Vắc xin zona thần kinh đã có mặt tại Việt Nam, triển khai tiêm đầu tiên và duy nhất tại VNVC

Chỉ hai tuần sau khi đưa vắc xin sốt xuất huyết (Takeda) về triển khai tiêm đầu tiên tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc, ngày 4/10/2024, Hệ thống tiêm chủng VNVC cùng Tập đoàn dược phẩm GSK (Bỉ) chính thức ra mắt vắc xin zona thần kinh (giời leo) tại Việt Nam.

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết vắc xin zona thần kinh (giời leo) được hãng dược phẩm GSK đưa vào sử dụng trên thế giới từ năm 2017. Đến nay, vắc xin này đã được phê duyệt và sử dụng ở hơn 50 nước, trong đó nhiều nước đã đặt hàng số lượng lớn để đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia cho toàn dân như vương quốc Anh, Úc, Hy Lạp, Canada, Đức, Ý, New Zealand…

Vắc xin được sản xuất theo công nghệ bất hoạt, tái tổ hợp và công thức chứa dược chất đặc biệt giúp tăng hiệu quả trên người cao tuổi, người có bệnh nền, người suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Vắc xin đạt hiệu quả phòng ngừa zona thần kinh 97% ở người từ 50 tuổi trở lên và đến 87% trên người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý đồng thời giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác với hiệu quả hơn 90%. Hiệu quả của vắc xin được chứng minh kéo dài đến hơn 10 năm.

Vắc xin được chỉ định cho người lớn từ 50 tuổi và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc zona thần kinh (người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị…). Trong đó, người từ 50 tuổi trở lên sẽ tiêm 2 mũi cách nhau 2 tháng. Người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng.

Zona thần kinh là bệnh hậu thủy đậu do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra. Người nhiễm virus VZV lần đầu sẽ mắc bệnh thủy đậu.

Sau khi khỏi bệnh, virus này không bị tiêu diệt hoàn toàn mà trú ẩn trong các rễ hạch thần kinh và sẽ tái hoạt động gây bệnh zona thần kinh khi gặp điều kiện thuận lợi như tuổi cao, suy giảm miễn dịch, căng thẳng, suy nhược cơ thể, sau phẫu thuật, điều trị ung thư, mắc các bệnh lý nền như tim mạch, hen suyễn, đái tháo đường, phổi tắc nghẽn mãn tính, cơ xương khớp… Bất kỳ ai đã từng bị thủy đậu trước đó đều có thể bị zona thần kinh.

Người chưa có miễn dịch với thủy đậu có thể bị lây thủy đậu nếu tiếp xúc với giọt bắn từ đường hô hấp và dịch tiết từ mụn nước ở bệnh nhân bị thủy đậu hoặc mụn nước bị vỡ của người bệnh zona. Người bị thủy đậu sẽ có nguy cơ bị zona thần kinh sau này.

Zona thần kinh biểu hiện ở người mắc với các ban đỏ, mụn nước, bọng nước tập trung thành đám, thành chùm dọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên, thường mọc ở một bên cơ thể. Bệnh thường xuất hiện và có thể khỏi sau khoảng 2-4 tuần.

Tuy nhiên, bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt như: bội nhiễm các sang thương da dẫn đến nhiễm trùng huyết; viêm kết mạc, giác mạc, hoại tử võng mạc cấp tính dẫn đến mù lòa; liệt mặt, ù tai, nghe kém hoặc mất khả năng nghe; rối loạn đại tiểu tiện; viêm não, viêm màng não, tai biến mạch máu não; viêm phổi, viêm gan. Zona thần kinh còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim cấp... Nếu may mắn không gặp biến chứng nặng, người bệnh cũng bị đau đớn nghiêm trọng nhiều ngày sau khi khỏi bệnh zona thần kinh và bị tăng giảm sắc tố da, sẹo lồi ở các vùng phát ban.

Đặc biệt, có khoảng 5-30% người bệnh sẽ gặp biến chứng đau dây thần kinh sau zona kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm, thậm chí cơn đau kéo dài dai dẳng đến suốt cuộc đời. Nguyên nhân là do virus gây viêm, hoại tử và xơ hóa các đầu mút tận cùng thần kinh cảm giác. Các cơn đau khủng khiếp này được những người từng mắc zona thần kinh mô tả nặng nề như bị dao đâm, bỏng nước sôi, thậm chí mức độ đau của zona thần kinh còn được mô tả nặng nề hơn cơn đau của phụ nữ trong quá trình sinh nở.

