thể chảy dịch và tạo cảm giác đau đớn. Nếu được điều trị đúng cách, sau vài ngày các mụn nước dần khô lại, đóng vảy và bong ra khỏi da. Nếu không được điều trị, giời leo có thể phát triển thành viêm da, gây sưng tấy, đỏ da và có thể ảnh hưởng đến thị lực nếu bệnh lan tới mắt.

Các biến chứng của bệnh giời leo ở mũi
Vùng mũi và mặt là những khu vực nhạy cảm và có cấu trúc phức tạp, nơi có sự tập trung của nhiều dây thần kinh quan trọng. Khi bệnh giời leo xuất hiện tại đây, không chỉ gây đau đớn mà còn có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, giời leo ở mũi có thể để lại những di chứng kéo dài, thậm chí suốt đời như:
1. Các vấn đề về mắt
Giời leo ở mũi, đặc biệt khi gần mắt, có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của mắt, bao gồm giác mạc (phần trong suốt bao phủ phần trước của mắt) và các tế bào thần kinh phản ứng với ánh sáng. Việc sưng, loét giác mạc do giời leo có thể nghiêm trọng đến mức gây sẹo vĩnh viễn, ảnh hưởng lâu dài đến thị lực, thậm chí tác động đến cấu trúc cốt lõi của mắt và dẫn đến nguy cơ mất thị lực..
Giời leo cũng có thể làm tăng áp lực trong mắt, dẫn đến tình trạng tăng nhãn áp - một bệnh lý nguy hiểm có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Trong những trường hợp hiếm gặp, bệnh giời leo ở mắt có thể dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
Virus Varicella Zoster nếu lan từ mũi đến mắt có khả năng gây ra viêm màng bồ đào (uveitis), một biến chứng nghiêm trọng khác. Màng bồ đào bao gồm mống mắt, thể mi và màng mạch, các cấu trúc quan trọng duy trì chức năng của mắt, gây đau nhức sâu trong mắt, mờ mắt, đỏ mắt, và hiện tượng "nhìn thấy chấm đen lơ lửng" (floaters).
Áp lực trong nhãn cầu có thể thay đổi, gây tổn thương thần kinh thị giác (glaucoma) – một yếu tố nguy cơ gây mất thị lực. Nếu không được xử lý, viêm màng bồ đào có thể dẫn đến các tổn thương không hồi phục trong cấu trúc của nhãn cầu, gây mù lòa.
2. Mất thính lực và yếu cơ mặt
Nếu bệnh giời leo ảnh hưởng đến tai và khi kết hợp với hội chứng Ramsay Hunt, có thể gây ra các vấn đề như mất thính lực và yếu cơ mặt. Mặc dù những triệu chứng này thường tạm thời, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, tổn thương có thể trở thành vĩnh viễn. Hội chứng Ramsay Hunt ảnh hưởng đến khoảng 12% trường hợp bị liệt mặt, và trong một số tình huống, nó có thể nghiêm trọng hơn cả liệt mặt Bell, một tình trạng gây yếu tạm thời ở cơ mặt.
3. Đau thần kinh sau zona
Đau thần kinh sau zona (PHN) là một biến chứng phổ biến khi bệnh giời leo làm tổn thương các dây thần kinh. Các dây thần kinh bị tổn thương tiếp tục gửi tín hiệu đau đến não, gây cảm giác đau đớn kéo dài. Khoảng 20% người mắc bệnh zona sẽ gặp phải biến chứng này. Đối với zona ở mặt, PHN có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều nhánh của dây thần kinh sinh ba, gây đau nhói, nóng rát, hoặc nhạy cảm khi chạm vào.
4. Viêm nhiễm và nhiễm trùng thứ phát
Mụn nước do giời leo trên mũi nếu không được chăm sóc tốt rất dễ bị nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn. Vùng mũi nằm gần các vùng da dễ chịu tác động bởi vi khuẩn từ môi trường và khi lớp bảo vệ da bị tổn thương, nguy cơ nhiễm trùng tăng cao, khiến da vùng mũi có thể sưng đỏ, chảy mủ hoặc đau nhức nhiều hơn. Người bệnh thậm chí có thể bị sốt do nhiễm trùng lan rộng.
