Trẻ đang uống siro ho có tiêm phòng được không? Lưu ý những gì?

Chuyên viên Y khoa
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Siro ho được sử dụng phổ biến để giảm ho cho trẻ bởi khả năng làm dịu cơn ho tốt, có vị ngọt, dễ uống. Tuy nhiên, khi trẻ đang uống siro ho có tiêm phòng được không, thành phần có trong siro ho có ảnh hưởng đến hiệu quả vắc xin không là thắc mắc của nhiều bậc phụ huynh khi trẻ đang đến thời điểm cần tiêm phòng. Cùng VNVC tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
ThS. Nguyễn Diệu Thúy, Chuyên viên Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC thông tin: “Thành phần có trong siro ho không ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả của vắc xin phòng bệnh. Tuy nhiên, trường hợp trẻ ho nhiều kèm sốt cao trên 38,5 độ, trẻ có thể không đủ điều kiện tiêm chủng, cần hoãn lịch tiêm cho đến khi sức khỏe ổn định trở lại.” |
Các thành phần chính có trong siro ho cho bé
Trên thị trường hiện nay, các loại siro ho cho bé rất đa dạng về chủng loại, được sản xuất bởi nhiều hãng dược phẩm. Tuy nhiên, về cơ bản, thành phần trong siro ho bao gồm:
- Dextromethorphan (DXM): Chất ức chế ho hoặc làm giảm cảm giác kích thích ho trong não. DXM thường được sử dụng để giảm ho đáng kể và giúp trẻ em dễ chịu hơn khi bị ho. (1)
- Guaifenesin: Chất làm loãng đờm, giúp làm cho đờm trong phế quản dễ dàng được hóa lỏng và đào thải ra ngoài. Điều này giúp giảm bớt cảm giác khàn giọng và giúp trẻ em ho dễ dàng hơn. (2)
- Chất làm dịu hoặc làm giảm cảm giác đau và kích thích trong cổ họng: Các thành phần như menthol hoặc eucalyptus oil thường được thêm vào để làm dịu cổ họng và giúp giảm cảm giác kích thích khi ho.
- Nước: Thường được sử dụng làm dung môi để hòa tan các thành phần khác và tạo thành siro.
- Chất tạo ngọt: Thêm vào để cải thiện hương vị và làm cho siro dễ uống hơn đối với trẻ em.
- Flavoring agents (chất tạo mùi và vị): Các chất này được thêm vào để cải thiện hương vị của siro và tạo ra các lựa chọn vị cho trẻ em, như vị cam, vị dâu, hoặc vị cam chanh.
- Màu sắc tổng hợp: Một số siro ho có thể chứa màu sắc tổng hợp để tạo ra màu sắc hấp dẫn và làm cho sản phẩm trở nên thú vị hơn đối với trẻ em. Tuy nhiên, việc này không nhất thiết từ góc độ y tế.
- Chất bảo quản: Một số loại siro ho có thể chứa các chất bảo quản như methylparaben hoặc propylparaben để bảo quản sản phẩm không bị hư hỏng trong một thời gian nhất định.

Trẻ đang uống siro ho có tiêm phòng được không?
Hầu hết trẻ đang uống siro ho vẫn có thể được tiêm phòng vắc xin bình thường. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp sức khỏe của trẻ không đủ điều kiện để tiêm chủng thì cần hoãn lịch tiêm cho đến khi sức khỏe ổn định trở lại.
Siro ho không ảnh hưởng đến hiệu quả phòng bệnh của vắc xin. Trẻ đang uống siro ho có thể tiêm vắc xin phòng bệnh do thành phần có trong siro ho không ảnh hưởng đến tác dụng của vắc xin. Tuy nhiên, bố mẹ cần lưu ý về sức khỏe của bé trước khi tiêm chủng, thông báo với bác sĩ về tình trạng sức khỏe, thể chất của bé ở thời điểm hiện tại, loại siro ho và các loại thuốc đang sử dụng để bác sĩ đánh giá, dựa trên cơ sở đó các bác sĩ sẽ có chỉ định tiêm chủng phù hợp.
⇒ Tham khảo thêm: Trẻ bị nghẹt mũi có tiêm phòng được không?

