Bị thủy đậu có nên xông không? Chọn xông bằng lá gì?

Bị thủy đậu có nên xông không là băn khoăn phổ biến khi người bệnh muốn giảm triệu chứng tại nhà. Tuy nhiên, xông hơi không phải lúc nào cũng phù hợp trong giai đoạn da đang tổn thương, thậm chí có thể chuyển biến nặng hơn nếu áp dụng sai cách.

Bị thủy đậu có nên xông không?

Bị thủy đậu không nên xông hơi. Việc xông hơi trong thời gian mắc thủy đậu có thể khiến tổn thương da lan rộng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và không mang lại giá trị điều trị rõ ràng. Dù được xem là một phương pháp giải cảm quen thuộc trong dân gian, xông hơi không được khuyến cáo áp dụng cho người đang nhiễm virus Varicella Zoster, đặc biệt khi trên da xuất hiện mụn nước chưa khô vảy.

• Nguy cơ vỡ nốt phỏng nước hàng loạt

Khi các nốt phỏng bị vỡ, đặc biệt trong môi trường nóng ẩm, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập qua da tổn thương. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các biến chứng như viêm mô tế bào, viêm da mủ và thậm chí là nhiễm trùng huyết. Những biến chứng này có thể đe dọa đến sức khỏe, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu.

• Tăng nguy cơ nhiễm trùng da và nhiễm trùng huyết

Khi các nốt phỏng bị vỡ, đặc biệt trong môi trường nóng ẩm, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập qua da tổn thương. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các biến chứng như viêm mô tế bào, viêm da mủ và thậm chí là nhiễm trùng huyết. Những biến chứng này có thể đe dọa đến sức khỏe, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi hoặc người có hệ miễn dịch yếu.

• Tổn thương và kích ứng da

Xông hơi không chỉ khiến tổn thương lan rộng mà còn có thể gây bỏng nhẹ, tăng cảm giác ngứa và gây kích ứng da. Trong một số trường hợp, người bệnh sử dụng thêm tinh dầu hoặc thảo dược không rõ thành phần, càng làm da phản ứng mạnh hơn. Làn da đang bị viêm và phồng rộp trong giai đoạn thủy đậu không thích hợp với bất kỳ hình thức xông hơi nào.

• Không có bằng chứng khoa học

Đến nay, chưa có nghiên cứu nào cho thấy xông hơi có lợi trong điều trị bệnh thủy đậu. Các hướng dẫn y tế từ CDC Hoa Kỳ và Tổ chức Y tế Thế giới không đề cập xông hơi như một biện pháp chăm sóc. Việc áp dụng phương pháp này có thể khiến người bệnh chủ quan, trì hoãn điều trị đúng cách và gia tăng nguy cơ biến chứng không cần thiết.

Cách chăm sóc người bị thủy đậu nhanh khỏi bệnh

Bên cạnh vấn đề bị thủy đậu có nên xông không, để nhanh khỏi bệnh, người nhiễm bệnh cần được chăm sóc đúng cách để giảm nhẹ triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và rút ngắn thời gian phục hồi.

1. Vệ sinh cơ thể đúng cách

Nhiều người lầm tưởng rằng mắc thủy đậu phải kiêng nước tuyệt đối, nhưng thực tế quan điểm này không đúng. Người bệnh cần được vệ sinh cơ thể hằng ngày bằng nước ấm, có thể tắm nhanh bằng sữa tắm dịu nhẹ hoặc dung dịch sát khuẩn nhẹ theo hướng dẫn chuyên môn. Mục tiêu là giữ da sạch, khô thoáng để ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập. Quần áo nên được thay thường xuyên, vải mềm, rộng và thấm hút tốt để tránh cọ xát vào vùng da tổn thương.

2. Cách giảm ngứa an toàn hiệu quả

Ngứa là triệu chứng thường gặp khi bị thủy đậu, nhất là khi mụn nước lan rộng. Để giảm ngứa an toàn, người bệnh có thể dùng thuốc kháng histamin đường uống theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, có thể bôi hồ nước, xanh methylen hoặc các chế phẩm sát khuẩn dịu nhẹ tại chỗ. Tránh tuyệt đối việc gãi làm vỡ mụn nước vì sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo sâu. Nên cắt móng tay ngắn, sạch để giảm nguy cơ trầy xước khi gãi vô thức.

3. Hạ sốt và giảm đau

Nếu người bệnh bị sốt, đau đầu hoặc nhức người, có thể dùng thuốc hạ sốt giảm đau như paracetamol với liều lượng phù hợp lứa tuổi. Tuyệt đối không dùng aspirin vì có liên quan đến hội chứng Reye, một biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm ở trẻ em nhiễm virus. Người chăm sóc cần theo dõi thân nhiệt đều đặn, nếu sốt cao liên tục trên 38.5°C không đáp ứng thuốc thì nên đưa người bệnh đến cơ sở y tế.

4. Chế độ dinh dưỡng khoa học

Dinh dưỡng đóng vai trò hỗ trợ miễn dịch và thúc đẩy phục hồi. Người bệnh cần ăn đầy đủ các nhóm chất, ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu, giàu vitamin A, C, kẽm và protein như rau xanh, trái cây, thịt nạc, trứng, ngũ cốc. Nên uống nhiều nước để tránh mất nước do sốt hoặc biếng ăn. Hạn chế đồ cay nóng, chiên xào nhiều dầu mỡ và các thực phẩm dễ gây kích ứng như hải sản hoặc đồ ăn quá ngọt.

5. Không kiêng cữ cực đoan

Việc kiêng gió, kiêng nước, kiêng ăn quá mức không giúp người bệnh thủy đậu mau khỏi mà thậm chí gây hại. Không tắm gội trong nhiều ngày làm tăng nguy cơ nhiễm trùng da. Kiêng ăn quá đà có thể khiến cơ thể suy kiệt, miễn dịch giảm sút. Người bệnh nên được chăm sóc trong phòng thoáng khí, sạch sẽ, tránh tiếp xúc gần với người chưa có miễn dịch nhưng không cần bịt kín hoàn toàn hay mặc đồ quá dày, gây bí da và tăng ngứa.

⇒ Tìm hiểu thêm bài viết:

• Bị thủy đậu nên kiêng gì để nhanh khỏi?
• Bị thủy đậu nên tắm lá gì để đỡ ngứa?

Vì sao có quan niệm xông lá nhanh khỏi thủy đậu?

Quan niệm xông lá nhanh khỏi thủy đậu xuất phát từ thói quen dân gian vốn gắn liền với các bệnh lý cảm mạo, phát ban hoặc sốt siêu vi. Xông hơi bằng lá tía tô, sả, kinh giới thường tạo cảm giác dễ chịu nhờ giúp toát mồ hôi, làm thông mũi, giảm đau nhức. Dựa trên kinh nghiệm truyền miệng, nhiều người suy diễn rằng xông lá cũng có thể áp dụng với bệnh lý này để “giải độc” và đẩy nhanh quá trình hồi phục.

Tuy nhiên, về mặt y học, thủy đậu là bệnh do virus Varicella Zoster gây ra với tổn thương đặc trưng là mụn nước phồng rộp trên bề mặt da. Khi xông, nhiệt độ cao và hơi nước làm giãn mao mạch và tăng tiết dịch, từ đó khiến mụn nước dễ vỡ hàng loạt. Đây là điều kiện thuận lợi để virus lan rộng, gây nhiễm trùng da thứ phát hoặc để lại sẹo sâu. Nguyên tắc chăm sóc thủy đậu được CDC Hoa Kỳ khuyến cáo là tắm mát để giảm ngứa, giữ tổn thương sạch, khô, hạn chế gãi và tránh tác động từ môi trường nóng ẩm. (1)

Thực tế, không có bất kỳ nghiên cứu y học nào chứng minh rằng xông lá giúp người bệnh thủy đậu phục hồi nhanh hơn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng không khuyến cáo sử dụng xông hơi như một phần trong chăm sóc người bệnh. Mọi biện pháp điều trị nên dựa trên cơ sở khoa học thay vì kinh nghiệm truyền miệng.

Việc tiếp tục duy trì niềm tin vào xông lá có thể khiến người bệnh chủ quan, bỏ qua các biện pháp điều trị đúng đắn và kéo dài thời gian hồi phục. Trong bối cảnh thủy đậu vẫn là bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt ở trẻ em, việc truyền thông đúng về các phương pháp chăm sóc khoa học là hết sức cần thiết để phòng ngừa biến chứng và đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề bị thủy đậu có nên xông không, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.

Qua bài viết này, thắc mắc bị thủy đậu có nên xông không đã được làm rõ dưới góc nhìn y học. Dù xông hơi là một thói quen phổ biến trong chăm sóc sức khỏe truyền thống, nhưng trong trường hợp nhiễm thủy đậu, biện pháp này không được khuyến khích do nguy cơ làm tổn thương lan rộng và tăng nguy cơ nhiễm trùng da. Việc chăm sóc người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn chuyên môn, đảm bảo tổn thương được giữ sạch, khô và hồi phục an toàn.