Cách làm nước gạo rang trị tiêu chảy tại nhà cho trẻ em và người lớn

21:50 27/07/2025

Chuyên viên Y Khoa
Hệ thống Tiêm chủng VNVC
Tiêu chảy nếu không được xử lý đúng cách và kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng như mất nước, điện giải nghiêm trọng, suy dinh dưỡng, thậm chí tử vong. Nước gạo rang không chỉ cung cấp hàm lượng lớn chất dinh dưỡng mà còn hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả. Vậy cách làm nước gạo rang trị tiêu chảy như thế nào? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
| Bác sĩ Huỳnh Trần An Khương, Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết: “Bệnh tiêu chảy là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 3 ở trẻ em từ 1 – 59 tháng tuổi. Trên toàn cầu, mỗi năm có gần 1,7 tỷ ca bệnh tiêu trẻ ở trẻ em, với khoảng 443.832 ca tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi và 50.851 ca ở trẻ từ 5 – 9 tuổi (1). Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 500.000 – 700.000 trường hợp tiêu chảy cấp (2). Trong đó, rotavirus là nguyên nhân cấp phổ biến, chiếm khoảng 20 – 50% trường hợp ở trẻ nhỏ trong giai đoạn từ năm 2016 – 2023.” |

Thành phần dinh dưỡng nổi bật của nước gạo rang
Nước gạo rang là thức uống quen thuộc và dễ làm, không chỉ có tác dụng làm dịu đường ruột mà còn cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng, giúp bù nước, cung cấp năng lượng và phục hồi sức khỏe. Trong nước gạo rang sẽ chứa các thành phần dinh dưỡng sau:
1. Tinh bột
Tinh bột là thành phần chính và nổi bật nhất trong nước gạo rang. Khi gạo được rang và sau đó đun với nước, tinh bột sẽ giải phóng và hòa tan vào nước. Đây là nguồn cung cấp năng lượng dồi dào cho cơ thể, giúp duy trì hoạt động hàng ngày và chống lại cảm giác mệt mỏi.
Nước gạo rang đặc biệt hữu ích cho những người cần bổ sung năng lượng nhanh chóng, chẳng hạn như người ốm dậy, người tập luyện thể thao hoặc trẻ nhỏ. Tinh bột trong nước gạo rang ở dạng dễ tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu nhanh chóng mà không gây gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
2. Khoáng chất
Ngoài tinh bột, nước gạo rang còn cung cấp một lượng nhỏ các khoáng chất thiết yếu trong cơ thể. Mặc dù hàm lượng có thể thay đổi vào từng loại gạo, cách chế biến nhưng thông thường nước gạo rang chứa các chất sau:
- Kali: Giúp cân bằng chất lỏng trong cơ thể, hỗ trợ phục hồi cơ bắp, chức năng tim mạch.
- Natri: Giúp duy trì cân bằng nước trong cơ thể và hỗ trợ chức năng tế bào.
- Các chất khác: Ngoài ra, nước gạo rang còn chứa nhiều dưỡng chất quan trọng và cần thiết cho cơ thể như vitamin nhóm B, chất chống oxy hóa, carbohydrate, canxi, kẽm, sắt, magie…

