Sốt xuất huyết ăn thịt bò được không? Lời khuyên từ chuyên gia dinh dưỡng

10:04 02/12/2024

Quản lý Y khoa Vùng 3 - Miền Bắc
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Sốt xuất huyết hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, hầu hết các phương pháp hỗ trợ điều trị không đặc hiệu đều tập trung cải thiện triệu chứng bệnh, hạn chế biến chứng và giảm tỷ lệ tử vong. Trong đó, chế độ dinh dưỡng khoa học đóng vai trò rất quan trọng giúp người bệnh nâng cao sức đề kháng, đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe. Vậy sốt xuất huyết ăn thịt bò được không? Để xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người bệnh cần lưu ý những vấn đề gì? Thực phẩm nào tốt và cần hạn chế cho người bệnh?
BS Bùi Công Sự - Quản lý Y khoa vùng 3 - miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC chia sẻ: “Thịt bò rất giàu protein và sắt, chủ yếu là sắt ở dạng heme, là dạng sắt tự nhiên và dễ hấp thu nhất, rất hữu ích trong việc tái tạo máu, đặc biệt là khi bệnh nhân có dấu hiệu xuất huyết, thiếu máu do sốt xuất huyết gây ra. Chính vì vậy, bổ sung thịt bò trong chế độ dinh dưỡng cho người mắc bệnh sốt xuất huyết sẽ giúp người bệnh bổ sung lượng máu đã mất một cách nhanh chóng và hiệu quả, đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, việc tiêu thụ thịt bò cần được thực hiện đúng cách như chế biến đúng cách, đảm bảo cân bằng dinh dưỡng trong chế độ ăn và đảm bảo người bệnh không dị ứng với thịt bò”. |
Nhu cầu dinh dưỡng của người bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là bệnh do virus Dengue gây ra, lây truyền qua vết cắn của muỗi Aedes mang virus. Khi mắc bệnh, cơ thể người bệnh trải qua nhiều triệu chứng như sốt cao, đau đầu, đau cơ, đau khớp, người mệt mỏi rũ rượi, buồn nôn, nôn mửa, đau vùng thượng vị, tiêu chảy… Những triệu chứng này khiến cơ thể suy yếu và làm giảm sức đề kháng của cơ thể. Chính vì vậy, chuyên gia khuyến cáo người mắc bệnh sốt xuất huyết cần có chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý với các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, đầy đủ dưỡng chất, bao gồm:
- Duy trì đủ nước và các chất điện giải: Người bệnh thường bị mất nước do sốt cao và đổ mồ hôi, vì vậy cần uống nhiều nước, nước trái cây, nước súp, và các dung dịch bù điện giải để ngăn ngừa mất nước.
- Protein: Giúp tái tạo mô, hỗ trợ hệ miễn dịch và hồi phục cơ thể. Các nguồn protein tốt bao gồm thịt gà, cá, trứng, đậu, và sữa. Thịt bò cũng là một lựa chọn giàu sắt, giúp cải thiện tình trạng thiếu máu có thể xảy ra do bệnh.
- Vitamin và khoáng chất: Vitamin C rất quan trọng để tăng cường hệ miễn dịch, trong khi vitamin A, E, và D hỗ trợ quá trình chống oxy hóa và bảo vệ cơ thể. Các khoáng chất như sắt, kẽm, và magie cũng cần thiết để duy trì chức năng sinh lý của cơ thể.
- Carbohydrate: Cung cấp năng lượng cần thiết để cơ thể chống chọi lại bệnh tật. Các nguồn thực phẩm như gạo, bánh mì, ngũ cốc nguyên hạt, và khoai tây là nguồn cung cấp carbohydrate tốt.
- Chất xơ: Mặc dù chất xơ không cung cấp năng lượng trực tiếp, nhưng chúng giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Rau xanh và trái cây như chuối, táo và lê rất có lợi.
- Chất béo lành mạnh: Chất béo lành mạnh từ các nguồn như dầu oliu, dầu hạt cải, các loại hạt và cá béo giúp cung cấp năng lượng và hỗ trợ quá trình hấp thu vitamin.
Bên cạnh những thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu dinh dưỡng, người bệnh sốt xuất huyết còn cần hạn chế những loại thực phẩm khó tiêu, thức ăn nhanh, chế biến sẵn ít dinh dưỡng vì chúng có thể làm ảnh hưởng đến quá trình phục hồi sức khỏe của người bệnh.