Trường hợp nào trẻ đang uống siro ho không được tiêm phòng?
Trong một số trường hợp, trẻ uống siro ho được bác sĩ chỉ định hoãn tiêm chủng vắc xin, cụ thể:
1. Tình trạng sức khỏe của trẻ không đảm bảo
- Trẻ sốt trên 38 độ C hoặc hạ thân nhiệt dưới 35,6 độ C.
- Mắc các bệnh lý cấp tính, bệnh nhiễm trùng, suy giảm chức năng các cơ quan như suy hô hấp, suy tim, suy tuần hoàn, suy giảm ý thức,...
- Suy giảm miễn dịch bẩm sinh chưa xác định được mức độ.
- Sử dụng các sản phẩm globulin miễn dịch trong vòng 3 tháng, trừ huyết thanh viêm gan B.
- Trẻ đang điều trị hoặc mới kết thúc đợt điều trị corticoid toàn thân liều cao, hóa trị, xạ trị trong 14 ngày.
- Trẻ có tiền sử phản ứng tăng dần sau mỗi lần tiêm chủng với cùng 1 loại vắc xin.
- Mắc các bệnh lý bẩm sinh bệnh ung thư nhưng chưa ổn định.
2. Thành phần trong siro ho
Trong một số trường hợp trẻ đang sử dụng siro ho của các hãng không phổ thông, bác sĩ sẽ xem xét các thành phần có trong siro ho và tác động của chúng đối với vắc xin, sau đó đưa ra kết luận tiêm chủng cho bé. Trên thị trường có nhiều loại siro ho mang nhãn mác quốc tế chưa được cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc tại Việt Nam và cũng chưa được cấp giấy phép nhập khẩu vào Việt Nam nhưng vẫn được bán rộng rãi. Trong các loại siro ho này chứa một số loại có thành phần bị cấm như Diethylene làm suy giảm miễn dịch, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Một số lời khuyên từ chuyên gia khi tiêm phòng cho bé đang uống siro ho
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm - Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, trước khi tiêm chủng, tốt nhất bố mẹ chăm sóc, bổ sung dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho bé nhằm chuẩn bị sức khỏe thể chất tốt nhất trước khi tiêm chủng. Trong đó, vệ sinh mũi họng là cách tốt nhất để trẻ tránh mắc bệnh đường hô hấp, không bị ho và phải uống siro ho.
Cần chú ý vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý để thông thoáng đường thở, loại bỏ vi khuẩn xâm nhập gây viêm phổi, viêm họng, ho.
Nếu trẻ chưa biết chải răng, phụ huynh cần hỗ trợ bé vệ sinh vùng miệng lưỡi, lau rửa mũi bằng khăn mềm, không sử dụng khăn xô vì sau mỗi lần vệ sinh cho trẻ, nếu không thay khăn mới có thể khiến vi khuẩn dễ tích tụ trên khăn, xâm nhập vào trong hệ hô hấp qua đường mũi khi lau cho bé ở những lần tiếp theo. Ngoài ra, nên tập cho bé thói quen súc họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý (natri chloride 0,9%) mua tại hiệu thuốc hoặc pha khoảng 2gr muối với 240ml nước lọc để súc họng.
Để củng cố hàng rào miễn dịch, nên bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng, cho bé ăn đúng giờ và đa dạng trong bữa ăn hàng ngày. Cha mẹ nên tăng cường cho bé một số thực phẩm giàu dinh dưỡng như: Tôm, cua, cá hồi, rau củ đậm màu (rau cải xoăn, cà rốt, ớt chuông), các loại đậu (Đậu đỏ, đậu rồng, đậu hà lan), các loại trái cây giàu vitamin C (Ổi, cam, kiwi),...
Với những bé đang còn bú sữa mẹ, nên duy trì đều đặn bởi đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, sữa mẹ luôn là nguồn thức ăn tốt nhất đảm bảo cho sự phát triển của trẻ. Thành phần có trong sữa mẹ còn có vai trò giúp trẻ phát triển hệ miễn dịch tự nhiên bằng cách tạo điều kiện cho vi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển, tiêu diệt vi khuẩn có hại, đẩy lùi nguy cơ nhiễm trùng và bệnh tật.
Quan trọng nhất, khi cho trẻ đi tiêm phòng vắc xin, phụ huynh nên cung cấp thông tin về loại siro ho, thuốc điều trị bệnh đang sử dụng, thông tin về tiền sử bệnh lý, phương pháp điều trị bệnh đang được áp dụng cho trẻ trong 3 tháng gần nhất để xem xét, đánh giá và có phương án tiêm chủng phù hợp cho trẻ.
Trẻ đang uống siro ho có tiêm phòng được không? Câu trả lời là có thể tiêm được. Bố mẹ có thể đưa trẻ đến trung tâm VNVC gần nhà để được bác sĩ thăm khám sàng lọc, kiểm tra sức khỏe trước khi tiêm chủng.



- Dextromethorphan: MedlinePlus Drug Information. (2022). Medlineplus.gov. https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682492.html
- Guaifenesin Uses, Dosage & Side Effects. (2024). Drugs.com; Drugs.com. https://www.drugs.com/guaifenesin.html