Tuổi càng cao, nguy cơ đau dây thần kinh nhiều hơn và bệnh càng nghiêm trọng hơn. Tỷ lệ bệnh nhân xuất hiện biến chứng này ở người trên 50 tuổi cao gấp 15-25 lần so với người dưới 30 tuổi. Trước khi có vắc xin, ngành y tế thế giới chưa có phương pháp phòng bệnh và điều trị tối ưu, có thể tái phát. Người bị đau thần kinh sau zona kéo dài sau đợt đầu tiên và những người bị suy giảm miễn dịch, mắc bệnh mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu… có nguy cơ tái phát cao hơn.

Tại Mỹ, có khoảng 1 triệu trường hợp mắc zona thần kinh mỗi năm. Nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh tăng lên khi tuổi cao hơn, khoảng một nửa số trường hợp bị zona thần kinh xảy ra ở những người trên 50 tuổi. Tại Anh, cứ 10 người lớn thì có 9 người bị nhiễm virus thủy đậu và cứ 4 người thì có 1 người có nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh trong đời.

Tại Việt Nam, các bệnh viện cũng ghi nhận zona thần kinh có xu hướng gia tăng sau đại dịch Covid-19 với hàng ngàn trường hợp gặp biến chứng, nhập viện mỗi năm. Với phần lớn người trưởng thành từng tiếp xúc với virus thủy đậu nhưng không có triệu chứng rõ ràng cùng hàng ngàn ca mắc thủy đậu mỗi năm và tình hình già hóa dân số, mỗi người mắc cùng lúc nhiều bệnh mãn tính, người có nguy cơ mắc zona thần kinh ở Việt Nam là rất cao.

Việc có thêm vắc xin zona thần kinh bên cạnh vắc xin thủy đậu sẽ hoàn thiện lá chắn miễn dịch, giúp người dân tăng cường phòng bệnh.

Chia sẻ về yếu tố thúc đẩy mắc bệnh zona thần kinh, PGS.TS.BS. Hoàng Thị Lâm, Trưởng khoa Miễn dịch lâm sàng BV Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết theo các nghiên cứu người có bệnh mãn tính có nguy cơ mắc zona, tái phát zona và gặp biến chứng đau thần kinh sau zona cao hơn từ 20-40% so với dân số chung. Ví dụ bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2 có nguy cơ mắc zona thần kinh gần gấp đôi người không mắc, bệnh tim mạch làm tăng nguy cơ mắc zona thần kinh lên đến 34%.

Đau thần kinh sau zona cũng có nguy cơ tăng mạnh theo tuổi, nhất là trong độ tuổi 50-79. Ngoài ra, người thường xuyên căng thẳng tâm lý có nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh cao hơn 47% so với người bình thường.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP HCM, đánh giá: “Vắc xin zona thần kinh ngăn chặn sự tái hoạt động của virus đang tiềm ẩn trong các hạch thần kinh sau khi mắc thủy đậu, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh và các biến chứng liên quan. Đây là giải pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả cho người từ 50 tuổi hoặc 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh”.

Theo bác sĩ Trương Hữu Khanh, việc tiêm phòng bệnh zona thần kinh đã được khuyến cáo rộng rãi, trong đó vắc xin của GSK được khuyến cáo cho độ tuổi 50 trở lên ở hầu hết các quốc gia cũng như ưu tiên và có chỉ định cho người suy giảm miễn dịch.

Bộ Y tế Việt Nam đã đưa dự phòng bệnh zona thần kinh bằng vắc xin vào trong Hướng dẫn quốc gia về Chẩn đoán và Điều trị các bệnh da liễu 2023. Khuyến cáo tiêm phòng zona thần kinh cho các bệnh nhân có bệnh nền mãn tính cũng được đưa vào khuyến cáo tiêm chủng quốc gia và các hiệp hội chuyên ngành như Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, Hen, Đái tháo đường, Cơ xương khớp.

Bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng của Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết với lợi thế là đối tác chiến lược toàn diện của hãng dược phẩm GSK trong nhiều năm liền, VNVC đã đặt hàng từ sớm với số lượng lớn và nỗ lực cùng nhà sản xuất đưa về số lượng lớn vắc xin để triển khai tiêm cho người dân Việt Nam. Vắc xin hiện đã có mặt tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng của VNVC trên toàn quốc và VNVC là hệ thống tiêm chủng đầu tiên có vắc xin này.

Theo bà Hà, thủy đậu là bệnh lây nhiễm hàng đầu, nhiều quốc gia quan tâm đến vấn đề bệnh truyền nhiễm và chất lượng sống của người dân ở mức cao, vắc xin phòng zona thần kinh rất được quan tâm. Do đó, việc đặt mua được vắc xin này đòi hỏi rất nhiều điều kiện khắt khe. Tuy nhiên, là đối tác chiến lược toàn diện của GSK từ nhiều năm nay nên VNVC khá thuận lợi trong việc đàm phán để sớm đưa vắc xin về phục vụ cộng đồng.

