Cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm đúng và nhanh hết

Cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm đúng cách giúp giảm nhẹ triệu chứng bệnh, ngăn chặn nguy cơ biến chứng, rút ngắn thời gian và cải thiện hiệu quả hồi phục bệnh. Bài viết dưới đây, chuyên gia đến từ Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC sẽ hướng dẫn các phụ huynh cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản nói chung và viêm tiểu phế quản bội nhiễm nói riêng đúng cách, mau khỏi.

Dấu hiệu trẻ bị viêm tiểu phế quản bội nhiễm

Viêm tiểu phế quản là tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp dưới vô cùng phổ biến ở trẻ nhỏ, nhất là nhóm trẻ dưới 2 tuổi, thường gặp trong mùa lạnh, là thời điểm hệ miễn dịch hô hấp bị suy yếu.

Viêm tiểu phế quản là hệ quả của tình trạng nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn gây ra và trở thành viêm tiểu phế quản bội nhiễm khi hệ miễn dịch hô hấp bị suy yếu, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh khác tấn công, gây nhiễm trùng thứ cấp với tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hơn, khi không được phát hiện và điều trị kịp thời, nguy cơ biến chứng bệnh nặng và tử vong là rất cao. Để bảo vệ sức khỏe cho trẻ, việc nhận diện các dấu hiệu của viêm tiểu phế quản bội nhiễm là vô cùng quan trọng.

Trong 2 đến 3 ngày đầu tiên khi viêm tiểu phế quản khởi phát, bệnh nhân thường có triệu chứng viêm đường hô hấp trên như chảy nước mũi, ho ít và sốt nhẹ. Trong một số trường hợp, trẻ có thể bị viêm tai hoặc viêm tai giữa.

Nếu bệnh diễn biến nghiêm trọng hơn, cảnh bảo tình trạng viêm tiểu phế quản bội nhiễm, trẻ có thể li bì, khó đánh thức, thở nhanh, có thể phát ra những âm thành lạ như khò khè hoặc rít lên khi thở, nôn ói liên tục, mệt mỏi, ngực hơi lõm, co giật, tím tái, gặp khó khăn khi uống nước, chán ăn, bỏ bú, quấy khóc, mệt mỏi, lơ mơ, sốt cao, sốt cao liên tục hoặc tăng dần, không thuyên giảm dù đã sử dụng thuốc hạ sốt phù hợp.... Lúc này, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng đe dọa sức khỏe và tính mạng bệnh nhân.

Hướng dẫn cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm

Để chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm đúng cách, ba mẹ cần lên thực đơn ăn uống khoa học cho trẻ, đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám để được bác sĩ chỉ định các loại thuốc hỗ trợ điều trị phù hợp với trẻ. Ngoài ra, chế độ sinh hoạt khoa học cũng góp phần không nhỏ ảnh hưởng đến quá trình phục hồi bệnh.

1. Chế độ ăn khoa học cho trẻ

Trong quá trình chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm, nhiều phụ huynh thường băn khoăn không biết nên cho trẻ ăn gì. Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ viêm tiểu phế quản cần đặc biệt chú ý đến chế độ dinh dưỡng, vì lúc này cơ thể trẻ rất suy yếu và dễ mất nước, chất điện giải. Do đó, việc bổ sung dinh dưỡng phù hợp sẽ cung cấp thêm năng lượng cho cơ thể, giúp trẻ mau phục hồi.

Trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm nếu còn quá nhỏ, chưa thể ăn thức ăn, có thể tiếp tục cho trẻ bú mẹ để bổ sung dinh dưỡng và nước. Đối với những trẻ lớn hơn, ba mẹ nên bổ sung các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa như thịt, cá, trứng gà, đậu phụ, sữa chua và chất béo lành mạnh như dầu ô liu, trứng, hạnh nhân, dầu dừa, cá da trơn, hạt chia, phô mai, trái bơ, đậu nành...

Đặc biệt, cần lưu ý cho trẻ ăn những loại thức ăn dạng lỏng, mềm, dễ ăn và dê tiêu như canh, cháo, súp vì lúc này cơ thể trẻ rất yếu, hô hấp và tiêu hóa bị rối loạn, dễ bị tổn thương; những thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, gia vị, thức ăn muối chua, đồ ăn chế biến sẵn có thể khiến tình trạng bệnh lý trở nặng.

