Sốt xuất huyết bị mất ngủ: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Mất ngủ là tình trạng rối loạn hệ thần kinh, khi hệ thần kinh bị căng thẳng hay bị kích thích. Ở nhiều trường hợp sốt xuất huyết có thể gặp tình trạng mất ngủ, khiến nhiều người hoang mang, lo lắng rằng sốt xuất huyết có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh. Vậy nguyên nhân sốt xuất huyết bị mất ngủ là gì? Có nguy hiểm hay không? Sốt xuất huyết có gây ra các tác động bất lợi đến hệ thần kinh hay không? Có những cách cải thiện tình trạng mất ngủ khi bị sốt xuất huyết nào?

Bài viết dưới đây, chuyên gia đến từ Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp chi tiết các thắc mắc trên.

Sốt xuất huyết có bị mất ngủ không?

Sốt xuất huyết có thể gây mất ngủ, nguyên nhân có thể là do các triệu chứng của bệnh hoặc virus gây bệnh trực tiếp đến hệ thần kinh, gây ra các biến chứng thần kinh trung ương và dẫn đến mất ngủ.

Bên cạnh các triệu chứng thường gặp như sốt cao đột ngột, nhức hốc mắt, đau đầu, mệt mỏi, chảy máu dưới da…, sốt xuất huyết cũng có thể gây ra tình trạng rối loạn giấc ngủ, gây mất ngủ ở nhiều trường hợp, do nhiều nguyên nhân khác nhau như: các cơn đau nhức xương khớp, tình trạng sốt cao kéo dài, virus tấn công hệ thần kinh, tác dụng phụ của thuốc điều trị…

Ngay cả sau khi khỏi bệnh, tình trạng mất ngủ có thể sẽ không cải thiện mà tồn tại dai dẳng đến vài tháng, thậm chí vài năm sau đó. Theo các nghiên cứu, người bị sốt xuất huyết có nguy cơ cao mắc các rối loạn giấc ngủ trong vòng 3 đến 12 tháng sau khi nhiễm virus Dengue (1).

Bên cạnh đó, tình trạng sốt xuất huyết gây mất ngủ không chỉ đơn thuần là một triệu chứng hay biến chứng mà có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Thiếu ngủ khiến hệ thống miễn dịch suy yếu, làm khả năng chống lại virus bị suy giảm, từ đó gia tăng nguy cơ mắc các biến chứng khác, có thể tạo ra một vòng lặp luẩn quẩn làm tình trạng bệnh thêm trầm trọng và kéo dài quá trình hồi phục.

Ngoài khả năng gây ra các biến chứng thần kinh và thể chất, mất ngủ còn có tác động mạnh mẽ đến sức khỏe tâm lý của người bệnh. Những cơn mất ngủ kéo dài có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý như lo âu, trầm cảm và các rối loạn tâm thần khác, điều này khiến cho việc điều trị và phục hồi trở nên phức tạp hơn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người bệnh sốt xuất huyết có nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý cao hơn so với nhóm không nhiễm bệnh.

Nguyên nhân mắc sốt xuất huyết bị mất ngủ?

Sốt xuất huyết bị mất ngủ do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, có thể do một hoặc một số nguyên nhân dưới đây:

1. Virus Dengue tấn công hệ thần kinh

Virus Dengue là tác nhân gây ra bệnh sốt xuất huyết, có khả năng tấn công và gây ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh trung ương của người bệnh, trường hợp nặng có thể gây xuất huyết não, viêm não, tổn thương não suốt đời, mà triệu chứng của các biến chứng thần kinh ở bệnh nhân sốt xuất huyết thường là đau đầu, chóng mặt và mệt mỏi kéo dài. Những triệu chứng này làm cho người bệnh cảm thấy khó chịu và không thể nghỉ ngơi, dẫn đến mất ngủ.

