Cẩn trọng nguy cơ viêm não do zona thần kinh

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM đang điều trị hai ca bệnh viêm não do zona thần kinh có vết mụn rộp đã lành rất nhỏ, được bệnh viện địa phương chẩn đoán ban đầu là đột quỵ và lao màng não. 

Biến chứng viêm não hiếm gặp với triệu chứng không điển hình của zona thần kinh

Ngày 23/6, BS.CKII Phạm Kiều Nguyệt Oanh, Phó trưởng khoa Nhiễm Việt - Anh, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM cho biết đang điều trị cho hai bệnh nhân mắc viêm não do zona thần kinh với các triệu chứng không điển hình. Các bệnh nhân đều sốt, đau đầu, rối loạn tri giác, co giật, yếu liệt tay chân, vết sang thương mụn rộp zona thần kinh rất nhỏ ở trên da.

Cụ thể, bệnh nhân nữ 87 tuổi, quê Lâm Đồng, có vết mụn rộp zona đã đóng vảy ở ngực trái. Tại bệnh viện địa phương, bà được chẩn đoán đột quỵ, sau đó là viêm não - màng não, chưa xác định được tác nhân. Còn bệnh nhân nam 63 tuổi ở Bình Thạnh, TP.HCM, có vết mụn rộp đã mờ ở mặt trong bắp tay phải. Ông cũng được chẩn đoán chưa chính xác ở tuyến dưới,  được chuyển tuyến nhiều lần, sau đó đến điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM.

Hiện hai bệnh nhân được hỗ trợ hô hấp, an thần, thuốc kháng virus. Bệnh nhân nữ còn lệ thuộc máy thở và chưa có dấu hiệu tỉnh, đã điều trị hơn một tháng. Tương tự, bệnh nhân nam điều trị hai tuần, chưa tỉnh táo hoàn toàn, phải thở oxy.

Theo bác sĩ Oanh, mỗi năm bệnh viện điều trị khoảng 10 ca bệnh viêm não, viêm tủy do zona thần kinh song đều ghi nhận ở tình trạng nặng. Trường hợp mắc bệnh với nốt sang thương rất nhỏ và tiến triển viêm não như hai ca bệnh trên rất hiếm gặp.

“Triệu chứng không điển hình khiến cho bệnh khó nhận biết, khó điều trị chuẩn xác từ đầu. Tại bệnh viện, các bác sĩ đã làm thêm xét nghiệm dịch não tủy để xác định chính xác tác nhân gây bệnh”, bác sĩ Oanh nói.

Để chẩn đoán đúng bệnh, ngoài thăm khám, dựa trên biểu hiện ngoài da, các bác sĩ cần làm thêm xét nghiệm dịch não tủy để xác định chính xác tác nhân gây bệnh. Đầu năm nay, bệnh viện từng điều trị cho một bệnh nhân bị viêm não do zona thần kinh nhưng không tìm thấy vết sang thương ngoài da. Bệnh nhân này phải điều trị kéo dài khoảng 3 tháng, chi phí hàng trăm triệu đồng.

Trước đó, Bệnh viện Da liễu Trung ương (Hà Nội) cũng từng ghi nhận trường hợp bệnh zona thần kinh biến chứng viêm não. Điển hình như bà N.T.H, 60 tuổi (Thái Bình). Theo bà H. cho biết, trước đó 10 ngày tự dưng bà đau râm ran vùng cổ, vai, lưng... bên phải. Bà đi khám bác sĩ nói không sao nhưng về nhà đau tăng và xuất hiện mụn nước mọc bên đau, uống thuốc điều trị không đỡ.

Khi cơn đau lan lên đầu, kèm theo hạch to ở cổ, bà đi khám tại Bệnh viện Da liễu Trung ương và được chỉ định nhập viện vì zona biến chứng thần kinh gây bội nhiễm, viêm não. Tương tự, bệnh nhân Đ.P.T (65 tuổi, Hà Nội) bị phù nề mắt và nửa bên mặt, họng và tai nhiều bọng nước gây đau đớn. Bệnh nhân nhập viện vì đau đầu, chóng mặt, nôn do zona biến chứng loét giác mạc, viêm màng não.

Cảnh báo nguy cơ viêm não do zona và tác động ở nhóm nguy cơ cao

Theo các chuyên gia, tuy hiện tại bệnh zona thần kinh đã có thuốc kháng virus, song nhiều trường hợp người bệnh không đáp ứng. Từ đó khiến quá trình điều trị kéo dài và tốn kém nhiều hơn. Chi phí điều trị có thể lên tới hàng trăm triệu đồng. Vì vậy, người bị zona thần kinh trong giai đoạn bệnh hoặc sau khi các mụn rộp đã lành có các biểu hiện như sốt, đau đầu, rối loạn tri giác, co giật hoặc liệt một bộ phận nào đó, cần thăm khám sớm để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bệnh zona thần kinh do virus Varicella Zoster gây ra. Đây đồng thời là virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi tái hoạt và gây zona, virus có thể đi theo các sợi trục thần kinh để di chuyển đến não, hoặc theo máu xâm nhập vào nhu mô não. Virus gây tổn thương các tế bào thần kinh, tế bào thần kinh đệm và tế bào nội mô mạch máu trong não, dẫn đến tình trạng viêm não.

