Sự nguy hiểm của sốt xuất huyết và vắc xin phòng bệnh hiệu quả

Tình hình dịch sốt xuất huyết tại Việt Nam đang diễn biến phức tạp, không còn tính chu kỳ. Bệnh gây ra hàng trăm nghìn ca mắc với hàng chục ca tử vong mỗi năm. Đặc biệt, thời điểm mưa nhiều trên cả nước, tình hình bệnh sốt xuất huyết càng trở nên báo động các chuyên gia cảnh báo, nguy cơ bùng phát dịch là rất cao nếu không có những biện pháp phòng ngừa quyết liệt.

Nhằm mang đến cho người dân những thông tin hữu ích về bệnh sốt xuất huyết, sự nguy hiểm của bệnh và vắc xin phòng ngừa, sáng ngày 20/9/2024, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đã tổ chức chương trình tư vấn trực tuyến “Giới thiệu vắc xin sốt xuất huyết và diễn biến nguy hiểm của bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam” với sự tham gia của các vị chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y tế:

• PGS.TS.BS. Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam;
• BS. Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM;
• BS.CKI. Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC.

Quý Khách có thể xem lại chương trình ngay tại đây

PGS.TS.BS Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự Phòng, Bộ Y tế cho biết, sốt xuất huyết là bệnh dịch lưu hành ở rất nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là các nước Đông Nam Á, Châu Á, nơi có khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều. Tại Việt Nam, tình hình dịch sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp với hàng trăm nghìn ca mắc và hàng trăm ca tử vong mỗi năm. Năm 2023, cả nước ghi nhận hơn 172.000 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có 43 ca tử vong.

Sốt xuất huyết là bệnh do muỗi vằn lây truyền, phát triển ở nhiệt độ nóng khoảng 25 độ C trở lên và sinh sản ở nước trong như mảnh phế thải, chai lọ khi có nước mưa, chum vại, bể chứa nước, thậm chí ở các lư hương… Muỗi gây bệnh sốt xuất huyết không đậu ở trong trường, trong nhà nên việc xử lý rất khó.

Sốt xuất huyết thường mang tính chu kỳ 4 - 5 năm/ lần. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng sốt xuất huyết đã không còn tính chu kỳ như trước mà xảy ra quanh năm và rải rác tại tất cả các địa phương trên cả nước. Sốt xuất huyết đang là vấn đề y tế của cộng động, không chỉ là gánh nặng về sức khỏe, mà còn là vấn đề kinh tế, an sinh xã hội đối với người dân và đối với cả nước.

Sốt xuất huyết không loại trừ 1 ai, những ai chưa từng mắc bệnh đều có thể bị nhiễm bệnh. Virus Dengue có 4 chủng huyết thanh bao gồm: DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4. Người bệnh có thể nhiễm 1 đến 4 chủng virus và có khả năng tạo ra miễn dịch với chủng đó suốt đời. Điều này không có nghĩa là người từng bị sốt xuất huyết có khả năng miễn dịch với 3 chủng còn lại. Vì vậy, một người có thể sẽ bị sốt xuất huyết nhiều hơn 1 lần và lần thứ 2 có thể nặng hơn lần thứ nhất.

Theo BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TPHCM, sốt xuất huyết là bệnh mà bất kỳ ai cũng biết, có người đã bị nhiều lần hoặc cũng có người chưa từng bị. Trước kia, bệnh thường gặp chủ yếu ở trẻ em từ 7 - 8 tuổi. Tuy nhiên, hiện nay, người lớn ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ sơ sinh cũng có nguy cơ mắc sốt xuất huyết cao, biến chứng nặng và thậm chí đe dọa đến sức khỏe, tính mạng.

