Nguy cơ dịch cúm bùng phát cuối năm, phòng bệnh như thế nào?
18:04 15/11/2025
Bác sĩ Hệ thống Tiêm chủng VNVC
Việt Nam ghi nhận số ca mắc cúm, đặc biệt cúm A tăng nhanh. Bộ Y tế cảnh báo nhiều biến thể virus cúm cùng lưu hành, thời tiết lạnh, mật độ dân cư cao, gia tăng di chuyển và tụ điểm đông người dịp lễ hội cuối năm làm nguy cơ bùng dịch tăng cao.
Bác sĩ Bùi Thanh Phong - Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cảnh báo như trên và cho biết thêm cúm đang gia tăng trên phạm vi toàn cầu, nhất là ở khu vực Bắc bán cầu khi nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, ghi nhận các hội chứng nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do cúm tăng cao, gia tăng đáng kể số ca nhập viện do biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong, đặc biệt ở nhóm trẻ em và người cao tuổi, có bệnh nền.
Ghi nhận tại Anh, Hệ thống Y tế Vương quốc Anh (NHS) cảnh báo biến thể mới có thể khiến mùa đông 2025 trở thành mùa cúm nghiêm trọng nhất trong 10 năm qua với số ca nhập viện dự kiến tăng mạnh. Tại châu Âu, Bắc và Tây Âu ghi nhận số ca tăng nhẹ, các nước đang chủ động triển khai biện pháp phòng dịch. Bắc và Nam Mỹ cũng có xu hướng gia tăng số ca mắc cúm, chủ yếu là cúm A(H1N1), trong khi ở Đông Á, Nhật Bản và Australia đang chịu ảnh hưởng nặng nề do cúm gây ra, với số ca nhập viện tăng kỷ lục và nhiều trường học phải đóng cửa tạm thời.
Tại Việt Nam, Bệnh viện Nhi Trung ương ghi nhận số ca cúm mùa, đặc biệt là cúm A, tăng mạnh từ đầu tháng 10 với 3.726 trường hợp đến khám và 479 trẻ phải nhập viện. Chỉ trong tuần đầu tháng 11, bệnh viện ghi nhận hơn 1.500 ca dương tính, số ca mắc trong tăng khoảng 101% so với mức trung bình mỗi tuần từ đầu tháng 10 đến tuần đầu tháng 11, trong đó trên 150 trẻ phải nhập viện vì biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa hoặc co giật do sốt cao.
Tại Bệnh viện Nhi Hà Nội, mỗi ngày có khoảng 280 trẻ đến khám vì cúm, trong đó 7–10 trường hợp phải nhập viện; hiện hơn 30 bệnh nhi đang điều trị nội trú, nhiều trẻ sốt cao, ho, sổ mũi và một số có biến chứng nặng. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cũng đang điều trị hơn 30 ca cúm mùa, chủ yếu là trẻ nhỏ và người có sức đề kháng yếu.
Bệnh viện Nhi Hà Nội vừa tiếp nhận và điều trị một trường hợp bệnh nhi hơn 3 tuổi biến chứng viêm não do cúm A, nhập viện trong tình trạng co giật, hôn mê chỉ 24 giờ sau khi bắt đầu sốt. Trẻ phải điều trị hồi sức tích cực, thở máy và sử dụng thuốc bảo vệ thần kinh. Dù đã qua cơn nguy kịch, bác sĩ cho biết bệnh nhi vẫn có nguy cơ để lại di chứng.
Không chỉ thế, số ca tăng nhanh khiến nhiều trường phải cho học sinh nghỉ học để phòng lây lan; tại Trường phổ thông Dân tộc Nội trú THCS Con Cuông (Nghệ An) có 388 học sinh nghỉ học, mỗi lớp ghi nhận 9 - 22 em nhập viện, số còn lại điều trị tại nhà. Tại Hà Nội, nhiều trường cũng báo cáo số học sinh nghỉ học tăng do các triệu chứng cúm.
Không chỉ trẻ em, người lớn, đặc biệt là người cao tuổi, có bệnh nền cũng chịu gánh nắng lớn từ cúm gây ra. Theo thống kê, hiện nay nhiều người cao tuổi có bệnh nền nhập viện trong tình trạng nặng vì nhầm giữa cảm lạnh và cúm, tự ý dùng kháng sinh và đi khám muộn, khiến nguy cơ biến chứng tăng cao. Tại Bệnh viện Thanh Nhàn, hiện có 65 bệnh nhân, trong đó 35 ca cúm A, đa số nhập viện ở ngày thứ 3 - 4 với mệt mỏi nhiều và bội nhiễm, chủ yếu là người lớn tuổi mắc bệnh phổi mạn tính như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản...
Tại cơ sở y tế này, ghi nhận một bệnh nhân 73 tuổi nhập viện muộn ở ngày thứ 3 của cơn sốt, diễn tiến đợt cấp COPD kèm cúm phổi, phải hỗ trợ thở máy; xét nghiệm ghi nhận tăng CO₂ máu, dấu hiệu suy hô hấp cần điều trị tích cực.
Bác sĩ Thanh Phong giải thích: “Khi thời tiết lạnh hơn, thời gian người dân ở trong không gian kín tăng lên, độ ẩm không khí giảm, khả năng lây lan của virus theo đó tăng mạnh. Đây là những điều kiện rất thuận lợi để virus cúm phát tán rộng. Thời điểm giao mùa thu - đông như hiện nay với mưa nhiều và nhiệt độ xuống thấp cũng khiến hệ miễn dịch suy giảm, trong khi nhiều người chưa tiêm ngừa vắc xin phòng cúm hoặc nhỡ lịch tiêm nhắc lại hàng năm; nhiều trường hợp trong cộng đồng cũng nhầm lẫn cúm với các nhiễm trùng thông thường khác. Tất cả những yếu tố này tạo ra môi trường để virus cúm lan nhanh và đôi khi vượt ngoài kiểm soát”.
