Bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa: Cách chăm sóc an toàn

Bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa thai kỳ đối mặt với nhiều nguy cơ nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn gây tác động xấu đến sự phát triển của thai nhi. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và xử trí kịp thời khi mắc bệnh là yếu tố quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Tác động xấu của sốt xuất huyết đến thai kỳ

1. Ảnh hưởng đến mẹ bầu

Phụ nữ mang thai là nhóm dễ gặp biến chứng nặng nề hơn khi mắc sốt xuất huyết so với người bình thường. Nguyên nhân chính là do trong thai kỳ, hệ miễn dịch của mẹ bầu suy giảm để thích nghi với sự hiện diện của thai nhi. Điều này làm cơ thể mẹ khó chống lại các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là virus sốt xuất huyết. Ngoài ra, sự biến đổi nội tiết tố khi mang thai có thể làm tăng mức độ tổn thương và nguy cơ biến chứng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả mẹ và bé.

Bên cạnh đó, trong giai đoạn từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 của bệnh, bà bầu còn có nguy cơ cao gặp tình trạng nguy hiểm: giảm tiểu cầu và cô đặc máu. Giảm tiểu cầu làm tăng khả năng chảy máu, trong khi cô đặc máu có thể dẫn đến tình trạng sốc do tuần hoàn kém.

Đây là thời điểm thai phụ cần được theo dõi sát sao tại các cơ sở y tế. Việc nhập viện để kiểm tra và điều trị nội trú là điều cần thiết nhằm hạn chế các biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong. Thống kê cho thấy sốt xuất huyết trong thai kỳ ảnh hưởng xấu đến kết quả của mẹ và thai nhi với tỷ lệ tử vong ở mẹ cao lên đến 15,9% (1).

2. Nguy cơ cho thai nhi

Sốt xuất huyết trong thai kỳ không chỉ đe dọa sức khỏe của mẹ bầu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhi. Một trong những tác động lớn nhất là nguy cơ suy giảm lưu lượng máu đến thai nhi do tình trạng sốc hoặc cô đặc máu ở mẹ bầu. Điều này có thể dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng bào thai, chậm tăng trưởng trong tử cung hoặc thậm chí thai chết lưu nếu không được can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, sốt xuất huyết còn làm tăng nguy cơ sinh non, đặc biệt khi mẹ bầu mắc bệnh trong giai đoạn cuối thai kỳ. Tình trạng hạ tiểu cầu ở mẹ có thể gây băng huyết nghiêm trọng trong quá trình chuyển dạ, làm tăng tỷ lệ tử vong chu sinh. Trong một số trường hợp, thai nhi có thể bị ảnh hưởng bởi hiện tượng truyền virus từ mẹ qua nhau thai.

Mặc dù tỷ lệ lây truyền không cao, trẻ sơ sinh bị nhiễm virus Dengue ngay sau khi sinh có nguy cơ cao mắc các biến chứng nghiêm trọng như sốt xuất huyết Dengue (DHF) gây chảy máu nội tạng, hoặc hội chứng sốc sốt xuất huyết (DSS) dễ dẫn đến suy các cơ quan nội tạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Những biến chứng này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chẩn đoán và điều trị sớm sốt xuất huyết ở phụ nữ mang thai. Việc theo dõi sát sao và duy trì ổn định các chỉ số huyết học ở mẹ bầu là yếu tố then chốt để bảo vệ thai nhi khỏi các nguy cơ nghiêm trọng, đồng thời đảm bảo an toàn cho cả hai mẹ con trong suốt thai kỳ.

=> Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có gây dị tật thai nhi?

Triệu chứng bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa thai kỳ

Phụ nữ mang thai trong 3 tháng giữa các triệu chứng sốt xuất huyết có biểu hiện mức độ nhẹ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Thai phụ thường xuất hiện sốt cao đột ngột từ 39 đến 40 độ C, tình trạng sốt kéo dài liên tục từ 2 đến 7 ngày và khó hạ nhiệt dù dùng thuốc hạ sốt. Ngoài ra, bệnh còn kèm theo đau đầu dữ dội, đau cơ, đau khớp, phát ban da và xuất huyết nhẹ như chảy máu chân răng hoặc bầm tím dưới da.

