HPV có lây qua giặt chung quần áo không? Cách phòng tránh

HPV có lây qua giặt chung quần áo không? Đây là một câu hỏi được nhiều người quan tâm, đặc biệt trong bối cảnh nhận thức về mức độ phổ biến và nguy hiểm của HPV ngày càng được nâng cao.

Là một trong những virus lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất trên thế giới, HPV gây ra nhiều lo ngại không chỉ về bệnh tật mà còn về các khả năng lây nhiễm qua tiếp xúc gián tiếp như dùng chung đồ cá nhân. Để trả lời một cách khoa học và chính xác, cần phân tích sâu về đặc điểm của HPV, con đường lây nhiễm và các trường hợp tiếp xúc gián tiếp, bao gồm cả giặt chung quần áo.

Tìm hiểu về sức sống của virus HPV

HPV là viết tắt của Human Papilloma Virus, một loại virus gây u nhú ở người, cũng là tác nhân chính gây ra các tình trạng bệnh lý và ung thư nguy hiểm ở cả nam và nữ giới như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng, ung thư dương vật...

HPV có khả năng tồn tại trên các bề mặt khô trong vài ngày hoặc vài tuần, thời gian cụ thể tùy thuộc vào loại bề mặt, nhiệt độ, độ ẩm và sự tồn tại của các chất khử trùng. Trong môi trường ẩm ướt, ở nhiệt độ thấp, thời gian tồn tại của virus có thể kéo dài hơn.

Một trong những yếu tố giúp HPV duy trì sức sống là cấu trúc capsid bảo vệ DNA của virus. Lớp capsid có khả năng chống lại tác động từ môi trường như nhiệt độ, tia cực tím, chất hóa học. HPV bất hoạt trong môi trường nhiệt độ cao, với các chất khử trùng như cồn, Javel, các hợp chất chứa clo... Khả năng tồn tại của HPV trong môi trường làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm virus gián tiếp khi người khỏe mạnh tiếp xúc phải.

HPV có lây qua giặt chung quần áo không?

Nguy cơ lây truyền HPV qua việc giặt chung quần áo là vấn đề được rất nhiều gia đình quan tâm khi nhiều người còn giữ thói quen sinh hoạt giặt chung quần áo. Để làm rõ vấn đề này, cần phân tích về đặc tính sinh học của virus cũng như quá trình giặt quần áo.

Đầu tiên về đặc tính của HPV. HPV là virus có khả năng lây nhiễm qua tiếp xúc da kề da, đặc biệt là khi quan hệ tình dục không an toàn. Ngoài ra, virus còn có khả năng tồn tại trên bề mặt trong khoảng thời gian nhất định.

Tuy nhiên, nguy cơ lây truyền qua việc giặt chung quần áo rất thấp và gần như không. Quá trình giặt giũ thường sẽ sử dụng nước và chất tẩy rửa, cùng nhiệt độ cao trong quá trình sấy khô. Những yếu tố này có thể giảm đáng kể hoặc triệt tiêu HPV. Các chất tẩy rửa có tính kiềm hoặc chứa clo do đó có khả năng phá vỡ cấu trúc của virus, khiến chúng mất đi khả năng lây nhiễm.

Dù nguy cơ lây truyền HPV qua giặt chung quần áo rất thấp và gần như không thể xảy ra, nhưng trong một số trường hợp rất đặc biệt, chẳng hạn như khi giặt chung đồ lót hoặc khăn tắm đã bị nhiễm bẩn từ vùng sinh dục với nguy cơ tồn tại mầm bệnh cao, khả năng lây truyền HPV là không hoàn toàn loại trừ.

Điều này chủ yếu dựa trên giả thiết rằng virus trong thời gian ngắn vẫn có thể tồn tại trên các bề mặt ẩm ướt trước khi tiếp xúc với cơ thể người khác. Tuy nhiên, nguy cơ này thấp hơn rất nhiều so với các hình thức lây nhiễm trực tiếp và trên thực tế, việc lây truyền HPV qua con đường này hiếm khi được ghi nhận trong các nghiên cứu y khoa.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối, vẫn cần lưu ý các yếu tố sau để tránh nguy cơ lây nhiễm virus qua giặt chung quần áo:

• Không tiếp xúc quần áo khi chưa giặt: Quần áo ướt và ẩm tạo điều kiện cho virus tồn tại lâu hơn so với quần áo khô. Do đó, không nên tiếp xúc quần áo khi chưa giặt.
• Giặt đồ đủ lâu đủ sạch và sử dụng đúng liều lượng bột giặt cũng như các chất tẩy rửa khác.
• Tốt nhất nên giặt riêng quần áo người bệnh.
• Thường xuyên vệ sinh lồng giặt, nhà cửa cũng như dụng cụ cá nhân của người bệnh.

