Bệnh giời leo có lây không? Lây qua đường nào phổ biến?

Giời leo là bệnh lý phổ biến trong các bệnh lý về da liễu, bệnh do nhiễm virus Varicella Zoster gây ảnh hưởng đến thần kinh và da. Đặc trưng của bệnh là những mảng phát ban và bọng nước cùng các cơn đau nhức, bỏng rát rất dữ dội. Biến chứng nguy hiểm ở người mắc bệnh giời leo ở mặt và tai là liệt cơ mặt và giảm thính giác. Vậy bệnh giời leo có lây không? Chúng lây nhiễm chủ yếu qua con đường nào?

Triệu chứng nhận biết bệnh giời leo

Bệnh giời leo, còn gọi là zona thần kinh vì nó khiến người bệnh trải qua các cơn đau dây thần kinh dữ dội. Giời leo và thủy đậu đều được gây ra bởi cùng một tác nhân là virus Varicella-Zoster (VZV). Một người đã hồi phục sau khi bị thủy đậu, VZV vẫn còn tồn tại âm thầm trong hạch thần kinh nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm sau đó. Chúng sẽ được tái hoạt khi hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh suy yếu, thường xuyên căng thẳng và gây nên bệnh giời leo.

Người mắc bệnh giời leo thường có các triệu chứng điển hình như:

• Người bệnh sẽ trải qua cảm giác đau rát như bị bỏng ở những vùng da tổn thương trên cơ thể, châm chích, ngứa râm ran như bị kim châm. Triệu chứng này tập trung chủ yếu ở các vùng da bị hở hoặc trong nhiều trường hợp rải rác khắp người.
• Sau đó, xuất hiện phát ban và hình thành bọng nước ở những vùng da nhiễm bệnh. Thời gian đầu các bọng nước sẽ nhỏ li ti sau đó phát triển mạnh mẽ và lan rộng thành từng chùm, cụm, mảng như chùm nho.
• Sốt nhẹ từ 38 – 39 độ C do mệt mỏi vì phải chịu đau đớn.
• Ngoài ra còn có các triệu chứng khác như: nghe kém một bên tai, ù tai (trường hợp giời leo xuất hiện ở tai), mất vị giác phần trước lưỡi, chóng mặt, hoa mắt, nước tiểu màu vàng,...

Bệnh giời leo có lây không?

CÓ THỂ! Giời leo không phải là bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, người mắc bệnh giời leo có thể lây nhiễm virus Varicella-Zoster sang một người chưa mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa tiêm vắc xin thông qua việc tiếp xúc với virus qua bọng nước giời leo, từ đó, phát triển thành bệnh thủy đậu. Virus Varicella-Zoster không còn khả năng lây lan sau khi bọng nước hình thành vảy cứng hoặc được che chắn tốt. Theo nghiên cứu từ các Tổ chức Y tế uy tín trên thế giới, giời leo có khả năng truyền nhiễm thấp hơn so với bệnh thủy đậu (1).

Bệnh giời leo lây qua đường nào phổ biến?

Các chuyên gia nhấn mạnh, giời leo không phải là bệnh truyền nhiễm và không thể lây giời leo cho người khác. Tuy nhiên, người bệnh giời leo có thể lây nhiễm Virus Varicella-Zoster cho những người chưa mắc thủy đậu lần nào trong đời.

Con đường lây truyền virus Varicella-zoster từ bệnh nhân mắc giời leo sang người bình thường chủ yếu qua 2 đường. Cụ thể:

• Lây nhiễm trực tiếp: virus Varicella-zoster cư trú trong các vết bọng nước của người mắc bệnh giời leo. Theo thời gian, bọng nước từ trong dần hóa đục, sau đó vỡ ra. Nếu người lành tiếp xúc với chất dịch này sẽ bị nhiễm virus Varicella-zoster, từ đó phát triển thành bệnh thủy đậu. Tuy nhiên virus sẽ không còn khả năng lây truyền khi bọng nước khô lại và kết vảy hoặc được che chắn tốt.
• Lây nhiễm gián tiếp: bệnh giời leo còn có thể lây truyền khi người bệnh ho hoặc hắt hơi và bọng nước lúc này đã phát triển trong khoang miệng của người bệnh.

⇒ Tham khảo thêm: Bị giời leo có quan hệ được không? Những điều cần biết để tránh lây nhiễm

Bệnh giời leo có thể lây nhiễm trong bao lâu?