Các triệu chứng nặng của sốt xuất huyết thường xuất hiện trong khoảng từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi khởi phát bệnh. Những dấu hiệu cảnh báo bao gồm:

• Chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng kéo dài
• Đau bụng dữ dội, cảm giác đau lan rộng hoặc không rõ nguyên nhân
• Sốt cao liên tục kèm theo hiện tượng run rẩy, khó chịu
• Nôn mửa liên tục (ít nhất 3 lần trong vòng 1 giờ)
• Xuất hiện máu trong dịch nôn hoặc phân, dấu hiệu cảnh báo xuất huyết nội
• Thở gấp, khó thở hoặc cảm giác ngột ngạt
• Tay chân lạnh, da xanh xao, thai phụ cảm thấy vật vã, mệt lả hoặc có biểu hiện lừ đừ
• Trường hợp nặng hơn, có thể xảy ra tình trạng sốc với mạch đập nhanh, huyết áp tụt đột ngột, đe dọa trực tiếp tính mạng cả mẹ và thai nhi

Khi nào bà bầu mắc sốt xuất huyết cần gặp bác sĩ?

Bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa cần được theo dõi y tế chặt chẽ ngay từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Tuy nhiên, nếu phát hiện một trong số các triệu chứng cảnh báo nguy hiểm dưới đây thì mẹ bầu cần đến ngay các cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được bác sĩ thăm khám và can thiệp sớm. Cụ thể:

• Sốt cao liên tục không giảm: Nếu thai phụ sốt cao trên 39°C kéo dài hơn 48 giờ dù đã dùng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn, điều này có thể dẫn đến mất nước, kiệt sức và ảnh hưởng đến thai nhi, bao gồm nguy cơ tăng nhịp tim thai hoặc suy thai.
• Dấu hiệu xuất huyết: Xuất huyết bất thường như chảy máu chân răng, chảy máu mũi, hoặc xuất hiện các đốm xuất huyết dưới da có thể báo hiệu tình trạng giảm tiểu cầu nghiêm trọng. Nếu có chảy máu âm đạo trong thai kỳ, đây là một dấu hiệu đặc biệt nguy hiểm cần được cấp cứu ngay.
• Đau bụng dữ dội hoặc đau lan rộng: Cảm giác đau bụng liên tục, đặc biệt là vùng hạ sườn phải, có thể chỉ ra tổn thương gan hoặc nguy cơ tiền sản giật, cần được kiểm tra ngay.
• Nôn mửa nhiều hoặc nôn ra máu: Nôn mửa không kiểm soát hoặc có máu trong dịch nôn là dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa – một biến chứng nặng của sốt xuất huyết.
• Dấu hiệu choáng, suy tuần hoàn: Nếu mẹ bầu cảm thấy lừ đừ, tay chân lạnh, thở nhanh, mạch yếu, hoặc huyết áp tụt, đây là những dấu hiệu cảnh báo sốc sốt xuất huyết, cần cấp cứu ngay để tránh nguy cơ tử vong.
• Giảm vận động thai: Bất kỳ sự thay đổi nào trong cử động của thai nhi, chẳng hạn như giảm số lần thai máy hoặc không cảm nhận được thai máy, đều có thể là dấu hiệu suy thai cần kiểm tra gấp.

Điều trị bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa

1. Điều trị tại nhà

Đối với bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa, việc điều trị tại nhà có thể áp dụng khi bệnh ở giai đoạn nhẹ, chưa xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo nặng. Tuy nhiên, cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ và đảm bảo theo dõi sát sao các biểu hiện lâm sàng.

