Các loại vắc xin cho phụ nữ cần tiêm qua từng giai đoạn

Khi nói đến cày xin cho phụ nữ , nhiều người thường nghĩ ngay đến hầm xin phòng ung thư cổ tử cung làm HPV, tuy nhiên để phòng bệnh toàn diện, đảm bảo sức khỏe sinh sản, công việc, chăm lo tổ ấm và nâng cao chất lượng sống, phụ nữ tiêm hơn 15 loại cần xin quan trọng. Bài viết dưới đây cung cấp thông tin chi tiết về các loại kiếm xin phụ nữ cần tiêm trong từng giai đoạn, vai trò quan trọng của tiêm đầy đủ và lợi ích của kiếm xin đối với sức khỏe phụ nữ.

BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo - Quản lý Y khoa vùng 4 - Hồ Chí Minh, Hệ thống Trung tâm tiêm VNVC cho biết : “Phụ nữ nên đi khám sức khoẻ mỗi năm một lần để đánh giá các nguy hiểm cơ làm công việc, sống, tuổi tác và lịch sử dụng. Nữ giới cũng nên chủ động tiêm đầy đủ để bảo vệ trước nhiều bệnh nguy hiểm và tổ ấm gia đình".

các loại kiếm xin cho phụ nữ

Vắc xin là lá mạnh mẽ cho phong trào đẹp

Tiêm chủng xin là bạch huyết phòng bệnh chủ động cho mỗi người ở trong mọi giai đoạn của cuộc đời, ngay từ khi sinh ra đến khi lớn lên và lúc về già. Các loại bôi xin cho phụ nữ không chỉ giúp chị em phụ nữ phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng đe dọa đến tính mạng, nhưng còn giúp tránh lan mầm bệnh trong gia đình, cộng đồng, đặc biệt là những đối tượng dễ chữa bệnh và bị biến chất nguy hiểm như trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người cao tuổi, người có bệnh nền, người bị suy giảm miễn dịch...

Ngoài ra, phụ nữ khi chuẩn bị kết hôn cần phải đảm bảo nền tảng sức khỏe tốt cho cuộc hôn nhân hạnh phúc, bệnh tật và dự phòng bệnh lây truyền đường tình dục. Các chị em phụ nữ đã và đang mang thai cũng cần tiêm chích để bảo vệ cả mẹ lẫn con, tránh nguy cơ bệnh tật trong thai kỳ gây ảnh hưởng đến sức khỏe sức khỏe thai nhi như thai chết lưu, chống thai, hoặc con sinh ra bệnh thiên bẩm sinh. Kháng thể thành công trong giai đoạn mang thai sẽ được truyền qua cho con, bảo vệ bé trong những tháng bé chưa đủ tiêm tiêm .

Đa số các chị em phụ nữ thường ưu tiên sức khỏe của con và gia đình, bỏ quên công việc chăm sóc bản thân để quên tiêm đầy đủ, tăng nguy cơ bệnh bệnh. Phụ nữ đảm bảo con tiêm đủ sức xin là rất tốt, nhưng đừng quên bản thân cũng cần tiêm đầy đủ để bảo vệ sức khỏe, hạnh phúc tổ ấm và tương lai của mình.

Các loại kiếm xin cho phụ nữ và bé gái nên được tiêm hiện nay

1. Vắc xin phòng bệnh viêm gan B

  • Viêm gan B do virus viêm gan B thuộc họ Hepadnavirus gây ra, bệnh gây tổn thương tế bào gan, dẫn đến hậu quả là viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan. Hiện nay, các phương pháp điều trị bệnh viêm gan B được thực hiện với mục đích kiểm soát nhân lên của virus HBV trong cơ thể người bệnh, làm đó, các bác sĩ khuyến khích phun phun xin là biện pháp tốt nhất để dự phòng bệnh, từ đó giảm bớt gánh nặng do bệnh và chi phí điều trị.
  • Vắc xin viêm gan B bao gồm:
  • Lịch tiêm tiêm: tiêm mũi đầu tiên trong 24 giờ sau sinh, sau đó, bé gái sẽ được tiêm theo lịch trình 4 mũi khâu xin phối hợp thành phần viêm gan B hoặc 4 mũi nêm xin viêm gan B. Đối với trẻ gái lớn, phụ nữ sẽ cần hoàn thành sơ đồ 3 mũi viêm gan B trong vòng 6 tháng.

2. Vắc xin phòng lao

  • Lao là bệnh truyền nhiễm trực khuẩn lao Mycobacteria Tuberculosis gây ra. Bệnh lao có thể tìm thấy tất cả các bộ phận trên cơ sở, từ lao phổi đến lao thể ngoài phổi (như lao ngủ não, lao da, lao kê…). Ngoài ra, bệnh có thể làm phức tạp tổn thương cơ quan sinh dục nữ, đặc biệt là ống dẫn trứng, dẫn đến vô sinh. Ngoài ra, bệnh lao còn gây rối loạn chức năng và tắc ống dẫn khí, biến chứng ho ra máu, tràn khí/tràn dịch thư giãn, thư giãn thư giãn, dẻo sàn, suy hô hấp tính tính,...
  • Vắc xin phòng lao là loại đào xin sống, giảm độc lực, hiện có đào xin BCG (Việt Nam) .
  • Lịch tiêm xin: 1 mũi duy nhất trong tháng đầu tiên đến 1 năm sau sinh.