Tác dụng của nước gạo rang trị tiêu chảy
Trong dân gian, nước gạo rang không chỉ được sử dụng để cung cấp năng lượng cho cơ thể, hỗ trợ giảm cân mà còn giúp cải thiện tình trạng đi ngoài phân lỏng hiệu quả. Cụ thể, tác dụng của nước gạo rang như sau:
1. Bù nước và điện giải
Khi bị đi ngoài ra nước, một lượng lớn nước trong cơ thể sẽ bị mất đi nhanh chóng, dẫn đến tình trạng mất nước, điện giải nghiêm trọng khiến cơ thể mệt mỏi, suy giảm thể lực. Nếu mất nước kéo dài và nghiêm trọng, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như rối loạn điện giải, co giật, tổn thương thận, thậm chí tử vong.
Uống nước gạo rang giúp bù đắp lượng nước bị mất do tiêu chảy hiệu quả. Nhờ chứa nhiều chất xơ hòa tan có khả năng giữ nước và hấp thụ nước tốt, nước gạo rang giúp duy trì độ ẩm cho cơ thể, đồng thời bổ sung thêm các vitamin nhóm B, chất oxy hóa và các khoáng chất quan trọng như canxi, sắt, kẽm, magie giúp bù đắp năng lượng.
Tinh bột trong gạo khi được chuyển hóa thành dạng đơn dễ tiêu, giúp cung cấp năng lượng nhanh chóng, hỗ trợ cơ thể phục hồi sau tổn thương do tình trạng đi phân lỏng hiệu quả. Ngoài ra, nước gạo rang còn giúp cân bằng điện giải và bổ sung muối khoáng, giúp ngăn tình trạng mất nước và hỗ trợ cải thiện sức khỏe tổng thể hiệu quả.
⇒ Tham khảo thêm bài viết: Bị tiêu chảy nên uống gì để bù nước?
2. Làm đặc phân
Một trong những công dụng nổi bật của việc uống nước gạo rang trị tiêu chảy là khả năng làm đặc phân hiệu quả. Khi bị tiêu chảy, phân thường ở trạng thái lỏng khiến cơ thể mất nhiều nước. Nước gạo rang chứa hàm lượng tinh bột cao, có khả năng hấp thụ nước trong ruột, từ đó giúp làm giảm lượng nước trong phân.
Nhờ đó, nước gạo rang giúp phân trở nên đặc hơn, làm giảm tần suất đi ngoài và giúp người bệnh dễ chịu hơn. Ngoài ra, việc làm đặc phân còn giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước, hỗ trợ cân bằng chức năng tiêu hóa và ổn định hệ vi sinh đường ruột.
3. Cung cấp năng lượng
Trong giai đoạn đi ngoài ra nước, cơ thể thường mệt mỏi và suy nhược do mất nước và không hấp thu được chất dinh dưỡng. Tinh bột trong nước gạo rang là một nguồn năng lượng dễ tiêu hóa và hấp thu nhanh chóng. Việc bổ sung năng lượng kịp thời giúp người bệnh có sức đề kháng tốt hơn, hỗ trợ quá trình hồi phục.
4. Làm dịu niêm mạc ruột
Khi bị tiêu chảy, lớp niêm mạc ruột thường bị viêm và kích ứng, gây ra cảm giác đau nhức, khó chịu. Uống nước gạo rang giúp làm dịu niêm mạc ruột hiệu quả. Nước gạo rang chứa hàm lượng tinh bột dồi dào, khi được nấu chín kỹ và đi vào đường ruột, tinh bột sẽ tạo thành một lớp dịch nhuyễn, mịn. Lớp dịch này giúp bao phủ và bảo vệ niêm mạc ruột đang bị tổn thương.
Lớp màng bảo vệ này sẽ giúp giảm tiếp xúc trực tiếp giữa các chất gây kích ứng và niêm mạc, từ đó làm dịu cảm giác khó chịu, giảm co thắt và xoa dịu đường tiêu hóa.

Hướng dẫn cách làm nước gạo rang trị tiêu chảy cho trẻ em và người lớn
Nước gạo rang chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có tác dụng hỗ trợ điều trị đi ngoài phân lỏng hiệu quả nên được nhiều người áp dụng. Dưới đây là hướng dẫn cách làm nước gạo rang trị tiêu chảy đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà.
1. Nguyên liệu
Nước gạo rang cung cấp tinh bột dễ tiêu hóa và bổ sung thêm một lượng nhỏ khoáng chất giúp làm dịu đường ruột, giảm tần suất đi ngoài hiệu quả. Các nguyên liệu cần dùng:
- Khoảng 100g gạo nếp hoặc gạo tẻ;
- Nước lọc;
- Muối;
- Đường (có thể có hoặc không tùy khẩu vị).
Bên cạnh đó, cần chuẩn bị thêm các vật liệu như:
- Chảo lớn (nên sử dụng các loại chảo gốm sứ, chảo chống dính hay chảo gang có đáy dày);
- Nồi lớn;
- Bình đựng nước bằng thủy tinh;
- Rây lọc và muỗng hoặc vải thưa.
2. Các bước thực hiện
Các bước làm nước gạo rang cụ thể như sau:
- Bước 1: Vo gạo với nước sạch khoảng 1 – 2 lần để loại bỏ bụi bẩn, tạp chất và mùi chua tự nhiên của gạo.
- Bước 2: Để gạo thật ráo nước trước khi cho vào chảo rang để gạo rang đều màu hơn.
- Bước 3: Cho một ít muối vào và rang gạo cùng muối với lửa nhỏ, đảo đều tay liên tục.
- Bước 4: Rang đến khi gạo chuyển sang màu vàng, có mùi thơm thì tắt bếp và đổ gạo đã rang vào nồi.
- Bước 5: Cho nước lọc vào nồi chứa gạo đã rang và đun với lửa vừa.
- Bước 6: Đun đến khi hỗn hợp nước và gạo sôi thì hạ nhỏ lửa và đun trong ít phút rồi tắt bếp.
- Bước 7: Tiếp đó, chắt nước gạo ra bình, có thể dùng rây lọc hoặc vải thưa để lọc gạo lấy nước.
- Bước 8: Có thể thêm một ít đường để nước gạo rạng ngọt hơn và dễ uống hơn.
3. Cách uống và liều lượng
Nước gạo rang có thể uống khi còn ấm hoặc để nguội tùy thuộc vào sở thích của từng người. Tuy nhiên, lời khuyên tốt nhất đối với người đang bị tiêu chảy là nên uống nước gạo rang khi còn ấm để làm dịu đường ruột và tránh kích thích.
- Người lớn: Có thể uống 1 – 2 lít nước gạo rang mỗi ngày. Lưu ý nên uống thành nhiều lần trong ngày và mỗi lần nhấp từng ngụm nhỏ.
- Trẻ em: Mỗi lần uống khoảng 2 – 3 thìa, cách nhau 10 – 15 phút.

