Bị sóc cắn có sao không? Cắn chảy máu có bị dại và cần tiêm phòng?

18:10 08/05/2025

Quản lý Y khoa miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Sóc có thể tấn công người, thậm chí là con vật khác để phòng vệ khi chúng cảm thấy bị đe dọa. Hàm răng sắc nhọn của sóc có thể gây rách da và chảy máu từ nhẹ đến nghiêm trọng. Nhiều người thắc mắc bị sóc cắn có sao không? Sóc có lây truyền bệnh dại như những loài động vật có vú khác? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
BS Lê Thị Gấm, Quản lý Y khoa miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Vết cắn của sóc được coi là một hiện tượng tương đối mới hiện nay. Một bệnh viện tại thủ đô của Scotland ghi nhận hơn 2.500 bệnh nhân bị động vật cắn trong 6 năm, trong đó có 25 trường hợp bị sóc cắn (chiếm 1 %) và không bệnh nhân nào mắc bệnh nghiêm trọng. Việc không xuất hiện biến chứng có thể cho thấy tính gây bệnh thấp của loài gặm nhấm này, nhưng tuyệt đối không được chủ quan vì sóc vẫn có khả năng lây truyền mầm bệnh. Ngay cả vết cắn từ loài động vật có nguy cơ thấp như sóc, cũng không cần chăm sóc đặc biệt để phòng ngừa bệnh dại.” (1) |
Bị sóc cắn có sao không?
Sóc là động vật có khả năng mang các mầm bệnh nguy hiểm như bệnh dại, uốn ván, bệnh lyme, nhiễm khuẩn Salmonella, bệnh hắc lào, bệnh sốt thỏ, bệnh xoắn khuẩn vàng da và các bệnh truyền qua loài ký sinh như ve, bọ chét… dễ dàng lây lan qua người thông qua vết cắn/cào hoặc tiếp xúc với nước tiểu, phân của chúng..
Sóc là loài gặm nhấm có kích thước nhỏ hoặc trung bình, thuộc họ Sciuridae bao gồm sóc đất, sóc cây và sóc bay. Vết cắn của sóc không phổ biến và thường lành tính, nhưng vẫn tồn tại nhiều yếu tố nguy hiểm lây truyền các bệnh nguy hiểm cho người, cụ thể như sau:
1. Nguy cơ mắc bệnh dại
Mặc dù bệnh dại không phải là căn bệnh ảnh hưởng phổ biến đến các loài gặm nhấm nhưng không loại trừ khả năng chúng mang mầm bệnh, bao gồm cả sóc. Trong những trường hợp hiếm gặp, sóc có thể mang virus dại và dễ dàng lây truyền sang người thông qua vết cắn hoặc cào.
Bệnh dại là bệnh do virus dại gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, có khả năng lây truyền từ động vật sang người qua tiếp xúc với nước bọt của con vật bị nhiễm bệnh, chủ yếu sau khi bị cắn hoặc tiếp xúc với vết thương hở và niêm mạc như mắt, mũi hoặc miệng. Bệnh dại khi đã bùng phát triệu chứng, tỷ lệ tử vong gần như 100%.
Khi não của sóc bị viêm do nhiễm virus dại, tình trạng sưng não sẽ làm suy yếu khả năng giao tiếp giữa các tế bào thần kinh, gây ảnh hưởng đến chức năng não của sóc bao gồm nhận thức và khả năng kiểm soát vận động. Do đó, sóc có thể biểu hiện các hành động bất thường như đi vòng tròn, rơi xuống từ trên cây, chảy nước dãi do lượng nước bọt thừa mà bệnh dại tạo ra, co giật, co thắt cơ… (2)
2. Nhiễm trùng uốn ván
Vết cắn của sóc có thể gây nhiễm trùng uốn ván, tuyệt đối không được chủ quan, đặc biệt là khi bị sóc có hành vi kỳ lạ và tấn công không có lý do. Uốn ván là bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và tỷ lệ tử vong gần 100% đối với các quốc gia hoặc vùng có nguồn lực hạn chế. (3)
3. Bệnh Lyme và các bệnh truyền qua ve
Sóc là vật chủ của nhiều loài ký sinh như ve, nên có thể mang nhiều mầm bệnh gồm bệnh Lyme và các bệnh truyền qua ve khác. Bệnh Lyme là tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn Borrelia burgdorferi, gây ra các triệu chứng điển hình như mệt mỏi, đau đầu và phát ban trên da. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh Lyme có thể dẫn đến liệt mặt, viêm khớp, tim đập nhanh, đau dây thần kinh, viêm não, tê ngứa lòng bàn tay - bàn chân, cùng với các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng khác.

