Bị giời leo có tắm được không? Kiêng nước có nhanh khỏi?

Hiện nay, có rất nhiều ý kiến cho rằng bị giời leo hay bất cứ các bệnh viêm nhiễm da liễu nào cũng cần kiêng gió, kiêng nước, thậm chí kiêng cả ánh sáng vì họ quan niệm rằng những yếu tố này khi tiếp xúc vào vùng da thương tổn sẽ khiến vết thương trở nặng hơn, nhiễm trùng lan rộng, gây cản trở hiệu quả điều trị và kéo dài thời gian phục hồi. Vậy, thực hư như thế nào? Bị giời leo có tắm được không? Cần lưu ý gì khi điều trị bệnh giời leo?

Giời leo là bệnh gì?

Giời leo (hay còn được gọi là zona thần kinh) là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính, gây ra bởi virus hướng thần kinh - Varicella Zoster (VZV), cùng loại với virus gây bệnh thủy đậu. Nhiễm trùng VZV tiên phát gây ra bệnh thủy đậu, sau đó virus tồn tại dưới dạng tiềm tàng trong các tế bào thần kinh hạch, dọc theo toàn bộ trục thần kinh. Khi gặp các điều kiện thuận lợi như tuổi tác gia tăng, tâm lý, cảm xúc mất cân bằng, hoạt động hệ miễn dịch bị ức chế hoặc khả năng miễn dịch qua trung gian tế bào đối với VZV bị suy giảm, VZV có thể tái hoạt động, nhân lên và chạy dọc theo các hạch thần kinh cảm giác trên khắp cơ thể, gây ra bệnh giời leo.

Giời leo gây ra tình trạng nhiễm trùng ngoài da, tại những vùng da bị tổn thương bởi VZV sẽ xuất hiện dày đặc những nốt mụn nước chứa đầy dịch mủ viêm mọc thành cụm/mảng. Giời leo cũng được điển hình bởi cảm giác đau nhức thần kinh mãn tính dai dẳng, vô cùng khó chịu, ngay cả sau khi đã khỏi bệnh cơn đau vẫn có thể tồn tại và gây ra nhiều bất tiện cho người bệnh.

Bị giời leo có tắm được không?

Người bị giời leo hoàn toàn có thể tắm rửa và nên tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm hoặc nước ở nhiệt độ phòng. Việc giữ vệ sinh cơ thể giúp vùng da tổn thương luôn khô ráo, thoáng mát, hỗ trợ làm dịu cảm giác khó chịu, thúc đẩy quá trình hồi phục và giảm nguy cơ nhiễm trùng, bội nhiễm. Tuyệt đối tránh dùng nước quá nóng vì có thể khiến da bị tổn thương nặng hơn.

Khi mắc giời leo, người bệnh phải đối mặt với tình trạng viêm nhiễm ngoài da nghiêm trọng, gây ngứa ngáy, đau rát vô cùng khó chịu, da trở nên nhạy cảm và dễ bị tổn thương hơn với cơn đau. Do đó, việc tắm rửa và vệ sinh cơ thể khi bị giời leo giúp làm giảm triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu. Đồng thời, khi bị giời leo, nguy cơ bội nhiễm do vùng da nổi mụn nước vỡ và tràn dịch, cùng với mồ hôi, dầu thừa cơ thể tiết ra, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh bên ngoài môi trường như virus, vi khuẩn, vi nấm,... bám lên, phát triển và gây ra các nhiễm trùng phụ.

Do đó, quan niệm bị giời leo, thủy đậu cần kiêng nước, kiêng gió là chưa đúng và hoàn toàn không có căn cứ khoa học rõ ràng. Người bệnh cần tích cực tắm rửa, vệ sinh cơ thể sạch sẽ, đúng cách.

Lợi ích của việc tắm khi bị giời leo

Đối với bệnh nhân giời leo, việc duy trì tắm rửa sạch sẽ đều đặn và giữ vệ sinh cơ thể, các vùng da bị tổn thương cẩn thận đóng vai trò quan trọng trong quá trình hỗ trợ điều trị và phục hồi.

• Giúp làm dịu cơn ngứa ngáy, đau rát, sưng tấy khó chịu do tình trạng viêm nhiễm ngoài da gây ra, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn, giảm thiểu tối đa xu hướng tác dụng lực lên vùng da thương tổn như gãi/cào/cấu/chà xát…, hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị triệu chứng và phục hồi tình trạng da liễu.
• Giúp loại bỏ da chết, bụi bẩn, dịch tiết cơ thể, dịch viêm từ mụn nước và các tác nhân gây bệnh bên ngoài môi trường khu trú trên da, hạn chế tối đa tình trạng viêm nhiễm trở nặng hoặc lan rộng, ngăn ngừa nguy cơ bội nhiễm, nhất là tình trạng bội nhiễm tụ cầu vàng nhóm A với nguy cơ biến chứng nặng, nhập viện điều trị và thậm chí tử vong.

