Bác sĩ Trương Hữu Khanh chia sẻ tin vui về vắc xin Sốt xuất huyết, Zona thần kinh!

Chỉ vừa mới chớm hè, Việt Nam đã ghi nhận nhiều ca mắc bệnh về não nguy hiểm như viêm màng não do não mô cầu, viêm màng não do phế cầu, viêm não Nhật Bản… tại nhiều địa phương trên cả nước như Hà Nội, Đắk Lắk, Tây Ninh… Các chuyên gia cảnh báo, đây đều là những bệnh lý nhiễm trùng hệ thống thần kinh trung ương cực kỳ nguy hiểm, đe dọa nguy cơ biến chứng, di chứng dị tật suốt đời, thậm chí tử vong ngay cả khi đã được nhận biết sớm và điều trị kịp thời.

Các chuyên gia cũng đề cao vai trò của việc chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa, tiêm chủng vắc xin đầy đủ, đúng lịch ngay từ bây giờ cho cả trẻ em và người lớn, chặn đứng nguy cơ số ca mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gia tăng trong mùa hè 2024.

Thông tin được các chuyên gia chia sẻ rất hữu ích trong chương trình “Viêm màng não, viêm não nhật bản và các bệnh về não nguy hiểm trong mùa hè” diễn ra vào tối ngày 17/05/2024 có sự tham gia của:

1. BS Trương Hữu Khanh - Phó Chủ tịch Liên Chi hội Truyền nhiễm TP.HCM;
2. BS.CKII Nguyễn Lê Ngọc - Bác sĩ Khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM;
3. BS Bùi Thanh Phong - Quản lý Y khoa Vùng TP.HCM, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.

Quý Khách có thể xem lại chương trình ngay tại đây

BS Trương Hữu Khanh - Phó Chủ tịch Liên Chi hội Truyền nhiễm TP.HCM cho biết, thời gian vừa qua, do ảnh hưởng "kép" từ biến đổi khí hậu và hiện tượng El Nino, Việt Nam liên tục đối mặt với những cơn nắng nóng gay gắt và mưa to thất thường. Kiều thời tiết khó chịu này khiến sức đề kháng với bệnh tật của con người bị suy giảm, làm cho nhiều tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus sinh sôi, phát triển và hoạt động mạnh mẽ, gây bệnh nặng, dễ biến chứng, đặc biệt là ở những nhóm đối tượng có sức đề kháng kém như trẻ em, phụ nữ mang thai và người già.

Viêm màng não và viêm não Nhật Bản là các bệnh lý về não phổ biến nhất tại Việt Nam và nhiều nước trên toàn thế giới, thường diễn biến nguy hiểm vào mùa hè. Trong đó, viêm não Nhật Bản là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương ở trẻ em và người lớn tại các quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Bệnh có ổ chứa là các loài gia cầm và gia súc như chim, heo, trâu, bò… và muỗi đóng vai trò là trung gian mang virus từ động vật xâm nhập vào cơ thể người thông qua vết đốt, gây ra bệnh viêm não Nhật Bản. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nặng nề dẫn đến tử vong với tỷ lệ 15% và nếu may mắn được cứu sống thì vẫn có đến 50% người bệnh viêm não Nhật Bản phải gánh chịu nhưng di chứng ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng thần kinh, vận động suốt đời như liệt cứng, không nói được, rối loạn tính cách, thiểu năng trí tuệ…

Viêm màng não là bệnh cấp cứu nội khoa, nếu không được phát hiện sớm và cấp cứu kịp thời sẽ đe dọa nguy cơ tử vong rất cao, vì gây tổn thương đến não bộ nên nhiều trường hợp cho dù có được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì vẫn tồn tại một tỷ lệ tử vong và di chứng đáng kể. Cụ thể, tỷ lệ tử vong của bệnh nhân viêm màng não khi phát hiện và điều trị muộn lên đến 20 – 50%. Trường hợp bệnh nhân được cứu sống kịp thời, nguy cơ phải sống chung với các di chứng của viêm màng não là 30 – 50%.

Viêm màng não do rất nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó phổ biến là phế cầu khuẩn và não mô cầu khuẩn. Bệnh nhân mắc viêm màng não có thể sốc nhiễm trùng gây tử vong nhanh chóng chỉ trong 24 giờ. Ngay cả khi chẩn đoán và điều trị sớm, tỷ lệ tử vong vẫn còn 5 - 15% và có đến 20% người bệnh đặc biệt may mắn sau sống sót có thể gặp các di chứng tàn tật suốt đời như điếc, tàn tật, hoại tử cắt cụt chi, liệt…

“Nếu thời tiết vẫn cứ tiếp tục diễn biến như hiện tại mà con người không kịp thời áp dụng những biện pháp tăng cường sức đề kháng, phòng ngừa bệnh tật, bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, sẽ tiềm ẩn nguy cơ nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bùng phát thành dịch, nhất là các bệnh về não như viêm màng não, viêm não Nhật Bản…”, bác sĩ Khanh dự đoán.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết thêm, mùa hè hay mùa nắng nóng cũng là thời điểm hoạt động mạnh của các loại côn trùng, điển hình là muỗi, kéo theo đó là sự gia tăng của các ca bệnh sốt xuất huyết vào mùa hè. Đây là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, lưu hành quanh năm tại Việt Nam, bệnh có thể gây sốc rất nhanh, bệnh dễ biến chứng nặng, nhập viện, dễ nguy kịch và tử vong.

Rất may mắn, sốt xuất huyết cũng đã có vắc xin phòng ngừa cả 4 chủng huyết thanh của virus Dengue - tác nhân gây bệnh sốt xuất huyết và loại vắc xin này vừa được Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt cấp phép lưu hành tại Việt Nam vào ngày 15/5/2024 vừa qua. Đây là vắc xin phòng sốt xuất huyết thế hệ mới, khắc phục được nhiều nhược điểm và cải tiến đáng kể về mặt hiệu lực, an toàn so với vắc xin thế hệ cũ, đã được nhiều quốc gia trên thế giới đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia như Brazil, ở Đông Nam Á có Thái Lan và Indonesia đã được phê duyệt lưu hành, mới nhất là Việt Nam.

Bên cạnh sốt xuất huyết, ung thư cổ tử cung, ung thư hầu họng, sùi mào gà và các bệnh liên quan đến HPV cũng là những bệnh chứng rất phổ biến và lưu hành quanh năm tại Việt Nam, có thể gặp ở cả trẻ em và người lớn, cả nữ giới và nam giới, nhất là những trẻ đang ở độ tuổi bắt đầu quan hệ tình dục lần đầu. Chính vì thế, chuyên gia khuyến cáo chủ động tiêm ngừa vắc xin phòng HPV cho trẻ em nam nữ từ 9 tuổi, tiêm càng sớm càng tốt trong độ tuổi được khuyến cáo, tốt nhất là trong giai đoạn 9 - 14 tuổi để chuẩn bị sức khỏe tốt, vượt qua “rào cản” của lần quan hệ đầu tiên. Tuy nhiên, những đối tượng đã kết hôn, đã quan hệ tình dục, thậm chí đã sinh con và đã từng mắc HPV vẫn có thể tiêm ngừa vắc xin HPV. Vừa qua, Việt Nam đón nhận tin vui từ Bộ Y tế Việt Nam khi vắc xin Gardasil 9 (Mỹ) đã chính thức được chỉ định tiêm ngừa cho trẻ em và người lớn từ 9 - 45 tuổi, mở rộng cơ hội phòng bệnh cho người lớn từ 27 - 45 tuổi.

Vừa qua, Bộ Y tế Việt Nam cũng cấp phép lưu hành vắc xin phòng bệnh zona thần kinh, đây cũng là vắc xin thế hệ mới, được hãng GSK nghiên cứu, tách lấy một phần protein của virus Varicella Zoster - tác nhân gây bệnh zona thần kinh và thủy đậu để phát triển và sản xuất ra vắc xin, đã thử nghiệm trên nhiều nhóm dân số trên toàn cầu, kết quả cho thấy khi tiêm vắc xin cho các đối tượng được khuyến cáo đều mang lại hiệu quả tích cực cho người tiêm.