Ngoài ra, trong phân và nước tiểu của sóc có thể lây lan một số mầm bệnh truyền nhiễm như bệnh xoắn khuẩn vàng da gây ra các triệu chứng giống cúm hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng hơn; nhiễm khuẩn Salmonella dẫn đến các bệnh đường tiêu hóa…
Triệu chứng khi bị sóc cắn
1. Biểu hiện tại vết cắn
Sóc là loài gặm nhấm nên khi cắn sẽ để lại những vết thương nhỏ nhưng sâu, gây chảy máu và đau nhức do hàm răng sắc nhọn. Khu vực vị cắn có thể bị viêm nhẹ, gây sưng tấy và đỏ, thậm chí mưng mủ hoặc gây sốt, nếu không được vệ sinh đúng cách. Một số người có thể bị kích ứng da sau khi bị sóc cắn.

2. Dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân
Nhiễm trùng mô mềm hoại tử là một quá trình nhiễm trùng đặc trưng bởi sự phá hủy mô mềm tiến triển nhanh chóng kèm theo độc tính toàn thân. Lớp biểu bì, lớp hạ bì, mô dưới da và cơ có thể bị ảnh hưởng. Biểu hiện lâm sàng có thể khác nhau, gồm sốt, khó chịu, tiêu chảy, chán ăn và đau dữ dội. Hoại tử da, bọng nước và bầm tím có thể phát triển ở các vùng bị ảnh hưởng của cơ thể. Các đặc điểm lâm sàng khác bao gồm ban đỏ, phù nề.. cũng có thể xảy ra.
Nhiễm trùng toàn thân là một rối loạn hiếm gặp với tỷ lệ mắc hàng năm dao động từ 0,3 - 15,5 trên 100.000 người (4). Ngay cả khi điều trị tích cực, bệnh vẫn gây ra tỷ lệ tử vong cao là 25%.
3. Biểu hiện nghi ngờ nhiễm bệnh dại
Các biểu hiện của bệnh dại thường không xuất hiện ngay lập tức, mà có thể mất từ vài ngày, vài tháng cho đến vài năm để virus di chuyển đến não. Thời gian trung bình để bùng phát triệu chứng kể từ khi phơi nhiễm là 2 - 3 tháng. Thời gian ủ bệnh bị ảnh hưởng bởi vị trí và mức độ nghiêm trọng của vết cắn cũng như lượng virus xâm nhập vào.
Các triệu chứng ban đầu của bệnh dại bao gồm sốt, đau đầu, ngứa và khó chịu tại vị trí cắn. Sau đó, các triệu chứng nghiêm trọng bắt đầu xuất hiện như tình trạng lú lẫn, ảo giác, tiết nhiều nước bọt, sợ nước, co giật, co thắt cơ, liệt một phần hoặc toàn phần.
Trường hợp một bé trai 7 tuổi biểu hiện triệu chứng sốt, ho, bồn chồn, khó ăn và kích động, sau khi bị sóc cắn ở chân 2 tháng trước (đã được xử lý vết thương và tiêm vắc xin uốn ván). Khi đi thăm khám, trẻ biểu hiện sợ tiếng ồn và nước. Tình trạng trẻ xấu đi và tử vong do ngừng tim, ngừng thở sau 4 giờ nhập viện. Thực hiện xét nghiệm cho kết quả dương tính với virus dại. (5)
Cách xử lý vết thương khi bị sóc cắn
Bên cạnh câu hỏi về “bị sóc cắn có sao không?” nhiều người thắc mắc về cách xử trí vết thương đúng cách để hạn chế nhiễm trùng và viêm nhiễm vết thương.
Cũng như các vết cắn của động vật khác, sau khi bị sóc cắn cần phải xử lý vết thương ngay lập tức. Quy trình xử lý vết thương khi bị sóc cắn để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và lây nhiễm mầm bệnh nguy hiểm như sau:
- Cầm máu (nếu vết thương sâu, có chảy máu) dùng khăn sạch áp vào vết thương để ngăn máu chảy nhiều;
- Rửa ngay vết thương với nước sạch và xà phòng trong vòng 15 phút. Sau đó tiến hành khử khuẩn bằng cồn 70% hoặc cồn i-ốt;
- Thao tác nhẹ nhàng, không chạm mạnh hoặc làm tổn thương thêm vết thương;
- Đến cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ khám, vệ sinh và hướng dẫn chăm sóc vết thương. Đồng thời được tư vấn về các phương pháp dự phòng phù hợp, hạn chế rủi ro xảy ra.

Các loại vắc xin cần tiêm sau khi bị sóc cắn
Nếu bị sóc hoặc bất kỳ động vật nào cắn, điều bắt buộc và cấp thiết nhất chính là tìm đến sự trợ giúp y tế để được dự phòng sau phơi nhiễm, bất kể con vật có triệu chứng hay không. Nhất là khi bệnh dại và bệnh uốn ván, mang tỷ lệ tử vong gần như 100% khi triệu chứng xuất hiện.
1. Vắc xin phòng dại
Bệnh dại không có phương pháp điều trị hiệu quả và gần như thiệt mạng khi bùng phát triệu chứng. Tuy nhiên, bệnh dại hoàn toàn có thể phòng ngừa cách tiêm vắc xin trước hoặc ngay sau khi tiếp xúc. Hiện tại, có 2 loại vắc xin phòng dại thế hệ mới, sử dụng công nghệ tế bào Vero hiện đại, đảm bảo chất lượng và tiêm chủng an toàn cho cả trẻ em và người lớn.
Danh mục vắc xin phòng dại sau phơi nhiễm cho trẻ em và người lớn
Tên vắc xin | Lịch tiêm sau phơi nhiễm |
Verorab | Lịch tiêm phòng vắc xin phòng dại sau phơi nhiễm cho người chưa tiêm phòng dại trước đó hoặc tiêm chưa đủ liều:
Đường tiêm bắp (liều lượng: 0,5 ml/1 mũi)
Lịch tiêm đặc biệt áp dụng trong trường hợp: Không có sẵn huyết thanh kháng dại tại điểm tiêm vắc xin và xa nơi tiêm huyết thanh kháng dại mà người bị thương chưa thể tiếp cận ngay. Tiêm trong da (liều lượng: 0,1 ml/1 mũi)
Lưu ý: (*) Con vật sống khỏe mạnh sau 10 ngày theo dõi (**) Con vật chết, bệnh, không theo dõi được trong vòng 10 ngày Có thể phải kết hợp tiêm vắc xin dại với huyết thanh kháng dại (tùy thuộc vào vết thương, tình trạng sức khỏe của người bị cắn, tình trạng con vật tại thời điểm cắn và trong vòng 10 ngày theo dõi…) Lịch tiêm phòng vắc xin phòng dại sau phơi nhiễm cho người đã tiêm đủ liều trước phơi nhiễm
|
Abhayrab |
2. Vắc xin uốn ván
Bệnh uốn ván có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin, với hiệu quả lâm sàng gần như 100% cho đối tượng có khả năng bị nhiễm bào tử uốn ván sau khi bị thương do bị động vật cắn hay bị các vật sắc, nhọn đâm phải. Hiện tại vắc xin uốn ván có ở dạng huyết thanh, đơn và phối hợp phòng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác.
Danh mục vắc xin phòng uốn ván cho trẻ em và người lớn
Tên vắc xin | Phòng bệnh | Đối tượng |
Adacel | Phòng ngừa bệnh ho gà, bạch hầu và uốn ván | Trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn dưới 64 tuổi |
Boostrix | ||
Uốn ván, bạch hầu hấp phụ (Td) | Phòng ngừa các bệnh liên quan đến uốn ván và bạch hầu | Người từ 7 tuổi trở lên (Không chống chỉ định cho phụ nữ mang thai và cho con bú) |
Uốn ván hấp phụ (TT) | Phòng ngừa uốn ván | Trẻ em và người lớn (Không chống chỉ định cho phụ nữ mang thai và cho con bú) |
Huyết thanh uốn ván (SAT) | Phòng ngừa uốn ván | Người bị các vết thương, vết cắn của động vật |
>> Để đặt lịch tiêm các loại vắc xin phòng dại và uốn ván tại VNVC hiệu quả tại nhà, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết.