Hướng dẫn cách tắm cho người mắc bệnh giời leo

Khi bị giời leo, vùng da thương tổn do sự tấn công và gây bệnh của VZV sẽ trở nên vô cùng nhạy cảm, dễ bị tổn thương và khiến tình trạng bệnh lý diễn biến nghiêm trọng hơn. Do đó, người mắc bệnh giời leo khi tắm cần chú ý thực hiện tắm rửa khoa học và thao tác đúng cách.

• Bước 1: Cởi bỏ trang phục/quần áo một cách nhẹ nhàng, cẩn thận, tránh làm vùng da thương tổn bị cọ xát mạnh, gây trợt loét vết thương.
• Bước 2: Pha một chậu/xô nước sạch ấm vừa đủ sau đó dội nước đều lên khắp cơ thể để làm ẩm. Nếu sử dụng vòi hoa sen, cần điều chỉnh nhiệt độ ấm vừa đủ và mức độ xả nước vừa phải, tránh gây tổn thương vùng da bị ảnh hưởng.
• Bước 3: Lau nhẹ cơ thể trong khoảng 5 - 10 phút bằng khăn bông mềm, ẩm, chú ý thao tác nhẹ nhàng để làm sạch cơ thể, loại bỏ da chết, mồ hôi, dầu thừa, vi khuẩn, vi nấm,... Tuyệt đối không dùng bông/mút tắm vì dễ làm mụn nước bị vỡ, tràn dịch và trợt loét vết thương.
• Bước 4: Sau khi tắm xong, có thể vệ sinh răng miệng sạch sẽ bằng dung dịch nước muối nhằm tiêu diệt vi khuẩn, ngăn ngừa viêm nhiễm, nhất là đối với những trường hợp zona thần kinh xuất hiện trong khoang miệng, vòm họng.
• Bước 5: Sử dụng khăn tắm sạch, mềm để thấm khô cơ thể, chú ý không lau mạnh vì khăn khô dễ gây tổn thương da, khiến các vết thương tại vùng da bị ảnh hưởng trở nên nghiêm trọng hơn.
• Bước 6: Đối với những mụn nước chẳng may bị vỡ trong quá trình tắm, cần sát khuẩn ngay bằng dung dịch Alumilum acetate 5% (1), milian (2) hoặc thuốc đỏ eosin (3) để phòng tránh nhiễm khuẩn nặng. Đồng thời khăn lau vừa sử dụng cần được sát khuẩn, giặt sạch nhằm loại bỏ sự tồn tại của virus trên khăn.

Một số lưu ý khi tắm đối với người bị giời leo

• Tắm bằng nước sạch và độ ấm vừa phải, không quá nóng cũng không quá lạnh. Nước quá nóng có thể khiến vùng da thương tổn bị phỏng rộp nặng hơn, dễ vỡ mụn nước và trợt loét da. Nước quá lạnh có thể khiến da liễu trở nên nhạy cảm, nhiễm trùng dễ trở nặng, vết thương khó lành.
• Không sử dụng bất cứ loại hóa chất tẩy rửa hay xà phòng nào trong thời gian mắc bệnh nhằm tránh gây lở loét thương tổn, đau rát vết thương hở do zona. Có thể sử dụng các loại hóa chất khử trùng hoặc xà phòng vệ sinh lành tính khi có sự đồng ý và hướng dẫn sử dụng của các bác sĩ chuyên khoa.
• Tắm nhanh, tuyệt đối không ngâm mình trong nước quá lâu vì dễ gây kích ứng da, khiến mạch máu gặp lạnh co lại, nhịp tim kém ổn định, gây ra tác động xấu đến tình trạng bệnh lý của người bệnh.
• Cần tắm trong phòng kín gió, không gian sạch sẽ, để tránh cảm lạnh và nhiễm khuẩn vết thương.
• Sau khi tắm, cần lau khô hoàn toàn, tránh tình trạng đọng nước trên vết thương gây viêm nhiễm lan rộng.
• Có thể thoa kem dưỡng ẩm lành tính theo chỉ định của bác sĩ để làm dịu da, hỗ trợ cho quá trình phục hồi thương tổn. Đồng thời, chú ý lựa chọn trang phục rộng rãi, mỏng nhẹ, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt.

