10 hình ảnh bệnh zona thần kinh ở mặt thực tế từ nhẹ đến nặng

Bệnh zona thần kinh ở mặt không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và sức khỏe. Những mảng da đỏ rát, mụn nước mọc dọc theo dây thần kinh, đặc biệt quanh mắt, miệng, tai khiến người bệnh khó chịu, thậm chí đối mặt với nguy cơ biến chứng điếc, liệt mặt, mù loà… cực kỳ nguy hiểm. Việc nhận biết sớm hình ảnh bệnh zona thần kinh ở mặt giúp người bệnh chủ động thăm khám và điều trị kịp thời, hạn chế tổn thương lâu dài.

Tổng quan về bệnh zona thần kinh ở mặt

Zona thần kinh là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella Zoster gây ra, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh. Sau khi khỏi bệnh thuỷ đậu, virus Varicella Zoster không bị hệ miễn dịch đào thải hoàn toàn mà lui về trú ngụ ở dạng “ngủ đông” tại các dây thần kinh hạch rễ. Khi hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu, virus thoát khỏi sự khống chế của hệ miễn dịch, nhân lên nhanh chóng, theo các dây thần kinh mà chúng ảnh hưởng đến da và gây ra biểu hiện của bệnh zona thần kinh.

Khi virus này tấn công các dây thần kinh vùng mặt, đặc biệt ở một bên mặt, quanh mắt, mũi, miệng hoặc lan từ tai, người bệnh có thể xuất hiện bọng nước, thậm chí trong một số trường hợp, vết tổn thương còn xuất hiện bên trong khoang miệng. Bệnh thường diễn tiến trong khoảng 7 - 10 ngày từ khi phát ban và hình thành bọng nước, sau đó cần thêm 2 - 4 tuần để các tổn thương hồi phục hoàn toàn.

Zona thần kinh ở mặt không chỉ gây đau rát, khó chịu mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến thẩm mỹ và có nguy cơ để lại di chứng suốt đời, điển hình như mất thị lực vĩnh viễn. Hiện tại, chưa có biện pháp ngăn ngừa tuyệt đối bệnh zona ở mắt, nhưng việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể giúp rút ngắn thời gian nhiễm trùng, hạn chế biến chứng, đặc biệt là đau dây thần kinh kéo dài sau zona.

Hình ảnh bệnh zona thần kinh ở mặt

1. Hình ảnh zona ở mặt giai đoạn khởi phát

Ở giai đoạn khởi phát, zona ở mặt thường bắt đầu với cảm giác khó chịu tại vùng da sắp bị tổn thương. Người bệnh có thể cảm thấy ngứa ran, châm chích, bỏng rát hoặc đau nhói âm ỉ tại một bên mặt, thường kéo dài từ vài giờ đến vài ngày trước khi phát ban xuất hiện. Một số người còn có triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu hoặc sưng hạch gần khu vực bị ảnh hưởng.

Do vị trí đặc biệt ở mặt, bệnh nhân có thể cảm nhận rõ sự căng tức, đau dọc theo dây thần kinh và thậm chí sợ chạm vào vùng da này. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp nhận biết sớm bệnh zona, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời để giảm nguy cơ biến chứng.

2. Hình ảnh zona thần kinh ở mặt giai đoạn phát bệnh

Ở giai đoạn phát bệnh, hình ảnh bệnh zona thần kinh ở mặt biểu hiện rõ rệt với các tổn thương da đặc trưng. Những nốt ban đỏ xuất hiện dọc theo đường đi của dây thần kinh, sau đó nhanh chóng hình thành các mụn nước nhỏ chứa dịch trong, tập trung thành từng cụm. Các mụn nước này có thể gây đau rát, ngứa ngáy và căng tức, làm người bệnh rất khó chịu. Cơn đau thần kinh có thể trở nên dữ dội hơn, có cảm giác như dao đâm, bỏng rát hoặc đau sâu bên trong, đặc biệt khi chạm vào.

Nếu tổn thương nằm gần mắt, miệng hoặc tai, người bệnh có thể gặp thêm các triệu chứng như sưng mí mắt, đỏ mắt, giảm thị lực, đau tai hoặc khó cử động cơ mặt. Ngoài ra, một số người còn cảm thấy mệt mỏi, sốt nhẹ và suy nhược cơ thể. Đây là giai đoạn mà virus hoạt động mạnh nhất, cần điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.

3. Hình ảnh bệnh zona thần kinh ở mặt giai đoạn lành bệnh

Ở giai đoạn lành bệnh, các tổn thương da do zona ở mặt bắt đầu khô lại, các mụn nước vỡ ra, đóng vảy và dần dần bong tróc. Lúc này, cảm giác đau rát và ngứa ngáy có thể giảm bớt, nhưng một số người vẫn còn cảm thấy căng tức hoặc nhói nhẹ tại vùng da bị ảnh hưởng. Da có thể để lại vết thâm hoặc sẹo, tùy vào mức độ tổn thương và cách chăm sóc.