Đối với những biến chứng thần kinh nghiêm trọng hơn của sốt xuất huyết như hội chứng Guillain-Barré, bệnh lý liên quan đến khớp thần kinh cơ, bệnh Parkinson, mất trí nhớ…, đều có thể trực tiếp liên quan đến các rối loạn giấc ngủ.

2. Sốt cao

Sốt cao đột ngột và liên tục là triệu chứng điển hình của sốt xuất huyết, cũng là một yếu tố khác gây mất ngủ ở bệnh nhân sốt xuất huyết. Nhiệt độ cơ thể tăng cao, tình trạng mất nước, mệt mỏi, suy nhược khi sốt không chỉ làm giảm chất lượng giấc ngủ mà còn gây ra các triệu chứng như đổ mồ hôi đêm, cảm giác bức bối và khó chịu, khiến người bệnh ngủ không ngon, thường xuyên tỉnh giấc giữa đêm, làm gián đoạn giấc ngủ.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết nhưng không sốt có nguy hiểm không? Nguyên nhân là gì?

3. Căng thẳng, lo âu

Bên cạnh các triệu chứng về thể chất, tâm trạng lo lắng và căng thẳng khi mắc bệnh cũng góp phần làm tăng nguy cơ mất ngủ. Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm, hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, nếu không được phát hiện từ sớm, điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, nguy cơ rất cao biến chứng, thậm chí tử vong.

Chính vì thế, khi mắc bệnh sốt xuất huyết, đa số bệnh nhân cảm thấy lo lắng về tình trạng sức khoẻ của mình, sợ hãi trước những biến chứng nguy hiểm như sốc sốt xuất huyết, suy tạng và thậm chí tử vong. Những cảm xúc tiêu cực này làm tăng mức độ căng thẳng, dẫn đến khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu.

4. Đau nhức cơ và khớp

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền qua vết đốt của muỗi Aedes Aegypti mang virus. Sốt xuất huyết tại các quốc gia châu Âu cũng thường được gọi là bệnh “sốt gãy xương” do người bệnh nhân sốt xuất huyết thường gặp các cơn đau cơ, nhức khớp ở mức độ nghiêm trọng. Những cơn đau này thường được mô tả như cơn đau khi “gãy xương”. Cảm giác đau nhức xương khớp có thể gây cản trở quá trình nghỉ ngơi và gián đoạn giấc ngủ của bệnh nhân sốt xuất huyết.

Đặc biệt, việc nằm ở một tư thế nhất định quá lâu, mỗi khi xoay người hoặc thay đổi tư thế, cơn đau nhức sẽ tăng lên, khiến bệnh nhân không thể ngủ yên giấc.

5. Ngứa và phát ban

Phát ban và ngứa là các triệu chứng thường gặp ở giai đoạn xuất huyết của bệnh (thường vào ngày thứ 3 hoặc thứ 4 kể từ khi triệu chứng sốt khởi phát). Lúc này, sốt đã thuyên giảm hoặc thậm chí đã hết sốt hẳn nhưng những vết mẩn đỏ, phát ban do xuất huyết dưới da có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, khiến người bệnh không thể thoải mái khi nằm ngủ.

Khi ngứa, người bệnh thường có xu hướng gãi ngứa, cọ sát mạnh trên bề mặt da. Hành động này không những không giúp giảm ngứa mà còn có thể gây trầy xước da, làm tình trạng ngứa ngáy trở nên nghiêm trọng hơn.

⇒ Tham khảo thêm: Sốt xuất huyết bị ngứa có được gãi không? Cách điều trị thế nào?

6. Tác dụng phụ của thuốc

Khi mắc bệnh, bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc hỗ trợ điều trị nhằm giảm triệu chứng, hạn chế biến chứng và thúc đẩy quá trình hồi phục như thuốc giảm đau, thuốc hạ sốt…, đặc biệt là thuốc kháng viêm chứa Corticoid được sử dụng trong quá trình điều trị các biến chứng nặng có thể gây ra các tác dụng phụ ảnh hưởng đến giấc ngủ như tình trạng kích thích thần kinh, khiến bệnh nhân sốt xuất huyết khó đi vào giấc ngủ hoặc dễ tỉnh giấc giữa đêm.

7. Phản ứng của hệ miễn dịch

Trong quá trình cơ thể chiến đấu với virus Dengue - tác nhân gây bệnh sốt xuất huyết, hệ miễn dịch sẽ hoạt động nhằm sản sinh kháng thể chống lại virus, trong quá trình này hệ miễn dịch cũng tạo ra một số chất khác nhằm điều hoà miễn dịch. Những chất này khi tích tụ trong cơ thể, có thể gây ảnh hưởng đến các chức năng sinh lý, trong đó có giấc ngủ.

Hướng dẫn khắc phục tình trạng sốt xuất huyết bị mất ngủ

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các cơ quan của cơ thể nghỉ ngơi, tái tạo năng lượng đã sử dụng cho các hoạt động của cơ thể, đặc biệt là năng lượng cung cấp cho hệ miễn dịch phản ứng lại sự tấn công của các tác nhân gây bệnh. Mất ngủ khi sốt xuất huyết cản trở quá trình tái tạo năng lượng, gây ra nhiều khó khăn cho người bệnh trong quá trình phục hồi, gây suy giảm sức khỏe nghiêm trọng. Để khắc phục tình trạng sốt xuất huyết mất ngủ, người bệnh có thể tham khảo các biện pháp sau đây:

1. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ

Một số loại thuốc có thể gây ức chế thần kinh, gây ra tình trạng khó ngủ, thậm chí gây ra các tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tình trạng bệnh lý, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Chính vì thế, sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng các loại thuốc mà không có sự đồng ý và hướng dẫn của chuyên gia y tế. Việc tự ý dùng thuốc sai cách có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là khi cơ thể đang trong trạng thái suy yếu do virus Dengue tấn công.

2. Tạo môi trường ngủ thoải mái

Tạo môi trường ngủ thoải mái là yếu tố cần thiết giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Không gian phòng ngủ cần được duy trì sự thoáng mát, yên tĩnh và hạn chế ánh sáng gắt chiếu vào để kích thích sản xuất hormone melatonin, giúp điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ, giúp dễ ngủ hơn, ngủ ngon hơn và sâu hơn. Sử dụng gối, chăn, nệm êm ái, giường nằm sạch sẽ cũng là yếu tố không thể thiếu để đảm bảo giấc ngủ sâu và liên tục.

3. Tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ

Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính, tivi và các thiết bị công nghệ khác có thể ức chế sản xuất hormone melatonin, làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên. Do đó, người bệnh cần chế tối đa thói quen sử dụng các thiết bị điện tử ít nhất một giờ trước khi đi ngủ. Thay vào đó, trong ít nhất một giờ trước khi ngủ, người bệnh có thể tham gia các hoạt động vận động nhẹ nhàng như thiền định, yoga, massage cơ thể, nằm thả lỏng cơ thể thư giãn, đọc sách…

4. Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện giấc ngủ. Việc duy trì hoạt động thể chất giúp cơ thể thả lỏng và loại bỏ căng thẳng, tạo điều kiện tốt nhất cho giấc ngủ sâu. Tuy nhiên, nên tránh tập thể dục ngay trước khi đi ngủ vì có thể làm tăng cường sự tỉnh táo. Đồng thời, tránh tham gia vào các môn thể dục thể thao vận động mạnh vì có thể khiến tình trạng xuất huyết trở nên trầm trọng hơn.

5. Tránh sử dụng caffeine và rượu bia

Caffeine là chất kích thích khả năng hoạt động của thần kinh trung ương, đóng vai trò là “chất xúc tác” giúp tăng cường quá trình truyền thông tin giữa các tế bào não, trong khi rượu bia là các thức uống chứa cồn, hoạt động như một chất kích thích, khiến người sử dụng dễ thức giấc khi ngủ, có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và khiến người sử dụng thức giấc nhiều lần.