• Hạ sốt an toàn: Sử dụng paracetamol theo chỉ định của bác sĩ để hạ sốt, đảm bảo liều dùng, tuyệt đối không tự ý tăng liều hoặc tự ý thay đổi thuốc như aspirin hoặc ibuprofen bởi những thuốc này có nguy cơ làm tăng xuất huyết.
• Bù nước và điện giải: Trong quá trình điều trị bệnh, bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa nên uống nhiều nước lọc, nước trái cây tươi hoặc dung dịch bù điện giải (ORS) để phòng tránh mất nước do sốt. Lượng nước uống cần cân đối theo nhu cầu cơ thể và nên chia nhỏ trong ngày.
• Nghỉ ngơi hoàn toàn: Bà bầu cần được nghỉ ngơi tại nơi thoáng mát, tránh làm việc nặng hoặc các hoạt động gây mệt mỏi. Việc duy trì trạng thái thư giãn giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn và giảm nguy cơ diễn tiến bệnh.
• Theo dõi sát các triệu chứng: Thường xuyên kiểm tra nhiệt độ, theo dõi các biểu hiện như đau bụng, xuất huyết hoặc tình trạng thai máy. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần thông báo ngay cho bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp và điều trị kịp thời.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng với các bữa ăn nhẹ, dễ tiêu hóa, giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường đề kháng. Các thực phẩm như cháo, súp và nước hầm xương là lựa chọn phù hợp trong giai đoạn này.

Dù điều trị tại nhà, bà bầu vẫn cần tái khám định kỳ để được bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe và nguy cơ tiềm ẩn. Việc theo dõi kỹ lưỡng và can thiệp kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu biến chứng và đảm bảo an toàn cho cả thai kỳ.

2. Điều trị tại bệnh viện

Khi bà bầu mắc sốt xuất huyết ở mức độ trung bình đến nặng, việc nhập viện điều trị là cần thiết để đảm bảo theo dõi và can thiệp y tế kịp thời. Điều trị tại bệnh viện nhằm kiểm soát các biến chứng có thể xảy ra và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

• Theo dõi và điều chỉnh dịch truyền: Một trong những ưu tiên trong điều trị sốt xuất huyết tại bệnh viện là bù dịch để ngăn ngừa mất nước và sốc. Dịch truyền tĩnh mạch sẽ được bác sĩ điều chỉnh theo tình trạng thiếu nước, nồng độ tiểu cầu và mức độ huyết áp của thai phụ. Điều này giúp duy trì thể tích tuần hoàn và bảo vệ chức năng các cơ quan.
• Giảm sốt và kiểm soát cơn sốt: Bà bầu sẽ được theo dõi nhiệt độ thường xuyên và sử dụng thuốc hạ sốt an toàn, chủ yếu là paracetamol, để giảm sốt. Các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và aspirin tuyệt đối không được sử dụng bởi chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
• Điều trị các biến chứng liên quan đến giảm tiểu cầu: Nếu sốt xuất huyết gây giảm tiểu cầu nặng, thai phụ có thể cần truyền tiểu cầu hoặc các sản phẩm máu khác để phòng ngừa tình trạng xuất huyết, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển dạ.
• Theo dõi thai nhi: Các bác sĩ sẽ theo dõi sát sự phát triển của thai nhi thông qua các biện pháp như siêu âm, đo nhịp tim thai và kiểm tra số lần thai máy. Nếu có dấu hiệu suy thai, các biện pháp hỗ trợ hoặc can thiệp sớm có thể được thực hiện.
• Phòng ngừa sốc sốt xuất huyết: Trong trường hợp bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa có dấu hiệu choáng, huyết áp tụt hoặc mạch nhanh, việc điều trị kịp thời với các biện pháp hồi sức tích cực là rất quan trọng. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng dịch truyền, thuốc ổn định huyết áp và theo dõi tại phòng cấp cứu để giảm thiểu nguy cơ tử vong.
• Quản lý các biến chứng khác: Nếu bệnh nhân có các triệu chứng nặng khác như đau bụng dữ dội, nôn mửa kéo dài, hoặc xuất huyết tiêu hóa, các phương pháp điều trị chuyên biệt sẽ được áp dụng. Điều trị có thể bao gồm nội soi dạ dày để kiểm tra và điều trị xuất huyết tiêu hóa, hoặc can thiệp ngoại khoa trong trường hợp cần thiết.

Chăm sóc mẹ bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa

Chăm sóc bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt để giảm thiểu các biến chứng và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Dưới đây là các biện pháp chăm sóc quan trọng:

• Theo dõi sát các triệu chứng: Bà bầu cần được theo dõi thường xuyên về nhiệt độ cơ thể, các triệu chứng như đau bụng, xuất huyết ngoài da, và tình trạng thai máy. Việc phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường như đau bụng dữ dội, chảy máu, hoặc triệu chứng suy thai là rất quan trọng để có can thiệp kịp thời. Nhiệt độ cao kéo dài hoặc không thể hạ sốt là dấu hiệu của tình trạng bệnh nặng cần phải thăm khám ngay lập tức
• Cung cấp đủ nước và điện giải: Đảm bảo bà bầu uống đủ lượng nước mỗi ngày là rất quan trọng trong việc ngăn ngừa mất nước và giảm nguy cơ sốc do sốt xuất huyết. Các dung dịch bù điện giải (ORS) là lựa chọn tối ưu để bù lại các khoáng chất và muối bị mất do sốt. Nước trái cây tươi và các loại canh dễ tiêu hóa cũng giúp cung cấp đủ nước cho cơ thể.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Bà bầu cần được nghỉ ngơi hoàn toàn, tránh làm việc nặng hoặc các hoạt động thể chất có thể làm tăng thêm tình trạng mệt mỏi. Nghỉ ngơi giúp cơ thể hồi phục và hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus Dengue.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Bà bầu cần cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết như vitamin C, vitamin A và các chất khoáng để hỗ trợ hệ miễn dịch. Những thực phẩm dễ tiêu như cháo, súp, và nước hầm xương là lựa chọn tốt trong thời gian này. Việc bổ sung protein từ các nguồn thực phẩm lành mạnh như thịt gà, cá, đậu cũng rất quan trọng trong việc giúp cơ thể phục hồi.
• Hạn chế tiếp xúc với muỗi: Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm từ muỗi, bà bầu cần sử dụng màn chống muỗi và các biện pháp bảo vệ khác như thuốc chống muỗi chứa DEET, mặc quần áo dài tay khi ra ngoài, và tránh ở những khu vực có muỗi sinh sống.
• Giám sát tình trạng thai nhi: Theo dõi sự phát triển của thai nhi là rất quan trọng trong giai đoạn này. Các bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện siêu âm thai định kỳ để kiểm tra sự phát triển của thai nhi và đánh giá mức độ ảnh hưởng của bệnh đối với thai. Mọi thay đổi trong số lần thai máy hoặc nhịp tim thai cần được thông báo ngay cho bác sĩ.

Chăm sóc bà bầu mắc sốt xuất huyết phải được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ và yêu cầu sự kiên nhẫn, đặc biệt trong giai đoạn nhạy cảm của thai kỳ. Việc chăm sóc đúng cách và phát hiện kịp thời các dấu hiệu nguy hiểm sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

Phòng ngừa sốt xuất huyết cho bà bầu

Phòng ngừa sốt xuất huyết trong thai kỳ là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Virus Dengue - tác nhân gây bệnh sốt xuất huyết, được truyền qua muỗi Aedes, do đó biện pháp chủ yếu để phòng ngừa bệnh là giảm nguy cơ tiếp xúc với muỗi. Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả cho bà bầu để tránh sốt xuất huyết 3 tháng giữa thai kỳ:

• Sử dụng biện pháp bảo vệ khỏi muỗi: Bà bầu nên sử dụng màn chống muỗi khi ngủ, đặc biệt là trong các khu vực có dịch sốt xuất huyết. Mặc quần áo dài tay, quần dài và đội mũ để giảm nguy cơ bị muỗi đốt. Bên cạnh đó, việc giảm nơi sinh sản của muỗi bằng cách loại bỏ các chậu nước, vỏ xe cũ hoặc các vật dụng chứa nước mưa xung quanh nhà cũng rất quan trọng để phòng ngừa sốt xuất huyết cho bà bầu.
• Di chuyển đến khu vực an toàn: Bà bầu nên tránh các khu vực có dịch sốt xuất huyết, đặc biệt trong các mùa cao điểm của bệnh. Nếu bắt buộc phải di chuyển đến những khu vực này, việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa như sử dụng thuốc chống muỗi, mặc quần áo bảo vệ và ngủ trong các phòng có màn chống muỗi là rất cần thiết.
• Giữ gìn vệ sinh môi trường: Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ giúp ngăn chặn sự phát triển của muỗi. Các bể chứa nước phải được đậy kín, không để nước đọng lại trên mái nhà hoặc trong các vật dụng chứa nước để hạn chế môi trường sinh sản của muỗi Aedes.
• Theo dõi sức khỏe và thăm khám định kỳ: Để phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm bệnh, bà bầu cần tuân thủ việc thăm khám định kỳ và theo dõi sức khỏe cá nhân. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, như sốt cao đột ngột, đau cơ hoặc phát ban, cần đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
• Tiêm phòng vắc xin phòng sốt xuất huyết: Mặc dù hiện tại chưa có vắc xin phòng ngừa sốt xuất huyết được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ mang thai, nhưng việc tiêm phòng trước khi mang thai vẫn là một biện pháp phòng ngừa quan trọng đối với phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Chuyên gia nhấn mạnh việc tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết trước khi mang thai có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh trong thai kỳ, từ đó giảm thiểu những tác động tiêu cực đối với sức khỏe của bà mẹ và thai nhi.

Chủ động tiêm vắc xin sốt xuất huyết Qdenga (Nhật Bản) đầy đủ và đúng lịch là biện pháp tốt nhất để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nguy hiểm do sốt xuất huyết gây ra.

Vắc xin Qdenga đã được sử dụng tại hơn 40 quốc gia và được phát triển dựa trên công nghệ hiện đại, ứng dụng kỹ thuật sống giảm độc lực và tái tổ hợp, chứa kháng nguyên của cả 4 tuýp virus Dengue đã được làm yếu, được chỉ định tiêm phòng cho cả trẻ em từ 4 tuổi trở lên và người lớn mà không cần xét nghiệm sàng lọc tình trạng nhiễm Dengue trước đó. Lịch tiêm bao gồm 2 liều, cách nhau 3 tháng, giúp tạo ra khả năng miễn dịch toàn diện trước nguy cơ nhiễm virus Dengue.

Với công nghệ hiện đại, vắc xin sốt xuất huyết Qdenga mang lại khả năng phòng ngừa toàn diện, bảo vệ trước cả 4 tuýp virus gây bệnh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4), giảm hơn 80% nguy cơ mắc bệnh và giảm nguy cơ nhập viện lên đến 90%. Vắc xin còn có hiệu quả phòng tái nhiễm cho những người từng mắc sốt xuất huyết – một tính năng rất quan trọng với Việt Nam, nơi số ca tái nhiễm ngày càng tăng, với lần mắc sau thường nghiêm trọng hơn. Tiêm vắc xin góp phần bảo vệ sức khỏe và tính mạng, trở thành "lá chắn" hiệu quả trước căn bệnh nguy hiểm này.

Việc tiêm phòng trước khi mang thai không chỉ giúp bảo vệ phụ nữ khỏi nguy cơ nhiễm virus Dengue mà còn hạn chế khả năng virus này lây truyền sang thai nhi, điều này cực kỳ quan trọng bởi sốt xuất huyết có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi như sinh non, thai chết lưu hoặc các dị tật bẩm sinh do sự tăng nhiệt độ cơ thể của người mẹ trong thời gian sốt cao.

Việc chủ động tiêm vắc xin trước khi mang thai sẽ giúp giảm thiểu các rủi ro sức khỏe trong suốt thai kỳ, đặc biệt là trong những tháng đầu, khi thai nhi còn rất nhạy cảm với các yếu tố gây hại từ môi trường bên ngoài.

Ngoài việc tiêm phòng, phụ nữ cũng cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa khác như hạn chế tiếp xúc với muỗi, sống trong môi trường không có muỗi, và thăm khám định kỳ để phát hiện sớm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, từ đó có thể can thiệp kịp thời khi cần thiết.

Bà bầu bị sốt xuất huyết 3 tháng giữa thai kỳ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho mẹ và thai nhi như giảm tiểu cầu, cô đặc máu hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của thai. Việc theo dõi chặt chẽ và chăm sóc y tế kịp thời là chìa khóa để giảm thiểu nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.