Người bị zona kiêng ăn thịt gà không? Vì sao lại như vậy?

16:48 30/01/2024

Quản lý Y khoa Vùng 2 - Mekong
Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Nếu chẳng may mắc bệnh zona thần kinh, người bệnh thường rơi vào trạng thái vô cùng nhạy cảm, dễ bị tổn thương từ hệ thống da ngoài cơ thể đến hệ thống dây thần kinh, hệ thống miễn dịch và sức đề kháng bên trong cơ thể. Để xử lý và kiểm soát tốt bệnh tình, người bệnh cần chú ý tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ và chú ý đến chế độ ăn uống, tránh những loại thực phẩm gây kích ứng cho da. Vậy, người bị zona kiêng ăn thịt gà không? Nên ăn gì và làm gì để mau khỏi?

| BS Hà Mạnh Cường - Quản lý Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Khi mắc bệnh zona thần kinh, người bệnh không cần phải có chế độ ăn uống và luyện tập hợp lý, cần ưu tiên bổ sung đầy đủ dưỡng chất để cơ thể có thể nhanh chóng phục hồi. Tuy nhiên, vẫn có một số các loại thực phẩm có hại cho sức khỏe, gây dị ứng ngoài da, kích ứng hệ thống nội tạng, làm suy giảm khả năng phản ứng của hệ miễn dịch, suy yếu sức đề kháng, tăng tiết dầu, thúc đẩy viêm nhiễm,... Những thực phẩm này cần tạm thời kiêng trong giai đoạn mắc bệnh để hỗ trợ tích cực cho quá trình kiểm soát triệu chứng và điều trị bệnh.” |
Thành phần dinh dưỡng của thịt gà
Thịt gà là một trong những loại thực phẩm có nguồn gốc gia cầm phổ biến nhất tại hầu hết các nền văn hóa ẩm thực trên toàn thế giới.
Hàm lượng các thành phần dinh dưỡng trong 100 gram thịt gà gồm có:
| Thành phần dinh dưỡng | Giá trị dinh dưỡng |
| Năng lượng | 916 calo |
| Lipid (chất béo) | 12,56 gram |
| Protein (chất đạm) | 24,68 gram. Trong đó chứa đến:
Cùng nhiều nhóm chất đạm có lợi cho sự phát triển cho xương, cơ và trí lực khác. |
| Vitamin | Có đến 44 μg là vitamin A cùng một hàm lượng nhỏ B5 có tác dụng tăng cường hồi phục chức năng một số cơ quan. |
| Chất khoáng | 1,16 mg sắt
67mg Natri |
| Nước | 63,93 gram |
Có thể thấy, thịt gà nhiều nạc và ít mỡ hơn rất nhiều các loại thực phẩm động vật khác, chứa một hàm lượng protein (chất đạm) rất cao và đa dạng. Chính vì vậy, khi bổ sung thêm thịt gà vào khẩu phần ăn hàng ngày sẽ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho người tiêu thụ, từ việc giảm cân đến việc phát triển cơ bắp, cân nặng, chiều cao và trí lực vô cùng hiệu quả.
Thịt gà chứa nhiều vitamin A, có tác dụng tăng cường thị lực, hạn chế mỏi mắt, mờ mắt và hỗ trợ duy trì trạng thái tập trung khi làm việc. Bên cạnh đó, thịt gà cũng chứa lượng chất khoáng dồi dào, đặc biệt là sắt và natri, giúp bổ sung chất dinh dưỡng đầy đủ cho cơ thể, tăng cường độ cứng cho răng và xương, hỗ trợ chống ung thư hiệu quả. Ngoài ra, các khoáng chất có trong thịt gà còn giúp cải thiện chức năng của các cơ quan nội tạng như gan, thận, hệ thống thần kinh trung ương,... thúc đẩy quá trình trao đổi chất diễn ra trong cơ thể, giúp tuyến giáp hoạt động hiệu quả hơn, có thể hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch trong cơ thể. (1)