Bác sĩ Thanh Phong cũng nhận định nguy cơ năm nay có thể cao hơn do nhu cầu di chuyển, giao thương, du lịch cuối năm tăng mạnh, đặc biệt tại các điểm du lịch, lễ hội đông người, nơi tiếp xúc gần diễn ra thường xuyên. Các hoạt động mua sắm, sự kiện cuối năm, tụ tập trong không gian kín càng làm tăng tốc độ lây lan của cúm trong cộng đồng nếu không được kiểm soát tốt.
Trước nguy cơ cúm lan rộng trong mùa lạnh, Bác sĩ Thanh Phong khuyến nghị trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn cần chủ động tiêm vắc xin cúm hằng năm để tạo miễn dịch bền vững, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế biến chứng nguy hiểm, đặc biệt với trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền và người thường xuyên tiếp xúc cộng đồng.
Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi chưa từng tiêm ngừa trước đó, cần tiêm 2 mũi cơ bản, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần, để tạo đáp ứng miễn dịch đầy đủ. Từ năm sau trở đi, tiêm 1 mũi nhắc lại mỗi năm. Trẻ từ 9 tuổi trở lên và người lớn, tiêm 1 mũi mỗi năm. Lý do, virus cúm biến đổi liên tục qua từng mùa, thành phần vắc xin được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cập nhật mỗi năm để phù hợp với các chủng virus đang lưu hành. Miễn dịch do vắc xin cúm cũng giảm dần theo thời gian, thường trong khoảng 6 - 12 tháng. Do đó, tiêm nhắc lại hằng năm giúp duy trì mức kháng thể bảo vệ tối ưu, giảm nguy cơ mắc cúm, biến chứng nặng, nhập viện và lây lan trong cộng đồng.
VNVC hiện cung ứng đầy đủ vắc xin cúm mùa 2025 - 2026 mới nhất, phòng ngừa 4 chủng virus cúm (A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata, B/Victoria) theo khuyến nghị cập nhật của Tổ chức Y tế Thế giới với 100% vắc xin chính hãng, bảo quản chất lượng cao, tiêm an toàn với mức giá ưu đãi, bao gồm:
| Vắc xin Cúm mùa mới nhất | Số chủng cúm phòng ngừa | Đối tượng | Đăng ký tiêm |
| Vaxigrip Tetra (Pháp) | 4 chủng virus cúm A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata, B/Victoria | Trẻ từ 6 tháng trở lên và người lớn. Có thể tiêm cho phụ nữ mang thai, tốt nhất từ tháng thứ 4 của thai kỳ. |  |
| Influvac Tetra (Hà Lan) |  | ||
| GC FLU Quadrivalent (Hàn Quốc) |  | ||
| Ivacflu-S (Việt Nam) | Phòng 3 chủng cúm A/H1N1, A/H3N2 và B (Yamagata hoặc Victoria) | Trẻ em từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn |  |
Bên cạnh tiêm chủng, Bác sĩ Thanh Phong cũng lưu ý người dân cần duy trì các biện pháp phòng bệnh thường quy như rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, đeo khẩu trang ở nơi đông người, giữ ấm cơ thể, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, ngủ đủ giấc và tăng cường thông gió trong không gian sinh hoạt. Khi có triệu chứng sốt, ho, đau họng, mệt mỏi, người dân cần nghỉ ngơi, theo dõi sức khỏe và tránh tiếp xúc gần để hạn chế lây lan.
BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ
Biến thể cúm A mới lan nhanh và chiếm ưu thế trong cộng đồng
Các quốc gia châu Á đang ghi nhận làn sóng cúm gia tăng sớm bất thường, trong bối cảnh một biến thể mới của virus cúm A/H3N2,...
Hàng nghìn người dân vùng lũ tiêm uốn ván miễn phí tại VNVC
15 Trung tâm Tiêm chủng VNVC tại khu vực miền Trung - Tây Nguyên chịu ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ đang triển khai tiêm vắc...
Bộ Y tế gia tăng cảnh báo mức độ nguy hiểm RSV, phế cầu, Hib và HPV
Bệnh do virus hợp bào hô hấp RSV, phế cầu, Hib và HPV chính thức được đưa vào danh mục bệnh truyền nhiễm nhóm B, tăng cường...
Chi phí và gánh nặng điều trị bệnh RSV ở trẻ sơ sinh
Virus hợp bào hô hấp RSV gây ra gánh nặng bệnh tật lớn với biến chứng nguy hiểm và di chứng kéo dài. Tại Việt Nam, mỗi...
Vì sao liều tiêm kháng thể đơn dòng RSV Beyfortus phụ thuộc vào cân nặng của trẻ?
Kháng thể đơn dòng phòng virus hợp bào hô hấp RSV thế hệ mới Beyfortus (Nirsevimab) tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đến 2 tuổi,...
Cúm tiếp tục tăng trong mùa mưa ẩm
Thời điểm giao mùa cuối năm, các ca cúm mùa, đặc biệt là cúm A, đang gia tăng nhanh tại nhiều tỉnh thành trên cả nước. Tại...