Một số lưu ý khi sử dụng nước gạo rang trị tiêu chảy
Sử dụng nước gạo rang giúp điều trị tiêu chảy tại nhà hiệu quả. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, khi sử dụng nước gạo rang cần lưu ý một số vấn đề quan trọng sau:
- Không uống nước gạo rang làm từ gạo lứt: Gạo lứt có chứa hàm lượng lớn chất xơ không hòa tan, có tác dụng thúc đẩy nhu động ruột và có thể khiến tình trạng đi ngoài ra nước trở nên trầm trọng hơn. Do đó, trong trường hợp này không nên uống nước gạo rang từ gạo lứt mà nên sử dụng gạo trắng.
- Không thay thế dung dịch bù nước: Nước gạo rang có tác dụng làm dịu ruột và bù một phần nước nhưng không thể thay thế cho các dung dịch bù nước và điện giải như Oresol.Do đó nên ưu tiên uống dung dịch Oresol để bù nước và các chất điện giải như natri, clorua, kali… để cơ thể nhanh chóng hồi phục.
- Chỉ dùng với trường hợp nhẹ: Nước gạo rang chỉ phù hợp với những trường hợp tiêu chảy nhẹ và không kèm theo các dấu hiệu, biến chứng nguy hiểm.
- Bảo quản đúng cách: Nếu không thể uống nước gạo rang hết trong một lần, nên bảo quản nước trong tủ lạnh và chỉ nên sử dụng trong ngày.
- Nên ăn cả phần xác gạo: Sau khi lấy phần nước gạo rang, không nên bỏ phần xác gạo mà có thể sử dụng làm thức ăn nhẹ. Phần xác gạo dễ tiêu sẽ ít gây kích ứng hệ tiêu hóa trong quá trình hồi phục.
- Không thay thế dinh dưỡng: Trong giai đoạn này, người bệnh vẫn nên ăn uống đầy đủ để cơ thể nhanh chóng hồi phục. Nước gạo rang không chứa đủ năng lượng và vi chất nên chỉ dùng để hỗ trợ tạm thời.
- Theo dõi sức khỏe thường xuyên: Trong quá trình sử dụng nước gạo rang, cần theo dõi sức khỏe thường xuyên. Nếu có các dấu hiệu bất thường cần ngưng sử dụng và đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Nước gạo rang chứa nhiều tinh bột và khoáng chất có khả năng làm dịu niêm mạc ruột, bù nước điện giải, giúp giảm nhanh các triệu chứng khó chịu và hỗ trợ quá trình hồi phục diễn ra nhanh hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý cách dùng nước gạo rang trị tiêu chảy chỉ phù hợp với tình trạng nhẹ và không có dấu hiệu nguy hiểm. Do đó, khi có các dấu hiệu bất thường, cần đến bệnh viện ngay để bác sĩ kiểm tra và đưa ra hướng xử lý kịp thời.
- World. (2024, March 7). Diarrhoeal disease. World Health Organization: WHO. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diarrhoeal-disease
- World. (2019, April 4). Bệnh Tiêu chảy cấp và bệnh Tả – Việt Nam. World Health Organization: WHO. https://www.who.int/vietnam/vi/health-topics/cholera