3. Vắc xin phòng Bạch hầu - Hồ gà - Uốn ván

  • Bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả sa mạc ở tuyến hạnh nhân, hầu hoàng, thanh quản, mũi do ngoại độc của vi khuẩn bạch hầu Corynebacteriae bạch hầu gây ra. Ảnh hưởng nguy hiểm đến đường hô hấp trên, gây khó thở, trụ nhịp tim và tử vong nếu không được điều trị thích hợp (đặc biệt là trẻ nhỏ).
  • Bệnh ho gà là bệnh nguy hiểm đến tính mạng đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Cứ 1 trong 5 trẻ bị ho gà bệnh viêm phổi, 1 trong 100 trẻ tử vong. Các bằng chứng khác bao gồm run đập bom, chấm dứt, bệnh não não,...
  • Bệnh nguy hiểm là bệnh truyền nhiễm cấp tính do độc tố vi khuẩn nguy hiểm Clostridium tetani , bệnh có thể gây ra vấn đề hô hấp, tê tê và co thắt cơ (đủ mạnh tăng trẻ cột sống hoặc kim tiền). Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ mắc bệnh có nguy cơ tử vong đến 95%.
  • Nếu phụ nữ mang thai mắc 3 bệnh bạch hầu, ho gà, bên cạnh có thể làm tăng nguy cơ tấn công hoặc gây tử vong.
  • Vắc xin bạch hầu - Hồ gà - Uốn ván là các loại cày kết hợp bao gồm:
    • Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) / Infanrix Hexa (Bỉ) phòng bệnh bạch hầu, ho gà, Chống trâu, đánh bại, Hib, viêm gan B.
    • Vắc xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) / Infanrix IPV + Hib (Bỉ) phòng bệnh bạch hầu, ho gà, trâu bò, đánh bại, Hib và sản xin SII/DPT (Ấn Độ) bệnh bạch hầu, ho gà, bồi, bồi gan B, Hib.
    • Vắc xin 4 trong 1 Tetraxim (Pháp) phòng bệnh bạch hầu, ho gà, ưu đãi, đánh bại.
    • Vắc xin 3 trong 1 Adacel (Canada) / Boostrix (Bỉ) phòng bệnh bạch hầu, ho gà, khánh.
    • Vắc xin 2 trong 1 Td (Việt Nam) phòng bệnh bạch hầu, ưu đãi.
  • Lịch tiêm tiêm xin: Các tiêm 6 trong 1, 5 trong 1, 4 trong 1 có thể tiêm cho bé từ 2 tháng tuổi (hoặc tiêm sớm vào lúc 6 tuần tuổi), tiêm xin 3 trong 1 tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và phú xin 2 trong 1 cho trẻ từ 7 tuổi trở lên. Số mũi tiêm, tiêm tùy chọn vào độ tuổi, loại xin.

Vì vậy, phụ nữ rất cần tiêm các loại bệnh nói trên có thể sử dụng đào xin trong các mũi tiêm kết hợp nhiều thành phần. Chị cần tiêm đủ cơ sở, sau đó tiêm nhắc mỗi 5-10 năm để duy trì miễn dịch bảo vệ.

hexaxim

4. Vắc xin bệnh bệnh liệt kê

  • Bại liệt là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Polio gây nguy hiểm, chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em dưới 5 tuổi. Cứ 1 trong 200 trường hợp nhiễm trùng dẫn đến danh sách không thể hồi phục (thường là ở chân). Trong số những người bị liệt, 5 – 10% sẽ chết khi cơ sở không hoạt động.
  • Vắc xin phòng bệnh liệt kê bao gồm các loại sau:
    • Vắc xin sống, giảm độc lực bOPV (Việt Nam) trong chương trình mở rộng tiêm.
    • Vắc xin bất hoạt 3 Tuốc bin 1, 2, 3 Imovax Polio - IPV (Pháp) trong chương trình mở rộng luồng.
    • Vắc xin kết hợp: mỏ xin 6 trong 1, mỏ xin 5 trong 1, mỏ xin 4 trong 1.
  • Lịch tiêm xin: Các lớp tiêm khác tùy thuộc vào từng loại xin. Ngoại trừ đào bOPV được tiêm chỉ từ 2 tháng tuổi, các nguồn xin nhập kê ở đó có thể tiêm sớm cho bé từ 6 tuần tuổi.

rotarix

5. Vắc xin phòng viêm phổi, viêm gân não mủ do Hib

  • Haemophilusenzae Tăng cường B (Hib) là loại vi khuẩn gây ra các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm bao gồm viêm mạnh não, viêm đốt, viêm khớp,... Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền dễ biến chứng nhiễm trùng huyết, phù, tràn dịch dưới đây, phù não cấp, tràn
  • Vắc xin phòng viêm, viêm gân não do Hib là các loại mủ xin kết hợp: bao gồm
    • Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) / Infanrix Hexa (Bỉ) phòng bệnh bạch hầu, ho gà, Chống trâu, đánh bại, viêm gan B, Hib.
    • Vắc xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) / Infanrix IPV + Hib (Bỉ) phòng bạch hầu, ho gà, trâu bò, đánh bại, Hib hay DPT-VGB-Hib (SII) (Ấn Độ) phòng bạch hầu, ho gà, bao trì, gan B, Hib.
    • Vắc xin đơn giá Quimi-Hib (Cuba) .
  • Lịch tiêm xin: Tiêm 4 mũi đối với các cấp xin 6 trong 1, 5 trong 1, tiêm cho bé từ 2 tháng tuổi (có thể tiêm sớm từ 6 tuần tuổi) đến 2 tuổi. Lịch tiêm 3 mũi đối với khâu xin Quimi-Hib, tiêm cho bé từ 2 tháng tuổi đến 13 tuổi.

6. Vắc xin phòng tiêu ứng do Rotavirus

  • Rotavirus là tác nhân rất dễ lây lan, ảnh hưởng đến dạ dày và ruột, có thể gây tiêu nặng, ngất nước và nôn ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
  • Vắc xin phòng tiêu do Rotavirus là loại khâu xin sống, giảm độc lực qua đường uống bao gồm khâu xin Rotarix (Bỉ) , khâu xin Rotateq (Mỹ)khâu xin Rotavin (Việt Nam) .
  • Lịch thu xin: Uống 2 cạn áp dụng cho xin Rotarix và Rotavin, 3 rải cho xin Rotateq, bé có thể uống cạn xin phòng bệnh sớm từ 6 tuần tuổi, giới hạn mới nhất cho bé 8 tháng tuổi.