Các triệu chứng ban đầu của bệnh sốt xuất huyết là sốt cao đột ngột khoảng 2 ngày đầu và tới 48 giờ sau xuất hiện biến chứng đau đầu, đau hốc mắt, mệt mỏi như bị sốt siêu vi, quan trọng là có thể xuất huyết dưới da, sau đó biến chứng chảy máu chân răng, đi cầu ra máu, rong kinh và nguy hiểm nhất là biến chứng sốc, tay chân lạnh, đau bụng vùng gan, suy hô hấp… Do đó, những ai bị sốt kéo dài 48 giờ nên đi khám, xét nghiệm máu đầy đủ để biết được có phải do sốt xuất huyết hay không hoặc để biết bệnh đã đến mức độ nào.

Mặc dù sốt xuất huyết là bệnh đã có từ lâu nhưng hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Nhiều người thường có thói quen sử dụng kháng sinh khi bị sốt xuất huyết. Tuy nhiên, đây là một việc hoàn toàn sai lầm vì kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn còn bệnh sốt xuất huyết do virus gây ra nên hoàn toàn không thể sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh. Việc sử dụng kháng sinh điều trị sốt xuất huyết không chỉ không có tác dụng mà còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đến sức khỏe và có thể gây ra tình trạng kháng thuốc kháng sinh.

Hiện nay, phương pháp điều trị sốt xuất huyết chủ yếu là giữ cho bệnh nhân không tử vong. Trong giai đoạn hồi phục, về nguyên tắc bệnh nhân sẽ tự hồi phục trong 7 ngày, lúc đó virus sẽ ra khỏi cơ thể và có thể lây cho người khác. Từ 2 - 7 ngày khi bị sốt xuất huyết, người bệnh có thể gặp nhiều tình trạng nghiêm trọng như sốc, rối loạn đông máu, suy gan, suy hô hấp.

Với tình trạng sốc bác sĩ sẽ chỉ định truyền dịch, rối loạn đông máu sẽ được điều chỉnh cân bằng lại, rối loạn hô hấp, suy gan, suy hô hấp thì cho thở máy. Tất cả các biện pháp này giữ cho bệnh nhân không tử vong và dần hồi phục. Tuy nhiên, các biện pháp này rất tốn kém. Với những em nhỏ bị sốt xuất huyết, cần phải 1 người chăm và 1 người canh chừng vì nếu lơ là không để ý, em bé có thể bị sốc trở lại, diễn tiến rất nhanh, nguy hiểm đến tính mạng.

Chia sẻ về cách chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết, BS Trương Hữu Khanh cho biết, để người bệnh nhanh chóng hồi phục và không gặp biến chứng xấu, cần xây dựng chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng hợp lý, cho người bệnh uống đủ lượng nước mỗi ngày, không uống nước có màu nâu, không tự ý truyền dịch cho người sốt xuất huyết vì có thể gây sốc, không cắt lể, giác hơi vì có thể gây chảy máu nhiều hơn, rất nguy hiểm cho người bệnh. Bên cạnh đó, cần quan sát, theo dõi sát sao người bệnh để tránh những trường hợp xấu xảy ra.

Để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh và những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra, tiêm vắc xin sốt xuất huyết là giải pháp an toàn, hiệu quả và tiết kiệm nhất. Việc tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần tạo nên miễn dịch cộng đồng, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh nguy hiểm.

Chia sẻ về vắc xin phòng sốt xuất huyết, BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, hiện nay, trên thế giới có hai loại vắc xin phòng sốt xuất huyết là của hãng Sanofi và Takeda. Trong đó, vắc xin phòng sốt xuất huyết được đưa về Việt Nam là của hãng Takeda, sản xuất tại Đức đã được Bộ Y tế phê duyệt vào tháng 5/2024. Vắc xin sốt xuất huyết được chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn.

Trước đây, vắc xin sốt xuất huyết của hãng Sanofi trước khi tiêm cần phải thực hiện xét nghiệm có nhiễm sốt xuất huyết hay chưa mới được tiêm. Còn với vắc xin của hãng Takeda, không cần xét nghiệm, bất cứ ai từ 4 tuổi trở lên cũng đều có thể tiêm. Vắc xin sốt xuất huyết phòng ngừa đầy đủ 4 tuýp virus sốt xuất huyết gây bệnh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) với hiệu quả lên đến hơn 80% và ngăn ngừa nguy cơ nhập viện lên đến 90%.

Đặc biệt, vắc xin sốt xuất huyết có hiệu quả phòng ngừa tái nhiễm cho những người từng mắc bệnh. Dù đã nhiễm 1, 2 lần sốt xuất huyết thì vẫn nên tiêm vắc xin để phòng ngừa các chủng còn lại. Lịch tiêm ngừa vắc xin sốt xuất huyết gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng.

Vắc xin sốt xuất huyết được hãng Takeda nghiên cứu suốt 45 năm và được triển khai tiêm rộng rãi tại hơn 40 quốc gia trên thế giới, đặc biệt ưu tiên sử dụng cho các nước thường xuyên có dịch phức tạp.

Bên cạnh vắc xin sốt xuất huyết, bác sĩ Chính cũng nhấn mạnh, để bảo vệ sức khỏe toàn diện, người dân nên tiêm đủ các loại vắc xin phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt trong mùa mưa lũ. Thời điểm này, các bệnh về đường hô hấp dễ lây lan hơn và những vấn đề liên quan đến vệ sinh thực phẩm cũng gia tăng do điều kiện sử dụng nước sạch hạn chế.

Mùa mưa không chỉ tạo điều kiện cho bệnh lây qua đường tiêu hóa như tả, thương hàn, siêu vi A, mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường hô hấp như sởi, thủy đậu và bệnh phế cầu. Do đó, để bảo vệ sức khỏe cá nhân và tạo miễn dịch cộng đồng, cần tiêm đầy đủ các loại vắc xin tả, thương hàn, cúm, thủy đậu, sởi, phế cầu, viêm màng não, uốn ván…

Là đối tác chiến lược, toàn diện của các hãng vắc xin lớn, nổi tiếng như Glaxosmithkline – Bỉ (GSK), Sanofi Pasteur (Pháp), Pfizer (Mỹ), Merck Sharp and Dohme (Mỹ), AstraZeneca (Anh), Sanofi (Pháp), Abbott (Hà Lan), Takeda (Nhật Bản)… VNVC được quyền đàm phán trực tiếp, nhập khẩu chính hãng tất cả các loại vắc xin dành cho trẻ em và người lớn. Hiện tại, VNVC có hơn 50 loại vắc xin phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Tất cả vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh (Cold Chain) hiện đại, quy mô lớn, đạt chuẩn GSP quốc tế, đảm bảo bảo quản vắc xin trong nhiệt độ tối ưu từ 2 - 8 độ C theo đúng yêu cầu nghiêm ngặt của nhà sản xuất. 100% bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế tại VNVC giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn và được đào tạo bài bản. 100% bác sĩ, điều dưỡng viên tại VNVC đều có chứng chỉ tiêm chủng an toàn.

Ngoài ra, VNVC còn cam kết luôn bình ổn giá vắc xin, không tăng giá bất thường và thường xuyên mang đến cho Khách hàng nhiều chương trình ưu đãi giá vắc xin cùng nhiều phần quà giá trị. Đặc biệt, nhằm hỗ trợ tài chính cho các gia đình khó khăn được tiếp cận với vắc xin, VNVC còn triển khai chương trình “Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau” với toàn bộ lãi suất được VNVC chi trả thay cho Khách hàng, kỳ hạn thanh toán linh hoạt, kéo dài đến 12 tháng; hoặc hỗ trợ chia nhỏ chi phí mua Gói vắc xin thành nhiều lần thanh toán để người dân yên tâm phòng bệnh.

Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:

• Hotline: 028 7102 6595;
• Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
• Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;

Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.

Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tiktok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

• IOS (iPhone, iPad…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
• Android (Oppo, Samsung, Sony…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