“Việt Nam thuộc nhóm quốc gia phê duyệt vắc xin phòng zona thần kinh nhanh, dự kiến cũng đưa vắc xin về nước nhanh. Tôi rất mừng khi bao năm chờ đợi thì Việt Nam cũng sắp có một loại vắc xin có thể phòng ngừa được zona thần kinh và những cơn đau thần kinh sau zona. Hy vọng với những năng lực vượt trội cùng uy tín của mình, VNVC sẽ sớm đưa vắc xin zona về Việt Nam và triển khai tiêm chủng cho người dân cả nước.” Bác sĩ Khanh chia sẻ.

Như bác Khanh đề cập, viêm não và viêm màng não là những bệnh chứng do rất nhiều tác nhân gây ra, song ở giai đoạn khởi phát bệnh thường không có triệu chứng điển hình, dễ nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp thông thường như sốt, quấy khóc, bỏ bú, lừ đừ, nôn, co giật, ho, sổ mũi… hoặc nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy... Trong khi đó, nếu không được phát hiện từ sớm và tiến hành can thiệp y tế kịp thời, nguy cơ biến chứng và tử vong rất cao, nếu may mắn sống sót cũng sẽ đối diện với những di chứng tàn tật suốt đời. Đặc biệt, bệnh rất phổ biến ở trẻ em, nhất là trẻ dưới 3 tháng tuổi. Vậy làm thế nào để nhận biết sớm dấu hiệu của bệnh để đưa trẻ đến bệnh viện điều trị kịp thời?

BS.CKII Nguyễn Lê Ngọc - Bác sĩ Khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, những dấu hiệu quan trọng có thể nhận biết tình trạng viêm não, viêm màng não ở trẻ em, nhất là trẻ dưới 1 tuổi và cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế địa phương và bệnh viện gần nhất ngay lập tức bao gồm: trẻ sốt trên 2 ngày liên tục không giảm, không đáp ứng với các thuốc hạ sốt thông thường, trẻ không ăn uống được, nôn ói, đau đầu, lừ đừ, co giật, suy hô hấp, hôn mê và các triệu chứng bất thường xuất hiện ngày càng nhiều, diễn biến ngày càng nghiêm trọng, không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc tốt nhất là khi quan sát thấy tình trạng sức khỏe của con chuyển biến bất thường, vật vã, suy kiệt cơ thể, nghi ngờ bệnh nặng…, bố mẹ đưa con đến ngay các cơ sở y tế gần nhà để chẩn đoán và điều trị sớm.

“Nếu trẻ sốt cao, đau đầu, nóng, ho, sổ mũi nhưng vẫn có thể ăn uống được, đáp ứng với các loại thuốc hạ sốt thông thường và các triệu chứng không có hiện tượng xuất hiện ngày càng nhiều và dần thuyên giảm, bắt đầu có xu hướng tự ổn định, phụ huynh có thể yên tâm, bình tĩnh và tiếp tục theo dõi trẻ tại nhà. Đồng thời, có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định sử dụng thêm các loại thuốc hạ sốt như Paracetamol với liều 10 - 15mg/kg/lần, cách mỗi 4 - 6 giờ đối với trường hợp trẻ sốt cao trên 38,5 độ C, khuyến khích trẻ uống thêm nước hoặc bú nhiều, mặc đồ thoáng mát và cho trẻ ăn những thức ăn dạng lỏng, dễ tiêu, đặc biệt cần chú ý theo dõi các dấu hiệu bất thường ở trẻ, nếu các biểu hiện trên diễn biến theo xu hướng tăng dần đều ở trẻ, nhằm đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được bác sĩ thăm khám và chẩn đoán kịp thời”, bác sĩ Lê Ngọc chia sẻ.

Cùng quan điểm với bác sĩ Khanh và bác sĩ Lê Ngọc, BS Bùi Thanh Phong - Quản lý Y khoa Vùng TP.HCM, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, các bệnh lý viêm não hay viêm màng não rất thường gặp ở trẻ em do trẻ có cơ thể non nớt, sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh, dễ bị các tác nhân gây bệnh xâm nhập và tấn công. Tuy nhiên, bệnh hiếm gặp ở người lớn không có nghĩa là sẽ không gặp, người lớn vẫn có thể mắc bệnh, nhất là các bệnh lý về não nếu họ không có miễn dịch. Bên cạnh đó, người lớn, đặc biệt là thanh thiếu niên là các đối tượng nguy cơ cao trở thành “người lành mang trùng”, tức là tác nhân gây bệnh sẽ khu trú ở trong cơ thể người lớn nhưng không phát bệnh. Tuy không phát bệnh nhưng tác nhân gây bệnh khu trú bên trong những “người lành mang trùng” hoàn toàn có thể lây truyền cho những đối tượng xung quanh, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai và người lớn tuổi.

Chẳng hạn như trong một gia đình, người bố lây nhiễm tác nhân gây bệnh từ môi trường làm việc, chốn công sở nhưng không phát bệnh, trở thành một đối tượng “người lành mang trùng” trong cộng đồng, thông qua việc giao tiếp, ho, hắt hơi… có thể lây cho con trẻ hoặc bố mẹ lớn tuổi khi về nhà. Tuy nhiên, “người lành mang trùng” không được xem là những đối tượng may mắn vì không phát bệnh, bởi khái niệm “người lành mang trùng” hoàn toàn có thể trở thành khái niệm “người bệnh” khi các tác nhân gây bệnh khu trú trong cơ thể “người lành mang trùng” gặp một yếu tố thuận lợi như sức đề kháng của người lớn bị suy yếu, có những bệnh lý nhiễm trùng khác kèm theo hoặc người lớn có tiền căn hút thuốc lá… Lúc này, tác nhân gây bệnh sẽ bắt đầu hoạt động, gây bệnh cho vật chủ, chính thức biến “người lành mang trùng” thành “người bệnh”.

Có thể thấy, không có khái niệm ngoại lệ đối với bệnh tật, bất cứ ai, bất cứ khi nào cũng có thể bị mắc bệnh nếu không có miễn dịch. Chính vì thế, tất cả trẻ em và người lớn cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng tránh nguy cơ mắc bệnh như xây dựng và duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, thói quen luyện tập hợp lý, giữ vệ sinh cá nhân và khu vực sinh sống sạch sẽ, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, đặc biệt cần phải chủ động tiêm ngừa đầy đủ tất cả các loại vắc xin quan trọng trong độ tuổi càng sớm càng tốt theo khuyến cáo của bác sĩ.

Đối với các bệnh về não, có rất nhiều tác nhân gây bệnh khác nhau và rất may mắn khi Việt Nam đã có rất nhiều vắc xin có thể phòng ngừa hiệu quả hầu hết các tác nhân gây bệnh viêm não, viêm màng não như: Viêm não Nhật Bản đã có vắc xin Imojev (Thái Lan), Jeev (Ấn Độ) và Jevax (Việt Nam).

Đối với tác nhân là vi khuẩn:

• Viêm màng não do não mô cầu có: Bexsero (Ý) phòng ngừa viêm màng não do não mô cầu nhóm B thế hệ mới nhất, VA-Mengoc-BC (Cuba) ngừa viêm màng não do não mô cầu nhóm B, C, Menactra (Mỹ) và MenQuadfi (Mỹ),Nimenrix (Bỉ) phòng viêm màng não do não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135. Bác sĩ Thanh Phong khuyến cáo, cần phải tiêm đầy đủ các loại vắc xin cung cấp khả năng phòng ngừa cả 5 nhóm huyết thanh nguy hiểm và phổ biến hàng đầu tại Việt Nam là não mô cầu khuẩn nhóm A, B, C, Y và W, nếu đã tiêm Bexsero, vẫn cần tiêm thêm Menactra để kiến tạo cho hệ miễn dịch đầy đủ kháng thể của cả 5 nhóm huyết thanh của não mô cầu kể trên.
• Viêm màng não do vi khuẩn Hib có: Vắc xin Quimi-Hib (Cuba), vắc xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) và vắc xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp), 6 trong 1 Infanrix Hexa (Bỉ).
• Viêm màng não do phế cầu có: Vắc xin Synflorix (Bỉ) và Prevenar 13 (Bỉ)

Đối với tác nhân siêu vi, trẻ em và người lớn có thể mắc phải các bệnh lý truyền nhiễm mà trong diễn tiến của bệnh, có những biến chứng liên quan đến viêm não và viêm màng não như:

• Biến chứng viêm não do sởi, có thể phòng ngừa bằng vắc xin sởi đơn MVVac (Việt Nam), vắc xin phối hợp có chứa thành phần sởi như vắc xin 3 trong 1 sởi - quai bị - rubella Priorix (Ý), MMR-II (Mỹ) và MMR (Ấn Độ).
• Biến chứng viêm não do thủy đậu, có thể phòng ngừa bằng vắc xin Varivax (Mỹ), Varilrix (Bỉ) và Varicella (Hàn Quốc).
• Biến chứng viêm não do cúm, có thể phòng ngừa bằng cách chủ động tiêm ngừa vắc xin cúm hàng năm, bao gồm: vắc xin cúm tứ giá Vaxigrip Tetra (Pháp) và Influvac Tetra (Hà Lan).

Hiện nay, tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc đang cung ứng đầy đủ tất cả các loại vắc xin phòng viêm màng não, viêm não nhật bản, các bệnh về não nguy hiểm trong mùa hè và các loại vắc xin quan trọng khác cho cả trẻ em và người lớn với số lượng lớn tại mỗi trung tâm, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu tiêm chủng vắc xin phòng bệnh mùa hè của hàng chục triệu người dân cả nước. Tất cả vắc xin tại VNVC được nhập khẩu trực tiếp chính hãng từ các tập đoàn sinh phẩm y tế hàng đầu trên toàn cầu, được bảo quản đạt chuẩn GSP trong hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain) và hệ thống kho lạnh quy mô lớn, hiện đại, được xây dựng theo tiêu chuẩn Quốc tế cao cấp nhất, cam kết mang đến những liều vắc xin chất lượng cao cho Khách hàng. 100% bác sĩ, nhân viên y tế và điều dưỡng thực hiện quy trình tiêm chủng vắc xin an toàn theo quy định của Bộ Y tế, mang đến dịch vụ tiêm chủng vắc xin an toàn, hiệu quả đạt mức cao nhất.

Đặc biệt, giá tiêm chủng vắc xin tại VNVC luôn ở mức hợp lý, cam kết bình ổn giá mọi lúc, mọi nơi trên toàn hệ thống, không tăng giá bất thường ngay cả khi khan hiếm, thường xuyên mang đến những chương trình ưu đãi giá hấp dẫn cùng nhiều quà tặng giá trị. Đặc biệt hơn, VNVC còn là đơn vị tiêm chủng mang đến giải pháp đột phá tài chính tiêm chủng khi hỗ trợ người dân mua trả góp Gói vắc xin không lãi suất, “Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau: với kỳ hạn lên đến 12 tháng hoặc hỗ trợ chia nhỏ chi phí mua Gói vắc xin thành nhiều lần thanh toán, giúp người dân Việt Nam, đặc biệt là các bạn trẻ, học sinh sinh viên, nhân viên văn phòng, các công ty doanh nghiệp sản xuất kinh doanh giải quyết vấn đề chi phí tiêm chủng, thúc đẩy nhu cầu tiêm ngừa vắc xin bảo vệ sức khỏe cho cá nhân và cả cộng đồng. Khách hàng khi đến tiêm chủng tại VNVC còn được tận hưởng nhiều đặc quyền cao cấp như nhắc lịch tiêm miễn phí, tra cứu và quản lý lịch sử tiêm chủng của cả gia đình online thông qua  ứng dụng “Trợ lý tiêm chủng” - app VNVC, đảm bảo không bỏ lỡ bất kỳ mũi tiêm quan trọng nào, giúp Khách hàng hưởng trọn quyền lợi sức khỏe trọn đời từ vắc xin.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;

Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