Tiêm vắc xin trước và trong mang thai để bảo vệ sức khỏe cho mẹ và bé

Trong quá trình mang thai, do hệ miễn dịch suy yếu tự nhiên, mẹ bầu có nguy cơ rất cao mắc các bệnh truyền nhiễm gây nguy hiểm đến sức khỏe và ảnh hưởng đến thai nhi như dị tật, sinh non, thai chết lưu… Vì vậy, để có một thai kỳ khỏe mạnh, an toàn, mẹ bầu nên thực hiện tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin trước và trong khi mang thai để phòng bệnh và truyền kháng thể bảo vệ cho con trong thai kỳ cũng như sau khi chào đời.

Chương trình tư vấn về vắc xin cho phụ nữ trước và trong khi mang thai có sự góp mặt của BS Nguyễn Văn Quảng, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC, BS. CKI Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC và BS Nguyễn Thị Lương, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh Hà Nội.

Phụ nữ mang thai mắc các bệnh truyền nhiễm trong thai kỳ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ mà thai nhi cũng có nguy cơ cao gặp các dị tật như điếc, mù, não úng thủy, tự kỷ, hở hàm ếch, tim bẩm sinh, đục thủy tinh thể, bại não, đầu nhỏ, chậm phát triển.

Lý giải vấn đề này, BS Nguyễn Thị Lương, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết, khi mang thai, mọi cơ quan, nội tiết tố trong cơ thể người phụ nữ đều có sự thay đổi, tăng hoạt động tối đa để đảm bảo dinh dưỡng cho mẹ và thai nhi. Vì vậy, hệ miễn dịch tự nhiên của người mẹ thường yếu đi. Trong thời điểm giao mùa, nắng mưa thất thường như hiện nay, nếu không có biện pháp bảo vệ, mẹ bầu rất dễ mắc các bệnh đang lưu hành trong môi trường như cúm, rubella, sởi, viêm mũi họng,... Ở mẹ bầu, diễn tiến bệnh thường nặng hơn và dễ dẫn đến bội nhiễm, nhiễm trùng ở các cơ quan khác gây ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ nặng nề.

BS Lương dẫn chứng các nghiên cứu cho thấy phụ nữ mang thai nhiễm sởi có nguy cơ cao mắc các bệnh như viêm phổi, viêm đường tiết niệu cao hơn gấp 2 lần so với phụ nữ không mang thai. Đồng thời, thai phụ mắc sởi có tỷ lệ sảy thai lên đến 28%, theo một nghiên cứu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Bên cạnh đó, mẹ bầu nhiễm Rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ có nguy cơ gây dị tật cho thai nhi với tổn thương nặng ở mắt, hệ thần kinh, xương, tim lên đến 70-80% và tỷ lệ sảy thai lên đến 20-25%.

WHO cho biết tỷ lệ tử vong của trẻ sơ sinh trên toàn cầu vẫn ở mức cao báo động, đặc biệt là ở các quốc gia và các nước đang phát triển trên thế giới. Chỉ trong năm 2022, ước tính có khoảng 2,3 triệu trẻ sơ sinh chỉ sống được 20 ngày đầu tiên của cuộc đời, tức cứ mỗi ngày trôi qua có khoảng 6.500 trẻ sơ sinh tử vong, chiếm tới 47% tổng số trẻ tử vong dưới 5 tuổi. Trong đó, nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh tử vong cao nhất là do trẻ bị sinh non, mắc các biến chứng khi sinh hoặc các bệnh truyền nhiễm như viêm phổi, nhiễm trùng. Trong khi đó, hầu hết những yếu tố nguy cơ này đều có thể chủ động phòng ngừa được bằng vắc xin.

Chia sẻ trong buổi tư vấn trực tuyến, BS. CKI Nguyễn Lê Nga, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, tiêm vắc xin cho phụ nữ trước và trong quá trình mang thai là một biện pháp hiệu quả để ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh cho cả mẹ và thai nhi suốt thai kỳ. Đặc biệt, tiêm vắc xin giúp trẻ sơ sinh có đủ kháng thể để chống lại các bệnh ngay khi mới sinh ra, từ đó loại bỏ "khoảng trống miễn dịch" cho trẻ trước khi đến độ tuổi tiêm chủng được khuyến cáo.

Lý giải thêm về lợi ích khi tiêm chủng, bác sĩ Nga tiếp tục đưa ra 3 lý do chính để phụ nữ nên tiêm vắc xin trước khi mang thai:

• Trong quá trình mang thai, sức khỏe người mẹ thường suy giảm do hệ miễn dịch suy yếu khi phải cùng một lúc nuôi hai cơ thể. Tiêm vắc xin sẽ củng cố sức đề kháng, đảm bảo cơ thể mẹ khỏe mạnh để sẵn sàng chống lại các mầm bệnh, tránh mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, hạn chế ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi trong suốt quá trình mang thai.
• Giúp truyền kháng thể qua nhau thai hoặc sữa mẹ cho con trong năm đầu đời, trước khi con được tiêm các loại vắc xin.