Bị zona kiêng ăn thịt gà không?
NÊN KIÊNG! Bị zona thần kinh nên kiêng ăn thịt gà để hạn chế tối đa nguy cơ kích ứng, dị ứng, khiến vùng da viêm nhiễm trở nên nghiêm trọng hơn, kéo dài thời gian điều trị và phục hồi của bệnh nhân mắc bệnh zona thần kinh.
Mặc dù thịt gà chứa rất nhiều nhóm dưỡng chất có lợi cho cơ thể, tuy nhiên lại chứa hàm lượng Arginine lớn - một nhóm protein với bản chất là axit amin bán cần thiết với đặc tính tác động trực tiếp lên gan, làm tăng cao nồng độ ure có trong gan, gây ra các phản ứng dị ứng ngoài da. Khi người mắc zona thần kinh gặp tình trạng dị ứng, sự nhiễm trùng, lở loét ngoài da càng trở nên nghiêm trọng và khó kiểm soát hơn.
Bên cạnh đó, Arginine còn có khả năng thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển của các tác nhân gây hại như virus, vi khuẩn, vi nấm,... khiến các tác nhân này hoạt động mạnh mẽ hơn. Ở người bị zona thần kinh, hệ miễn dịch suy yếu do bị virus Varicella Zoster (VZV) tấn công và gây viêm nhiễm các tại các hạch thần kinh cảm giác. Khi VZV được tăng cường hoạt động bởi Arginine, khả năng tấn công hệ miễn dịch và gây viêm nhiễm các dây thần kinh của virus cũng được tăng cường, có thể khiến tình trạng bệnh lý trở nên nghiêm trọng hơn, thương tổn ngoài da và các triệu chứng kèm theo như sốt, mệt mỏi, chán ăn, suy nhược,... cũng gia tăng đáng kể.
Mỗi 100 gram thịt gà có 1,545 gram Arginine (2), chiếm đến 1,55% giá trị dinh dưỡng của thịt gà. Trung bình, mỗi miếng ức gà không da, không xương ngẫu nhiên lại có khoảng 9 gram hàm lượng Arginine, đây là một hàm lượng lớn, khi tiếp nạp quá nhiều thịt gà trong các bữa ăn hàng ngày, có thể gây dị ứng ngoài da và tăng cường hoạt động của virus gây bệnh, khiến diễn biến của bệnh zona thần kinh trở nặng.
Do đó, bị zona kiêng ăn thịt gà là quan niệm không hẳn sai, các thực phẩm gây dị ứng khác có chứa Arginine tương tự thịt gà như sô cô la, yến mạch, thịt heo, bánh mì trắng,... cũng cần được hạn chế.

Những loại thực phẩm khác cần kiêng khi bị zona
Ngoài thịt gà cần kiêng khi bị zona, người bệnh cũng cần chủ ý kiêng cữ thêm các loại thực phẩm khác trong quá trình mắc bệnh để ngăn ngừa nhiễm trùng nặng, hạn chế nguy cơ biến chứng, thúc đẩy khả năng phục hồi như:
1. Thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ và chất béo chuyển hóa
Những thực phẩm này gây ra tình trạng nóng trong, nhiệt lượng cơ thể năng cao, tăng tiết dầu nhờn. Tình trạng này khiến vùng da bị tổn thương do mụn nước dễ bị kích thích, viêm nhiễm và lở loét nặng hơn do tích tụ dầu nhờn, bụi bẩn trên da, tạo môi trường thuận lợi cho sự sinh sôi và phát triển của các tác nhân gây hại bên ngoài môi trường như vi khuẩn, vi nấm, virus,...
Ngoài ra, quá nhiều dầu mỡ trong các khẩu phần ăn hàng ngày cũng khiến cho các thương tổn ngoài da khó hồi phục, cản trở quá trình làm lành ngoài da, kéo dài thời gian điều trị bệnh zona thần kinh.
Những thực phẩm nhiều dầu mỡ cũng gây ra nhiều áp lực tiêu cực lên hệ thống tiêu hóa và niêm mạc miệng, khiến các triệu chứng sốt, mệt mỏi, suy nhược, khó chịu, ngứa ngáy trở nặng.
2. Ngũ cốc tinh chế và các thực phẩm nhiều đường
Nhóm các ngũ cốc tinh chế có chứa hàm lượng lớn các tinh bột, khi sử dụng sẽ kích thích lượng đường trong máu tăng cao. Trong khi đó, đường là yếu tố thuận lợi cho sự phát triển của virus, vi khuẩn, giải phóng các gốc tự do và các phân tử gây viêm bên trong cơ thể, khiến tình trạng bệnh lý diễn biến theo chiều hướng xấu, khó kiểm soát.
Bên cạnh đó, lượng đường quá nhiều cũng có thể gây ra tình trạng rối loạn chất điện giải bên trong cơ thể, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nặng, cản trở quá trình làm lành các thương tổn ở các vùng da bị ảnh hưởng.
Các loại thực phẩm chứa nhiều đường gồm có đồ ăn vặt, bánh kẹo, nước ngọt, siro,... Các loại ngũ cốc tinh chế phổ biến trong bữa ăn hàng ngày gồm ngũ cốc pha sẵn, bánh mì trắng, gạo trắng,...
3. Thực phẩm cay nóng mặn, chứa nhiều gia vị
Những thực phẩm chứa nhiều gia vị mạnh như mắm, ớt, tiêu, nước tương, quế nhục…và các thực phẩm có hương vị cay nóng, mặn như đồ đóng hộp, đồ ăn vặt, đồ muối chua, muối mặn, món kho, món rim,... rất dễ gây ra hiện tượng dịch ứng ngoài da, nóng rát râm ran các vùng da bị ảnh hưởng và thậm chí là lở loét nếu ăn nhiều.
4. Thực phẩm gây dị ứng
Các thực phẩm như hải sản, thịt dê, thịt cừu, thịt chó,... có thể gây dị ứng, làm cho tình trạng tổn thương ngoài da trở nên nghiêm trọng hơn.
5. Rượu, bia và đồ uống có cồn
Đây là những đồ uống chứa cồn cùng các chất kích thích có hại cho cơ thể người, có thể ức chế khả năng hoạt động của các tế bào bạch cầu, khiến hệ thống miễn dịch suy yếu, làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh trong cơ thể. Đồng thời, rượu bia cũng có khả năng làm cản trở quá trình lưu thông máu, khiến các dưỡng chất không đến được các vùng da thương tổn thông qua huyết mạch, làm các vết thương lâu lành hơn.

