Bị tiêu chảy nên uống gì để bù nước? Top 6 loại giúp hồi phục nhanh

Mất nước khi bị tiêu chảy là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh tiêu chảy. Việc bù nước kịp thời là một trong những biện pháp cần thiết giúp ngăn chặn tình trạng mất cân bằng nước trong cơ thể. Vậy bị tiêu chảy nên uống gì để bù nước? Những loại thức uống nào giúp hồi phục khi bị tiêu chảy nhanh chóng? Cùng chuyên gia VNVC tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Tại sao việc bù nước lại quan trọng khi bị tiêu chảy?

Tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc phân lỏng 3 lần trở lên mỗi ngày (hoặc đi ngoài thường xuyên hơn bình thường). Mất nước khi bị tiêu chảy là một trong những biến chứng nguy hiểm của bệnh tiêu chảy. Trong thời gian bị tiêu chảy, các chất dịch cơ thể chứa các ion quan trọng bị mất qua phân lỏng, nôn mửa, mồ hôi, nước tiểu và hơi thở. Có 3 mức độ mất nước khi bị tiêu chảy, bao gồm:

• Mức độ 1 (mất nước nghiêm trọng) bao gồm ít nhất hai trong số các triệu chứng sau: Thở nhanh hoặc tim đập nhanh, lú lẫn, chóng mặt hoặc ngất xỉu, không đi tiểu, giảm cân nhanh (trên 10% trọng lượng cơ thể). Đối với trẻ sơ sinh, cần thăm khám bác sĩ nếu xuất hiện màu da tím xanh hoặc loang lổ, giảm sự tỉnh táo, ít hoạt động hơn, buồn ngủ, lưỡi khô, nhịp tim nhanh và yếu, khóc ít (không khóc), giảm đi tiểu, thở nhanh, da nhăn nheo, mắt trũng.
• Mức độ 2 (mất nước nhẹ đến trung bình) bao gồm ít nhất hai trong số các triệu chứng sau: Nước tiểu sẫm màu và lượng nước tiểu giảm, bồn chồn, cáu kỉnh, mắt trũng sâu, khát nước, môi và lưỡi khô, mệt mỏi, đau đầu, yếu cơ hoặc chuột rút, thiếu tập trung. (2)
• Mức độ 3 (không mất nước) không đủ dấu hiệu để phân loại là mất nước nhẹ hay nặng.

⇒ Tham khảo thêm: Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa

Một đợt tiêu chảy nặng, kéo dài có thể khiến cơ thể mất nhiều chất lỏng hơn mức tiêu thụ, nguy cơ dẫn đến biến chứng nguy hiểm như bệnh thận mạn tính, sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu. Đồng thời, bệnh cũng làm tăng nguy cơ nhập viện và tử vong, đặc biệt là ở người lớn tuổi.

Nghiên cứu cho thấy mất nước nhẹ có thể làm suy giảm khả năng nhận thức ở trẻ em và nguy cơ dẫn đến tổn thương thận cấp tính. Ngoài ra, với tình trạng mất nước kéo dài, bất kỳ đối tượng nào cũng có thể gặp phải biến chứng đe dọa tính mạng, bao gồm:

• Tăng natri máu khiến cơ thể lờ đờ, cáu kỉnh, yếu cơ và tiến triển thành co giật, hôn mê nếu không được điều trị;
• Sốc giảm thể tích máu là tình trạng huyết áp giảm xuống mức quá thấp do mất quá nhiều nước, cản trở việc cung cấp oxy đến các cơ quan như não, tim và thận.

Bị tiêu chảy nên uống gì?

Để giúp ngăn ngừa tình trạng tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn, điều quan trọng là phải kiểm soát tình trạng mất nước bằng các chất lỏng bù dịch để hạn chế mất cân bằng lượng nước trong cơ thể. Vậy bị tiêu chảy nên uống gì để bù nước? khám phá 7 thức uống nên bổ sung khi bị tiêu chảy sau đây:

1. Nước lọc

Theo các chuyên gia y tế, uống nước lọc là một trong những biện pháp bù nước hiệu quả nhất khi bị tiêu chảy. Trong quá trình bổ sung nước, bệnh nhân tiêu chảy nên uống bằng nước lọc ấm (ở nhiệt độ phòng) để làm dịu dạ dày và nên uống thành từng ngụm nhỏ một cách thường xuyên.