Tuy nhiên, với những trường hợp nặng, đặc biệt khi zona ảnh hưởng đến dây thần kinh, cơn đau thần kinh hậu zona có thể kéo dài nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng sau khi tổn thương da đã lành, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Người bệnh vẫn cần tiếp tục theo dõi và chăm sóc vùng da bị ảnh hưởng để ngăn ngừa sẹo xấu và biến chứng kéo dài.

Hình ảnh các biến chứng zona thần kinh ở mặt

Chuyên gia cho biết zona thần kinh mọc trên mặt đặc biệt nguy hiểm do vùng này tập trung nhiều dây thần kinh quan trọng, liên quan trực tiếp đến thị giác, thính giác và chức năng vận động. Khi virus Varicella Zoster tấn công, người bệnh không chỉ chịu cảm giác đau rát dữ dội mà còn có nguy cơ gặp biến chứng nghiêm trọng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng, khó kiểm soát và để lại hậu quả lâu dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như tâm lý của người mắc.

1. Hình ảnh biến chứng zona thần kinh ở mắt

Zona thần kinh ở mắt là một dạng nghiêm trọng của bệnh zona, xảy ra khi virus Varicella Zoster tấn công dây thần kinh sinh ba (trigeminal nerve), đặc biệt là nhánh mắt. Ban đầu, người bệnh có thể cảm thấy đau rát, sưng nề vùng da quanh mắt, sau đó xuất hiện các mụn nước dọc theo trán, mí mắt và sống mũi. Nếu không được kiểm soát kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực.

Một trong những biến chứng thường gặp nhất là viêm giác mạc, gây đau nhức, đỏ mắt, chảy nước mắt và nhạy cảm với ánh sáng. Nếu tổn thương lan rộng, giác mạc có thể bị loét, dẫn đến sẹo giác mạc, làm suy giảm thị lực vĩnh viễn. Ngoài ra, viêm kết mạc cũng có thể xảy ra, khiến mắt đỏ, cộm và chảy dịch, làm gia tăng nguy cơ nhiễm trùng thứ phát.

Trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, virus có thể tấn công vào sâu bên trong mắt, gây viêm màng bồ đào – một tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng có thể làm tăng nhãn áp, tổn thương dây thần kinh thị giác, thậm chí dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị đúng cách.

Ngoài các tổn thương tại mắt, zona thần kinh ở mắt còn có thể gây đau dây thần kinh kéo dài sau khi da đã lành, gọi là đau thần kinh sau zona. Cơn đau có thể âm ỉ, bỏng rát hoặc đau nhói như điện giật, kéo dài hàng tháng đến hàng năm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

2. Hình ảnh biến chứng zona ở tai

Zona thần kinh ở tai xảy ra khi virus Varicella - Zoster tấn công dây thần kinh mặt (VII) và dây thần kinh thính giác (VIII), gây tổn thương da và ảnh hưởng đến thính lực, thăng bằng, vận động cơ mặt. Người bệnh thường có mụn nước đau rát quanh tai, ống tai, kèm theo ù tai, giảm thính lực, chóng mặt.

Biến chứng nghiêm trọng nhất là hội chứng Ramsay Hunt, gây liệt mặt một bên, khiến mí mắt không nhắm kín, miệng méo, khó nói và ăn uống. Một số trường hợp bị đau thần kinh hậu zona, kéo dài dai dẳng dù da đã lành, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

3. Hình ảnh biến chứng zona ở miệng

Zona thần kinh ở miệng xảy ra khi virus Varicella Zoster tấn công các dây thần kinh trong khoang miệng, đặc biệt là dây thần kinh sinh ba (V). Bệnh có thể gây ra các mụn nước đau rát ở môi, nướu, lưỡi, vòm miệng hoặc bên trong má. Những tổn thương này khiến người bệnh gặp khó khăn khi ăn uống, nói chuyện do đau nhức, sưng tấy và tăng tiết nước bọt.

Biến chứng nghiêm trọng có thể bao gồm loét miệng kéo dài, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng thứ phát, thậm chí để lại sẹo. Nếu virus lan rộng, có thể gây viêm dây thần kinh, dẫn đến cảm giác tê bì, mất cảm giác ở vùng miệng, ảnh hưởng đến khả năng nhai nuốt. Một số trường hợp nặng có thể gặp đau thần kinh hậu zona, khiến cơn đau kéo dài nhiều tuần đến nhiều tháng dù tổn thương da đã lành.

4. Hội chứng Ramsay Hunt

Hội chứng Ramsay Hunt là một biến chứng nghiêm trọng của zona thần kinh, xảy ra khi virus Varicella Zoster tấn công dây thần kinh mặt (dây thần kinh số VII) và đôi khi ảnh hưởng đến dây thần kinh thính giác (dây thần kinh số VIII). Hội chứng này gây ra liệt mặt một bên kèm theo mụn nước đau rát ở vùng tai, ống tai hoặc miệng. Người bệnh thường gặp khó khăn khi nhắm mắt, cử động miệng, miệng bị méo sang một bên, nói chuyện và ăn uống trở nên khó khăn.

Ngoài ra, do virus có thể ảnh hưởng đến hệ thống tiền đình và thính giác, bệnh nhân có thể bị ù tai, chóng mặt, mất thăng bằng và suy giảm thính lực. Trong một số trường hợp, mất thính lực có thể trở thành vĩnh viễn nếu không điều trị kịp thời. Hội chứng này cũng có nguy cơ dẫn đến đau thần kinh hậu zona, khiến người bệnh chịu cảm giác đau rát kéo dài dù tổn thương da đã lành.

Việc phát hiện và điều trị sớm bằng thuốc kháng virus, thuốc giảm viêm và vật lý trị liệu có thể giúp cải thiện triệu chứng và giảm nguy cơ tổn thương thần kinh vĩnh viễn. Nếu xuất hiện dấu hiệu như liệt mặt đột ngột, đau tai kèm mụn nước, chóng mặt hoặc giảm thính lực, người bệnh cần đi khám ngay để được can thiệp kịp thời.

Cần làm gì khi bị zona thần kinh ở mặt?

Khi bị zona thần kinh ở mặt, người bệnh cần có hướng xử lý đúng đắn để hạn chế biến chứng nghiêm trọng. Trước tiên, việc thăm khám bác sĩ càng sớm càng tốt là điều quan trọng để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Người bệnh thường được chỉ định sử dụng thuốc kháng virus như Acyclovir, Valacyclovir hoặc Famciclovir trong vòng 72 giờ kể từ khi phát ban xuất hiện, giúp ức chế sự phát triển của virus, giảm mức độ tổn thương và nguy cơ đau dây thần kinh sau zona. Ngoài thuốc kháng virus, người bệnh có thể được kê thêm thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc thuốc điều trị triệu chứng như thuốc nhỏ mắt nếu zona ảnh hưởng đến vùng mắt.

Đồng thời, việc chăm sóc vết thương đúng cách cũng rất quan trọng. Người bệnh nên giữ vệ sinh vùng da bị tổn thương, tránh chạm tay vào mụn nước, không tự ý làm vỡ bọng nước để hạn chế nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn. Nếu có dấu hiệu sưng đỏ, chảy dịch mủ, đau dữ dội hơn hoặc giảm thị lực, cần đến bệnh viện ngay để được can thiệp y tế kịp thời.

Bên cạnh điều trị y khoa, chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Người bệnh nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin B12, C, E và kẽm để hỗ trợ miễn dịch, đồng thời tránh các món ăn có thể làm tình trạng viêm nặng hơn như đồ cay nóng, rượu bia, chất kích thích. Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh căng thẳng, và bảo vệ vùng da bị zona khỏi ánh nắng mặt trời là những biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ để lại sẹo và di chứng thần kinh kéo dài.

Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu bệnh zona thần kinh, các phương pháp chủ yếu tập trung vào làm giảm triệu chứng, hạn chế biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục. Tuy nhiên, zona thần kinh hoàn toàn có thể tái phát nhiều lần trong đời, nguy cơ biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là biến chứng đau dây thần kinh sau zona với triệu chứng đau nhức, bỏng rát dữ dội như dao đâm kéo dài trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm sau khi đã khỏi bệnh.

Chính vì thế, phòng ngừa bệnh chủ động là biện pháp hiệu quả nhất trong việc phòng tránh nguy cơ mắc bệnh, biến chứng nặng và tái phát. Các chuyên gia khuyến cáo, chủ động tiêm vắc xin phòng bệnh zona cho người từ 50 tuổi và người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất.

Ngoài ra, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc và kiểm soát stress cũng giúp tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ tái hoạt virus Varicella Zoster gây bệnh zona thần kinh. Hạn chế tiếp xúc gần với người mắc zona, đặc biệt khi mụn nước chưa khô, cũng là cách phòng ngừa lây lan trong cộng đồng.

10 hình ảnh bệnh zona thần kinh ở mặt đã cho thấy mức độ nguy hiểm của căn bệnh này, không chỉ gây đau đớn mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ảnh hưởng đến mắt và hệ thần kinh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh, giảm thiểu nguy cơ tổn thương lâu dài.