Thay vào đó, người bệnh zona thần kinh nên tập trung vào các nhóm thực phẩm lành tính, có khả năng thúc đẩy sức đề kháng, cải thiện khả năng phản ứng của hệ miễn dịch và có lợi cho quá trình làm lành vết thương, nhằm rút ngắn thời thời gian và tối ưu hóa hiệu quả điều trị bệnh zona thần kinh như:
- Thực phẩm giàu khoáng chất, nhất là kẽm với khả năng tăng sinh tế bào, cải thiện tích cực các hoạt động sinh học trong cơ thể, tăng cường khả năng miễn dịch, cải thiện sức đề kháng, đẩy lùi các tác nhân gây bệnh, hỗ trợ tích cực quá trình điều trị zona thần kinh. Các thực phẩm giàu kẽm gồm có tôm, cá, cua, thịt, hạt chia, hạt lanh,...
- Thực phẩm giàu vitamin, nhất là vitamin C và B (B6, B12,...) với khả năng tăng cường sản xuất protein cấu thành nên hệ miễn dịch, tăng cường miễn dịch cơ thể, gia tăng chức năng của các tế bào thực bào, tham gia vào quá trình tiêu diệt các tác nhân gây bệnh. Đồng thời vitamin C còn là chất oxy hóa mạnh giúp bảo vệ các tế bào miễn dịch, tăng cường tái tạo biểu bì thương tổn; vitamin C hỗ trợ chức năng thần kinh, bảo vệ các hạch thần kinh cảm giác khỏi sự tấn công của VZV, rất có lợi cho sức khỏe, nhất là với những người mắc bệnh zona thần kinh. Các thực phẩm chứa nhiều vitamin C gồm có ớt chuông, súp lơ, ổi, dâu tây, kiwi, cam, quýt, chanh,... Các thực phẩm chứa nhiều vitamin B là khoai lang, khoai tây, chuối, sữa, cá, động vật có vỏ như sò, ốc, hến,...
- Thực phẩm giàu axit amin có lợi, nhất là Lysine với khả năng vượt trội trong việc ức chế khả năng hoạt động của VZV, tăng cường sức đề kháng, đẩy nhanh thời gian khỏi bệnh. Các thực phẩm giàu Lysine gồm có: cá, các loại đậu, sữa,...
- Thực phẩm giàu protein có lợi cho quá trình tăng sinh và hoạt động của các tế bào bạch hầu, tích cực tham gia vào quá trình vận chuyển oxy cũng các dưỡng chất đến các vùng da thương tổn, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện triệu chứng viêm nhiễm, ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng. Các thực phẩm giàu protein có lợi cho người mắc zona thần kinh gồm có sữa, quả bơ, hạt óc chó, rau súp lơ xanh, trái bắp,...
- Uống nhiều nước khi mắc bệnh zona thần kinh có thể giúp đẩy mạnh quá trình hydrat hóa, tăng cường năng lượng và thúc đẩy sức đề kháng cho cơ thể, tránh mất nước, làm mát cơ thể từ bên trong, cung cấp độ ẩm cho da, giảm triệu chứng ngứa ngáy khó chịu vô cùng hiệu quả.

