Bị zona có được ăn đồ nếp không? Ăn xôi có gây ngứa và viêm không?

21:19 25/12/2024

Quản lý Y khoa Vùng 2 - Hồ Chí Minh
Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Chế độ dinh dưỡng khoa học, cân đối giữ một vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi của người bệnh zona thần kinh. Có những loại thực phẩm người bệnh cần ăn, cũng có những loại cần chú ý kiêng khem vì có thể làm triệu chứng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, kéo dài thời gian phục hồi. Vậy, bị zona có được ăn đồ nếp không, chuyên gia sẽ giải đáp cho các bạn trong bài viết sau.
BS Huỳnh Trần An Khương, Quản lý Y khoa Vùng 2 - Hồ Chí Minh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, zona thần kinh điển hình bởi các triệu chứng mụn nước mọc thành chùm dày đặc trên bề mặt da dọc theo đường dẫn thần kinh của một bên cơ thể, gây ra những cơn đau đớn, bỏng rát dữ dội, thậm chí biến chứng nguy hiểm, di chứng lâu dài và đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Theo thống kê, tỷ lệ mắc zona thần kinh ở người trẻ tuổi là 3,4/1.000 người và trên 65 tuổi là 11,8/1.000 người mỗi năm. Trong quá trình điều trị zona thần kinh, người bệnh cần lưu ý chế độ vệ sinh cá nhân, kết hợp cùng nghỉ ngơi và dinh dưỡng hợp lý (1). |

Đặc tính của đồ nếp
Gạo nếp là một loại thực phẩm quen thuộc, được ứng dụng nhiều trong chế biến món ăn hằng ngày của người dân Việt nhờ đặc tính hạt gạo to, tròn, mềm, dẻo, có vị ngọt và mùi thơm tự nhiên. Không chỉ thơm, ngon, gạo nếp còn rất giàu dinh dưỡng khi chứa một lượng lớn protein, axit amin, chất béo, đường, canxi và các khoáng chất khác như sắt, tinh bột, vitamin B...
Ngoài ra, gạo nếp còn giàu hàm lượng canxi hỗ trợ củng cố xương và răng thêm chắc khỏe, giàu vitamin B giúp tăng sự thèm ăn, củng cố thần kinh và cải thiện tình trạng mất ngủ.
Theo y học cổ truyền, gạo nếp có tính ấm, vị ngọt có tác dụng giảm tiết mồ hôi và giảm tình trạng đi tiểu thường xuyên. Gạo nếp được xếp vào nhóm thực phẩm bổ dưỡng, thích hợp cho các trường hợp kén ăn, buồn nôn, tiêu chảy do tỳ vị khí hư, người mệt mỏi, suy nhược thần kinh... Tuy nhiên, không phải bất kỳ đối tượng nào cũng có thể ăn các loại thực phẩm làm từ nếp.
Bị zona có được ăn đồ nếp không?
Người bị zona thần kinh không cần kiêng đồ nếp nếu không dị ứng, nhưng nên hạn chế ăn nhiều do tính dẻo, khó tiêu của đồ nếp có thể làm tăng gánh nặng tiêu hóa và khiến vết thương lâu lành hơn. Thay vào đó, cần ưu tiên thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu để hỗ trợ phục hồi.
Về nguyên tắc, người bệnh zona thần kinh không cần kiêng cữ các loại thực phẩm được làm từ nếp nếu người bệnh không dị ứng với các loại thực phẩm trên. Tuy nhiên, vì sao trong dân gian lại lưu truyền quan niệm rằng khi mắc các bệnh có biểu hiện viêm nhiễm ngoài da như zona thần kinh nên tránh ăn đồ nếp? Lý giải điều này, nhiều người cho rằng tính dẻo và dính của đồ nếp có thể khiến các nốt mụn nước ở người bệnh zona thần kinh lan nhanh và khó lành hơn. Tuy nhiên, để đưa ra kết luận chính xác và thuyết phục, nên dựa vào các bằng chứng khoa học.
Thực tế, những món ăn làm từ gạo nếp về bản chất không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng ngứa và viêm, cũng không làm tăng nặng tình trạng ngứa ngáy, đau nhức của bệnh zona thần kinh. Tuy nhiên, ở những người có vết thương hở, sưng viêm nên tránh ăn những loại thức ăn dẻo, khó tiêu, nóng như xôi nếp vì có thể khiến vết thương lâu lành hơn.