Giải thích cho điều này, Tiến sĩ Bates cho biết: “Uống quá nhiều nước một lần có thể khiến dạ dày giãn ra và sau đó đẩy chất lỏng đó ra ngoài ngay lập tức". Đồng thời, nếu uống nước lạnh có thể gây kích thích dạ dày, khiến tình trạng tiêu hóa tệ hơn.

2. Dung dịch bù điện giải

Sử dụng dung dịch bù điện giải có chứa các chất như natri, canxi và kali khi bị tiêu chảy là biện pháp bù nước hiệu quả cho cơ thể. Vì bình thường cơ thể sẽ thoát nước qua tuyến mồ hôi và đi vệ sinh thông thường, nhưng khi bị tiêu chảy, mức điện giải sẽ giảm xuống đặc biệt thấp. Dung dịch điện giải (ORS) có chứa hỗn hợp muối, đường, kali và các chất dinh dưỡng khác phù hợp để giúp thay thế lượng dịch cơ thể đã mất hiệu quả. (3)

3. Nước canh, nước cháo loãng

Khi bạn bị tiêu chảy, cơ thể sẽ mất một lượng chất lỏng cùng với muối và các khoáng chất quan trọng khác giúp duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Việc sử dụng nước canh hoặc súp có thể thay thế muối và chất lỏng nhằm hạn chế ngăn ngừa mất nước. Bệnh nhân tiêu chảy có thể thử dùng nước canh gà, thịt bò hoặc rau củ để giúp cân bằng nước trong cơ thể.

Ngoài ra, dùng nước gạo trị tiêu chảy cũng là một “phương thuốc” truyền thống hiệu quả. Nước gạo có chứa tinh bột, có thể hấp thụ nước trong ruột và giảm tần suất tiêu chảy. Ngoài ra, nước gạo cũng làm dịu dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa. Nấu một cốc gạo trong hai cốc nước. Sau khi nấu gạo, lọc phần nước còn lại và uống. Tốt nhất là uống nước ấm để giúp làm dịu dạ dày.

4. Nước dừa

Nước dừa có hàm lượng chất điện giải, vitamin và khoáng chất cao, cực kỳ thích hợp dùng để bù nước cho người bị tiêu chảy. Tiến sĩ Bates cho biết, nước dừa là chất lỏng tự nhiên phù hợp nhất với nồng độ chất điện giải có trong cơ thể con người. Nhất là khi nước dừa hầu như không có đường nên sẽ là lựa chọn vô cùng hiệu quả để bổ sung nước cho cơ thể.

⇒ Tham khảo thêm bài viết chi tiết tại đây: Tiêu chảy uống nước dừa được không? Trẻ nhỏ uống có an toàn không?

5. Nước ép táo

Nước ép táo là nguồn cung cấp hàm lượng pectin (chất xơ hòa tan) cao, giúp hấp thụ nước trong ruột và làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh tiêu chảy. Nước ép cũng giúp điều hòa nhu động ruột và giảm viêm đường tiêu hóa.

Pha chế nước ép táo theo công thức gọt vỏ, cắt nhỏ 2 quả táo tươi, sau đó cho vào máy ép lấy nước. Tốt nhất là nên dùng nước táo tươi và tránh dùng nước ép công nghiệp để hỗ trợ phục hồi tiêu chảy hiệu quả hơn.

6. Trà gừng

Theo nghiên cứu, gừng được biết đến là một chất chống viêm tự nhiên, có thể giúp cải thiện các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy. Đồng thời, gừng cũng giúp giảm viêm dạ dày, làm dịu cơn buồn nôn và đau bụng hiệu quả.

Bệnh nhân có thể sử dụng một thìa gừng tươi nạo vào một cốc nước sôi và để nguội trong vòng 10 phút.Sau đó, lọc trà và uống. Nếu có thể, thêm một ít mật ong để cải thiện hương vị và tăng tính kháng khuẩn của trà.

Cần lưu ý, người lớn tuổi, người có hệ miễn dịch yếu, người bị đái tháo đường, người có bệnh thận hoặc các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác nên trao đổi với bác sĩ trước khi uống bất kỳ dung dịch bù nước đường uống nào.

Những loại đồ uống cần tránh khi bị tiêu chảy

Một số loại đồ uống có thể làm trầm trọng hơn tình trạng tiêu chảy. Do đó, bệnh nhân cần đảm bảo tránh các loại đồ uống sau đây, vì có thể làm tăng nguy cơ mất nước, dẫn đến biến chứng nghiêm trọng.