7. Viêm xin phòng viêm phổi, viêm khớp não, viêm tai giữa do viêm cầu khuẩn

  • Phế cầu khuẩn là một loại vi khuẩn gram dương gây bệnh lý nguy hiểm như viêm não, viêm cứng, viêm tai giữa,... Các đối tượng nguy cơ cao như trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch dễ bệnh, biến chứng nhiễm khuẩn dẫn đến suy đa nội, chấn thương thần kinh, suy hô hấp,...
  • Vắc xin phòng viêm, viêm phổi, viêm tai giữa, nhiễm trùng huyết do nhu cầu khu trú hiện có hai loại bao tích xin Synflorix (Bỉ) phòng 10 tắc Huyết thanh: 1, 4, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F và 23F hoặc bơm xin Prevenar 13 (Bỉ) phòng 13 cứng: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F, 23F.
  • Lịch tiêm xin: tùy theo độ tuổi, loại xin cụ có thể tiêm có thể thay đổi. Trẻ có thể tiêm phòng sớm từ 6 tuần tuổi (đến 5 tuổi đối với luyện xin Synflorix , người lớn không giới hạn tuổi đối với tiền xin Prevenar 13 ).

8. Vắc xin phòng Sở - Quai thiết bị - Rubella

  • Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm do virus sởi Morbillivirus gây ra, bé gái dưới 5 tuổi, phụ nữ trên 20 tuổi chưa tiêm chủng, phụ nữ mang thai hoặc có hệ miễn dịch suy yếu có nguy cơ cao nhập viện, viêm chứng viêm tai, viêm phổi, viêm não. Các bà mẹ mang thai bệnh sởi có nguy cơ chiến, sinh non và thậm chí chiến tử ở trẻ sơ sinh.
  • Bệnh quai là bệnh truyền nhiễm do virus quai (Rubulavirus), bệnh có thể gây nguy hiểm cho 1/15 phụ nữ nhiễm virus sau tuổi dậy thì. Bệnh có thể gây viêm phổi ở trẻ gái, một số trường hợp dẫn đến vô sinh. Phụ nữ mắc bệnh quai bị trong 3 tháng đầu kỳ thai có thể sẩy thai hoặc sinh con dị tật, bệnh vào 3 tháng cuối kỳ kỳ dễ sinh non hoặc thai chết lưu.
  • Bệnh Rubella do virus Rubella đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai vì có thể gây nguy hiểm, thai chết lưu, sinh non, trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh hay mắc bệnh hội chứng Rubella bẩm sinh (điếc, bệnh tim bẩm sinh, đục thủy tinh thể, tật mắt nhỏ, đầu nhỏ, chậm phát triển trí tuệ...).
  • Vắc xin Sở - Quai thiết bị - Rubella là vắc xin sống, giảm độc lực tạo miễn dịch chủ động khuếch tán virus bệnh sởi, quai thiết bị và rubella bao gồm vắc xin MMR II , vắc xin Priorix . Vắc xin 4 trong 1 Sởi - Quai bị - Rubella - Thủy đậu ProQuad (Mỹ). Vắc xin chống chỉ với phụ nữ mang thai, do đó, cần tiêm sớm nhưng nhỏ hoặc tiêm trước kỳ hạn ít nhất 1 tháng (tốt nhất 3 tháng) để bảo vệ cho mẹ và bé.
  • Lịch tiêm xin: 2 mũi cách nhau ít nhất 1 tháng, bé gái có thể tiêm phòng sớm từ 9 tháng tuổi.

9. Vắc xin phòng viêm não Nhật Bản

  • Bệnh viêm não Nhật Bản là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus viêm não Nhật Bản (VNNB) gây ra cho trẻ em và cả người lớn. Trẻ em dưới 15 tuổi đặc biệt dễ mắc các triệu chứng nguy hiểm dẫn đến biến chứng thần kinh lâu dài. Dữ liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy 30% bệnh nhân tử vong. ( 1 )
  • Vắc xin phòng bệnh não Nhật Bản gồm các loại sau:
  • Lịch tiêm xin: tùy thuộc vào độ tuổi, từng loại xin cụ có thể tiêm khác nhau.

imojev

10. Vắc xin phòng viêm não não do vi khuẩn não mô cầu

  • Bệnh viêm màng não do não mô cầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis gây ra. Các triệu chứng bệnh viêm màng não do não mô cầu khởi phát đột ngột và tiến triển nghiêm trọng rất nhanh. Bệnh có thể gây tử vong trong 24 giờ nếu không được phát hiện và can thiệp y tế kịp thời, 15% trường hợp trẻ em nhận điều trị sớm nhưng vẫn chịu di chứng tàn tật suốt đời: cắt cụt tay chân, điếc, liệt, mù loà, thiểu năng trí tuệ,…
  • Vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu không có miễn dịch phòng ngừa chéo, vì vậy trẻ em gái và phụ nữ cần tiêm sớm và đầy đủ các nhóm não mô cầu B, B+C và A, C, Y, W-135 phòng 5 nhóm huyết thanh gây bệnh, không nên trì hoãn hoặc chỉ tiêm một loại và bỏ qua loại khác. Các loại vắc xin bao gồm:
    • Vắc xin não mô cầu B thế hệ mới Bexsero (Ý) phòng bệnh do não mô cầu nhóm B được sản xuất bởi hãng dược phẩm hàng đầu thế giới GSK, có thể phòng bệnh cho bé từ 2 tháng tuổi và người lớn chưa qua sinh nhật tuổi 51.
    • Vắc xin VA-Mengoc BC do Finlay Institute sản xuất tại Cuba. Vắc xin có thể tiêm cho bé từ 6 tháng tuổi và người lớn đến 45 tuổi.
    • Vắc xin Menactra (Mỹ) để phòng ngừa bệnh do vi khuẩn não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135 sản xuất bởi hãng dược uy tín thế giới Sanofi Pasteur, tiêm cho trẻ từ 9 tháng đến người 55 tuổi.
    • Vắc xin MenQuadfi (Mỹ) để phòng ngừa bệnh do vi khuẩn não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135 sản xuất bởi hãng dược uy tín thế giới Sanofi Pasteur, tiêm trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn.
  • Lịch tiêm vắc xin: tùy thuộc vào độ tuổi và từng loại vắc xin cụ thể.