Hướng dẫn cách chăm sóc cơ thể để mau khỏi bệnh zona thần kinh
Ngay khi phát hiện hoặc nghi ngờ bản thân mắc bệnh zona thần kinh thông qua các triệu chứng khởi phát ban đầu như ngứa rát, sưng phù vùng da bị tổn thương, cần đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, chẩn đoán chính xác bệnh tình và chỉ định các phương pháp điều trị khoa học, thích hợp.
Thông thường, các bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh sử dụng các loại thuốc kháng virus để ức chế khả năng hoạt động của VZV, giúp giảm triệu chứng, hỗ trợ phục hồi nhanh chóng hơn. Đồng thời, bệnh nhân mắc zona thần kinh có thể sử dụng thêm các loại thuốc hỗ trợ giảm đau, giảm ngứa khác như thuốc chống co giật, thuốc chống trầm cảm ba vòng,... để cải thiện cảm giác đau nhức, ngứa ngáy, khó chịu do bị VZV làm viêm nhiễm các hạch thần kinh cảm giác. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần chủ ý chăm sóc cơ thể tại nhà để nhanh khỏi bệnh, ngăn ngừa biến chứng và di chứng sau zona như:
- Không tránh nước, tránh gió, tích cực duy trì cơ thế, nhất là vùng da bị tổn thương sạch sẽ, thoáng mát, khô ráo bằng cách thường xuyên tắm rửa, lau chùi thương tổn bằng nước sạch và các loại xà phòng lành tính (nếu cần). Chú ý lựa chọn và mắc những trang phục mỏng nhẹ, thoáng mát, rộng rãi và có khả năng thấm hút mồ hôi tốt.
- Tuyệt đối không gây ra những tác động mạnh lên vùng da bị tổn thương để tránh làm vỡ mụn nước, gây tràn dịch mủ gây viêm lan tỏa, nguy cơ nhiễm trùng thứ phát nghiêm trọng.
- Có thể thực hiện các phương pháp chườm mát, chườm lạnh bằng khăn sạch thấm nước mát hoặc bằng băng gạc hay dụng cụ chườm mát chuyên dụng để giảm triệu chứng sưng đỏ, ngứa rát, đau nhức ngoài da.
- Khi bôi thuốc giảm ngứa, kháng sinh hay các loại kem dưỡng lành tính lên các vùng da bị tổn thương, cần đảm bảo tay được rửa sạch, vô trùng cẩn thận và lau tay thật khô.
- Xây dựng và duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh.
- Không tự ý nhai, đắp hay bôi các loại thuốc Đông y, thuốc gia truyền và các loại cây thuốc Nam chưa có chứng cứ hay nghiên cứu khoa học nào về tính an toàn và mức độ hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị bệnh zona thần kinh, có thể tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng, lở loét nặng, thậm chí biến chứng zona bội nhiễm cực kỳ nguy hiểm.
- Không tự ý chọn mua và sử dụng các loại thuốc điều trị khi chưa có chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa.
- Khi các mụn nước khô và bắt đầu đóng vảy tiết sẽ gây ngứa ngáy rất khó chịu, tuy nhiên tuyệt đối không được cạy, gãi hoặc bóc những lớp vảy tiết ra. Vì lúc này các tổn thương chưa hoàn toàn lành lại, tình trạng lớp vảy tiết không bong ra tự nhiên có thể để lại vết trợt loét trên da, nguy cơ cao nhiễm trùng và để lại sẹo xấu sau zona. Thay vào đó, nên hỏi ý kiến bác sĩ để sử dụng thêm một số loại kem bôi giảm ngứa ngoài da để cải thiện triệu chứng.
- Tình trạng tinh thần và diễn biến cảm xúc cũng là một trong những yếu tố tác động để khả năng hoạt động của VZV và sức khỏe của hệ miễn dịch. Do đó, ngời bệnh zona thần kinh cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc, giữ cho tinh thần thoải mái, cảm xúc vui vẻ, tâm lý tích cực để tránh gây kích thích lên não bộ, khiến hệ thần kinh cảm nhận cảm giác đau rõ hơn.
- Tích cực rèn luyện thể chất, luyện tập thể dục thể thao lành mạnh, nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, thiền định,... nhằm thúc đẩy lưu thông máu, thư giãn tinh thần, hạn chế căng thẳng, đẩy mạnh quá trình làm lành thương tổn.
Xem thêm: Cách chữa zona thần kinh

Zona thần kinh là một bệnh lý truyền nhiễm gây ra những triệu chứng viêm nhiễm cấp tính ngoài da cùng các tác động tiềm ẩn mãn tính vô cùng nguy hiểm. Khi mắc Zona thần kinh, hệ miễn dịch và sức đề kháng của người bệnh bị suy yếu nghiêm trọng, da trở nên rất nhạy cảm. Do đó, cần phải chú ý kiêng cữ trong quá trình điều trị và phục hồi để quá trình điều trị và phục hồi được thuận lợi, ngăn ngừa biến chứng và di chứng sau zona. Đặc biệt, người bị zona kiêng ăn thịt gà để tránh gặp các kích ứng gây dị ứng ngoài da do ảnh hưởng tiêu cực của Arginine trong thời gian mắc bệnh.
- Rd, L. D. (2023, August 23). Health benefits of chicken. Health. https://www.health.com/chicken-benefits-7556373
- Wikipedia contributors. (2024, February 28). Chicken as food. Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Chicken_as_food