Làm thế nào để nuôi sóc an toàn?
Để nuôi sóc an toàn, người chủ cần phải thực sự hiểu biết về loài vật này, cụ thể như chuẩn bị môi trường sống phù hợp (rộng rãi, đủ ánh sáng..), thức ăn và chế độ ăn uống hợp lý (hạt, trái cây, rau củ...), giữ vệ sinh sạch sẽ (hạn chế sóc bị ký sinh bởi ve) và đặc biệt là tương tác an toàn với sóc với thao tác nhẹ nhàng, kiên nhẫn, không thúc ép chúng.
Đôi khi trong quá trình ăn hạt hoặc thức ăn từ tay người chăm sóc, sóc có thể vô tình cắn vào ngón tay của người đang cho nó ăn. Điều này là do sóc thường không nhìn thấy những điểm thực sự ở gần mắt. Vậy nên, khi cho sóc ăn nên sử dụng kẹp gắp, muỗng hoặc đặt vào bát hoặc khay để sóc tự lấy, hạn chế sử dụng tay trực tiếp.
Cần lưu ý, sóc không phải là loài động vật tấn công người, chúng thích lẩn trốn hơn là đối đầu với nguy hiểm. Tuy nhiên, sóc sẽ thực sự hành động hung hăng khi cảm thấy bị đe dọa, chẳng hạn trong các tình huống như sau:
- Bảo vệ lãnh thổ: Sóc có thể cảm thấy bị đe dọa nếu chúng cho rằng con người xâm phạm lãnh thổ của chúng, đặc biệt là trong mùa làm tổ;
- Bảo vệ con: Sóc mẹ có thể trở nên phòng thủ nếu chúng cảm thấy con của mình đang gặp nguy hiểm;
- Khiêu khích: Sóc có thể tấn công nếu bị dồn vào chân tường, giật mình hoặc bị khiêu khích bởi những chuyển động đột ngột.
⇒ Tham khảo thêm: Bị dơi cắn có sao không? Phải xử lý làm sao cho an toàn?
Bài viết trên đây đã giải đáp được thắc mắc “Bị sóc cắn có sao không?” Sóc có thể mang mầm bệnh nguy hiểm như dại, uốn ván, Lyme và các bệnh do ve truyền, lây truyền sang người thông qua vết cắn, cào từ nước bọt có chứa virus. Mặc dù các trường hợp nguy hiểm do bị sóc cắn không phổ biến nhưng vẫn tồn rủi ro mắc bệnh. Do đó, tuyệt đối không được chủ quan, sau khi bị sóc cắn cần vệ sinh vết thương kỹ lưỡng và thực hiện tiêm phòng theo chỉ định của bác sĩ, bảo vệ sức khỏe.



- Wyatt, J. P. (1994). Squirrel bites. The BMJ. https://www.bmj.com/content/309/6970/1694.1
- Rabid Squirrels. (2025, May). Critter Control. https://www.crittercontrol.com/wildlife/squirrels/do-squirrels-carry-rabies/
- CDC. (2024, May 13). Global Impact of Tetanus. Global Tetanus Vaccination. https://www.cdc.gov/global-tetanus-vaccination/impact/index.html
- Adjei, P., Bosomtwi, B., Asamoah, P. H., Asasu, S. A., Ohene, D. A., Amoakohene‐Yeboah, A., & Abban, K. E. (2024). Squirrel bite—a rare cause of necrotizing soft tissue infection: Case report. PMC Home. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11180675/
- Kumari, P. L., Mohanan, K. R., Kailas, L., & Chacko, K. P. (2013). A Case of Rabies after Squirrel Bite. SpringerLink. https://link.springer.com/article/10.1007/s12098-013-0990-2