1. Nước ngọt có ga

Người bị tiêu chảy cần tránh những chất tạo ngọt nhân tạo như nước ngọt có ga, vì nếu tiêu thụ quá nhiều sẽ dẫn đến nguy cơ gây ra tác dụng nhuận tràng. Ngoài ra, việc tiêu thụ thực phẩm có chứa chất bảo quản bao gồm chất tạo ngọt nhân tạo, cũng có nguy cơ gây ra hội chứng ruột kích thích (IBS).

2. Rượu, bia

Các chất kích thích như rượu, bia sẽ khiến tình trạng tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn vì chúng ngăn ruột già giữ nước, gây tổn thương trực tiếp đến niêm mạc ruột, kéo dài thời gian phục hồi. Đặc biệt, rượu bia sẽ khiến cơ thể phải đi tiểu thường xuyên hơn, làm tăng nguy cơ mất nước.

3. Cà phê, trà đặc

Đồ uống có chứa caffeine như cà phê, trà, soda và đồ uống tăng lực có thể làm tăng nguy cơ mất nước của cơ thể.Thực tế, Caffeine khiến người bệnh đi tiểu thường xuyên hơn, càng làm tăng lượng chất lỏng mất đi.

4. Đồ uống có nhiều đường

Đồ uống có hàm lượng đường cao (ví dụ như nước ép mận) và nước ép có chứa fructose có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn. Đồng thời các đồ uống có chứa chất tạo ngọt như sorbitol, mannitol và xylitol cũng có thể làm tình trạng tiêu chảy tệ đi.

5. Sữa

Người bị tiêu chảy cần tránh các sản phẩm từ sữa, bao gồm sữa, kem, phô mai, sữa chua chứa sữa.. Vì khi bị tiêu chảy, việc sản xuất các enzyme cần thiết để phân hủy lactose sẽ giảm, nhưng các sản phẩm từ sữa có chứa lactose hoặc đường tự nhiên có trong sữa. Điều này có nghĩa là việc tiêu thụ các sản phẩm từ sữa có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn vì hệ tiêu hóa khó tiêu hóa.

Ngoài ra, đối với những người không dung nạp lactose (dị ứng với lactose), việc tiêu thụ các sản phẩm từ sữa cũng có thể gây ra tình trạng tiêu chảy.

Một số lưu ý giúp hỗ trợ hồi phục nhanh khi bị tiêu chảy

Bên cạnh việc bổ sung nước, bệnh nhân tiêu chảy cần cũng cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng để hỗ trợ hồi phục nhanh khi bị tiêu chảy, vậy người bị tiêu chảy nên ăn gì?

• Tiêu thụ những thực phẩm nhạt: Một chế độ ăn đã được thử nghiệm và chứng minh là hiệu quả đối với bệnh tiêu chảy là chế độ ăn BRAT gồm chuối - gạo - táo xay nhuyễn và bánh mì nướng. Đây là những thực phẩm ít chất xơ, nhạt và nhiều tinh bột, giúp thay thế các chất dinh dưỡng đã mất và làm đặc phân hơn.
• Chia thành các bữa nhỏ: Việc ăn quá nhiều thức ăn một lần sẽ kích thích đường tiêu hóa hoạt động nhiều hơn và có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn. Chia bữa ăn thành 5 hoặc 6 bữa ăn nhỏ, thay vì 3 bữa lớn, có thể giúp ruột có cơ hội tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn.
• Không ăn đồ nhiều dầu mỡ, chiên rán: Đây là các thực phẩm gây kích thích hệ tiêu hóa, khiến dạ dày “nặng nề” hơn.
• Không ăn trái cây và rau quả gây đầy hơi: Ăn thực phẩm gây đầy hơi khi bị tiêu chảy có thể làm tăng lượng khí trong ruột, khiến tình trạng tiêu chảy trở nên nghiêm trọng hơn.

⇒ Tham khảo thêm: Bị tiêu chảy ăn rau gì? 6 loại rau củ dễ tiêu, tốt cho đường ruột

Bài viết trên đây đã giải đáp cho thắc mắc “Bị tiêu chảy nên uống gì để bù nước?” Nước lọc, chất điện giải, nước dừa, nước ép không chứa axit và nhiều đường, nước canh và súp lỏng là những đồ uống giúp bù nước hiệu quả khi bị tiêu chảy. Tuy nhiên, những người lớn tuổi, người có hệ miễn dịch yếu, người có bệnh lý nền cần trao đổi với bác sĩ trước khi uống bất kỳ dung dịch bù nước đường uống nào, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.