Sốt xuất huyết ngày càng phức tạp, thay đổi phân bố vùng miền
Trong 9 tháng đầu năm 2024, Việt Nam ghi nhận hơn 79.700 ca sốt xuất huyết. Đặc biệt đáng chú ý, số ca mắc sốt xuất huyết ngày càng “đảo chiều”, tăng ở cả miền Trung và miền Bắc, không còn tập trung ca bệnh tại miền Nam như nhiều năm trước đây. Vì vậy, tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh được các chuyên gia khuyến cáo cho người dân cả nước, khắp các vùng miền.
Theo Bộ Y tế, từ đầu năm đến cuối tháng 9, cả nước ghi nhận 79.727 ca mắc sốt xuất huyết với 12 ca tử vong. Số ca tử vong so với cùng kỳ năm ngoái giảm 14 ca, tương đương 15,5%. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo với tình trạng biến đổi khí hậu, tốc độ đô thị hóa nhanh chóng và tình hình mưa bão kéo dài đến cuối năm, số ca sốt xuất huyết vẫn có nguy cơ tăng cao.
Chia sẻ trong chương trình Tư vấn trực tuyến ngày 14/9 do Hệ thống tiêm chủng VNVC tổ chức, ThS.BS Lê Hồng Nga, Phó giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) đánh giá xu hướng dịch sốt xuất huyết trong một thập kỷ gần đây đã có nhiều thay đổi, không còn tính chu kỳ. Nếu như trước đây, dịch sốt xuất huyết thường diễn ra theo chu kỳ 10 năm/lần thì hiện nay tần suất diễn ra thường xuyên hơn. Điển hình, hai đỉnh dịch gần nhất được ghi nhận tại nước ta vào năm 2019 và 2022 với hơn 360.000 ca mắc sốt xuất huyết, xếp thứ hai thế giới chỉ sau Brazil.
Phân bổ vùng dịch sốt xuất huyết cũng được ThS.BS Lê Hồng Nga nhận xét có sự chuyển dịch. Trước đây, 70% số ca mắc được ghi nhận tại miền Nam nước ta nhưng đến nay, số ca mắc tại miền Trung và miền Bắc đều có xu hướng gia tăng. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, tính đến cuối tháng 9, thành phố ghi nhận gần 3.000 ca sốt xuất huyết, 142 ổ dịch, trong đó còn 18 ổ dịch vẫn đang hoạt động.
BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết sốt xuất huyết không chỉ gây áp lực cho bệnh nhân, gia đình mà còn tạo gánh nặng lên hệ thống và nhân lực ngành y tế. Virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết có 4 tuýp huyết thanh DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4 và hiện nước ta đang lưu hành cả 4 tuýp này. Trong đó, tuýp DEN-2 thường liên quan đến các ca bệnh nghiêm trọng, gây dịch và cũng là nguyên nhân lớn dẫn đến các ca tử vong liên quan đến sốt xuất huyết.
Người mắc sốt xuất huyết có thể đối diện với các biến chứng nặng, thậm chí tử vong vì bệnh thường khó phát hiện, diễn biến nhanh, khó lường và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, sốt xuất huyết có thể dẫn đến sốc xuất huyết, xuất huyết nặng, suy đa tạng như tổn thương gan, tổn thương thần kinh trung ương, tim và các cơ quan khác.
Một người có thể mắc sốt xuất huyết nhiều lần trong đời. Lần sau thường gây ra các triệu chứng nặng hơn, tỷ lệ tử vong cao hơn so với lần trước đó, gây ra do hiện tượng “tăng cường phụ thuộc kháng thể” (ADE). Nếu nhiễm một tuýp virus sốt xuất huyết khác trong lần mắc sau, các kháng thể cũ có thể liên kết với tuýp virus mới nhưng không trung hòa để tiêu diệt. Ngược lại, chúng còn giúp virus dễ dàng xâm nhập vào các tế bào miễn dịch, gây ra phản ứng viêm mạnh mẽ, dẫn đến các biến chứng nặng nề như xuất huyết nghiêm trọng và sốc.
