Thanh niên khỏe mạnh cũng có thể mắc não mô cầu
21:05 05/11/2025
Quản lý Y khoa
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Hà Nội vừa ghi nhận ca mắc não mô cầu thứ 3 trong năm 2025, là nam thanh niên 24 tuổi trú tại Thường Tín, chưa tiêm vắc xin. Tính đến nay, cả nước đã có 84 ca mắc, tăng hơn 6 lần so với cùng kỳ năm 2024 và đã ghi nhận trường hợp tử vong, cho thấy nguy cơ bệnh đang bùng phát trở lại, đặc biệt ở nhóm thanh thiếu niên và người chưa được tiêm chủng.
Trường hợp mới ghi nhận tiếp tục làm dấy lên lo ngại về sự gia tăng các ca bệnh não mô cầu tại Hà Nội nói riêng và trên cả nước nói chung, nhất là trong bối cảnh thời tiết chuyển mùa, là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và lây lan. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, bệnh nhân khởi phát với triệu chứng sốt, đau đầu, cứng gáy và được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Hà Đông ngày 27/10. Kết quả xét nghiệm PCR ngày 29/10 xác định dương tính với vi khuẩn não mô cầu. Sau điều trị tích cực, bệnh nhân đã tỉnh táo, tiếp xúc được nhưng vẫn còn cứng gáy và đang tiếp tục được theo dõi.
Trước đó, trong tuần từ 26/9 - 3/10, CDC Hà Nội cũng ghi nhận một trường hợp tương tự là bé gái 11 tuổi ở xã Dương Hòa, chưa tiêm vắc xin phòng bệnh. Trẻ nhập viện trong tình trạng sốt cao, đau đầu, mệt mỏi và được điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương.
Theo ThS.BS Nguyễn Văn Quảng - Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, bệnh do não mô cầu có thể gặp ở mọi lứa tuổi, song thanh thiếu niên và người trưởng thành là nhóm có tỷ lệ mắc cao nhất. Họ thường sinh hoạt, học tập trong môi trường tập thể như ký túc xá, nhà trọ, doanh trại hoặc văn phòng, dễ lây lan mầm bệnh qua việc dùng chung vật dụng. Nguy cơ nhiễm tăng 500 - 800 lần khi tiếp xúc trực tiếp với ca bệnh. Phân tích trên 89 nghiên cứu tại 28 quốc gia cho thấy, tỷ lệ mang mầm bệnh đạt đỉnh 23,7% ở tuổi 19, tức cứ 5 thanh thiếu niên thì có 1 người mang vi khuẩn mà không biết, vừa là nguồn lây truyền âm thầm trong cộng đồng, vừa tiềm ẩn nguy cơ phát bệnh đột ngột.
Tại Úc, Canada, châu Âu, New Zealand và Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc viêm màng não mô cầu ở thanh thiếu niên và người trưởng thành trẻ cao hơn 1,5 - 3 lần so với dân số chung, theo các dữ liệu giám sát mới nhất. Đây là nhóm tuổi có nguy cơ cao không chỉ mắc bệnh mà còn đóng vai trò là nguồn lây lan chính trong cộng đồng do tỷ lệ mang vi khuẩn không triệu chứng cao.
Tại Việt Nam, nghiên cứu tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 giai đoạn 2012 - 2014 cho thấy, khoảng 25% tân binh (18 - 25 tuổi) mang vi khuẩn Neisseria meningitidis mà không có biểu hiện bệnh. Đáng chú ý, chiếm tới 53,19% tổng số người mang vi khuẩn. (1)
Vi khuẩn não mô cầu lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp, đặc biệt khi tiếp xúc gần với người lành mang trùng (những người mang vi khuẩn nhưng không biểu hiện triệu chứng). Đáng lo ngại, 10 - 20% dân số là người lành mang trùng và trong các đợt dịch, tỷ lệ này có thể tăng tới 50%, khiến việc kiểm soát nguồn lây trở nên vô cùng khó khăn.
Bác sĩ Quảng lý giải, sự gia tăng tỷ lệ mang vi khuẩn não mô cầu ở thanh thiếu niên và người trưởng thành trẻ tuổi không chỉ do yếu tố tuổi tác, mà chủ yếu bắt nguồn từ các hành vi xã hội đặc trưng của nhóm này. Việc sống tập trung trong ký túc xá, doanh trại quân đội, tụ tập tại quán bar, hút thuốc hoặc hôn thân mật đều làm tăng nguy cơ lây truyền vi khuẩn Neisseria meningitidis qua đường hô hấp.
“Đặc biệt, tỷ lệ mang vi khuẩn có thể tăng nhanh ở sinh viên đại học trong giai đoạn đầu năm học, khi tần suất tiếp xúc xã hội cao. Ngoài ra, nhiễm trùng đường hô hấp, điều kiện kinh tế - xã hội và số lượng, mức độ gần gũi trong các mối quan hệ xã hội cũng là những yếu tố góp phần làm gia tăng nguy cơ mang và lây lan vi khuẩn trong cộng đồng”, Bác sĩ Quảng nhấn mạnh.
Bệnh do vi khuẩn não mô cầu là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm nhất, có thể khiến người khỏe mạnh tử vong chỉ sau 24 giờ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm toàn cầu ghi nhận hơn 1,2 triệu ca mắc và khoảng 135.000 ca tử vong. Vi khuẩn này có thể tấn công màng não gây viêm màng não (chiếm hơn 50% ca bệnh), nhiễm trùng huyết tối cấp (5 - 20%) hoặc đồng thời cả hai thể. Ngoài ra, bệnh còn có thể gây các biến chứng khác như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm khớp, viêm kết mạc hoặc viêm thanh môn.
Bệnh diễn tiến cực nhanh, khó nhận biết sớm: trong 4 - 12 giờ đầu chỉ có biểu hiện giống cảm cúm; sau 12 - 15 giờ có thể xuất hiện ban xuất huyết, đau đầu, cứng gáy và sau 15 - 24 giờ, người bệnh có thể mê sảng, hôn mê hoặc tử vong. Ngay cả khi được điều trị tích cực, 10 - 20% bệnh nhân vẫn tử vong, đặc biệt thể nhiễm khuẩn huyết có thể lên tới 40%. Người sống sót thường mang di chứng nặng nề như mất chi, điếc, rối loạn thần kinh, suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và chất lượng sống.
Vi khuẩn não mô cầu có 13 nhóm huyết thanh, trong đó 6 nhóm (A, B, C, Y, W-135, X) gây bệnh nặng và 5 nhóm thường gặp ở Việt Nam là A, B, C, X, Y-135, hiện đã có vắc xin phòng ngừa đầy đủ cả 5 nhóm. Do đó, tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh não mô cầu an toàn, hiệu quả và tiết kiệm nhất hiện nay.
Hệ thống Tiêm chủng VNVC hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng 5 nhóm huyết thanh não mô cầu nguy hiểm, đáp ứng kịp thời nhu cầu tiêm chủng cho trẻ em và người lớn, giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Tất cả vắc xin tại VNVC đều được bảo quản trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP quốc tế, quy trình tiêm chủng an toàn, chuyên nghiệp, giá tốt và nhiều ưu đãi.
| Vắc xin | Phòng được nhóm huyết thanh | Độ đối tượng | Đăng ký tiêm |
| Vắc xin Nimenrix (Bỉ) | Não mô cầu MenACYW-TT thế hệ mới | Trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn. |  |
| Vắc xin MenQuadfi (Mỹ) | Trẻ từ 2 tháng tuổi (sớm nhất từ 6 tuần tuổi) trở lên và người lớn. |  | |
| Vắc xin Menactra (Mỹ) | Não mô cầu A, C, Y, W-135 | Trẻ từ 9 tháng tuổi đến 55 tuổi. |  |
| Vắc xin Bexsero (Ý) | Não mô cầu B thế hệ mới | Trẻ từ 2 tháng tuổi và người lớn đến 50 tuổi. |  |
| Vắc xin VA-Mengoc BC (Cu ba) | Não mô cầu nhóm B, C | Trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn 45 tuổi. |  |
Bên cạnh việc tiêm đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh não mô cầu, để phòng bệnh, người dân cần giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường sống, duy trì lối sống lành mạnh, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý. Khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, cần đi khám sớm để được cách ly và điều trị kịp thời.
Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin phòng bệnh não mô cầu và các vắc xin quan trọng khác cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:
- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
- Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: https://vax.vnvc.vn/vaccine
- Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok: https://www.tiktok.com/@vnvc.vn
- Đặt mua các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng chính hãng, chất lượng cao từ các thương hiệu uy tín hàng đầu quốc tế như Nestlé Health Science (Thụy Sĩ), Asahi - Wakodo (Nhật Bản), ECO Green (sản xuất tại Mỹ) với giá ưu đãi tại VNVC SHOP TẠI ĐÂY.
Quý Khách hàng có thể cài đặt ứng dụng “Trợ lý tiêm chủng” - app VNVC dễ dàng thông qua 2 đường dẫn sau:
- Đối với các hệ điều hành IOS (iPhone, iPad…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
- Đối với các hệ điều hành Android (Oppo, Samsung, Sony…): CÀI ĐẶT TẠI ĐÂY
- Burman, C., Serra, L., Nuttens, C., Presa, J., Balmer, P., & York, L. (2018). Meningococcal disease in adolescents and young adults: a review of the rationale for prevention through vaccination. Human Vaccines & Immunotherapeutics, 15(2), 459–469. https://doi.org/10.1080/21645515.2018.1528831
BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ
Việt Nam mở rộng độ tuổi tiêm vắc xin Phế cầu 20, Não mô cầu từ 6 tuần tuổi
Bộ Y tế vừa công bố quyết định mở rộng độ tuổi chỉ định đối với hai vắc xin quan trọng là vắc xin não mô cầu...
Cúm tiếp tục tăng trong mùa mưa ẩm
Thời điểm giao mùa cuối năm, các ca cúm mùa, đặc biệt là cúm A, đang gia tăng nhanh tại nhiều tỉnh thành trên cả nước. Tại...
Vì sao liều tiêm kháng thể đơn dòng RSV Beyfortus phụ thuộc vào cân nặng của trẻ?
Kháng thể đơn dòng phòng virus hợp bào hô hấp RSV thế hệ mới Beyfortus (Nirsevimab) tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đến 2 tuổi,...
Tiêm kháng thể đơn dòng RSV phòng viêm phổi, viêm phế quản ở đâu?
Lần đầu tiên tại Việt Nam, Hệ thống Tiêm chủng VNVC ra mắt kháng thể đơn dòng RSV thế hệ mới Beyfortus (Nirsevimab) - liệu pháp miễn...
Cựu cầu thủ Pháp mất một chân vì bệnh não mô cầu chỉ sau vài giờ
Từ một chàng trai 17 tuổi tràn đầy ước mơ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp, Flavio Da Pozzo - cựu cầu thủ bóng đá trẻ người...
Mẹ đã tiêm vắc xin RSV trong thai kỳ, trẻ sinh ra cần tiêm kháng thể đơn dòng RSV không?
Nếu mẹ bầu đã tiêm vắc xin RSV đúng thời điểm khuyến cáo trong thai kỳ, từ 24 - 36 tuần thai và cách thời điểm sinh...