Trước khi mang thai, phụ nữ nên tiêm các loại vắc xin như cúm, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, HPV, viêm gan B. Trong đó, sởi - quai bị - rubella và thủy đậu cần tiêm 2 mũi trước khi mang thai 3 tháng; vắc xin cúm nên được tiêm nhắc hàng năm, trước mang thai 1 tháng; vắc xin HPV tiêm theo phác đồ 0-2-6 tháng và hoàn thành trước khi mang thai 1 tháng.

Đặc biệt, với phác đồ tiêm vắc xin phòng viêm gan B ở phụ nữ trước khi mang thai, BS Nguyễn Văn Quảng, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC lưu ý cần làm hai xét nghiệm để biết có đang mắc viêm gan B không và định lượng nồng độ kháng thể anti HBS trong máu.

Nếu kết quả xét nghiệm dương tính với viêm gan B thì không cần tiêm vắc xin nữa. Còn xét nghiệm anti HBS sẽ giúp định lượng nồng độ kháng thể chống lại sự xâm nhập của viêm gan B trong cơ thể. Nếu kháng thể <10 IU/L, cần tiêm 3 mũi theo phác đồ 0-1-6 tháng, nếu kháng thể >10 IU/L chỉ cần tiêm 1 mũi. Để phát huy hiệu quả bảo vệ tốt nhất cho cả mẹ và bé, phụ nữ nên hoàn thành phác đồ tốt nhất 1 tháng trước mang thai.

Khi mang thai, trong 3 tháng giữa và 3 tháng cuối thai kỳ, mẹ bầu nên tiêm 1 mũi vắc xin cúm (nếu chưa tiêm trước thai kỳ) và vắc xin có thành phần uốn ván, trong đó nên có ít nhất 1 mũi bạch hầu - ho gà - uốn ván.

Về lưu ý khi tiêm vắc xin trong thời kỳ mang thai, BS Nguyễn Lê Nga - Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết bản chất vắc xin cúm và bạch hầu, ho gà, uốn ván đều là các vắc xin bất hoạt, an toàn, không ảnh hưởng đến thai kỳ. Tuy nhiên, thai phụ nên tiêm vắc xin vào thời gian thai kỳ ổn định là 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ và trước khi sinh ít nhất một tháng để truyền kháng thể bảo vệ cho con sau sinh tốt nhất.

Bác sĩ Nga thông tin hiện có 2 loại vắc xin uốn ván đơn và vắc xin phòng bệnh kết hợp bạch hầu - ho gà - uốn ván đều tiêm được cho mẹ bầu, lịch tiêm tùy thuộc vào lịch sử mang thai của từng người. “Nếu trước đó mẹ bầu chưa tiêm uốn ván, trong thai kỳ cần tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng, trong đó mũi 2 cách trước ngày dự sinh ít nhất 1 tháng. Còn nếu mang thai lần 2, lần 3 thì chỉ cần tiêm nhắc thêm 1 mũi (nếu trước đó đã tiêm đủ lịch cơ bản)”, bác sĩ Nga cho hay.

Hiện nay, hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC sẵn sàng cung cấp đủ loại vắc xin dành cho phụ nữ trước và trong khi mang thai với lượng lớn, có sẵn tại hàng trăm trung tâm trên toàn quốc. Tất cả vắc xin tại VNVC được lưu trữ trong điều kiện tối ưu của hệ thống kho lạnh và dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP, GDP. VNVC có hệ thống hàng trăm kho lạnh hiện đại và quy mô lớn cùng hệ thống xe lạnh và trang thiết bị chuyên dụng để bảo quản, vận chuyển vắc xin trên khắp cả nước, đảm bảo vắc xin luôn được bảo quản an toàn, chất lượng ở nhiệt độ 2 - 8 độ C trong suốt hành trình từ kho đến điểm tiêm.

Đặc biệt, VNVC cam kết giữ giá vắc xin ổn định và hợp lý, kể cả giai đoạn khan hiếm vắc xin. Đồng thời, VNVC cũng thường xuyên mang đến cho khách hàng những ưu đãi giá cực hấp dẫn và quà tặng giá trị. VNVC hiện là đơn vị trong việc áp dụng hình thức mua trả góp vắc xin với gói "Tiêm trước, trả sau", giúp mọi người dân cũng như các bạn nữ sắp, mới lập gia đình thanh toán linh hoạt, dễ dàng tiếp cận với các loại vắc xin quan trọng.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;

Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