Đỉnh dịch sốt xuất huyết thường diễn ra vào tháng 10, tháng 11 hàng năm. Để phòng bệnh, bác sĩ Chính khuyến cáo người dân cần chủ động tiêm ngừa vắc xin sốt xuất huyết bên cạnh các biện pháp truyền thống như diệt lăng quăng, hạn chế muỗi đốt…
Trong đó, vắc xin sốt xuất huyết đã được ra mắt, triển khai tiêm đầu tiên tại Hệ thống tiêm chủng VNVC trong nửa đầu tháng 9/2024. Đây là loại vắc xin quan trọng và lần đầu tiên người dân Việt Nam có cơ hội tiếp cận vắc xin này sau nhiều năm mong đợi và chứng kiến dịch bệnh sốt xuất huyết hoành hành.
Vắc xin sốt xuất huyết có tên gọi Qdenga, do Tập đoàn dược phẩm Takeda (Nhật Bản), nghiên cứu, phát triển trong gần 45 năm. Vắc xin đã được triển khai tiêm rộng rãi, an toàn tại hơn 40 quốc gia trên thế giới.
Với công nghệ hiện đại, vắc xin sốt xuất huyết Qdenga giúp phòng cả 4 tuýp virus sốt xuất huyết, hiệu quả bảo vệ cao đến 80% và ngăn ngừa nguy cơ nhập viện lên đến 90%. Đặc biệt, vắc xin có hiệu quả phòng tái nhiễm với người từng mắc sốt xuất huyết. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong công tác phòng bệnh khi số người từng mắc sốt xuất huyết ít nhất một lần ở nước ta chiếm tỷ lệ khá cao.
Vắc xin sốt xuất huyết được chỉ định cho trẻ em từ 4 tuổi đến người lớn. Người chưa mắc hay đã mắc sốt xuất huyết đều cần tiêm vắc xin sốt xuất huyết giúp phòng nhiễm, tái nhiễm và tránh các biến chứng cũng như nguy cơ tử vong do sốt xuất huyết. Và khi tiêm chủng vắc xin sốt xuất huyết tại các trung tâm tiêm chủng VNVC trên cả nước, Khách hàng không cần xét nghiệm chứng minh tình trạng nhiễm bệnh sốt xuất huyết trước đây.
Chia sẻ trong một cuộc thảo luận chuyên sâu về sốt xuất huyết diễn ra vào ngày 20/9 tại TP.HCM, Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết việc tìm ra vắc xin sốt xuất huyết là vấn đề cấp thiết trong 50 năm nay.
“Việt Nam đã phê duyệt vắc xin sốt xuất huyết cùng 39 nước trên thế giới, tiến thêm một bước quan trọng cho công tác phòng chống dịch bệnh. Việc sử dụng vắc xin cùng các biện pháp phòng chống khác sẽ giảm số ca mắc bệnh, nhập viện và gặp biến chứng nặng do bệnh trong tương lai không xa. Đó là bằng chứng thuyết phục nhất về tính an toàn, hiệu quả và tính nhân văn cao cả của vắc xin nói chung và vắc xin sốt xuất huyết nói riêng”, Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế bày tỏ.
Chỉ sau một tuần ra mắt, Hệ thống tiêm chủng VNVC đã ghi nhận gần 25.000 lượt tiêm, đặt giữ vắc xin sốt xuất huyết cho trẻ em và người lớn trên cả nước. Con số cho thấy sự mong đợi rất lớn từ người dân vào một “vũ khí mới” giúp phòng bệnh hiệu quả, an toàn và có thể áp dụng cho số đông như vắc xin sốt xuất huyết.
Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:
- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
- Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
- Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC
Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:
- IOS (iPhone, iPad…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
- Android (Oppo, Samsung, Sony…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY