Rối loạn tiêu hóa có tiêm phòng được không? Cần lưu ý điều gì?

Rối loạn tiêu hóa có tiêm phòng được không? Đây là vấn đề được rất nhiều người quan tâm khi đến lịch hẹn tiêm vắc xin phòng bệnh nhưng lại gặp vấn đề về tiêu hóa. Rối loạn tiêu hóa có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, mọi đối tượng và tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ khám sàng lọc sẽ có chỉ định được tiêm vắc xin hay không. Cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm lời giải đáp cho cho chính mình.

Rối loạn tiêu hóa có tiêm phòng được không?

Các chuyên gia cho biết để đưa ra chỉ định rối loạn tiêu hóa có tiêm phòng được không cần xem xét trên từng đối tượng cụ thể, mức độ rối loạn tiêu hóa nặng hay nhẹ và có kèm theo các triệu chứng sốt, buồn nôn, đi ngoài hay không?

Nếu người tiêm bị rối loạn tiêu hóa ở mức độ nhẹ kèm các triệu chứng không sốt, không buồn nôn và nôn, ít đi ngoài, sức khỏe ổn định, sinh hoạt bình thường thì bác sĩ có thể tiến hành tiêm chủng theo lịch đã hẹn. Ngược lại, đối với trường hợp người tiêm rối loạn tiêu hóa mức độ nặng kèm theo các triệu chứng sốt cao, mất nước, đi ngoài nhiều lần và tần suất ngày càng tăng lên,... thì cần hoãn tiêm chủng cho đến khi người tiêm phục hồi sức khỏe mới tiến hành tiêm trở lại.

Tuy nhiên, theo quy định của Bộ Y tế, người tiêm cần được khám sàng lọc trước tiêm để bác sĩ có thể đánh giá tổng trạng, đảm bảo người tiêm có đủ điều kiện sức khỏe để tiêm vắc xin, đồng thời giúp vắc xin phát huy hiệu quả bảo vệ tối đa và hạn chế các tác dụng phụ sau tiêm có thể xảy ra.

Khi nào không được đi tiêm phòng khi bị rối loạn tiêu hóa?

Để trả lời cho thắc mắc trường hợp nào không được tiêm vắc xin khi bị rối loạn tiêu hóa, chúng ta cần hiểu rối loạn tiêu hóa là gì và quá trình tiêu hóa thức ăn trong cơ thể diễn ra như thế nào?

Rối loạn tiêu hóa là nhóm các tình trạng xảy ra khi đường tiêu hóa hoạt động không ổn định do xuất hiện các triệu chứng bất thường về cấu trúc hoặc chức năng. Các rối loạn tiêu hóa thường gặp bao gồm bệnh trào ngược dạ dày thực quản, ung thư, hội chứng ruột kích thích, không dung nạp lactose và thoát vị gián đoạn…

Quá trình tiêu hóa bình thường bắt đầu từ miệng khi chúng ta ăn, thức ăn được nhào trộn cùng nước bọt, sau đó tiếp tục bị nghiền nát và phân hủy dưới sự co bóp của dạ dày. Khi đến ruột, lượng thức ăn này tiếp tục được dịch tiêu hóa từ tuyến tụy và túi mật phân hủy lần nữa. Lúc này, thức ăn đã được biến đổi thành các chất dinh dưỡng thẩm thấu qua thành ruột và máu phục vụ cho mục đích cung cấp năng lượng duy trì hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.

