Phân biệt ho gà và ho thường: Nhận biết đúng để điều trị hiệu quả

Ho là phản xạ tự nhiên giúp cơ thể loại bỏ tác nhân gây kích ứng đường hô hấp. Tuy nhiên, ho cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng như ho gà, căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, dễ lây lan và có thể gây biến chứng nặng nếu không được phát hiện sớm. Việc phân biệt ho gà và ho thường giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời và ngăn ngừa biến chứng.

Tìm hiểu tổng quan về ho gà và ho thường

Ho là triệu chứng phổ biến trong nhiều bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp từ nhẹ đến nghiêm trọng. Ho thường có thể do nhiều bệnh lý như cảm lạnh thông thường hoặc viêm đường hô hấp và thường tự khỏi. Tuy nhiên, ho gà là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn ho gà gây ra, có thể gây ra những cơn ho dữ dội, kéo dài dai dẳng, dẫn đến nhiều biến chứng nặng, thậm chí gây tử vong.

1. Bệnh ho gà

Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp do vi khuẩn Bordetella pertussis ra, lây lan qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Một người mắc bệnh có thể lây cho 12 - 17 người, người bệnh phải mất 5 - 10 ngày để xuất hiện triệu chứng, đôi khi phải mất đến 3 tuần. (1)

Các triệu chứng ban đầu của bệnh như chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, sốt, ho, mắt đỏ, ngấn nước. Sau 1 hoặc 2 tuần, các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, cơn ho kéo dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh ho gà có thể gây ra các biến chứng như viêm phổi, viêm tai giữa, suy hô hấp, mất nước, co giật, tổn thương não, thậm chí tử vong.

2. Ho thông thường

Ho thông thường là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh lý đường hô hấp khác nhau, thường do nhiễm virus (cảm lạnh, cúm), vi khuẩn hoặc do các yếu tố kích thích từ môi trường như dị ứng, khói thuốc lá, ỗ nhiễm không khí gây ra.

Cơn ho thường không dữ dội và kéo dài liên tục như ho gà. Người bệnh có thể ho khan hoặc ho có đờm, kèm theo các triệu chứng như sốt, sổ mũi, hắt hơi, mệt mỏi, nghẹt mũi… Ho thông thường thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần và tự giảm dần khi bệnh chính thuyên giảm. Ho thường ít gây biến chứng nghiêm trọng nếu được điều trị đúng cách, nhưng cơn ho kéo dài có thể gây khó chịu, mất ngủ, khàn tiếng.

Cách phân biệt ho gà và ho thường

Mặc dù đều có triệu chứng là ho nhưng hai bệnh này lại có nhiều điểm khác biệt về nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng, mức độ nguy hiểm cũng như cách điều trị, phòng ngừa. Phân biệt ho gà và ho thường đúng cách giúp sớm phát hiện bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.

Cách điều trị, phòng ngừa ho gà và ho thường

Phân biệt ho gà và ho thường chính xác là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe. Việc nhận diện đúng loại ho từ sớm không chỉ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp mà còn ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm. Bởi lẽ, mỗi dạng ho lại đòi hỏi cách điều trị và phòng ngừa riêng biệt. Cụ thể:

1. Điều trị

Điều trị triệu chứng ho từ sớm không chỉ giúp ngăn ngừa biến chứng mà còn hỗ trợ người bệnh cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn.

1.1. Điều trị bệnh ho gà

Ho gà là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nên cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng. Để điều trị bệnh, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các cách sau:

• Sử dụng thuốc kháng sinh: Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc kháng sinh như azithromycin, clarithromycin hoặc erythromycin. Những loại thuốc này giúp làm giảm triệu chứng, rút ngắn thời gian có nguy cơ lây bệnh và hỗ trợ người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. (2)
• Nghỉ ngơi nhiều: Người bệnh nên nghỉ ngơi đầy đủ, tránh vận động mạnh và ngủ đủ giấc để cơ thể có đầy đủ năng lượng chống lại mầm bệnh.
• Ăn uống đầy đủ, khoa học: Khi bị bệnh, người bệnh nên ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết để cơ thể nhanh chóng hồi phục. Nên ăn các loại thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa và chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa để tránh nôn trớ sau cơn ho. Đối với những trẻ nhỏ, tiếp tục cho bé bú sữa nhiều hơn.
• Giữ vệ sinh đường hô hấp: Nếu trẻ bị chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi, bố mẹ có thể vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý.
• Uống một ít mật ong: Mật ong giúp làm dịu cơn ho hiệu quả. Do đó, người bệnh có thể uống một ít mật ong mỗi ngày để giảm ho.
• Uống nhiều nước: Giúp làm loãng chất nhầy để giảm triệu chứng ho.