Chính vì thế, hạn chế hoặc tốt nhất bỏ hẳn thói quen sử dụng các thức uống này, đặc biệt vào khoảng thời gian buổi chiều và tối, sẽ giúp cơ thể dễ dàng thả lỏng và đi vào giấc ngủ hơn.

6. Áp dụng các phương pháp giảm ngứa và phát ban

Ngứa và phát ban thường là dấu hiệu của tình trạng xuất huyết dưới da, xuất hiện ở giai đoạn xuất huyết. Triệu chứng ngứa ngáy do phát ban có thể làm gia tăng cảm giác khó chịu, khiến người bệnh không thể ngủ ngon. Các phương pháp như tắm nước ấm với bột yến mạch, sử dụng kem chống ngứa hoặc thuốc bôi ngoài da theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp làm dịu các triệu chứng này, giúp người bệnh ngủ ngon hơn.

Sốt xuất huyết không chỉ gây ra các triệu chứng nghiêm trọng liên quan đến các cơn sốt, đau cơ, phát ban do xuất huyết mà còn có thể gây ra các biến chứng thần kinh và tâm lý phức tạp, trong đó mất ngủ là một vấn đề đáng lo ngại. Tình trạng sốt xuất huyết bị mất ngủ không chỉ là một vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà có thể gây hậu quả ở quy mô xã hội đáng kể. Người bệnh mất ngủ sẽ làm giảm năng suất lao động, làm suy giảm chất lượng cuộc sống và tăng gánh nặng y tế cho gia đình và xã hội.

Sốt xuất huyết bị mất ngủ do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Virus Dengue - tác nhân gây bệnh sốt xuất huyết có thể tấn công hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng đau nhức, sốt cao, cùng với tâm trạng căng thẳng và lo âu về tình trạng sức khỏe, do phản ứng miễn dịch của cơ thể hoặc do các tác dụng phụ của thuốc điều trị mang lại. Tất cả đều góp phần làm giảm chất lượng giấc ngủ của người bệnh.

Việc nhận diện và điều trị kịp thời vấn đề mất ngủ ở bệnh nhân sốt xuất huyết là vô cùng cần thiết. Để hỗ trợ giấc ngủ cho bệnh nhân sốt xuất huyết, cần kết hợp nhiều biện pháp. Có thể sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ có thể nhằm giảm bớt sự đau nhức và khó chịu, tạo điều kiện tốt hơn cho giấc ngủ. Uống đủ nước cũng rất cần thiết để giảm bớt tình trạng đổ mồ hôi đêm và giúp cơ thể điều tiết nhiệt độ tốt hơn.

Ngoài ra, môi trường ngủ cũng đóng vai trò quan trọng, bệnh nhân nên ngủ trong phòng thoáng mát, yên tĩnh, tránh ánh sáng mạnh. Tạo một thói quen ngủ đều đặn và tránh các hoạt động kích thích trước khi đi ngủ cũng sẽ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề “sốt xuất huyết bị mất ngủ”, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage facebook VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.

Như vậy, chuyên gia giải đáp: Sốt xuất huyết bị mất ngủ do các triệu chứng như đau nhức xương khớp, sốt cao kéo dài, tác động của virus lên hệ thần kinh hoặc các tác dụng phụ của thuốc điều trị. Mất ngủ không chỉ ảnh hưởng đến quá trình hồi phục mà còn có thể gây ra các biến chứng thần kinh, làm yếu hệ miễn dịch và kéo dài thời gian hồi phục bệnh. Để hạn chế tình trạng này, người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ và đảm bảo môi trường ngủ, nghỉ ngơi thoải mái, tránh ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử trước khi ngủ.