Cuối cùng, lượng thức ăn không được hấp thụ sẽ kết hợp với tế bào chết để chuyển hóa thành phân trong ruột kết. Nếu hiện tượng rối loạn tiêu hóa xảy ra, một hoặc nhiều giai đoạn trong quá trình sẽ bị ảnh hưởng, từ đó gây ra các triệu chứng khó chịu thường gặp như sốt, đau bụng râm ran đến dữ dội, buồn nôn và nôn, chua miệng, ăn không ngon, khó nuốt, đầy hơi, khó tiêu, tiêu chảy…

Để đưa ra chỉ định rối loạn tiêu hóa có tiêm phòng được không, trong quá trình khám sàng lọc bác sĩ sẽ xem xét trên từng đối tượng cụ thể, mức độ rối loạn tiêu hóa nặng hay nhẹ. Cụ thể: 

• Rối loạn tiêu hóa nhẹ 

Người tiêm bị rối loạn tiêu hóa kèm theo các triệu chứng không sốt, không buồn nôn và nôn, tiêu chảy ít (dưới 3 lần/ngày), phân đặc, sức khỏe ổn định, sinh hoạt bình thường thì bác sĩ có thể tiến hành tiêm chủng theo lịch đã hẹn. Bởi đây là các triệu chứng cho thấy người tiêm mắc rối loạn tiêu hóa nhẹ và việc tiêm chủng tại thời điểm này không cản trở đến việc cơ thể tiếp nhận vắc xin hoặc làm cho các triệu chứng rối loạn tiêu hóa trở nên trầm trọng hơn.

• Rối loạn tiêu hóa nặng    

Đối với trường hợp người tiêm vắc xin xuất hiện tình trạng sốt cao, buồn nôn và nôn, đau bụng dữ dội, tiêu chảy nhiều (hơn 3 lần/ngày), phân lỏng kéo dài, mất nước, cơ thể mệt mỏi, uể oải... thì cần hoãn tiêm chủng cho đến khi sức khỏe ổn định mới tiến hành tiêm chủng trở lại. Bởi đây là các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa nặng, người bệnh nên đến các bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời, tuyệt đối không nên tiêm vắc xin trong giai đoạn này để đảm bảo an toàn sức khỏe cho chính mình. 

• Trường hợp đặc biệt

Người lớn tuổi mắc rối loạn tiêu hóa kèm theo các bệnh lý nền mạn tính khác như ở tim, phổi, tiêu hóa, tiết niệu, máu, ung thư chưa ổn định thì cần hoãn tiêm chủng để điều trị bệnh. Chỉ tiêm chủng khi tình trạng sức khỏe của người tiêm đã phục hồi hoàn toàn.

Đi tiêm phòng trong lúc rối loạn tiêu hóa thì cần làm gì?

Với những trường hợp mắc rối loạn tiêu hóa nhẹ, sức khỏe vẫn ổn định và đủ điều kiện để tiến hành tiêm chủng thì cần lưu ý thêm các vấn đề sau để quá trình tiêm chủng diễn ra thuận lợi, an toàn và đảm bảo sức khỏe: 

1. Tham khảo ý kiến bác sĩ

Để đảm bảo an toàn tiêm chủng, Bộ Y tế quy định trẻ em và người lớn cần được khám sàng lọc và kiểm tra sức khỏe trước tiêm chủng. Các bước khám sàng lọc trước tiêm bao gồm: đo thân nhiệt, đánh giá tri giác, quan sát nhịp thở, nghe phổi, nghe tim, đồng thời người tiêm cần cung cấp lịch sử tiêm chủng, các thông tin chi tiết về tình trạng rối loạn tiêu hóa, bệnh lý nền đã và đang mắc, tiền sử dị ứng, phản ứng của cơ thể với thức ăn, vắc xin, thuốc...

Đối với phụ nữ, cần thông báo thêm với bác sĩ biết về kế hoạch mang thai hay việc mình có đang mang thai hay cho con bú hay không,... Bởi đây là những dữ liệu rất quan trọng để bác sĩ kết luận và đưa ra chỉ định tiêm chủng phù hợp, chính xác.

2. Các biện pháp hỗ trợ tình trạng rối loạn tiêu hóa

• Bù nước và điện giải

Khi bị rối loạn tiêu hóa, cơ thể sẽ tiêu chảy dẫn đến tình trạng mất nước. Mất nước có thể làm tình trạng của sức khỏe tồi tệ hơn và ảnh hưởng đến phản ứng của cơ thể với vắc xin. Do đó việc bổ sung đủ nước và chất điện giải cho cơ thể trong giai đoạn này là cực kỳ quan trọng. Các chuyên gia khuyến cáo người tiêm nên bổ sung đủ nước và chất điện giải oresol theo hướng dẫn, nước canh, súp ấm, nước dừa, nước ép trái cây không đường, đồng thời cần hạn chế nước lạnh để giúp đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.