1.2. Điều trị ho thường

Ho thông thường thường ít nghiêm trọng hơn ho gà và có thể tự khỏi sau khi bệnh chính khỏi. Việc điều trị thường tập trung vào giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể hồi phục.

• Uống nước ấm: Giúp làm loãng đờm, hỗ trợ làm dịu cổ họng, giảm cảm giác khô rát. Người bệnh có thể uống nước lọc, trà gừng mật ong, nước chanh ấm để cải thiện tình trạng ho.
• Vệ sinh mũi họng: Súc miệng bằng nước muối sinh lý hàng ngày và rửa mũi bằng nước muối để làm sạch đường hô hấp.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ăn các loại thực phẩm lỏng, dễ tiêu hóa và giàu vitamin để cơ thể nhanh chóng hồi phục.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Dành thời gian để nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh vận động quá sức và ngủ đủ giấc giúp bệnh nhanh chóng thuyên giảm.
• Sử dụng thuốc: Tùy vào từng nguyên nhân cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc kháng sinh, thuốc kháng virus, thuốc long đờm, thuốc giảm ho phù hợp. Do đó, cần tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.

2. Phòng ngừa

Bên cạnh cách phân biệt ho gà và ho thường, cũng có nhiều người quan tâm đến việc phòng ngừa 2 bệnh lý thường gặp này. Để phòng ngừa các bệnh này có thể áp dụng các biện pháp sau:

2.1. Tiêm vắc xin

Tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa ho gà an toàn, hiệu quả và tiết kiệm nhất. Vắc xin giúp cơ thể sản sinh kháng thể đặc hiệu, chống lại tác nhân gây bệnh và hỗ trợ làm giảm triệu chứng cũng như ngăn ngừa biến chứng nếu chẳng may mắc bệnh. Các loại vắc xin gồm:

• Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) hoặc Infanrix Hexa (Bỉ) phòng bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt - viêm gan B - các bệnh do vi khuẩn HiB;
• Vắc xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) phòng bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt - các bệnh do vi khuẩn HiB;
• Vắc xin 4 trong 1 Tetraxim (Pháp) phòng bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt;
• Vắc xin 3 trong 1 Adacel (Canada), Boostrix (Bỉ) phòng bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván.

Ho thường có thể do một số loại virus, vi khuẩn như virus cúm gây ra. Do đó, để ngăn ngừa nguy cơ mắc cúm và triệu chứng ho, trẻ em và người lớn nên tiêm vắc xin cúm đầy đủ và tiêm nhắc hàng năm theo khuyến cáo. Các loại vắc xin phòng cúm như: vắc xin Influvac Tetra (Hà Lan), GC FLU Quadrivalent (Hàn Quốc), Ivacflu-S (Việt Nam) và vắc xin cúm Vaxigrip Tetra (Pháp).

2.2. Biện pháp phòng bệnh chung

• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Vệ sinh môi trường: Đảm bảo nhà ở, không gian xung quanh thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng mặt trời. Thường xuyên lau chùi và khử khuẩn các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn ghế, công tắc điện, điện thoại…
• Tránh tiếp xúc với nguồn lây: Hạn chế tiếp xúc với những người đang có triệu chứng ho, sốt.
• Tăng cường sức đề kháng: Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng để cơ thể luôn khỏe mạnh. Đồng thời, uống đủ nước, tập thể dục đều đặn và ngủ đủ giấc để cung cấp năng lượng cho cơ thể, giúp chống lại bệnh tật tốt hơn.
• Đeo khẩu trang: Khi đi ra ngoài và đến nơi công cộng nên đeo khẩu trang đầy đủ để giảm nguy cơ lây nhiễm virus, vi khuẩn qua đường hô hấp.

Phân biệt ho gà và ho thường đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bệnh. Ho thường đa số lành tính và có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, ho gà là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây biến chứng viêm phổi, viêm tai giữa, suy hô hấp nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, khi có triệu chứng ho kèm theo các dấu hiệu bất thường như sốt cao, khó thở, nôn mửa… cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay để được thăm khám và điều trị đúng cách, kịp thời.