Nếu nhiễm trùng lan vào sâu trong xoang, mủ hoặc vi khuẩn có thể ảnh hưởng đến cấu trúc sâu hơn như hốc mắt, xương mặt và thậm chí là máu – gây nhiễm khuẩn huyết.
5. Viêm xoang hoặc viêm vùng mũi họng
Giời leo ở mũi, đặc biệt khi gần lỗ mũi, có thể gây ra các biến chứng liên quan đến nhiễm trùng xoang mũi hoặc vùng mũi họng. Khi virus hoặc vi khuẩn lan vào xoang, người bệnh có thể bị nghẹt mũi, đau nhức vùng mặt và sốt kéo dài. Các khu vực lân cận như họng hoặc tai có thể bị tổn thương, làm xuất hiện các biến chứng thứ cấp như viêm tai hoặc viêm amidan.
6. Tổn thương thẩm mỹ do mô sẹo
Zona thần kinh ở mũi có thể để lại các tổn thương thẩm mỹ nếu không được xử lý sớm và đúng cách. Khi các mụn nước lành lại, vùng da bị tổn thương có nguy cơ hình thành sẹo. Các vết sẹo này có thể khiến vùng mũi xuất hiện vết lõm, sẹo lồi hoặc vùng da không đều màu, ảnh hưởng đến sự tự tin của người bệnh.
7. Các biến chứng toàn thân khác
- Bị giời leo ở mũi không chỉ giới hạn ở mũi hay mắt mà còn tác động đến hệ thần kinh trung ương hoặc hệ nội tạng, gây ra viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng do vi khuẩn và thậm chí đột quỵ.
Viêm não hoặc viêm màng não: Khi virus xâm nhập hệ thần kinh trung ương, người bệnh có thể gặp các triệu chứng nặng như đau đầu dữ dội, co giật, hôn mê hoặc thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. - Viêm phổi: Ở những người có hệ miễn dịch yếu, virus có thể gây viêm phổi, đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mạn tính.
Nếu không được điều trị kịp thời, những biến chứng này có thể đe dọa tính mạng. Theo một nghiên cứu của Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ (AAO), những người mắc giời leo mắt có nguy cơ đột quỵ cao gấp 4,3 lần so với những người bị giời leo thông thường trong năm đầu tiên sau khi mắc bệnh. [6][7]
Cách trị giời leo ở mũi
Việc điều trị giời leo ở mũi cần được thực hiện kịp thời để giảm thiểu cơn đau, ngăn ngừa biến chứng và tăng cường quá trình phục hồi. Dưới đây là một số cách trị giời leo ở mũi hiệu quả:
1. Sử dụng thuốc điều trị
Cách trị giời leo ở mũi chủ yếu sử dụng thuốc để giảm đau, ngăn ngừa biến chứng và tăng tốc quá trình hồi phục. Các loại thuốc phổ biến bao gồm thuốc kháng virus, thuốc giảm đau và corticosteroid.
- Thuốc kháng virus: Các thuốc như Acyclovir, Famciclovir và Valacyclovir đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sự phát triển của virus, giúp giảm mức độ phát ban và mụn nước. Chúng không chỉ giúp giảm cơn đau mà còn thúc đẩy quá trình lành vết thương, đồng thời làm giảm nguy cơ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng.
- Thuốc giảm đau: Để kiểm soát cơn đau, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau, từ thuốc không kê đơn (OTC) như Ibuprofen, Acetaminophen, đến các phương pháp mạnh hơn như Lidocaine (thuốc gây tê) hoặc thuốc theo toa. Một lựa chọn khác là kem Capsaicin, có tác dụng giảm đau tại chỗ. Trong những trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể kê thuốc tiêm steroid để giảm đau hiệu quả.
- Corticosteroid: Để giảm viêm và sưng tấy do phát ban giời leo, prednisolone (corticosteroid đường uống) có thể được chỉ định. Thuốc này giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi và giảm cơn đau. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng corticosteroid có thể giúp ngăn ngừa đau thần kinh sau giời leo (PHN) ở những người có nguy cơ cao.
- Thuốc nhỏ mắt prednisolone: Nếu bệnh giời leo ảnh hưởng đến vùng mắt, bác sĩ có thể kê đơn thuốc nhỏ mắt prednisolone để làm dịu các triệu chứng, bao gồm cả đau mắt và sưng tấy.
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng: Trong trường hợp đau da kéo dài sau khi phát ban đã lành, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm ba vòng, giúp làm giảm cảm giác đau nhức dai dẳng.

2. Chăm sóc tại nhà
Để điều trị bệnh giời leo ở mũi tại nhà, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Chườm lạnh để giảm ngứa và viêm: Người bệnh có thể dùng một túi chườm đá hoặc khăn mặt đã nhúng vào nước lạnh để đắp lên vùng da bị ảnh hưởng. Đặt túi chườm đá lên vết phồng rộp khoảng 20 phút mỗi lần. Điều này giúp làm dịu cảm giác ngứa, đồng thời giảm viêm và làm sạch vùng da bị tổn thương. Nếu bệnh ảnh hưởng đến vùng mắt, việc đặt khăn lạnh lên mắt có thể giúp giảm đau mắt và khó chịu.
- Sử dụng kem dưỡng da Calamine: Kem dưỡng da Calamine là một lựa chọn tuyệt vời để làm mát và dịu da. Nếu bác sĩ đồng ý, người bệnh có thể thoa kem này lên mặt, trán hoặc da đầu để giảm ngứa và viêm. Tuy nhiên, lưu ý rằng kem Calamine chỉ nên dùng ngoài da và không được thoa lên vùng mắt hoặc bên trong miệng, mũi và tai.
- Giữ vùng mặt sạch sẽ: Cần giữ vùng da bị giời leo sạch sẽ để tránh nhiễm trùng và ngăn ngừa các tác nhân kích ứng làm tình trạng mụn nước trở nên nghiêm trọng hơn. Tránh thoa các sản phẩm mỹ phẩm hoặc kem dưỡng da lên vùng da bị tổn thương, vì chúng có thể gây viêm nặng hơn và làm bệnh thêm trầm trọng.
Hướng dẫn cách vệ sinh giời leo ở mũi
Việc vệ sinh giời leo ở mũi cần phải được thực hiện cẩn thận để tránh làm tổn thương vùng da nhạy cảm. Dưới đây là các bước cơ bản để vệ sinh khu vực bị giời leo:
- Rửa tay sạch sẽ: Trước khi chạm vào vùng da bị giời leo, hãy rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước ấm để tránh lây lan virus sang các vùng da khác hoặc người khác.
- Pha dung dịch vệ sinh: Sử dụng nước muối sinh lý ấm hoặc dung dịch pha loãng từ thuốc sát trùng nhẹ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không sử dụng các chất tẩy rửa mạnh hoặc cồn, vì có thể gây kích ứng và làm tổn thương da.
- Làm sạch nhẹ nhàng: Dùng bông gòn hoặc gạc mềm thấm dung dịch vệ sinh đã pha và nhẹ nhàng lau sạch vùng da bị giời leo ở mũi. Tránh chà xát mạnh hoặc làm vỡ các mụn nước, vì điều này có thể gây nhiễm trùng.
- Lau khô: Sau khi làm sạch, dùng khăn mềm và sạch nhẹ nhàng thấm khô vùng da. Đảm bảo vùng da hoàn toàn khô ráo trước khi thực hiện các bước tiếp theo.
- Thuốc bôi hoặc thuốc uống (theo chỉ định của bác sĩ): Sau khi vệ sinh sạch sẽ, có thể bôi thuốc chống virus hoặc thuốc giảm đau, chống viêm nếu được bác sĩ kê đơn.
- Băng kín (nếu cần): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên người bệnh băng kín vùng da bị giời leo để tránh bụi bẩn và ma sát. Sử dụng băng gạc sạch và thoáng khí.

Phòng ngừa bệnh giời leo ở mũi
Tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch là biện pháp phòng ngừa bệnh giời leo ở mũi an toàn, hiệu quả và tiết kiệm nhất. Vắc xin Shingrix có hiệu quả phòng ngừa bệnh giời leo lên đến 97% đối với những người từ 50 tuổi trở lên, đồng thời giảm rõ rệt nguy cơ phát triển các biến chứng liên quan đến giời leo và các biến chứng khác. Theo kết quả từ nhiều nghiên cứu, vắc xin giời leo cũng giúp giảm tới 88% nguy cơ mắc phải biến chứng đau thần kinh sau giời leo ở những người từ 70 tuổi trở lên.
Vắc xin Shingrix được khuyến cáo tiêm cho những người từ 18 tuổi trở lên, có nguy cơ cao mắc bệnh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị…) và người từ 50 tuổi trở lên, với lịch tiêm cụ thể như sau:
Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc Zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị …)
Lịch tiêm 2 mũi như sau:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: 1 tháng sau mũi 1
Người từ 50 tuổi trở lên (hệ miễn dịch bình thường)
Lịch tiêm 2 mũi như sau:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên
- Mũi 2: 2 tháng sau mũi 1

Đối với những người chưa từng mắc thủy đậu, nên tiêm vắc xin thủy đậu trước để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh thủy đậu và bệnh zona sau này.
Hiện nay, vắc xin phòng bệnh giời leo Shingrix và vắc xin thủy đậu đã có mặt với số lượng lớn tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên khắp cả nước. Vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế và tuân thủ quy trình bảo quản lạnh nghiêm ngặt theo chuỗi lạnh (Cold Chain), giúp giữ vắc xin luôn ở nhiệt độ lý tưởng từ 2 – 8 độ C, đảm bảo chất lượng tối ưu theo yêu cầu của nhà sản xuất.
Để mang lại cơ hội tiếp cận dễ dàng hơn cho người dân, VNVC triển khai nhiều chương trình ưu đãi hấp dẫn, với các gói giảm giá và quà tặng đặc biệt. Bên cạnh đó, chính sách "Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau" của VNVC cũng tạo điều kiện thuận lợi cho Khách hàng. VNVC cam kết chi trả toàn bộ lãi suất, đồng thời cung cấp các kỳ hạn thanh toán linh hoạt từ 6 đến 12 tháng, giúp Khách hàng an tâm chăm sóc sức khỏe mà không lo ngại về tài chính.
⇒ Tham khảo thêm: Bị giời leo ở cổ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Giời leo ở mũi không chỉ mang lại cảm giác đau đớn, khó chịu mà còn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, như để lại sẹo vĩnh viễn và ảnh hưởng đến các bộ phận quan trọng xung quanh, đặc biệt là mắt. Bệnh có thể dẫn đến các vấn đề như viêm kết mạc, viêm giác mạc, hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực. Để phòng ngừa những rủi ro và biến chứng nghiêm trọng này, những người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc bệnh và người từ 50 tuổi trở lên, nên chủ động tiêm vắc xin phòng bệnh giời leo để bảo vệ sức khỏe.



- Herpes Zoster Ophthalmicus. (2020). Herpes Zoster Ophthalmicus. American Academy of Ophthalmology. https://www.aao.org/eyenet/article/herpes-zoster-ophthalmicus-pearls
- to, C. (2002, March 21). Shingles. Wikipedia.org. https://en.wikipedia.org/wiki/Shingles
- Kawai, K., Yawn, B. P., Wollan, P., & Harpaz, R. (2016). Increasing Incidence of Herpes Zoster Over a 60-year Period From a Population-based Study. PMC Home. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4928389/
- Marcum, Z. A., Jain, P., Embry, A., Arakaki, B., Estevez, I., & Viscidi, E. (2024). Incidence of Herpes Zoster and Postherpetic Neuralgia and Herpes Zoster Vaccination Uptake in a US Administrative Claims Database. Oxford Academic. Homehttps://academic.oup.com/ofid/article/11/5/ofae211/7646466
- Chapman, R. S., Cross, K. W., & Fleming, D. M. (2003). The incidence of shingles and its implications for vaccination policy. sciencedirect.com. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264410X03000343
- Tran, K. D., Falcone, M. M., Choi, D. S., Goldhardt, R., Karp, C. L., Davis, J. L., & Galor, A. (2016). Epidemiology of Herpes Zoster Ophthalmicus. Treating Shingles on the Face. Verywell Health. https://www.verywellhealth.com/shingles-on-face-5180376
- Duff, B. L. (2021, August 3). Shingles On the Face: Complications and Treatment. Drug Topics. https://www.drugtopics.com/view/shingles-on-the-face-complications-and-treatment