Sốt xuất huyết ăn thịt bò được không?
Người bị sốt xuất huyết có thể ăn thịt bò vì đây là nguồn cung cấp protein và sắt giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ tái tạo máu. Tuy nhiên, nên chế biến đơn giản, tránh gia vị cay nóng để không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
Chính vì thế, với thắc mắc “Sốt xuất huyết ăn thịt bò được không” Câu trả lời là CÓ! Về cơ bản, không có bằng chứng khoa học nào cho thấy thịt bò gây hại cho bệnh nhân mắc sốt xuất huyết, miễn là loại thực phẩm này được chế biến và ăn đúng cách.
Thực tế, thịt bò chứa một loại protein hoàn chỉnh và là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng, khoáng chất quan trọng như sắt, kẽm và vitamin B12, là những chất dinh dưỡng quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Protein giúp sửa chữa và xây dựng lại các tế bào cơ bị tổn thương do virus gây ra, trong khi sắt đóng vai trò quan trọng trong việc tạo hồng cầu và duy trì mức độ oxy hóa trong cơ thể
Nghiên cứu cho thấy khẩu phần ăn 100 gram thịt bò nấu chín cung cấp 250 calo, 35 gram protein và 10 gram chất béo (5,2 gram là chất béo không bão hòa lành mạnh), 3,5 mg sắt (chiếm 19% hàm lượng khuyến nghị trong ngày), 8,5 mg kẽm (77% hàm lượng khuyến nghị trong ngày) và 2,45 microgam vitamin B12 (102% hàm lượng khuyến nghị trong ngày ngày) (1). Trong đó, vitamin B12 giúp cơ thể sản sinh năng lượng và có thể giảm bớt mệt mỏi – một triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân sốt xuất huyết.
Đặc biệt, thịt bò rất giàu sắt, chủ yếu là sắt ở dạng heme giúp cho cơ thể dễ hấp thu hơn so với sắt không phải heme (loại sắt này được tìm thấy nhiều trong thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật). Do đó, bổ sung thịt bò trong chế độ dinh dưỡng cho người bệnh sốt xuất huyết sẽ giúp người bệnh bổ sung máu rất nhanh chóng và hiệu quả, đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc chế biến thịt bò phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để tránh nhiễm khuẩn và ngộ độc, đặc biệt là ở những người có sức đề kháng đang suy yếu. Điều quan trọng hơn cả là bệnh nhân không chỉ phụ thuộc vào giá trị dinh dưỡng từ thịt bò mà cần có một chế độ dinh dưỡng cân bằng và lành mạnh bao gồm nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C để hỗ trợ thêm vào việc cải thiện sức khỏe tổng thể.
Việc uống đủ nước và nghỉ ngơi cũng là những yếu tố thiết yếu trong quá trình hồi phục. Vì vậy, trong khuôn khổ theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ, việc tiêu thụ thịt bò có thể là một phần của chế độ ăn uống có lợi cho người bệnh sốt xuất huyết.
⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết có ăn được thịt gà không? Lời khuyên từ bác sĩ

Hướng dẫn cách chọn và chế biến thịt bò cho người mắc bệnh sốt xuất huyết
Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là đối với người mắc bệnh sốt xuất huyết thì việc chọn lựa, chế biến thịt bò như thế nào cho đúng cách rất cần thiết để giúp người bệnh đảm bảo nhận đủ lượng dinh dưỡng cần thiết hỗ trợ phục hồi sức khỏe. Để chọn được thịt bò chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cần chú ý một số vấn đề sau:
Cách chọn thịt bò:
- Chất lượng nguồn gốc: người mua cần lưu ý chọn mua thịt bò từ các siêu thị, cửa hàng thực phẩm uy tín để đảm bảo chọn được thịt bò ngon từ được nuôi khỏe mạnh và không sử dụng thuốc tăng trưởng.
- Trong quá trình chọn thịt bò, để chọn được thịt bò ngon cần chú ý đến một số đặc điểm quan trọng. Trước tiên, nhìn vào màu sắc của thịt bò: thịt tươi sẽ có màu đỏ tươi, không bị xỉn màu. Mỡ bò nên có màu vàng nhạt, không quá sẫm màu, gân bò màu trắng và cứng. Khi chạm vào, thịt bò ngon sẽ có độ đàn hồi tốt, không bị nhớt và dính tay. Nên chọn những miếng thịt có thớ mịn, nhỏ, không quá to và cứng, vì thớ nhỏ thường mềm và dễ chế biến hơn. Ngoài ra, người mua cũng nên lưu ý đến mùi của thịt bò, thịt tươi sẽ có mùi thơm tự nhiên, không có mùi hôi tanh lạ.
- Phần thịt phù hợp: Nên chọn các phần thịt mềm như thăn bò để dễ tiêu hóa, đặc biệt là với người bệnh cần chế độ ăn nhẹ.

Chế biến các món ăn làm từ thịt bò:
- Khi chế biến món ăn từ thịt bò cho người bệnh, việc kiểm soát nhiệt độ và thời gian nấu nướng là rất quan trọng để đảm bảo thịt được nấu chín kỹ và an toàn cho sức khỏe. Nên ưu tiên các món bò hấp, luộc, hầm canh vì chúng có thể giữ nguyên chất dinh dưỡng trong thịt bò. Hạn chế các món bò chiên, xào nhiều dầu mỡ vì có thể gây khó khăn cho hệ tiêu hóa.
- Trong quá trình chế biến, nên chế biến các món ăn dạng lỏng, mềm, xay nhuyễn như cháo, canh, súp để dễ tiêu hóa, sử dụng ít các loại gia vị cay, nóng hoặc quá mặn vì có thể gây kích ứng dạ dày và làm chậm quá trình hồi phục.
- Vệ sinh kỹ càng: Trước khi chế biến, rửa thịt bò dưới vòi nước lạnh sạch. Sử dụng dao và thớt riêng cho việc chế biến thịt để tránh nhiễm khuẩn chéo.
- Gia vị nhẹ nhàng: Sử dụng gia vị nhẹ, không quá cay hay mặn để tránh kích thích dạ dày, làm cho người bệnh cảm thấy khó chịu.
Đối với việc tiêu thụ của người bệnh, cần lưu ý:
- Kiểm soát khẩu phần ăn: Chỉ nên ăn lượng vừa phải tùy thuộc vào sức ăn của người bệnh, tránh ăn quá nhiều gây đầy bụng khó tiêu.
- Kết hợp với rau xanh: Thêm rau củ giàu vitamin để cân bằng dinh dưỡng và hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Theo dõi tình trạng sức khỏe: Nếu có dấu hiệu bất thường sau khi ăn, nên dừng lại và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Ngoài ra, việc bảo quản thịt bò đúng cách cũng rất quan trọng để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Cụ thể:
- Nhiệt độ bảo quản: để ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, thịt bò tươi nên được bảo quản ở nhiệt độ dưới 5°C (40°F). Thịt bò đông lạnh cần được giữ ở nhiệt độ dưới -18°C (0°F). Đồng thời, đảm bảo rằng tủ lạnh luôn được duy trì các nhiệt độ này để đảm bảo lưu trữ và bảo quản thịt bò chất lượng.
- Đóng gói đúng cách: thịt bò cần được đóng gói kín để ngăn tiếp xúc với không khí, vi khuẩn và cách loại thực phẩm khác bằng cách sử dụng hộp đựng hoặc bao bì kín như túi đựng thực phẩm.
- Thời gian bảo quản: thịt bò tươi nên được sử dụng trong vòng 2-3 ngày nếu bảo quản trong tủ lạnh. Đối với thịt bò đông lạnh, thời gian bảo quản có thể kéo dài đến 3-4 tháng, nhưng tốt nhất là sử dụng trong khoảng thời gian này để đảm bảo chất lượng.

Một số lưu ý khi cho người bị sốt xuất huyết ăn thịt bò
- Trước khi thêm thịt bò vào chế độ dinh dưỡng của người bệnh, người chăm sóc nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có hướng dẫn cụ thể và phù hợp với tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân.
- Thịt bò nên được nấu chín hoàn toàn để loại bỏ nguy cơ nhiễm khuẩn và ký sinh trùng. Tránh ăn thịt bò sống, tái hoặc chế biến chưa kỹ để đảm bảo an toàn thực phẩm.
- Người bệnh không ăn thịt bò khi đang trong giai đoạn sốt cao, cơ thể yếu vì có thể cản trở quá trình tiêu hóa, thay vào đó nên ăn các thức ăn dễ tiêu như cháo, canh, súp. Ở giai đoạn phục hồi sức khỏe, thịt bò có thể được bổ sung vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày để cung cấp protein, sắt, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào và phục hồi sức khỏe.
- Mặc dù thịt bò bổ dưỡng nhưng người bệnh không nên quá quá nhiều để tránh gây khó tiêu và tạo áp lực cho hệ tiêu hóa. Nên chia nhỏ lượng thành nhiều bữa ăn trong ngày và nên kết hợp thịt bò với các loại rau xanh và trái cây để cung cấp đầy đủ vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.

Một số thực phẩm khác nên ăn khi bị sốt xuất huyết
Ngoài thịt bò, trong chế độ dinh dưỡng của người mắc bệnh sốt xuất huyết cần bổ sung thêm các loại thực phẩm sau:
1. Bổ sung đủ nước và các chất điện giải
Bổ sung đủ nước và các chất điện giải kịp là yếu tố quan trọng nhất đối với người bệnh sốt xuất huyết. Sốt cao khiến cơ thể tiết nhiều mồ hôi dẫn đến mất nước. Người bệnh cần bổ sung nước thường xuyên bằng cách uống nước lọc, nước trái cây tươi, nước dừa và các loại nước điện giải để duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể.
Nếu không được bổ sung nước và các chất điện giải, cơ thể sẽ suy kiệt do mất nước nghiêm trọng và đây cũng là biến chứng nguy hiểm đối với bệnh sốt xuất huyết vì là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tử vong, liên quan đến thoát huyết tương.
Lưu ý: người mắc bệnh sốt xuất huyết cần hạn chế sử dụng uống rượu, bia, các loại đồ uống có cồn, các loại nước ngọt đóng chai, nước có gas, thức uống có cafein… trong suốt quá trình điều trị bệnh vì những loại đồ uống này có thể làm mất nước và gây kích ứng dạ dày.
2. Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất
- Vitamin C: Người bệnh nên bổ sung nhiều loại trái cây có nguồn vitamin C dồi dào như cam, quýt, bưởi, dâu tây, kiwi và ớt chuông đỏ để cải thiện và tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Đồng thời vitamin C cũng có vai trò kích thích cơ thể hấp thu sắt hiệu quả và tăng cường sản xuất tiểu cầu trong máu.
- Vitamin B12: đây là thành phần có vai trò quan trọng trong quá trình cấu tạo các tế bào hồng cầu và góp phần sản xuất tiểu cầu giúp cho các tế bào máu khỏe mạnh. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết vitamin B12 có nhiều trong trứng, thịt bò, gan, cá hồi, cá ngừ, sữa và các chế phẩm từ sữa. Đối với người ăn chay, có thể bổ sung vitamin B12 từ các sữa nấu từ hạt đậu như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, ngũ cốc… Nếu thiếu loại vitamin này có liên quan đến tiểu cầu thấp trong sốt xuất huyết. Vì thế bổ sung vitamin B12 là cần thiết đối với người đang điều trị bệnh sốt xuất huyết.
- Vitamin B9 (folate - acid folic): thuộc nhóm vitamin B, có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tái tạo và duy trì sự phát triển của mọi tế bào, đặc biệt là tế bào máu. Đối với người mắc bệnh sốt xuất huyết, loại vitamin này rất cần thiết để sản xuất các tế bào hồng cầu và tiểu cầu khỏe mạnh. Người bệnh có thể bổ sung vitamin B9 ở các loại thịt đỏ, lòng đỏ trứng, rau có màu xanh đậm, các loại đậu và ngũ cốc…
- Ngoài ra, chế độ dinh dưỡng của người mắc bệnh sốt xuất huyết cũng cần bổ sung vitamin A (Hải sản, khoai lang, gan bò, cà rốt, trứng, dưa lưới, xoài), kẽm (động vật có vỏ như hàu, cua, sò, hến, các cây họ đậu, các loại hạt, hạt khô, sữa, trứng, ngũ cốc nguyên hạt….) giúp bảo vệ, tăng cường hệ miễn dịch và phục hồi thương tổn sau bệnh hiệu quả.

3. Protein
Protein là cần thiết để cơ thể người bệnh tái tạo mô và mau chóng phục hồi sức khỏe. Thực phẩm giàu protein bao gồm thịt gà, cá, trứng, đậu, sữa… Tuy nhiên, người bệnh cần tránh các loại thực phẩm khó tiêu và nhiều dầu mỡ.
4. Carbohydrate
Carbohydrate cung cấp năng lượng cần thiết cho cơ thể người bệnh chống chọi với bệnh tật. Người bệnh nên ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo, cơm, bún, phở, và các loại ngũ cốc nguyên hạt..
Thực phẩm người mắc bệnh sốt xuất huyết cần tránh
- Thực phẩm chế biến sẵn: thường chứa nhiều muối, đường và chất bảo quản không tốt cho quá trình hồi phục.
- Thực phẩm cay nóng và khó tiêu: như hành, tỏi, tiêu, gừng, ớt, mù tạt vì chúng có thể gây khó chịu cho dạ dày và hệ tiêu hóa của người bệnh.
- Các loại thực phẩm có màu đỏ: như củ gấc, củ dền, thanh long đỏ, dền đỏ,... tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại gây khó khăn cho bác sĩ trong việc chẩn đoán xuất huyết ở người bệnh, đặc biệt là xuất huyết tiêu hóa.
- Thực phẩm chứa salicylate và aspirin như táo, bơ, quả việt quất, bông cải xanh, anh đào, ớt, dưa chuột, nho, cà tím, sung, bưởi, kiwi, cam thảo, đào, mận, củ cải, nhóm quả mọng, rau bina, nghệ và nhóm bầu bí, vì có thể những thực phẩm này khiến cho máu loãng hơn, làm chậm quá trình đông máu khiến cho tình trạng của người bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Thông qua bài viết trên, thắc mắc sốt xuất huyết ăn thịt bò được không đã được giải đáp. Thịt bò là nguồn thực phẩm giàu protein, sắt và kẽm, giúp tăng cường đề kháng, hỗ trợ sản sinh máu, rất phù hợp cho người bị sốt xuất huyết. Tuy nhiên, cần chế biến thịt bò thành các món dễ tiêu, tránh chiên xào nhiều dầu mỡ. Đồng thời, nên kết hợp với các thực phẩm khác để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, góp phần thúc đẩy quá trình phục hồi nhanh chóng.



- Nutritional Qualities of Beef. (2021, June 21). Beef Research. https://www.beefresearch.ca/topics/nutritional-qualities-of-beef/