11. Vắc xin phòng thủy đậu

  • Bệnh thủy đậu (hay còn gọi là trái rạ) do virus Varicella Zoster (VZV) gây ra, thường gặp ở trẻ em và cả người lớn. Bệnh lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp, trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền dễ diễn biến nặng, dễ biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng da và mô mềm, có thể suy đa tạng, thậm chí là tử vong.
  • Vắc xin thủy đậu là loại vắc xin sống, giảm độc lực giúp phòng ngừa bệnh thủy đậu do virus Varicella Zoster gây ra. Hiện có 3 loại vắc xin thủy đậu gồm vắc xin Varivax (Mỹ), vắc xin Varicella (Hàn Quốc) và vắc xin Varilrix (Bỉ). Phụ nữ mang thai không được tiêm vắc xin thủy đậu, do đó, cần tiêm trước thai kỳ tốt nhất 3 tháng để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.
  • Lịch tiêm vắc xin: 2 mũi cách nhau ít nhất 1-3 tháng tùy theo độ tuổi, loại vắc xin.

12. Vắc xin phòng viêm gan A

  • Viêm gan A là bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan A (HAV) gây ra. Dù không gây bệnh gan mạn tính nhưng viêm gan A có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng, dẫn đến viêm gan kịch phát (suy gan cấp tính).
  • Vắc xin viêm gan A bao gồm vắc xin đơn giá (vắc xin Avaxim 80U hoặc vắc xin Havax 0,5ml) và vắc xin phối hợp Twinrix phòng viêm gan A và B.
  • Lịch tiêm vắc xin: 2-3 mũi tùy thuộc vào độ tuổi, loại vắc xin, trẻ có thể tiêm phòng từ 12 tháng tuổi đến 15 tuổi đối với vắc xin Avaxim 80U, đến 18 tuổi đối với vắc xin Havax 0.5ml, riêng vắc xin Twinrix không có giới hạn độ tuổi trên.

twinrix

13. Vắc xin phòng thương hàn

  • Thương hàn là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn thương hàn Salmonella typhi gây nên, có 10 - 15% trường hợp mắc bệnh biến chứng xuất huyết tiêu hóa, thủng ruột, viêm màng não,... Bệnh thương hàn gây sốt cao lên đến 40 độ C, phụ nữ mang thai bị mắc bệnh có nguy cơ sinh non, sảy thai, trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh, tự kỷ,...
  • Vắc xin thương hàn là loại vắc xin Polysaccharide, được tinh chế từ vỏ vi khuẩn thương hàn bao gồm vắc xin Typhim Vi (Pháp) hoặc vắc xin Typhoid Vi (Việt Nam).
  • Lịch tiêm vắc xin: 1 mũi duy nhất. Tiêm nhắc lại mỗi 3 năm nếu có nguy cơ nhiễm bệnh.

14. Vắc xin phòng bệnh tả

  • Tả là bệnh nhiễm độc đường ruột cấp tính ở người do vi khuẩn tả Vibrio Cholerae gây nên. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng sốc mất nước, trụy tim mạch, suy thận, tử vong.
  • Vắc xin phòng bệnh tả là loại vắc xin bất hoạt, toàn tế bào mORCVAX (Việt Nam).
  • Lịch uống vắc xin: uống 2 liều cơ bản cách tối thiểu 2 tuần.

15. Vắc xin phòng bệnh dại

  • Dại là bệnh truyền nhiễm virus cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt nhiễm virus dại Lyssavirus. Khi dấu hiệu khởi phát, bệnh dại gây tử vong 100%.
  • Vắc xin dại là loại vắc xin bất hoạt bao gồm vắc xin Verorab (Pháp)vắc xin Abhayrab (Ấn Độ).
  • Lịch tiêm vắc xin: tùy thuộc vào tiêm dự phòng hay tiêm sau phơi nhiễm, vị trí tiêm và đối tượng tiêm mà lịch tiêm khác nhau.

16. Vắc xin phòng bệnh do HPV

  • Human papillomavirus (HPV) là virus gây ra nhiều bệnh lý ung thư nguy hiểm như: ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư âm đạo, sùi mào gà,... ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở phụ nữ. Một nghiên cứu vào năm 2020 thống kê có khoảng 6,6/100.000 phụ nữ ở Việt Nam mắc mới ung thư cổ tử cung, trong đó số ca tử vong chiếm tỷ lệ khá cao. Điều đó cho thấy phụ nữ cần tiêm vắc xin HPV để  không bị mắc bệnh, có các cơ quan sinh dục khỏe mạnh, đảm bảo chất lượng sống, thiên chức làm mẹ, kéo dài tuổi thọ.
  • Vắc xin HPV là loại vắc xin tái tổ hợp phòng các tuýp HPV gây bệnh phổ biến bao gồm vắc xin Gardasil (Mỹ) phòng tuýp 6, 11, 16 và 18 và vắc xin Gardasil 9 (Mỹ) phòng tuýp 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.
  • Lịch tiêm vắc xin: phác đồ tiêm 2-3 mũi trong 6 tháng tùy độ tuổi và loại vắc xin, bé gái từ 9 tuổi đã có thể tiêm phòng bệnh.

Lịch tiêm vắc xin dành cho phụ nữ và bé gái

Sau khi tìm hiểu về các loại vắc xin cho phụ nữ, bạn nên tìm hiểu về lịch tiêm chi tiết các mũi tiêm phòng cho phụ nữ. Dưới đây là chi tiết theo từng độ tuổi từ lúc nhỏ đến trưởng thành.

1. Lịch tiêm phòng cho bé gái giai đoạn 0 - 9 tuổi

Tiêm chủng đóng vai trò vô cùng quan trọng với trẻ em từ 0 - 9 tuổi, vì hệ miễn dịch của bé chưa hoàn chỉnh hoặc suy giảm do “khoảng trống miễn dịch”, sức đề kháng bệnh tật kém, kháng thể truyền từ mẹ sang con giảm dần theo thời gian. Để tránh mắc các bệnh gây di chứng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng, hệ miễn dịch của trẻ cần được củng cố bằng tiêm chủng vắc xin đầy đủ, đúng lịch.

VẮC XIN PHÒNG BỆNH

THÁNG

TUỔI

0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 12 15 18 2-3 4-6 7-8

9-10

Lao 1 Nếu không được tiêm chủng trong vòng 1 tháng đầu tiên.
Viêm gan B(**) 24h 2 3 3-4 mũi nếu chưa tiêm chủng
24h 2 3 4
Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván 1 2 3 4 5
2* 3*
Bại liệt 1 2 3 4 5
2* 3*
Viêm phổi, viêm màng não mủ do Hib 1 2 3  

4

1 mũi nếu chưa tiêm chủng
2* 3*
Tiêu chảy do Rotavirus (uống) 1 2 3*
Viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa do phế cầu khuẩn 1 2 3 4
2* 3*
Nếu tiêm chủng muộn 1 2 3
2 mũi

(nếu chưa tiêm chủng)

1 hoặc 2 mũi (nếu chưa tiêm chủng hoặc tùy loại vắc xin)
Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B - Vắc xin Bexsero

(lần lượt từ trên xuống dưới dành cho trẻ tròn 2 tháng - 6 tháng - 1 tuổi - từ 2 tuổi trở lên)

1 2 3 (tiêm nhắc)
1 2 3 (tiêm nhắc)
1 2 (cách mũi 1 ít nhất 2 tháng) 3 (cách mũi 2 ít nhất 12 tháng)
2 mũi cơ bản cách nhau 1 tháng
Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B, C 1 2 2 mũi (nếu chưa tiêm chủng)
Cúm 1 2 Tiêm nhắc 1 mũi
Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn A, C, Y, W-135 2 mũi 1 mũi
Viêm não Nhật Bản (vắc xin bất hoạt) 1+2 3
Viêm não Nhật Bản (vắc xin sống, giảm độc lực tái tổ hợp) 1 Tiêm nhắc 1 mũi cách mũi đầu tiên tối thiểu 12 tháng
Sởi - Quai bị - Rubella Priorix 1 2 3
Sởi - Quai bị - Rubella MMR II 1 2 2 mũi cách nhau 3 tháng nếu trước đó chưa tiêm
Thủy đậu (Varilrix) 1 2
Thủy đậu (Varivax, Varicella) 1 2
Viêm gan A 1 2 2 mũi cách nhau 6 tháng nếu chưa tiêm chủng
Viêm gan A + B 1 2 2 mũi cách nhau 6 tháng nếu chưa tiêm chủng
Ung thư cổ tử cung và các bệnh đường sinh dục do HPV Tiêm 2-3 liều trong 6 tháng (tùy loại vắc xin)
Thương hàn 1 mũi tiêm nhắc mỗi 3 năm
Tả Uống 2 liều cách nhau tối thiểu 2 tuần
Dại Tiêm dự phòng trước phơi nhiễm 3 mũi và các mũi nhắc đối với người có nguy cơ cao. Tiêm bắt buộc khi phơi nhiễm (5 mũi nếu chưa từng tiêm dự phòng, 2 mũi nếu đã tiêm dự phòng)
Sốt vàng

Chú thích lịch tiêm chủng:

Lịch tiêm chủng tiêu chuẩn (*) Lịch tiêm có thể thay đổi tùy theo loại vắc xin, sự tuân thủ phác đồ tiêm chủng và cập nhật hướng dẫn của cơ quan y tế
Lịch tiêm chủng khuyến cáo (**) Viêm gan B liều sơ sinh để phòng lây nhiễm bệnh từ mẹ sang con. Nếu tiêm vắc xin phối hợp có thành phần viêm gan B thì theo lịch tiêm của vắc xin phối hợp.
Khuyến cáo tiêm chủng cho đối tượng có nguy cơ cao
Không khuyến nghị

2. Lịch tiêm các loại vacxin cho con gái giai đoạn 10 - 18 tuổi

Trường hợp lúc nhỏ, bé đã được tiêm đầy đủ các vắc xin trong giai đoạn 0 - 9 tuổi, gia đình lưu ý chỉ cần tiêm nhắc vắc xin cúm hàng năm, tiêm nhắc vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván sau mỗi 10 năm, tiêm nhắc vắc xin thương hàn sau mỗi 3 năm khi có dịch và uống nhắc lại vắc xin tả khi có dịch. Trường hợp trẻ chưa tiêm đủ, gia đình có thể cho con gái trong độ tuổi 10 - 18 tuổi tiêm vắc xin theo lịch như sau:

VẮC XIN PHÒNG BỆNH

TUỔI

LỊCH TIÊM

9-10

11-12 13-15

16-18

Cúm

Tiêm 1 liều và tiêm nhắc lại mỗi năm 1 lần.

Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván

* Đã hoàn thành lịch cơ bản:

- Tiêm 1 mũi.

- Tiêm nhắc sau 5 năm hoặc 10 năm tùy độ tuổi, và sau đó tiêm nhắc mỗi 10 năm.

Bại liệt

Tiêm 2 liều cách nhau từ 1-2 tháng.

Ung thư cổ tử cung và các bệnh đường sinh dục do HPV

Tiêm 2-3 liều trong 6 tháng.

Viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn

Tiêm 1 liều.

Sởi - Quai bị - Rubella

Tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 1 tháng.

Thủy đậu

Tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 1-3 tháng tùy theo tuổi tiêm chủng.

Viêm não Nhật Bản

Vắc xin viêm não Nhật Bản Imojev tiêm 2 liều cách nhau 1 năm.

Các vắc xin JEEV và Jevax có lịch tiêm tùy từng loại vắc xin.

Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn A, C, Y, W-135

Tiêm 1 liều duy nhất. Có thể tiêm nhắc cho người từ 15 đến 55

tuổi nếu tiếp tục có nguy cơ (cách mũi trước đó ít nhất 4 năm).

Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B, C

Tiêm 2 liều cách nhau 6-8 tuần.

Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B

Tiêm 2 mũi cơ bản cách nhau 01 tháng.

Viêm gan A

Tiêm 2 liều, cách nhau từ 6-12 tháng.

Viêm gan B

Tiêm 3 liều trong 6 tháng.

Viêm gan A + B

Tiêm 2-3 liều trong 6 tháng tùy theo độ tuổi bắt đầu.

Tả

Uống 2 liều cách nhau tối thiểu 2 tuần. Uống nhắc lại khi có dịch.

Thương hàn

Tiêm 1 liều và nhắc lại mỗi 3 năm khi có dịch.

Dại

Tiêm dự phòng 3 liều và những liều nhắc. Tiêm bắt buộc khi bị phơi nhiễm (5 mũi nếu chưa từng tiêm dự phòng, 2 mũi nếu đã tiêm dự phòng).

Sốt vàng

Tiêm 1 liều khi đi du lịch đến những vùng có nguy cơ cao.

Chú thích lịch tiêm chủng:

Lịch tiêm chủng tiêu chuẩn

Lịch tiêm chủng khuyến cáo

Khuyến cáo tiêm chủng cho đối tượng có nguy cơ cao

Không khuyến nghị

3. Lịch tiêm vắc xin cho phụ nữ trưởng thành từ 19 - 39 tuổi 

Trường hợp lúc nhỏ, bé đã được tiêm đầy đủ các vắc xin trong giai đoạn trước đó, phụ nữ trưởng thành lưu ý chỉ cần tiêm nhắc vắc xin cúm hàng năm, tiêm nhắc vắc xin uốn ván, bạch hầu, ho gà sau mỗi 10 năm, tiêm nhắc vắc xin thương hàn và vắc xin tả. Trường hợp chưa tiêm đủ các mũi vắc xin, phụ nữ cân nhắc theo lịch như sau:

VẮC XIN PHÒNG BỆNH TUỔI LỊCH TIÊM
19-26 27-39

Cúm

Tiêm 1 liều và tiêm nhắc lại mỗi năm 1 lần.

Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván

* Đã hoàn thành lịch cơ bản:

- Tiêm 1 mũi.

- Tiêm nhắc sau 5 năm hoặc 10 năm tùy độ tuổi, và sau đó tiêm

nhắc mỗi 10 năm.

Ung thư cổ tử cung và các bệnh đường sinh dục do HPV

27 - 45 tuổi

3 liều trong 6 tháng.

Viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn

Tiêm 1 liều.

Sởi - Quai bị - Rubella

Tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 1 tháng.

Thủy đậu

Tiêm 2 liều cách nhau tối thiểu 1 tháng.

Viêm não Nhật Bản

Vắc xin viêm não Nhật Bản Imojev tiêm 1 liều duy nhất. Các vắc xin JEEV và Jevax có lịch tiêm tùy từng loại vắc xin.

Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B - vắc xin não mô cầu B thế hệ mới Bexsero

Tiêm 2 mũi cơ bản cách nhau 01 tháng.

Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn A, C, Y, W-135

Tiêm 1 liều duy nhất. Có thể tiêm nhắc cho người từ 15 đến 55 tuổi nếu tiếp tục có nguy cơ (cách mũi trước đó ít nhất 4 năm).

Viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi do não mô cầu khuẩn B, C

Đến 45 tuổi

Tiêm 2 liều cách nhau 6-8 tuần.

Viêm gan B

Tiêm 3 liều trong 6 tháng.

Viêm gan A + B

Tiêm 3 liều trong 6 tháng.

Tả

Uống 2 liều cách nhau tối thiểu 2 tuần. Uống nhắc lại khi có dịch.

Thương hàn

Tiêm 1 liều và nhắc lại mỗi 3 năm khi có dịch.

Dại

Tiêm dự phòng 3 liều và những liều nhắc. Tiêm bắt buộc khi bị phơi nhiễm (5 mũi nếu chưa từng tiêm dự phòng, 2 mũi nếu đã tiêm dự phòng).

Sốt vàng

Tiêm 1 liều khi đi du lịch đến những vùng có nguy cơ cao.

Chú thích lịch tiêm chủng:

Lịch tiêm chủng tiêu chuẩn

Lịch tiêm chủng khuyến cáo

Khuyến cáo tiêm chủng cho đối tượng có nguy cơ cao

Không khuyến nghị

4. Các loại vắc xin cho phụ nữ cần tiêm ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh

Tương tự các loại vắc xin trong lịch tiêm ở giai đoạn 19 - 39 tuổi, phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh lưu ý cần tiêm nhắc vắc xin cúm hàng năm, tiêm nhắc vắc xin uốn ván, bạch hầu, ho gà sau mỗi 10 năm. Trường hợp chưa tiêm đủ các mũi vắc xin, phụ nữ có thể liên hệ bác sĩ tiêm chủng để được tư vấn các loại vắc xin cần thiết cho mình.

Các giai đoạn quan trọng trong đời phụ nữ cần được tiêm vắc xin

Trong tất cả các giai đoạn của cuộc đời, phụ nữ nên tiêm chủng đầy đủ những vắc xin liệt kê theo từng giai đoạn nêu trên. Có những cột mốc đặc biệt phụ nữ cần ưu tiên một số loại vắc xin, nhưng ưu tiên không có nghĩa là không tiêm các loại vắc xin khác.

1. Phụ nữ nên tiêm phòng gì trước khi quan hệ?

Trước khi quan hệ, phụ nữ cần hoàn thành các mũi tiêm vắc xin phòng HPV, vắc xin phòng viêm gan B và vắc xin phòng viêm gan A, vắc xin não mô cầu khuẩn. Đây đều là những bệnh có khả năng lây qua đường tình dục, tiếp xúc da kề da ở bộ phận sinh dục và hôn sâu.

Trong đó, vắc xin HPV có hiệu quả ngừa bệnh lên tới 94%, phòng 9 tuýp HPV nguy cơ cao. Bạn cần hoàn thành 3 mũi trong 6 tháng. Còn vắc xin viêm gan B có hiệu quả đến 95%, người lớn cần tiêm đủ 3 mũi trong 6 tháng và tiêm nhắc lại khi kháng thể giảm. Đây là các vắc xin cho phụ nữ quan trọng trong giai đoạn này.

Ngoài ra, bạn có thể tiêm thêm vắc xin phòng viêm màng não mô cầu nhóm B để phòng viêm niệu đạo và giúp tạo miễn dịch chéo với bệnh lậu. Theo nghiên cứu được đăng trên tạp chí Lancet tháng 7/2022, vắc xin não mô cầu khuẩn nhóm B có tác dụng bảo vệ khỏi bệnh lậu từ 32-40%. Phụ nữ có thể tiêm vắc xin này với phác đồ 2 mũi cách nhau 1 tháng.

⇒ Bạn nên tìm hiểu chi tiết hơn các loại vacxin phụ nữ cần tiêm: Trước khi quan hệ nên tiêm phòng gì?

2. Phụ nữ nên tiêm phòng gì trước khi kết hôn và chuẩn bị mang thai?

Trước có kết hôn và chuẩn bị mang thai, phụ nữ cần chuẩn bị sức khỏe tốt cho cuộc hôn nhân hạnh phúc, trọn vẹn và dự phòng chủ động các loại vắc xin. Trong đó, hoàn thành các vắc xin cho phụ nữ như mũi phòng bệnh Sởi – Quai Bị – Rubella, Thủy đậu, Viêm não Nhật bản (Imojev) sau 3 tháng mới có thể mang thai .

Hoàn thành các mũi vắc xin phòng bệnh Bạch hầu – Uốn ván – Ho gà, Cúm, Viêm gan A, Viêm gan B sau 1 tháng mới có thể mang thai .

Ngoài ra nếu chưa được tiêm phòng đầy đủ, bạn cần hoàn thành các mũi tiêm khác như phế cầu khuẩn, viêm màng não do não mô cầu, HPV, thương hàn, tả.

⇒ Bạn nên tìm hiểu chi tiết hơn: Phụ nữ nên tiêm phòng gì trước khi kết hôn? Lịch tiêm chi tiết

3. Phụ nữ nên tiêm vắc xin gì trong khi mang thai?

Phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin phòng cúm, vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván hoặc vắc xin uốn ván đơn để có kháng thể truyền thụ động qua cho con, bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé.

Theo các chuyên gia, không chỉ có phụ nữ mới nên tiêm vắc xin phòng bệnh, những ông chồng, ông bố hoặc người lớn tuổi sống cùng gia đình cũng nên tiêm vắc xin để tạo ra “lá chắn miễn dịch” cho các mẹ bầu, giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh cho phụ nữ.

Tiêm ngừa cho phụ nữ ở đâu? Chi phí như thế nào?

Bạn có thể tiêm đầy đủ các loại vắc xin cho phụ nữ tại hệ thống tiêm chủng VNVC với hàng trăm trung tâm trên toàn quốc tự hào là “Địa chỉ vàng” mang đến dịch vụ tiêm chủng vắc xin an toàn, chất lượng, tận tâm và chuyên nghiệp với chi phí hợp lý dành cho các chị em phụ nữ.

Là đơn vị luôn có đầu tiên và đầy đủ vắc xin chính hãng, vắc xin thế hệ mới, Quý Khách hàng tiêm chủng tại VNVC sẽ không phải lo lắng về việc thiếu hụt vắc xin, kể cả những vắc xin dễ khan hiếm như vắc xin Gardasil/Gardasil 9 phòng các bệnh ung thư nguy hiểm do HPV, vắc xin cúm mùa, viêm màng não do não mô cầu,... Các vắc xin tại VNVC được nhập khẩu từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới như Glaxosmithkline - GSK (Bỉ), Sanofi Pasteur (Pháp), Pfizer (Mỹ),...

VNVC sở hữu hệ thống hàng trăm kho lạnh và dây chuyền lạnh bảo quản vắc xin hiện đại hàng đầu Việt Nam, đạt chuẩn quốc tế, bảo quản vắc xin đúng theo tiêu chuẩn quy định, hệ thống xe lạnh chuyên dụng vận chuyển được trang bị các thiết bị hiện đại, chủ động phân phối, cấp phát vắc xin đi khắp cả nước nhanh chóng và đảm bảo chất lượng.

100% phòng tiêm sử dụng tủ bảo quản vắc xin chuyên dụng, ít nhất 2 nguồn điện dự phòng, hệ thống cảnh báo nhiệt độ bảo quản vắc xin an toàn 24/7 bằng công nghệ cao đảm bảo chất lượng vắc xin, an toàn và hiệu quả cho người sử dụng.

Đảm bảo an toàn cho các Khách hàng, VNVC đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn nghiêm ngặt, 100% bác sĩ khám sàng lọc theo quy định của Bộ Y tế, điều dưỡng giàu kinh nghiệm, có chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ an toàn tiêm chủng, kỹ năng tiêm không đau, quy trình xử trí phản ứng sau tiêm chặt chẽ.

Đặc biệt, để tất cả người dân đều có cơ hội phòng bệnh với chi phí hợp lý, VNVC áp dụng mức giá tốt, bình ổn trên toàn quốc, không tăng giá khi vắc xin khan hiếm. Miễn phí khám sàng lọc trước tiêm với bác sĩ, nhắc lịch tiêm và miễn phí nhiều tiện ích cao cấp tại trung tâm tiêm chủng: nước uống sạch, bỉm/tã, wifi… Miễn phí hoặc hỗ trợ phí gửi xe.

Đồng bộ với các cơ sở VNVC trên toàn quốc, VNVC xây dựng và đồng bộ cơ sở vật chất khang trang, hiện đại, trang thiết bị cao cấp, đồng nhất chất lượng với tất cả các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc, đầy đủ phòng chức năng bao gồm: phòng khám, phòng tiêm, phòng cho bé bú, phòng thay bỉm/tã, phòng xử trí phản ứng sau tiêm, các sảnh chờ và khu vui chơi trẻ em rộng rãi, hiện đại, sinh động…

Một vài câu hỏi về tiêm chủng ở nữ giới

1. Đang mang thai có tiêm chủng được không?

Do thay đổi sinh lý trong cơ thể làm giảm khả năng đào thải virus, vi khuẩn tăng nguy cơ nhiễm trùng, phụ nữ mang thai rất được khuyến khích tiêm các loại vắc xin như vắc xin cúm bất hoạt (bao gồm vắc xin Vaxigrip Tetra hoặc vắc xin Influvac Tetra) và vắc xin bạch hầu - ho gà - uốn ván (bao gồm vắc xin Adacel hoặc vắc xin Boostrix), vắc xin uốn ván uốn ván hấp phụ (TT) để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.

Mẹ bầu bị nhiễm trùng làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc gây tử vong cho trẻ sơ sinh. Không những vậy, khi cơ thể chống lại nhiễm trùng, mẹ bầu sẽ bị sốt, điều này làm tăng nguy cơ trẻ sơ sinh bị dị tật ống thần kinh, sứt môi, hoặc mắc bệnh tự kỷ.

Các vắc xin mẹ bầu không được tiêm là những vắc xin sống, giảm độc lực bao gồm: vắc xin phòng bệnh do HPV, vắc xin Sởi - Quai bị - Rubella,  vắc xin thủy đậu, vắc xin phòng bệnh sốt vàng da, vắc xin phòng bệnh sốt thương hàn,... Khi đến trung tâm tiêm chủng, bác sĩ sẽ hướng dẫn các mũi vắc xin phụ nữ mang thai cần tiêm.

2. Vắc xin có làm ảnh hưởng khả năng sinh sản của phụ nữ không?

Không có bằng chứng khoa học cho thấy vắc xin ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Trái lại, vắc xin có thể bảo vệ phụ nữ trước những bệnh truyền nhiễm gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ví dụ nhiễm HPV gây ung thư cổ tử cung, ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nữ, việc tiêm vắc xin đầy đủ sẽ ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh.

3. Khi nào thì phụ nữ được khuyến cáo không nên tiêm vắc xin?

Phụ nữ không được tiêm vắc xin khi có tiền sử dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ độ III) với cùng liều vắc xin hoặc bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin. Phụ nữ bị suy giảm miễn dịch hoặc đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch hoặc đang mang thai có thể không được tiêm một số loại vắc xin sống, giảm độc lực. Ngoài trường hợp chống chỉ định tiêm chủng, nếu phụ nữ đang bị bệnh nặng có thể được bác sĩ cho phép trì hoãn việc tiêm vắc xin. Các bệnh nhẹ như cảm lạnh thường không ảnh hưởng đến việc tiêm chủng.

4. Làm sao để nữ giới biết được lịch tiêm chủng phù hợp với bản thân mình?

Các chị em phụ nữ cần đến trung tâm tiêm chủng, bác sĩ sẽ giúp xác định chính xác tiêm phù hợp theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe, lối sống, nghề nghiệp, lịch sử tiêm,... của mình. Ngoài ra, phụ nữ có thể tải xuống App VNVC để theo dõi lịch tiêm phù hợp nhất, nhận mẹo vặt xin theo tuổi và cập nhật tin tức nhanh chóng về tình hình bệnh dịch (link tải trên App Store cho hệ điều hành iOS và trên CH Play cho hệ điều hành Android).

Bằng cách ép theo lịch tiêm mủ xin cho phụ nữ trong các giai đoạn khác nhau của cuộc đời, phụ nữ được bảo vệ khỏi số bệnh lý và biến chứng béo phì, đảm bảo nền tảng sức khỏe toàn diện và hướng đến tương lai không lo lắng về bệnh nặng cho bản thân, con cái, gia đình và cộng đồng xung quanh.

04:23 17/09/2025
Share Facebook Share Twitter Share Pinterest
Nguồn tham khảo
  1. Tổ chức Y tế Thế giới: WHO. (2024, ngày 6 tháng 8). Viêm não Nhật Bản . https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/japanese-encephalitis

BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