Mặt khác, gạo nếp có tinh bột dạng nhánh, nên tinh bột chắc và khó chia cắt gây ra tình trạng no lâu, khó tiêu, ợ nóng. Do đó, trong chế độ ăn của người bệnh zona thần kinh - cần ăn những loại thực phẩm dinh dưỡng, dễ tiêu hóa; nếu ăn các loại thức ăn làm từ gạo nếp có thể gia tăng gánh nặng lên hệ tiêu hóa, khiến cơ thể trở nên suy nhược hơn. Đặc biệt những người có tiền sử bệnh dạ dày nếu ăn các loại thức ăn này có thể gia tăng tình trạng ợ chua, khó tiêu và thậm chí gây đau.
Ngoài ra, xôi chứa lượng đường tự nhiên và ít chất xơ, nên nếu ăn quá nhiều, đặc biệt trong điều kiện cơ thể đang suy yếu vì bệnh zona, có thể gây tích tụ nhiệt trong cơ thể, làm cảm giác ngứa rát trở nên khó chịu hơn. Do đó, người bệnh zona thần kinh không cần kiêng các loại thực phẩm làm từ nếp, nhưng cần kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ, ưu tiên các loại thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất để hỗ trợ khả năng phục hồi.
Các loại thực phẩm người bị zona nên và không nên ăn
Vậy khi bị zona thần kinh nên kiêng gì, ăn gì để mau khỏi? Để hỗ trợ cho quá trình hồi phục, người bệnh zona thần kinh nên tăng cường bổ sung một số loại thực phẩm sau:
1. Thực phẩm giàu kẽm
Kẽm là khoáng chất có tác dụng tăng cường tế bào trong cơ thể và cung cấp khả năng miễn dịch, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn, virus gây bệnh. Các loại thực phẩm giàu kẽm có thể kể đến như cua, tôm, cá, hạt chia, hạt lanh...
2. Thực phẩm giàu vitamin A
Vitamin A hỗ trợ tốt cho quá trình phục hồi và tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Một số thực phẩm giàu vitamin A phổ biến như bông cải xanh, cải bó xôi, các loại trái cây như xoài, dưa hấu, chanh dây, dứa, các sản phẩm làm từ sữa, ngũ cốc…

3. Thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C có khả năng tái tạo tế bào trên vùng da bị tổn thương và có tác dụng chống oxy hóa kháng viêm. Người bệnh zona thần kinh nên ăn các loại thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, kiwi, dâu...
4. Thực phẩm giàu vitamin E, protein
Vitamin E có khả năng tăng cường sức khỏe tổng thể, giảm viêm, hỗ trợ quá trình hồi phục cho bệnh nhân zona thần kinh. Một số loại thực phẩm giàu vitamin E có thể kể đến như các loại hạt, dầu cá hồi, dầu ô liu, xoài, cà chua, kiwi...
Bên cạnh đó, protein là chất cần thiết duy trì hệ miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh tốt hơn, nâng cao khả năng phục hồi. Các thực phẩm giàu protein bao gồm: hạt óc chó, rau xanh, súp lơ, gạo lứt, bắp...
Bên cạnh các loại thực phẩm nên ăn, người bệnh zona thần kinh cần kiêng một số loại thực phẩm như:
- Ngũ cốc tinh chế: vì có khả năng tăng đường huyết, tạo môi trường lý tưởng cho mầm bệnh phát triển, ảnh hưởng đến quá trình phục hồi.
- Thực phẩm nhiều đường: vì làm tăng đường huyết, cản trở bạch cầu tấn công và tiêu diệt mầm bệnh.
- Các thực phẩm cay nóng: vì gây kích ứng, đau rát khi ăn nhiều. Đặc biệt là những người có vết thương trên da như người bệnh zona thần kinh.
- Bia, rượu, đồ uống có cồn: vì có thể gây suy giảm miễn dịch, giảm khả năng chuyển hóa và đào thải chất độc của gan.
Mặt khác, zona thần kinh không chỉ bị một lần trong đời mà có khả năng tái đi tái lại nhiều lần, gây đau đớn nghiêm trọng và ảnh hưởng đến chất lượng sống của bệnh nhân. Theo một nghiên cứu cho thấy, trong 7 năm tỷ lệ zona thần kinh tái phát có thể lên đến 5%. Người cao tuổi với hệ miễn dịch suy giảm là đối tượng dễ tái phát bệnh. Do đó, để ngăn nguy cơ tái phát, ngăn những ảnh hưởng, tác hại tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh, bạn nên tiêm vắc xin phòng zona thần kinh.
Vắc xin zona thần kinh Shingrix có hiệu quả phòng bệnh đến 97% ở người trên 50 tuổi. Đối với người từ 18 tuổi, nguy cơ cao mắc zona, vắc xin có hiệu quả lên đến 87%, đồng thời giảm đau thần kinh sau zona với các biến chứng khác hơn 90%.
Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện có đầy đủ vắc xin phòng zona thần kinh cho người lớn từ 50 trở lên và người 18 tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị…).
Vắc xin được VNVC nhập khẩu chính hãng, bảo quản an toàn, chất lượng trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế và hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh (Cold Chain). Quy trình tiêm chủng an toàn, chỉnh chu từ khâu khám sàng lọc với bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm và điều dưỡng viên được đào tạo bài bản, có đầy đủ chứng chỉ an toàn tiêm chủng. Nhân viên chăm sóc Khách hàng tận tâm, chuyên nghiệp sẽ giúp Quý khách có những trải nghiệm tốt nhất khi tiêm vắc xin tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
Đăng ký tiêm vắc xin phòng bệnh zona thần kinh ngay tại đây!
Bị zona có được ăn đồ nếp không? Về nguyên tắc, nếu không dị ứng với đồ nếp, người bệnh zona thần kinh không cần kiêng cữ loại thực phẩm này. Tuy nhiên, nên kiểm soát lượng thực phẩm tiêu thụ và ưu tiên những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, giàu vitamin, khoáng chất để hỗ trợ tốt cho quá trình phục hồi.



- Tâm Anh Hospital. (2024, May 9). Nhiều người bị biến chứng nặng khi tự chữa zona. Bệnh Viện Đa Khoa Tâm Anh | Tâm Anh Hospital. https://tamanhhospital.vn/nhieu-nguoi-bi-bien-chung-nang-khi-tu-chua-zona/