Tính đến thời điểm hiện tại, VNVC đang triển khai tiêm 9 loại vắc xin quan trọng của GSK là vắc xin 6 trong 1 Infanrix Hexa, vắc xin phế cầu 10 Synflorix, vắc xin tiêu chảy do rotavirus Rotarix, vắc xin sởi - quai bị - rubella Priorix, vắc xin thủy đậu Varilrix, vắc xin viêm gan A + B Twinrix, vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván Boostrix, vắc xin não mô cầu B thế hệ mới Bexsero và vắc xin zona thần kinh Shingrix.

Chỉ từ đầu năm 2024 đến nay, VNVC đã cùng các hãng vắc xin và dược phẩm hàng đầu thế giới như GSK, Pfizer, MSD, Takeda… đưa về Việt Nam 4 loại vắc xin phòng bệnh quan trọng gồm vắc xin phòng não mô cầu B thế hệ mới, vắc xin phế cầu 23, vắc xin sốt xuất huyết và vắc xin zona thần kinh, triển khai tiêm chủng cho trẻ em và người lớn tại hàng trăm trung tâm VNVC trên toàn quốc.

Việc liên tiếp đưa về các loại vắc xin mới, vắc xin quan trọng cho người dân Việt Nam thể hiện quyết tâm và nỗ lực nâng cao tỷ lệ bao phủ vắc xin, nâng cao sức khỏe và chất lượng sống cho trẻ em và người lớn tại Việt Nam bên cạnh việc thực hiện tốt hoạt động tiêm chủng an toàn, dịch vụ chất lượng cao của VNVC.

VNVC tự hào sở hữu hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn Quốc tế, hệ thống 4 kho lạnh tổng, 3 kho lạnh âm sâu ở cùng hệ thống hàng trăm kho lạnh tại mỗi trung tâm, hệ thống xe lạnh GSP vận hành toàn quốc và tủ bảo quản vắc xin chuyên dụng tại mỗi phòng tiêm, có khả năng lưu trữ và bảo quản lên đến 400 triệu liều vắc xin ở cùng một thời điểm, đảm bảo nhiệt độ bảo quản vắc xin từ 2 – 8 độ C theo đúng quy định khắt khe của nhà sản xuất.

VNVC sở hữu đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng viên chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, thường xuyên được đào tạo kỹ năng chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, kỹ năng tiêm nhẹ nhàng, êm ái. 100% bác sĩ, điều dưỡng viên tại VNVC có chứng chỉ an toàn tiêm chủng. Các quy trình thao tác trước, trong và sau tiêm được thực hiện và giám sát chặt chẽ bởi hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn cao. Toàn bộ bác sĩ, nhân viên được đào tạo bài bản về các quy trình, kiến thức xử trí phản ứng sau tiêm, nhằm đảm bảo an toàn tiêm chủng cao nhất.

Đặc biệt, VNVC cam kết bình ổn giá trên toàn hệ thống và không tăng giá khi vắc xin khan hiếm. Ngoài ra, VNVC còn mang đến giải pháp tài chính chi trả dịch vụ tiêm vắc xin linh hoạt “Tiêm vắc xin trước, trả chi phí sau” không lãi suất, trả góp với thủ tục dễ dàng với toàn bộ phần lãi suất được VNVC chi trả thay cho Khách hàng hoặc chia nhỏ khi thanh toán Gói vắc xin thành nhiều lần giúp hàng triệu trẻ em và người lớn có cơ hội được tiêm vắc xin đầy đủ, đúng lịch mà không lo lắng về vấn đề tài chính.

Sau lễ ra mắt, vắc xin zona thần kinh Shingrix (GSK) sẽ được VNVC ngay lập tức triển khai tiêm chủng cho người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc Zona thần kinh và người từ 50 tuổi trở lên tại hàng trăm trung tâm VNVC trên toàn quốc. Liên hệ ngay hotline 028 7102 6595 hoặc inbox Fanpage VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn để kiểm tra tình trạng vắc xin zona thần kinh tại trung tâm VNVC gần nhất.

Đăng ký đặt giữ vắc xin Shingrix (GSK) ngay TẠI ĐÂY! Để chào đón sự xuất hiện của vắc xin mới, VNVC triển khai chương trình ưu đãi 180.000 đồng khi đặt mua combo 2 mũi vắc xin zona.

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