Làm sao để dự đoán chủng cúm lưu hành vào năm sau?

Vắc xin cúm hàng năm thường khác với vắc xin của năm trước vì virus cúm liên tục biến đổi. Để tạo ra vắc xin hiệu quả, các tổ chức y tế trên thế giới, đặc biệt là Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phải dự đoán các chủng virus cúm sẽ lưu hành trong mùa cúm sắp tới. Vậy, làm thế nào để dự đoán chủng cúm lưu hành trong tương lai?

dự đoán chủng cúm năm sau

BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo – Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, các nhà khoa học dựa vào hệ thống giám sát quy mô toàn cầu do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) điều phối, gọi là Hệ thống giám sát cúm toàn cầu (GISRS – Global Influenza Surveillance and Response System) để dự đoán chủng cứu lưu hành vào năm sau. Đây là mạng lưới được thành lập từ năm 1952.

GISRS hoạt động với sự phối hợp chặt chẽ của hơn 150 phòng xét nghiệm quốc gia trên toàn thế giới, trong đó có Viện Pasteur TP.HCM và Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương tại Việt Nam cùng hơn 7 trung tâm hợp tác quốc tế của WHO. Các đơn vị này cùng thu thập mẫu bệnh phẩm, sau đó phân tích thông tin về gen và khả năng gây bệnh của virus để đưa ra những dự đoán chính xác nhất cho chủng cúm mùa lưu hành.

Quy trình dự đoán chủng cúm mùa lưu hành vào năm sau

Vai trò của Việt Nam tham gia trong hệ thống giám sát và dự đoán chủng cúm lưu hành

Việt Nam là một thành viên hoạt động tích cực của GISRS trên toàn cầu. Viện Pasteur TP.HCM, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương và các bệnh viện tuyến trung ương đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập mẫu bệnh phẩm, phân lập và phân tích dữ liệu virus, từ đó góp phần vào khuyến cáo toàn cầu của WHO.

Để hình dung rõ hơn về cách các chủng virus cúm được lựa chọn cho vắc xin hàng năm, Các sĩ Tiến Đạo chia sẻ ví dụ cụ thể về vắc xin cúm tứ giá dành cho mùa cúm 2024 – 2025 tại khu vực Bắc bán cầu, bao gồm Việt Nam. Theo khuyến cáo của WHO, thành phần của vắc xin này sẽ bao gồm kháng nguyên từ các chủng virus cúm được dự đoán sẽ lưu hành, cụ thể là:

1. A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09-like virus Đây là một biến thể của virus cúm A/H1N1, từng gây đại dịch toàn cầu năm 2009 (cúm đại dịch H1N1). Mặc dù virus H1N1 hiện đã trở thành một phần của mùa cúm thông thường, các biến thể mới của nó vẫn xuất hiện, đòi hỏi phải đưa chủng mới này vào vắc xin để duy trì hiệu quả phòng bệnh.
2. A/Thailand/8/2022 (H3N2)-like virus H3N2 là một dòng virus cúm A với khả năng lây lan nhanh và gây bệnh nặng. Việc lựa chọn chủng H3N2 từ Thái Lan cho thấy sự giám sát kỹ lưỡng của WHO đối với khu vực Đông Nam Á, nơi Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng.
3. B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria lineage)-like virus Virus cúm B ít đột biến hơn so với cúm A, có 2 nhánh chính là Victoria và Yamagata. Trong mùa cúm 2024 – 2025, nhánh Victoria được dự đoán sẽ chiếm ưu thế, vì vậy WHO khuyến nghị đưa chủng này vào vắc xin để đảm bảo bảo vệ hiệu quả trong cộng đồng.
4. B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata lineage)-like virus Chủng virus cúm B nhánh Yamagata ít phổ biến hơn nhánh Victoria. Việc đưa cả 2 nhánh (Victoria và Yamagata) vào vắc xin tứ giá giúp đảm bảo khả năng bảo vệ toàn diện hơn.