• Sử dụng men vi sinh để cân bằng hệ vi sinh đường ruột

Men vi sinh (còn gọi là probiotic) - đây là những vi khuẩn có lợi cho sức khỏe đường ruột. Đối với những trường hợp bị rối loạn tiêu hóa, người bệnh nên bổ sung thêm các men vi sinh hàng ngày nhằm giúp lợi khuẩn sinh sôi, phát triển và sản xuất đủ số lượng 3000 enzym tiêu hóa theo cơ chế tự nhiên, từ đó nâng cao sức đề kháng và giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.

• Chế độ ăn uống khoa học

Hầu hết các trường hợp bị rối loạn tiêu hóa đều có thể điều trị hiệu quả tại nhà bằng cách nghỉ ngơi, uống nhiều nước, sử dụng men vi sinh và áp dụng chế độ ăn uống khoa học, hợp lý. Người bệnh cần bổ sung các thực phẩm, trái cây có lợi cho hệ tiêu hóa và cải thiện hiệu quả các triệu chứng khó chịu đau bụng, đầy hơi, khó chịu như giấm táo, trà hoa cúc, trà bạc hà, cam, bưởi, quýt, gạo lứt, các loại đậu, yến mạch, ưu tiên dùng chất béo lành mạnh,...

Đồng thời cần hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, nhiều đường, đồ uống có ga, rượu, bia, cà phê bởi chúng có thể gây kích ứng các cơ quan tiêu hóa như ruột, dạ dày, gan, tuyến tụy và làm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa trở nên trầm trọng hơn.

Ngoài ra, người bệnh cũng nên chế biến thức ăn ít gia vị, nên tập ăn chậm nhai kỹ để giúp cơ thể dễ dàng hấp thu các chất dinh dưỡng hơn, hạn chế tối đa tình trạng chướng bụng, đầy bụng, khó tiêu.

Các trường hợp không được đi tiêm phòng bạn cần biết

Theo Quyết định số 1575/QĐ-BYT ngày 27/3/2023 về việc hướng dẫn khám sàng lọc trước tiêm chủng quy định nếu sau khi khám sàng lọc, người tiêm thuộc các trường hợp dưới đây bác sĩ sẽ chống chỉ định với tiêm chủng:

• Có tiền sử phản vệ độ III trở lên sau tiêm chủng vắc xin lần trước (có cùng thành phần).
• Trường hợp có tiền sử lồng ruột: Chống chỉ định với vắc xin Rota.
• Trường hợp mắc suy giảm miễn dịch bẩm sinh: Chống chỉ định với vắc xin OPV.
• Các trường hợp chống chỉ định khác theo hướng dẫn của nhà sản xuất đối với từng loại vắc xin.

Do đó, nếu người tiêm thuộc một trong số các trường hợp chống chỉ định tiêm vắc xin trên đây thì tuyệt đối không được tiêm vắc xin để tránh những biến chứng đáng tiếc sau tiêm chủng.

Qua bài viết, thắc mắc rối loạn tiêu hóa có tiêm phòng được không đã được giải đáp. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, tùy mức độ rối loạn tiêu hóa nặng hay nhẹ mà bác sĩ sẽ chỉ định người tiêm được tiêm/uống vắc xin hay cần hoãn tiêm/uống vắc xin. Nhằm đảm bảo an toàn tiêm chủng, hỗ trợ Khách hàng và người dân kịp thời khi gặp các phản ứng sau tiêm, tổng đài 028 7102 6595 của Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC sẵn sàng tiếp nhận, hướng dẫn xử trí kịp thời với đội ngũ bác sĩ trực 24/7 phối hợp chặt chẽ với các đơn vị y tế tại địa phương.