Những lưu ý khác cho người đang điều trị giời leo

Không chỉ thường xuyên tắm rửa và vệ sinh cơ thể sạch sẽ thường xuyên, đúng cách, người mắc giời leo cũng cần lưu ý:

• Không tác dụng lực lên vùng da thương tổn: Trong quá trình mắc bệnh giời leo, các vùng da bị ảnh hưởng xuất hiện rất nhiều mụn nước chứa đầy dịch mủ, căng tức, dễ vỡ. Khi vỡ gây tràn dịch, khiến tình trạng viêm nhiễm lan rộng và trở nên nghiêm trọng, khó kiểm soát triệu chứng hơn, nguy cơ cao bội nhiễm vô cùng nguy hiểm. Do đó, cần hạn chế thực hiện các hành động gây sức ép mạnh lên vùng da có mụn nước, khiến mụn nước bị vỡ. Các hành động cần tránh bao gồm gãi, cào, cấu, chà xát, thổi hơi, cậy,...
• Hạn chế vận động mạnh: Những vận động mạnh như chạy nhảy, nô đùa, cử tạ, đấu vật, nhảy dây, hít đất,... không chỉ gây kiệt sức, khiến triệu chứng mệt mỏi, suy nhược trở nên trầm trọng hơn và kích thích tiết mồ hôi, dễ gây nhiễm trùng vết thương hơn, mà còn khiến các nốt mụn nước dễ bị vỡ ra do lực ép từ các cơ, xương, da và lực quán tính ngoài môi trường. Do đó, người đang điều trị giời leo cần hạn chế thực hiện các vận động mạnh khi không cần thiết.
• Thực hiện các phương pháp giảm đau: Đau thần kinh là triệu chứng cảm giác lâm sàng điển hình của bệnh giời leo, khiến người bệnh cảm thấy vô cùng khó chịu, ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý, cảm xúc, tinh thần của người bệnh và kích thích người bệnh gãi/cào/cấu/chà xát… lên vùng da bị thương để giải tỏa cảm xúc, gây ra tình trạng trợt loét, viêm nhiễm nặng nề hơn. Do đó, trong quá trình điều trị giời leo, người bệnh có thể chủ động thực hiện một số biện pháp giảm đau tại nhà để xoa dịu các triệu chứng của bệnh gây ra như chườm mát, thoa kem dưỡng, sử dụng thuốc kháng sinh, giảm đau, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống động kinh, co giật,... theo chỉ định và hướng dẫn của các bác sĩ chuyên khoa.
• Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, lành mạnh và khoa học: Khi mắc giời leo, ngoài các loại thực phẩm dễ gây kích ứng, ngứa ngáy, gây tác động bất lợi đến tình trạng bệnh lý như hải sản, đồ tanh, chất kích thích,... người bệnh không cần kiêng khem quá hà khắc. Thay vào đó, nên tích cực bổ sung cho cơ thể đầy đủ chất dinh dưỡng như protein, lipid, vitamin và khoáng chất... đặc biệt tập trung vào nhóm thực phẩm giàu kẽm, lysine, vitamin C, vitamin B6 và vitamin B12 nhằm giúp cơ thể tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cải thiện hoạt động của hệ thống miễn dịch, giúp thương tổn mau lành, tối ưu hóa hiệu quả điều trị và đẩy nhanh thời gian phục hồi.
• Đảm bảo chế độ sống khoa học: Nhằm rèn luyện sức khỏe thể chất, tinh thần và tăng cường đề kháng, gia tăng sức chiến đấu của cơ thể trước VZV, người bệnh cần xây dựng và duy trì thực hiện lối sống, chế độ sinh hoạt lành mạnh như ngủ sớm, ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi nhiều, tập luyện thể dục thể thao nhẹ nhàng đều đặn mỗi sáng, không sử dụng chất kích thích, không thực hiện các hoạt động kích thích tinh thần,...
• Sử dụng thuốc hỗ trợ điều trị theo đúng chủ định của bác sĩ: Tuyệt đối không áp dụng các phương pháp chữa trị dân gian truyền miệng không có cơ sở khoa học về tính an toàn và hiệu quả điều trị. Giời leo do tác nhân virus gây ra, do đó để hỗ trợ điều trị hiệu quả bệnh lý, cần sử dụng thuốc kháng virus nhằm ức chế khả năng hoạt động của virus, giúp giảm thiểu sự “phá hoại” tế bào thần kinh của VZV và cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, với hoạt tính kháng virus mạnh nên thuốc kháng virus chỉ được sử dụng khi và chỉ khi có sự chỉ định, hướng dẫn và giám sát của các bác sĩ chuyên khoa.

⇒ Tham khảo thêm: Bị giời leo có ngứa không? Nguyên nhân và biện pháp giảm ngứa

“Bị giời leo có tắm được không” đã được giải đáp, người bệnh nên tắm rửa thường xuyên, thao tác vệ sinh cơ thể và vết thương đúng cách, nhẹ nhàng, cẩn thận nhằm làm dịu các triệu chứng, hạn chế viêm nhiễm tại vùng sang thương, ngăn ngừa nguy cơ biến chứng bội nhiễm và di chứng đau dây thần kinh sau zona. Tuy nhiên, cần chú ý nhiệt độ nước ấm vừa phải, không tắm quá lâu, không dùng các loại hóa chất vệ sinh và xà phòng gây kích ứng da, không sử dụng các vật dụng tắm gây chà xát như bông tắm, mút tắm,...