Virus Varicella-zoster có thể lây nhiễm ngay từ khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đầu tiên của bệnh cho đến khi phát ban và bọng nước khô lại hoàn toàn. Ước tính khoảng thời gian từ khi bọng nước xuất hiện cho đến khi chúng khô và kết vảy thường kéo dài khoảng 7-10 ngày và mất thêm từ 2-4 tuần để vùng da tổn thương lành lặn và phục hồi trở lại.

Cách phòng tránh bệnh giời leo lây lan

Để chủ động phòng ngừa không để virus Varicella-zoster lây nhiễm sang những người xung quanh, người mắc bệnh giời leo cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Tiêm vắc xin phòng bệnh giời leo: Vắc xin Shingrix phòng bệnh zona thần kinh (giời leo), được nghiên cứu và phát triển bởi Tập đoàn dược phẩm GSK (Bỉ), chỉ định tiêm cho người từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc Zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch, người bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị …) với hiệu quả phòng ngừa zona thần kinh lên đến 97% ở người từ 50 tuổi trở lên và 87% trên người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch, đồng thời giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác hơn 90%.
• Nếu phải ra ngoài, cần đảm bảo che chắn tốt các vùng da có bọng nước trên cơ thể.
• Tuyệt đối không đụng, chạm hoặc gãi vào vùng da sang thương để tránh nguy cơ nhiễm trùng lan rộng.
• Thường xuyên rửa tay bằng dung dịch sát khuẩn chuyên dụng và vệ sinh cơ thể mỗi ngày.
• Tuân thủ quy định của bác sĩ trong suốt quá trình điều trị. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc và các phương pháp điều trị mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
• Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với những người có nguy cơ cao mắc bệnh như: trẻ sơ sinh sinh non thiếu tháng, phụ nữ đang mang thai, người lớn trên 50 tuổi, có hệ miễn dịch suy yếu do dùng các loại thuốc ức chế hệ miễn dịch, người đang điều trị bệnh ung thư phải hóa trị/ xạ trị, người mắc bệnh HIV/ AIDS và những người chưa bao giờ tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh thủy đậu.

Bên cạnh đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo để phòng ngừa hiệu quả bệnh giời leo cũng cần tiêm vắc xin phòng ngừa thủy đậu, phòng virus Varicella-zoster tiên phát. Việc tiêm ngừa vắc xin thuỷ đậu đầy đủ không chỉ giúp phòng hiệu quả bệnh thủy đậu mà còn hạn chế tối đa nguy cơ mắc giời leo cũng như các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra sau này.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) cho biết, trẻ em được chỉ định tiêm vắc xin phòng ngừa thủy đậu với phác đồ 2 mũi vào lúc 9 tháng tuổi và mũi tiêm còn lại là lúc 4-6 tuổi. Đối với người lớn từ 13 tuổi trở chưa từng tiêm vắc xin phòng ngừa thủy đậu hoặc chưa từng mắc căn bệnh này được chỉ định tiêm 2 mũi vắc xin, mỗi mũi cách nhau ít nhất 1 tháng.

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện đang có đầy đủ 4 loại vắc xin phòng thuỷ đậu cho trẻ em và người lớn như sau:

• Vắc xin Varivax của Mỹ
• Vắc xin Varicella của Hàn Quốc
• Vắc xin Varilrix của Bỉ
• Vắc xin ProQuad của Mỹ

VNVC đảm bảo 100% các loại vắc xin đều được kiểm định chất lượng và nhập khẩu trực tiếp từ các hãng vắc xin uy tín hàng đầu trên thế giới. Các vắc xin được bảo quản theo tiêu chuẩn Quốc tế nhờ vào hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain) và hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP (Good Storage Practices), đảm bảo vắc xin luôn được bảo quản trong nhiệt 2-8 độ C. Cùng với đó là quy trình vận hành và kiểm soát vắc xin chặt chẽ, khoa học, đảm bảo vắc xin từ kho lạnh đến khi được tiêm cho Khách hàng phải được đảm bảo nguyên vẹn, an toàn, chất lượng cao và đạt hiệu quả tốt nhất.

Vậy bệnh giời leo có lây không? Giời leo là bệnh không lây nhiễm nhưng virus Varicella-Zoster có thể lây nhiễm sang người khỏe mạnh khi tiếp xúc với bọng nước. Nếu bọng nước được che chắn tốt thì sẽ không lây cho người khác và việc lây nhiễm chỉ có thể xảy ra từ khi bọng nước hình thành cho đến khi chúng kết vảy. Để ngăn chặn bệnh giời leo lây lan, người bệnh cần che chắn và chăm sóc tốt vùng da bị tổn thương, đồng thời tuân thủ quy tắc điều trị của bác sĩ, tránh tiếp xúc với những đối tượng có nguy cơ cao dễ mắc bệnh.