Cách phòng ngừa virus HPV khi sống chung hoặc tập thể

Sống trong môi trường tập thế, dù trong gia đình hay ngoài cộng đồng đều đòi hỏi người dân chú ý đến các biện pháp phòng nguy cơ lây nhiễm HPV. Để bảo vệ bản thân và người xung quanh, bạn cần lưu ý áp dụng các biện pháp phòng bệnh sau.

1. Tiêm phòng vắc xin ngừa HPV

Theo thống kê từ UNFPA - Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc, hiện nay tỷ lệ tiêm phòng HPV và khám sàng lọc ung thư cổ tử cung tại nước ta còn thấp. Theo nghiên cứu của UNFPA tại Việt Nam vào năm 2021, chỉ có 12% phụ nữ và trẻ em gái từ 15 - 29 tuổi được tiêm vắc xin phòng HPV, 28% phụ nữ trong độ tuổi 30 - 49 được khám sàng lọc.

Phối hợp cùng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế), Đại học Victoria và Trung tâm Daffodil, UNFPA đã thực hiện một nghiên cứu về hiệu quả đầu tư tiêm chủng vắc xin phòng HPV tại Việt Nam.

Báo cáo đã trình bày các kịch bản khác nhau về việc tiêm vắc xin phòng HPV, sàng lọc và điều trị ung thư cổ tử cung. Kết quả chỉ ra rằng, tùy vào phạm vi và nội dung can thiệp, chương trình sẽ giúp giảm đến 300.000 ca tử vong tới năm 2100, thu về lợi ích kinh tế gấp 5 - 11 lần so với chi phí, 8 - 20 lần lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội tích hợp so với chi phí. (1)

Dù an toàn và hiệu quả của vắc xin phòng HPV đã được công bố qua nhiều nghiên cứu lớn. Tuy nhiên, để tối ưu hóa hiệu quả của vắc xin luôn là vấn đề được quan tâm. Do thời gian từ khi nhiễm virus đến khi xuất hiện các tổn thương tiền ung thư hay ung thư là khoảng thời gian dài, nên việc theo dõi và đánh giá hiệu quả của vắc xin không hề dễ dàng.

Theo kết quả một cuộc nghiên cứu tại Thủy Điển với hơn 2,2 triệu trẻ em gái và phụ nữ, trong độ tuổi 10 - 44 tuổi, có 124.000 người được tiêm phòng HPV. Với thời gian theo dõi trung bình 4,4 năm, các nhà nghiên cứu đã đánh giá hiệu quả ban đầu của vắc xin thông qua tỷ lệ mụn cóc sinh dục.

Kết quả cho thấy, vắc xin đạt hiệu quả cao nhất khoảng 93% ở trẻ em gái được tiêm ngừa đầy đủ trước 14 tuổi. Có thể thấy, vắc xin phòng HPV sẽ phát huy hiệu quả bảo vệ cao nhất ở trẻ vị thành niên, khoảng 10 - 14 tuổi, khi chưa phát sinh quan hệ tình dục lần đầu tiên. (2)

Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cho thấy, nhóm người 27 - 45 tuổi đáp ứng kháng thể không thua kém so với nhóm 16 - 26. Nhóm trên 26 tuổi đã từng hoạt động tình dục, nếu không áp dụng biện pháp an toàn dễ dẫn đến nhiễm HPV. Việc tiêm vắc xin cho người từ 26 tuổi trở lên vẫn phòng được các chủng HPV nguy cơ cao và ngừa nguy cơ lây và tái nhiễm các chủng khác.

Hiện vắc xin phòng HPV tại Việt Nam đang lưu hành chủ yếu hai loại, gồm: Gardasil (Mỹ) và Gardasil 9 (Mỹ). Trong đó, vắc xin Gardasil được chỉ định tiêm chủng cho trẻ em gái và phụ nữ từ 9 - 26 tuổi, vắc xin Gardasil 9 được chỉ định cho trẻ em gái, trẻ em trai, nam và nữ từ 9 - 45 tuổi. Lịch tiêm phòng tùy thuộc vào mỗi loại vắc xin và độ tuổi của người tiêm.

Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin phòng HPV như độ tuổi, lịch tiêm chủng, Quý Khách có thể đến các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc hoặc liên hệ VNVC qua các thông tin sau.

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
• Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
• Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok: https://www.tiktok.com/@vnvc.vn

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• IOS (iPhone, iPad…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
• Android (Oppo, Samsung, Sony…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY

2. Không dùng chung các đồ dùng cá nhân

Ngoài khả năng lây truyền trực tiếp khi quan hệ tình dục không an toàn, HPV có khả năng tồn tại trên các bề mặt và lây lan qua tiếp xúc gián tiếp. Do đó, không dùng chung các đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng, dao cạo, khăn tắm, quần áo, đồ lót... rât quan trọng. Các vật dụng này có thể chứa virus và lây nhiễm cho người khác thông qua tiếp xúc da hoặc niêm mạc.

3. Quan hệ tình dục an toàn

Theo dữ liệu khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trên 242.000 người 15 tuổi ở 42 quốc gia châu Âu và Trung Á cho thấy, tỷ lệ nam thiếu niên sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục gần nhất từ mức 70% năm 2014, xuống 61% trong năm 2022. Ở nữ thanh thiếu niên cũng giảm từ 63% xuống 57%. Theo số liệu công bố ngày 29/8/2024, khoảng 30% thanh thiếu niên cho biết họ không sử dụng bao cao su hoặc thuốc tránh thai trong lần quan hệ gần nhất.

Báo cáo cũng cho thấy, ở nhóm thanh thiếu niên từ các gia đình thu nhập thấp thường không sử dụng bao cao su hoặc thuốc tránh thai. Khi 33% trong số này không sử dụng bất kỳ biện pháp phòng ngừa nào trong lần quan hệ tình dục gần nhất, so với tỷ lệ 25% ở các gia đình khá giả hơn. Trong khi đó, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 200.000 người mắc các bệnh lây qua đường tình dục, trong đó có các bệnh do HPV gây ra.

Sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên có thể giảm nguy cơ lây nhiễm HPV, dù không hoàn toàn loại bỏ nguy cơ vì bao cao su không che phủ hết các vùng da có thể nhiễm virus. Sử dụng bao cao su kết hợp cùng tiêm chủng là bộ đôi chìa khóa giảm thiểu nguy cơ lây truyền HPV và mắc các bệnh do virus này gây ra.

4. Vệ sinh cá nhân đúng cách

Vệ sinh cá nhân đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa lây nhiễm HPV. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi đi vệ sinh và trước khi tiếp xúc với các bộ phận sinh dục, giúp loại bỏ virus và giảm nguy cơ lây nhiễm. Vệ sinh vùng kín hàng ngày bằng nước sạch và các sản phẩm vệ sinh phù hợp, tránh thụt rửa âm đạo quá sâu vì có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

5. Khám phụ khoa định kỳ

Khám phụ khoa định kỳ là biện pháp quan trọng để phát hiện sớm các bất thường ở cơ quan sinh dục và tầm soát ung thư cổ tử cung. Phụ nữ nên bắt đầu khám phụ khoa từ khi bắt đầu có quan hệ tình dục hoặc từ 21 tuổi, và thực hiện xét nghiệm Pap smear định kỳ theo khuyến cáo của bác sĩ. Xét nghiệm Pap smear giúp phát hiện sớm các tế bào bất thường ở cổ tử cung do nhiễm HPV, từ đó có thể điều trị kịp thời và ngăn ngừa sự phát triển thành ung thư.

6. Tăng cường hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp cơ thể chống lại virus HPV và giảm nguy cơ phát triển thành bệnh. Duy trì chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng là những biện pháp hiệu quả để tăng cường hệ miễn dịch. Tránh hút thuốc và hạn chế sử dụng rượu bia, vì các chất này có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ nhiễm HPV.

Làm cách nào để loại bỏ HPV khỏi quần áo nghi bị nhiễm virus?

Để loại bỏ virus ra khỏi quần áo thì nhiệt độ và khử trùng là yếu tố thiên chốt. Việc giặt quần áo ở nhiệt độ từ 60 độ C trở lên có khả năng phát hủy cấu trúc virus triệt để. Quá trình giặt quần áo ở nhiệt độ cao không chỉ tiêu diệt HPV mà còn hầu hết các tác nhân gây bện khác. Nếu quần áo không chịu được nhiệt độ cao, có thể dùng máy sấy ở chế độ nóng dể tiêu diệt virus.

Ngoài ra, các loại nước giặt chứa chlorine hoặc các chất khử trùng mạnh cũng có công dụng tương tự. Tuy nhiên cần tuân thủ hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất để tránh làm hỏng quần áo và đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Quy trình cụ thể để loại bỏ HPV khỏi quần áo bao gồm các bước sau:

• Giặt riêng quần áo nghi nhiễm.
• Ngân quần áo trong dung dịch khử trùng có chứa chlorine hoặc các chất khử trùng chuyên dụng với nồng độ phù hợp.
• Sử dụng nước giặt ở nhiệt độ 60 - 90 độ C để tiêu diệt virus.
• Sử dụng máy sấy ở nhiệt độ nóng để loại bỏ triệt để virus.

Ngoài ra, các biện pháp bổ sung có thể tăng cường hiệu quả loại bỏ virus có thể kể đến như phơi nắng, sử dụng bàn ủi hơi nước và đừng quên sử dụng găng tay bảo hộ để bảo vệ bản thân.

Tìm hiểu thêm các đường lây chính của virus HPV

Các con đường lây truyền phổ biến của HPV bao gồm:

1. Đường tình dục

Lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt là trong quan hệ tình dục không an toàn qua đường âm đạo, hậu môn và cả miệng. Virus sẽ khu trú vùng thượng bì, lớp biểu bì của mô da và niêm mạc ẩm ướt. Tỷ lệ lây truyền virus giữa nam và nữ thông qua quan hệ tình dục là 40%.

2. Đường tiếp xúc

Virus HPV có khả năng sống sót tốt trong môi trường khô và bám trên các bề mặt. Do đó, ngoài con đường lây truyền chủ yếu qua quan hệ tình dục, virus còn có thể lây nhiễm qua các dụng cụ cá nhân như đồ lót, dụng cụ cắt móng, kim bấm sinh thiết nhiễm virus.

3. Lây từ mẹ sang con trong một số trường hợp

Nếu mẹ nhiễm HPV có thể lây qua cho trẻ trong quá trình sinh qua âm đạo. Các nghiên cứu cho thấy, thai phụ nhiễm HPV thường không sảy thai, sinh non, hay các biến chứng thai kỳ và khả năng lây nhiễm HPV từ mẹ sang con cũng rất thấp. Tuy nhiên, vẫn có thể xảy ra và trẻ có thể bị mụn cóc cổ họng và đa bướu gai đường hô hấp.

Một số bệnh khác có thể lây nhiễm khi giặt chung hay sử dụng chung quần áo

Quần áo, đặc biệt là đồ lót, khăn tắm là môi trường lý tưởng cho mầm bệnh cư ngụ. Nếu quần áo không được giặt sạch bằng chất tẩy rửa thích hợp hay không phơi khô hoàn toàn dưới ánh nắng, vi sinh vật gây bệnh có thể tồn tại và lây lan khi giặt chung. Một số bệnh có khả năng lây truyền khi giặt chung quần áo bao gồm:

• Nhiễm nấm da, nấm móng: nấm da, nấm móng là một trong những bệnh phổ biến do giặt chung quần áo. Các loại nấm như Trichophyton hoặc Candida có khả năng bám trên quần áo, khăn và lây lan dễ dàng khi tiếp xúc với da, nhất là vùng da tổn thương.
• Ghẻ ngứa: ghẻ do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei có thể sống ngoài cơ thể người trong vài ngày và bám vào các vật dụng cá nhân. Khi tiếp xúc, chúng tấn công lớp da, gây ngứa dữ dội đặc biệt là vào ban đêm.
• Nhiễm tụ cầu khuẩn: vi khuẩn Staphylococcus aureus gây nhiều bệnh nhiễm khuẩn da như nhọt, viêm mang lông hay nhiễm trùng nặng. Mồ hôi, dầu nhờn hay dịch mủ từ người nhiễm bệnh có thể bám trên quần áo và lây truyền khi không được giặt sạch.

HPV có lây qua giặt chung quần áo không? Nguy cơ lây nhiễm HPV qua giặt chung quần áo rất thấp và gần như không vì quá trình giặt giũ thường sử dụng chất tẩy rửa cùng nhiệt độ cao trong quá trình sấy khô gây bất hoạt virus. Quan hệ an toàn sử dụng bao cao su và tiêm vắc xin là biện pháp phòng các bệnh do HPV chủ động, hiệu quả và an toàn nhất.