Ngoài ra, virus có thể gây viêm, tắc nghẽn mạch máu gây ra nhồi máu não, thiếu máu cục bộ hoặc xuất huyết não, tổn thương nhu mô não, viêm não. Các bệnh nhân lớn tuổi, mắc các bệnh lý nền như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, suy thận… có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Bệnh nhân tim mạch có nguy cơ mắc zona cao hơn 34% so với người bình thường. Đặc biệt, nếu mắc zona, họ còn có thể đối mặt với những biến cố tim mạch nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim hay cơn thiếu máu não thoáng qua. Ngoài ra, người bệnh đái tháo đường khi mắc zona có thể gặp các biến chứng kéo dài như nhiễm khuẩn thứ phát, đau dây thần kinh, vết thương chậm lành. Bệnh nhân bị phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) mắc zona có thể làm nặng thêm triệu chứng hô hấp, tăng tỷ lệ đợt kịch phát.

Có càng nhiều bệnh lý nền, nguy cơ mắc zona càng cao. Tại Việt Nam, gần 2/3 người từ 60 tuổi trở lên có bệnh lý nền mạn tính, và hơn một nửa trong số đó mắc đồng thời nhiều bệnh nền.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ biến chứng viêm não ở người bệnh zona thần kinh là 1/33.000-50.000 ca bệnh, nguy cơ tử vong khoảng 15%.

Bệnh zona thần kinh thường gặp ở người từ 50 tuổi trở lên, có bệnh nền hoặc bị suy giảm miễn dịch, đang dùng thuốc ức chế miễn dịch như: người bị HIV, người sau ghép mô, tạng... Bệnh vẫn có thể xảy ra ở người trẻ tuổi và trẻ em với tỷ lệ ít hơn.

Người bệnh zona thần kinh có thể gặp nhiều biến chứng khác như đau dây thần kinh kéo dài sau khi sang thương đã lành, viêm phổi, viêm gan, viêm giác mạc, liệt mặt, ù tai, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim…

Biện pháp phòng bệnh zona thần kinh và giảm biến chứng đến 90%

Để phòng bệnh zona thần kinh và các biến chứng nguy hiểm, người dân cần tạo thói quen lối sống lành mạnh gồm: ăn uống đảm bảo dinh dưỡng, tránh căng thẳng, lo âu, ngủ đủ giấc, thể dục đều đặn, vừa sức, giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh tiếp xúc với người có dấu hiệu bệnh.

Đặc biệt, bệnh zona thần kinh có thể phòng ngừa chủ động với hiệu quả cao bằng vắc xin Shingrix do hãng dược phẩm GSK (Bỉ) sản xuất. Người từ 50 tuổi trở lên tiêm hai mũi, cách nhau hai tháng. Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh, tiêm hai mũi cách nhau một tháng. Hiệu quả phòng bệnh lên đến 97%, tỷ lệ giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và biến chứng khác hơn 90%.

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC hiện có đầy đủ vắc xin phòng bệnh zona thần kinh cùng các loại vắc xin phòng thủy đậu và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác. Nguồn vắc xin được nhập khẩu chính hãng, chất lượng cao. Tất cả vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh GSP đạt chuẩn quốc tế, đảm bảo điều kiện nhiệt độ nghiêm ngặt từ khâu nhập khẩu đến khi đưa vào sử dụng.

Quy trình tiêm chủng tại VNVC được triển khai an toàn toàn diện, khép kín, kết hợp với dịch vụ chăm sóc Khách hàng chuyên nghiệp, thân thiện. Bên cạnh chất lượng dịch vụ, VNVC còn duy trì mức giá hợp lý, bình ổn, thường xuyên có ưu đãi và hỗ trợ nhiều hình thức thanh toán linh hoạt, phù hợp nhu cầu của người dân ở mọi độ tuổi và khu vực.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin phòng zona thần kinh, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tìm trung tâm VNVC gần nhất TẠI ĐÂY;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, quý Khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn;
• Đặt mua các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng chính hãng, chất lượng cao từ các thương hiệu uy tín hàng đầu quốc tế như Nestlé Health Science (Thụy Sĩ), Asahi - Wakodo (Nhật Bản), ECO Green (sản xuất tại Mỹ) với giá ưu đãi tại VNVC SHOP TẠI ĐÂY.

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• Đối với các hệ điều hành IOS (iPhone, iPad…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
• Đối với các hệ điều hành Android (Oppo, Samsung, Sony…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY