Trẻ bị tay chân miệng cách ly bao lâu? Lưu ý quan trọng bố mẹ cần biết

Việc cách ly đúng thời gian khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng không chỉ đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi sức khỏe của trẻ mà còn là biện pháp hiệu quả để hạn chế sự lây lan của bệnh trong cộng đồng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về tay chân miệng cách ly bao lâu, các nguyên tắc quan trọng khi chăm sóc trẻ mắc tay chân miệng, cùng những biện pháp phòng ngừa lây nhiễm mà gia đình cần tuân thủ để bảo vệ sức khỏe cho trẻ và những người xung quanh.

Trẻ bị tay chân miệng cách ly bao lâu?

Theo các khuyến cáo y tế hiện hành, thời gian cách ly đối với trẻ mắc bệnh tay chân miệng thường kéo dài từ 7 - 10 ngày kể từ khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên. Trong khoảng thời gian này, trẻ cần được ở nhà và tránh tiếp xúc với những người khác, đặc biệt là trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu.

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tốc độ hồi phục của từng trẻ, thời gian cách ly có thể thay đổi. Đối với những trường hợp nhẹ, trẻ có thể hồi phục hoàn toàn sau 7 ngày. Tuy nhiên, với những trường hợp nặng hơn, thời gian cách ly có thể kéo dài đến 10 ngày hoặc hơn.

Theo các chuyên gia y tế, bệnh tay chân miệng thường lây lan mạnh nhất trong tuần đầu tiên từ khi bé xuất hiện triệu chứng. Đây là giai đoạn virus tồn tại với mật độ cao trong nước bọt, dịch mũi họng, phân và các bọng nước trên da của trẻ.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng virus vẫn có thể tồn tại trong phân của trẻ đến vài tuần sau khi các triệu chứng đã thuyên giảm, khiến khả năng lây nhiễm vẫn còn nếu không kiểm soát kỹ lưỡng. Thậm chí, virus cũng có thể lây truyền ngay cả khi người bệnh chưa xuất hiện triệu chứng, virus có thể tồn tại trong cơ thể người bệnh từ 3 - 7 ngày trước khi các triệu chứng điển hình của bệnh xuất huyết và tiếp tục lây nhiễm trong suốt thời gian bệnh.

Bên cạnh việc cách ly trẻ bệnh, các biện pháp vệ sinh phòng ngừa cũng đóng vai trò quan trọng để hạn chế sự lây lan của virus. Phụ huynh cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, làm sạch đồ chơi, vật dụng cá nhân của trẻ bằng dung dịch sát khuẩn và đảm bảo không để trẻ tiếp xúc với người khác, đặc biệt là trẻ nhỏ hoặc người có sức đề kháng yếu. Môi trường sinh hoạt tập thể như trường học, nhà trẻ cũng cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp vệ sinh nhằm ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm chéo. (1)

⇒ Tham khảo thêm: Bệnh tay chân miệng lây qua đường nào?

Khi nào kết thúc cách ly khi trẻ bị tay chân miệng?

Điều quan trọng để quyết định thời điểm kết thúc cách ly không chỉ dựa trên thông số thời gian, mà còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của trẻ và khả năng lây nhiễm còn tồn tại. Các dấu hiệu thường gặp để nhận biết trẻ có thể kết thúc cách ly bao gồm:

1. Hết sốt ít nhất 24 giờ

Một trong những dấu hiệu quan trọng để xác định trẻ có thể kết thúc thời gian cách ly là việc trẻ đã hết sốt hoàn toàn trong ít nhất 24 giờ mà không cần sử dụng thuốc hạ sốt. Sốt thường là triệu chứng đầu tiên xuất hiện khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng và cũng là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang trong giai đoạn đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ với virus.

Khi trẻ hết sốt, đồng nghĩa với việc hệ miễn dịch đã bắt đầu kiểm soát được sự xâm nhập của vi rút. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là vi rút đã hoàn toàn bị loại bỏ khỏi cơ thể. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, cần theo dõi trẻ ít nhất 24 giờ sau khi hết sốt mà không dùng thuốc hạ sốt trước khi quyết định kết thúc cách ly.

2. Mụn nước đã khô hoàn toàn

Các tổn thương da như mụn nước, vết loét ở tay, chân và miệng chứa nhiều vi rút gây bệnh và là nguồn lây nhiễm chính. Trẻ chỉ nên kết thúc cách ly khi tất cả các mụn nước đã khô hoàn toàn, không còn dịch bên trong và bắt đầu đóng vảy hoặc lành lại.

Quá trình lành của các tổn thương da thường mất từ 7 - 10 ngày, tùy thuộc vào từng trường hợp. Trong một số trường hợp, mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân có thể mất thời gian lâu hơn để lành hoàn toàn. Dù các tổn thương đã khô nhưng vẫn còn đỏ hoặc có vảy, trẻ vẫn có thể trở lại trường học nếu đáp ứng các tiêu chí khác về kết thúc cách ly.

3. Không còn triệu chứng đau họng, mệt mỏi

Ngoài việc hết sốt và các tổn thương da đã khô, trẻ cần hết các triệu chứng khác như đau họng, mệt mỏi, chán ăn trước khi quay trở lại trường học hoặc tham gia các hoạt động tập thể.

Đau họng là triệu chứng phổ biến trong bệnh tay chân miệng do sự xuất hiện của các vết loét trong khoang miệng và họng. Những vết loét này không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn chứa vi rút có khả năng lây nhiễm. Khi trẻ hết đau họng, có nghĩa là các vết loét đã bắt đầu lành, giảm nguy cơ lây nhiễm.

Tình trạng mệt mỏi, uể oải cũng là dấu hiệu cho thấy cơ thể trẻ vẫn đang chiến đấu với vi rút. Khi trẻ trở nên hoạt bát, ăn uống bình thường trở lại, đó là dấu hiệu tích cực cho thấy trẻ đã phục hồi và có thể kết thúc thời gian cách ly.

4. Đánh giá từ bác sĩ

Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi trẻ mắc bệnh tay chân miệng ở mức độ nặng hoặc có biến chứng, việc kết thúc cách ly nên được thực hiện sau khi có đánh giá từ bác sĩ. Bác sĩ sẽ kiểm tra tổng thể tình trạng sức khỏe của trẻ và đưa ra khuyến nghị phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Một số trường hợp có thể cần xét nghiệm để xác định virus không còn trong cơ thể trước khi cho phép trẻ trở lại trường học. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp bệnh tay chân miệng thông thường, việc này không cần thiết nếu các triệu chứng lâm sàng đã hoàn toàn biến mất.

Một số lưu ý để tránh lây lan trong thời gian cách ly của bệnh tay chân miệng

Trong thời gian trẻ bị cách ly do mắc bệnh tay chân miệng, các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cần được thực hiện nghiêm túc để bảo vệ các thành viên khác trong gia đình và cộng đồng.

1. Hạn chế tiếp xúc

Trong thời gian cách ly, trẻ nên ở trong một phòng riêng nếu điều kiện cho phép. Nếu không thể bố trí phòng riêng, nên đảm bảo khoảng cách an toàn với các thành viên khác trong gia đình, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu như người già, phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh.

Hạn chế số lượng người chăm sóc trẻ bệnh, tốt nhất chỉ nên có một người chăm sóc chính để giảm thiểu nguy cơ lây lan. Người chăm sóc cần thực hiện các biện pháp bảo vệ như rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang khi tiếp xúc gần với trẻ.

Tuyệt đối không đưa trẻ đến những nơi công cộng như trường học, công viên, trung tâm mua sắm hay tham gia các hoạt động tập thể trong thời gian cách ly. Việc này không chỉ giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh mà còn tạo điều kiện để trẻ nghỉ ngơi và hồi phục nhanh chóng.

2. Giữ vệ sinh cá nhân

Vệ sinh cá nhân đóng vai trò then chốt trong việc ngăn ngừa sự lây lan của bệnh tay chân miệng. Cả người chăm sóc và trẻ bệnh đều cần thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân một cách nghiêm túc:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với trẻ bệnh, sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi xử lý các đồ dùng của trẻ bệnh.
• Sử dụng dung dịch rửa tay có cồn khi không có điều kiện rửa tay bằng xà phòng.
• Vệ sinh miệng họng cho trẻ thường xuyên bằng nước muối sinh lý để giảm số lượng vi rút và ngăn ngừa nhiễm trùng thứ phát.
• Cắt ngắn móng tay cho trẻ để tránh vi rút tích tụ dưới móng và ngăn trẻ vô tình làm xước các tổn thương da, gây nhiễm trùng thứ phát.

3. Khử trùng vật dụng cá nhân

Virus gây bệnh tay chân miệng có thể tồn tại trên các bề mặt và đồ vật trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày nếu điều kiện thuận lợi. Vì vậy, việc khử trùng thường xuyên các vật dụng mà trẻ tiếp xúc là rất quan trọng:

• Lau sạch và khử trùng các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, công tắc đèn, bàn, ghế, đồ chơi bằng dung dịch khử trùng thích hợp.
• Giặt riêng quần áo, khăn trải giường, khăn tắm của trẻ bệnh bằng nước nóng và xà phòng, sau đó phơi dưới ánh nắng mặt trời nếu có thể.
• Khử trùng bồn cầu và các bề mặt trong nhà vệ sinh sau mỗi lần trẻ sử dụng, đặc biệt là khi trẻ có các triệu chứng tiêu chảy.
• Đảm bảo đồ chơi của trẻ được làm sạch và khử trùng thường xuyên, đặc biệt là đồ chơi bằng nhựa hoặc các vật liệu không thấm nước.

4. Không sử dụng chung đồ cá nhân

Trong thời gian trẻ bị bệnh tay chân miệng, việc sử dụng riêng các đồ dùng cá nhân là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của vi rút:

• Trẻ nên có bộ đồ dùng ăn uống riêng như bát, đĩa, cốc, thìa, đũa và không dùng chung với người khác.
• Không dùng chung khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng và các vật dụng vệ sinh cá nhân khác.
• Tránh dùng chung đồ chơi, đặc biệt là những đồ chơi mà trẻ có thể đưa vào miệng.
• Không dùng chung giường ngủ, gối, chăn trong thời gian trẻ bị bệnh.

Sau khi trẻ khỏi bệnh, tất cả các đồ dùng cá nhân nên được khử trùng kỹ lưỡng trước khi sử dụng lại hoặc cho người khác sử dụng.

5. Che miệng khi hắt hơi

Virus gây bệnh tay chân miệng có thể lây lan qua đường hô hấp thông qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Để giảm thiểu nguy cơ lây lan, cần hướng dẫn trẻ (nếu đủ lớn để hiểu) hoặc giúp trẻ:

• Che miệng và mũi bằng khăn giấy khi ho hoặc hắt hơi, sau đó vứt bỏ khăn giấy vào thùng rác có nắp đậy.
• Nếu không có khăn giấy, có thể ho hoặc hắt hơi vào khuỷu tay áo thay vì bàn tay.
• Rửa tay ngay sau khi ho, hắt hơi hoặc xì mũi.
• Đeo khẩu trang y tế nếu trẻ đủ lớn (thường là trên 2 tuổi) và có thể chịu đựng được việc đeo khẩu trang, đặc biệt là khi buộc phải tiếp xúc với người khác.

Bệnh tay chân miệng là một gánh nặng lớn đối với trẻ em và gia đình tại Việt Nam khi hằng năm có hàng chục nghìn trẻ mắc bệnh, trong đó nhiều trường hợp biến chứng nặng, thậm chí tử vong. Điều đáng lo ngại hơn, tay chân miệng dễ lây lan trong các môi trường tập thể như nhà trẻ, mẫu giáo và hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Việc chăm sóc và cách ly trẻ đúng cách là quan trọng để giảm nguy cơ lây nhiễm, nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời.

Việc trẻ bị tay chân miệng cách ly bao lâu là một câu hỏi quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Thông thường, thời gian cách ly kéo dài cho đến khi trẻ hết sốt ít nhất 24 giờ, các mụn nước đã khô hoàn toàn và trẻ cảm thấy khỏe hơn, thường là khoảng 7 - 10 ngày. Tuy nhiên, việc tuân thủ các biện pháp vệ sinh nghiêm ngặt ngay cả sau khi hết thời gian cách ly vẫn rất cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình và cộng đồng.