Những chủng này được lựa chọn cẩn thận dựa trên phân tích quy mô toàn cầu từ WHO, bao gồm các dữ liệu về mức độ phổ biến, khả năng gây bệnh và xu hướng lây lan của các loại virus cúm trong những năm gần đây. Điều này đảm bảo vắc xin được cập nhật và hiệu quả nhất trong việc bảo vệ trước các chủng cúm có nguy cơ cao xuất hiện ở mùa cúm sắp tới.

nhà khoa học nghiên cứu
Hệ thống giám sát cúm toàn cầu (GISRS – Global Influenza Surveillance and Response System), gồm hơn 150 phòng xét nghiệm quốc gia và hơn 7 trung tâm hợp tác của WHO trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.

Tại sao cần tiêm vắc xin cúm hàng năm?

Theo các chuyên gia, vắc xin cúm thường được tiêm nhắc lại hàng năm vì 2 lý do chính, thứ nhất là do virus cúm liên tục biến đổi. Chúng thay đổi cấu trúc kháng nguyên rất nhanh, tạo ra những biến thể mới qua từng mùa. Điều này đòi hỏi vắc xin phải được cập nhật thường xuyên để có thể chống lại các chủng virus dự kiến sẽ lưu hành. Thứ hai là do hiệu quả miễn dịch của vắc xin cúm thay đổi theo thời gian. Khả năng bảo vệ của vắc xin cúm thường giảm dần sau khoảng 6 đến 12 tháng, do đó, việc tiêm nhắc lại giúp cơ thể duy trì đủ lượng kháng thể để chống lại virus.

Tiêm vắc xin cúm không chỉ bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mắc bệnh mà còn giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt quan trọng đối với người cao tuổi, trẻ em, phụ nữ mang thai và những người có bệnh nền. Các chuyên gia y tế khuyến cáo mọi người nên tiêm vắc xin cúm sớm vì dịch cúm tại Việt Nam có thể xuất hiện quanh năm.

VNVC là Hệ thống Trung tâm tiêm chủng vắc xin uy tín, an toàn, chất lượng hàng đầu tại Việt Nam. Với mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện cùng các hãng vắc xin, tập đoàn dược phẩm hàng đầu trên toàn cầu như Sanofi, Abbott, VNVC có khả năng đàm phán trực tiếp, nhập khẩu chính hãng và đặt mua từ sớm số lượng lớn vắc xin cúm chính hãng, chất lượng cao cho các mùa cúm tiếp theo, đảm bảo chủ động nguồn cung vắc xin bền vững và phân phối kịp thời ngay khi mùa tiêm chủng bắt đầu, giúp hàng chục triệu trẻ em và người lớn tại Việt Nam được bảo vệ trước các chủng virus cúm mới.

Các vắc xin đang có sẵn tại VNVC gồm có vắc xin cúm tứ giá Vaxigrip Tetra (Pháp), Influvac Tetra (Hà Lan) phòng 4 chủng virus cúm (A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata, B/Victoria) và vắc xin cúm tam giá Ivacflu-S (Việt Nam) phòng 3 chủng virus cúm (A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata hoặc B/Victoria), chỉ định tiêm cho trẻ em từ 6 tháng tuổi và người lớn.

Đăng ký tiêm vắc xin, phòng ngừa cúm mùa mới nhất cho cả gia đình!

Tên vắc xin Đăng ký tiêm
Vaxigrip Tetra (Pháp) TIÊM NGAY!
Influvac Tetra (Hà Lan) TIÊM NGAY!
Vắc xin Ivacflu-S (Việt Nam) TIÊM NGAY!
người lớn tiêm vắc xin cúm
Hệ thống Trung tâm tiêm chủng vắc xin VNVC có đầy đủ các loại vắc xin cúm cho trẻ em và người lớn, nhập khẩu chính hãng, bảo quản chất lượng, tiêm an toàn.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin phòng cúm cho trẻ em và người lớn, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

  • Hotline: 028 7102 6595;
  • Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
  • Tìm trung tâm VNVC gần nhất TẠI ĐÂY;
  • Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, quý Khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn;
  • Đặt mua các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng chính hãng, chất lượng cao từ các thương hiệu uy tín hàng đầu quốc tế như Nestlé Health Science (Thụy Sĩ), Asahi - Wakodo (Nhật Bản), ECO Green (sản xuất tại Mỹ) với giá ưu đãi tại VNVC SHOP tại đây.

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

02:58 13/06/2025
Share Facebook Share Twitter Share Pinterest

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