Ngoài ra, trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm dễ mất nước, do đó cần uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây, rau củ. Tránh các loại thực phẩm như bánh kẹo ngọt, nước uống có gas; đồ ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ như thịt chiên, khoai tây chiên, gà chiên; đồ ăn ít dinh dưỡng và khó tiêu hóa như tinh bột nguyên hạt.

Ba mẹ có thể chia bữa ăn của trẻ ra thành nhiều bữa nhỏ, giữa các bữa ăn có thể cho trẻ nghỉ ngơi, ăn từng chút một. Thức ăn cần được nấu nhừ, ở dạng lỏng (như cháo, canh, súp)  để dễ tiêu hóa.

Có thể bạn quan tâm: Trẻ bị viêm tiểu phế quản kiêng ăn gì, nên ăn gì?

2. Thuốc sử dụng để điều trị hỗ trợ cho trẻ 

Cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm bằng thuốc như thế nào? Trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm là tình trạng nặng, do đó trẻ cần được theo dõi và điều trị từ bác sĩ. Ngay khi có các dấu hiệu cảnh báo bệnh, ba mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được chẩn đoán xác định và hướng dẫn điều trị cụ thể. Tuyệt đối không mua thuốc điều trị tại nhà, vì có thể dẫn đến hiện tượng kháng thuốc, gây khó khăn cho việc điều trị và phục hồi của bệnh nhân.

Thông thường, tình trạng viêm tiểu phế quản bội nhiễm gây ra do một số loại vi khuẩn như phế cầu, liên cầu khuẩn,... Tùy vào từng tác nhân gây bội nhiễm, cũng như tình trạng của từng bệnh nhi mà các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc kháng sinh phù hợp. Một số loại kháng sinh được sử dụng trong điều trị viêm tiểu phế quản bội nhiễm có thể bao gồm: cephalosporin thế hệ thứ ba, fluoroquinolon hoặc thuốc long đờm…

3. Chế độ sinh hoạt khoa học cho trẻ 

Cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm về sinh hoạt như thế nào? Bên cạnh việc tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ, ba mẹ nên lưu ý chăm sóc chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi của trẻ để rút ngắn thời gian điều trị. Cụ thể, trẻ cần được nghỉ ngơi nhiều hơn, để tăng khả năng phục hồi bệnh. Mặt khác, vệ sinh sạch sẽ môi trường sống và cơ thể là việc làm cần thiết khi trẻ bị viêm nhiễm. Cần cho trẻ một môi trường sống trong lành, không khói bụi bằng cách vệ sinh nhà ở và chỗ ngủ của trẻ.

Dùng nước muối để rửa mũi cho trẻ để giảm triệu chứng nghẹt mũi hiệu quả. Kê cao đầu trẻ khi ngủ để hỗ trợ trẻ dễ thở hơn. Ngoài ra, cần giữ ấm cơ thể cho trẻ, tránh để trẻ tiếp xúc không khí lạnh và tránh các kích ứng đường hô hấp.

Trẻ cần uống nhiều nước và tốt nhất là nước ấm. Vì khi mắc viêm tiểu phế quản bội nhiễm, đường hô hấp của trẻ bị viêm, dễ rơi vào trạng thái sốt, mất nước. Lúc này, uống đủ nước sẽ giúp bù lại lượng nước cơ thể đã mất, giảm tắc nghẽn đường thở, làm loãng đờm và dịch nhầy giúp trẻ dễ tống đờm ra khi ho. Có thể cho trẻ uống thêm mật ong ấm (với trẻ lớn trên 2 tuổi) để hỗ trợ giảm cơn ho, nhờ công dụng kháng viêm và sát trùng cổ họng của mật ong.

Biến chứng nguy hiểm có thể gặp khi trẻ bị viêm tiểu phế quản bội nhiễm

Cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm không đúng sẽ có thể khiến trẻ gặp các biến chứng nguy hiểm. Viêm tiểu phế quản bội nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Ở lứa tuổi này, hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, sức đề kháng bệnh tật rất kém, chưa đủ khả năng chống lại sự xâm nhập và tấn công của các tác nhân gây bệnh nên mỗi khi tác nhân gây bệnh tấn công lần đầu tiên, dù được điều trị kịp thời cũng có nguy cơ biến chứng bệnh nặng, dẫn đến di chứng nặng và thậm chí là tử vong.

Khi mắc viêm tiểu phế quản bội nhiễm, trẻ có thể bị ngừng hô hấp. Biến chứng diễn ra trong thời gian ngắn khi phế quản bị viêm, nhiễm trùng và đường thở tắc nghẽn. Đây là biến chứng  rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Ngoài ra, trẻ bị viêm tiểu phế quản bội nhiễm cũng có thể đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như:

Xẹp phổi: là tình trạng chèn ép hoặc tắc nghẽn phổi dẫn đến giảm hay mất khả năng trao đổi khí. Trong đa số trường hợp trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm sẽ gặp biến chứng xẹp phổi, trong đó nhiều nhất xảy ra ở trẻ dưới 3 tháng tuổi.

Mất nước và điện giải: Mất nước và điện giải thường xảy ra ở giai đoạn đầu của bệnh viêm tiểu phế quản bội nhiễm. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời có thể dẫn đến biến chứng rối loạn tuần hoàn.

Co giật: những cơn co giật có thể xuất hiện ở trẻ thiếu oxy khiến não và dây thần kinh bị ảnh hưởng gây suy giảm ý thức hoặc co giật. Hoặc hiện tượng này gây ra bởi virus/ vi khuẩn xâm nhập vào trong não.

Trẻ nhỏ viêm tiểu phế quản bội nhiễm có thể tử vong nếu không được xử trí sớm. Ngoài ra, ở trẻ lớn hơn, tuy tỷ lệ tử vong không cao bằng trẻ nhỏ, nhưng vẫn có khả năng xuất hiện tình trạng suy giảm chức năng tim, phổi và tử vong.

Xem thêm: Viêm tiểu phế quản bội nhiễm có nguy hiểm không?

Dấu hiệu nên đưa trẻ đến bác sĩ và bệnh viện ngay

Trong quá trình áp dụng cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm ba mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của trẻ. Nếu phát hiện những dấu hiệu cảnh báo bệnh trở nặng sau, cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất hoặc liên hệ ngay nhân viên y tế gần nhất trong trường hợp trẻ nhập viện, để được hỗ trợ kịp thời:

• Không uống được, bỏ bú, chán ăn
• Buồn nôn, nôn mửa
• Tím tái
• Li bì, khó đánh thức, ý thức lơ mơ, mất thăng bằng
• Co giật
• Sốt cao
• Mất nước (có thể nhận biết qua tình trạng khô của da niêm, trẻ đi tiểu ít, bỉm/tã khô…)
• Thở nhanh, co kéo cơ hô hấp phụ, thở co lõm lồng ngực, thở rít, thở gắng sức, thở nhanh…
• SpO2 ≤ 96% (chỉ số oxy trong máu thấp do rối loạn hô hấp, khó thở) (1)

Cách phòng tránh viêm tiểu phế quản bội nhiễm ở trẻ

Bên cạnh cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm thì nhiều bố mẹ cũng tìm hiểu về cách phòng ngừa cho trẻ. Để phòng ngừa tình trạng viêm tiểu phế quản bội nhiễm cho trẻ, phụ huynh cần chú ý dinh dưỡng thật tốt, nhằm nâng cao đề kháng, cải thiện khả năng hoạt động của hệ miễn dịch, tăng cường “sức chiến đấu” trước sự tấn công của các tác nhân gây bệnh, bảo vệ cơ thể. Trẻ cũng cần tránh tiếp xúc người mắc bệnh và tích cực cho trẻ bú mẹ, cố gắng cho trẻ bú đến lúc 2 tuổi.

Bên cạnh đó, trẻ cần tránh tiếp xúc với người mắc bệnh đường hô hấp khác như cúm, viêm phổi... và tốt nhất nên chủ động tiêm phòng vắc xin (2). Vắc xin được đánh giá là phương pháp phòng bệnh hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất. Hiện chưa có vắc xin phòng viêm tiểu phế quản, do đó ba mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ để tiêm các loại vắc xin phòng bệnh đường hô hấp khác nhằm ngăn nguy cơ viêm tiểu phế quản do tác nhân này gây ra, gồm:

• Vắc xin phòng cúm
  • Vaxigrip Tetra (Pháp)
  • Influvac Tetra (Hà Lan)

• Vắc xin phòng viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết… do phế cầu khuẩn
  • Synflorix (Bỉ)
  • Prevenar 13 (Bỉ)
• Vắc xin phòng viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết do não mô cầu khuẩn
  • Bexsero (Ý)
  • Mengoc-BC (Cuba)
  • Menactra (Mỹ)
  • MenQuadfi (Mỹ)
  • Nimenrix (Bỉ)
• Vắc xin chứa thành phần bạch hầu, ho gà
  • Infanrix Hexa (Bỉ)
  • Hexaxim (Pháp)
  • Pentaxim (Pháp)
  • Tetraxim (Pháp)
  •  Adacel (Canada)
  • Boostrix (Bỉ)
  • Td (Việt Nam)
• Vắc xin phòng thủy đậu
  • Varivax (Mỹ)
  • Varicella (Hàn Quốc)
  • Varilrix (Bỉ)
• Vắc xin phòng sởi, quai bị, rubella
  • MMR-II (Mỹ)
  • MMR (Ấn Độ)
  • Priorix (Ý)

Gia đình có thể đưa trẻ đến bất kỳ trung tâm tiêm chủng VNVC nào trên toàn quốc để được bác sĩ tư vấn và chỉ định lịch tiêm phòng cụ thể, phù hợp.

VNVC có danh mục vắc xin đa dạng với gần 50 loại vắc xin phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm, có đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh hô hấp cho trẻ em và người lớn. Tất cả vắc xin được nhập khẩu trực tiếp, chính hãng từ các hãng vắc xin và tập đoàn dược phẩm uy tín hàng đầu trên toàn cầu. Vắc xin được bảo quản trong hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain) và hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn Quốc tế.

VNVC quy tụ hội ngũ nhân sự chất lượng cao, quy mô lớn, 100% bác sĩ, điều dưỡng viên có chứng chỉ an toàn tiêm chủng, cam kết thực hiện và kiểm soát thực hiện quy trình tiêm chủng an toàn, khép kín, khoa học, nghiêm ngặt, điều dưỡng tiêm nhẹ nhàng, êm ái, giúp Khách hàng an tâm, thoải mái khi trải nghiệm dịch vụ tại VNVC.

Tại tất cả các trung tâm, VNVC đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng khang trang, cơ sở vật chất hiện đại, nhiều không gian sảnh chờ rộng rãi, cơ sở vật chất cao cấp, trang bị nhiều phòng khám, phòng tiêm riêng biệt, khu vực chăm sóc sức khỏe sau tiêm và phòng xử trí phản ứng sau tiêm đạt chuẩn cao cấp của Bộ Y tế cùng các khu vực chức năng đầy đủ tiện ích cao cấp khác như khu vui chơi, phòng cho mẹ & bé, khu vực pha sữa, thay bỉm/tã… đáp ứng tối đa nhu cầu của Khách hàng.

VNVC còn thường xuyên mang đến nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ giá vắc xin, chính sách hỗ trợ tài chính tiêm chủng mua gói vắc xin không lãi suất - "Tiêm vắc xin trước - trả chi phí sau" với kỳ hạn đến 12 tháng, hỗ trợ chia nhỏ chi phí mua Gói vắc xin thành nhiều lần thanh toán, giúp nhiều Khách hàng được tiếp cận Gói vắc xin với chi phí tiết kiệm.

Để chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm đúng cách, ba mẹ cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng khoa học và phù hợp cho trẻ, tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng thuốc hỗ trợ điều trị của bác sĩ, cho trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn, vệ sinh sạch sẽ môi trường sống, vệ sinh sạch sẽ đường thở và giữ ấm cơ thể cho trẻ. Đặc biệt, cần cho trẻ tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch các loại vắc xin phòng bệnh hô hấp cho trẻ ngay khi đến độ tuổi tiêm phòng để tránh nguy cơ viêm tiểu phế quản bội nhiễm và mắc các bệnh về đường hô hấp nguy hiểm khác.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về các loại vắc xin phòng bệnh hô hấp cho trẻ em và gia đình, cách chăm sóc trẻ viêm tiểu phế quản bội nhiễm, Quý khách có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp.