Bà bầu bị zona thần kinh kiêng gì và ăn gì để tốt cho mẹ và con?

Mặc dù rất hiếm, nhưng bị zona thần kinh khi mang thai có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm ở bà mẹ, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, đặc biệt khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh thủy đậu hoặc mang virus thủy đậu. Vì vậy, việc kiêng cữ và bổ sung dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bệnh ở phụ nữ mang thai nếu chẳng may mắc bệnh zona thần kinh. Vậy bà bầu bị zona thần kinh kiêng gì và ăn gì để nhanh khỏi, đảm bảo sức khỏe cho mẹ và sự phát triển của thai nhi?

Tìm hiểu về bệnh zona thần kinh ở bà bầu

Zona thần kinh xảy ra do sự tái hoạt động của virus Varicella Zoster (VZV) – cũng là loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi người bệnh đã khỏi thủy đậu, virus không bị hệ miễn dịch đào thải hoàn toàn khỏi cơ thể mà vẫn tồn tại ở trạng thái tiềm ẩn trong hạch thần kinh, không gây bệnh cho vật chủ nhưng có thể tái kích hoạt, gây bệnh zona thần kinh khi hệ miễn dịch của vật chủ bị suy giảm do tuổi tác, do sử dụng các loại thuốc, phương pháp điều trị ức chế miễn dịch, do sang chấn tinh thần hoặc suy nhược cơ thể…

Phụ nữ mang thai thường có sức khỏe kém hơn người bình thường là do hệ miễn dịch của mẹ đang điều chỉnh xuống mức thấp nhất để tránh phản ứng đào thải thai nhi và nuôi dưỡng thai nhi được tốt hơn.

Điều này đồng nghĩa với việc hệ miễn dịch của mẹ trở nên “nhạy cảm” hơn, dễ bị tấn công bởi các vi khuẩn, virus gây bệnh, thậm chí hệ miễn dịch suy yếu của phụ nữ mang thai là điều kiện cực kỳ thuận lợi cho các virus tồn tại âm thầm trong cơ thể có thể "trỗi dậy". Nếu trước đó đã từng bị thủy đậu, mẹ bầu sẽ có nguy cơ mắc zona thần kinh cao hơn. Các yếu tố khác như căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ cũng góp phần gia tăng nguy cơ này.

Tuy nhiên, zona thần kinh thường gặp ở những đối tượng có đồ tuổi từ 50, phụ nữ trong độ tuổi mang thai thường có rất ít khả năng mắc căn bệnh này, trừ khi có các yếu tố nguy cơ cao như: người bị suy giảm miễn dịch hoặc bị ức chế miễn dịch hoặc có khả năng bị ức chế miễn dịch do bệnh lý/liệu pháp điều trị…

Bà bầu mắc zona thần kinh thường xuất hiện các triệu chứng đặc trưng bao gồm cảm giác đau rát, châm chích hoặc ngứa dọc theo dây thần kinh trên cơ thể, sau đó xuất hiện bọng nước thành từng chùm nằm dọc một bên cơ thể. Cơn đau do zona gây ra có thể khiến bà bầu đau nhức, khó chịu khủng khiếp và kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Nghiên cứu cho thấy, mặc dù bà bầu mắc zona thần kinh rất hiếm khi xảy ra và cũng rất hiếm khi gây ra biến chứng nguy hiểm cho thai nhi nhưng VZV rất dễ lây lan gây bệnh thủy đậu cho con sau sinh. Đặc biệt là khi bà bầu mắc bệnh thủy đậu từ việc tiếp xúc gần với người bệnh thủy đậu hoặc zona thần kinh trong 3 tháng đầu của thai kỳ, có khoảng 2% thai nhi có nguy cơ mắc hội chứng thủy đậu bẩm sinh gây tổn thương đa cơ quan cho trẻ.

Trong số những trẻ bị hội chứng thủy đậu bẩm sinh này có đến 30% trẻ tử vong trong những tháng đầu đời do trào ngược dạ dày thực quản khó trị, viêm phổi hít tái phát nặng, suy hô hấp và 15% có nguy cơ nhiễm Herpes zoster trong khoảng thời gian từ tháng thứ 2 đến tháng thứ 41 sau sinh.

Chính vì vậy, việc chăm sóc và điều trị bệnh zona cho bà bầu cần cẩn trọng để tránh ảnh hưởng đến thai nhi. Bà bầu khi có triệu chứng nghi ngờ cần đi khám ngay để được bác sĩ tư vấn và điều trị kịp thời, nhằm giảm đau, ngăn ngừa biến chứng và hạn chế rủi ro cho cả mẹ và bé.

Tầm quan trọng của dinh dưỡng trong điều trị zona thần kinh cho bà bầu

Chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị zona thần kinh cho bà bầu giúp tăng cường hệ miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh, hỗ trợ cơ thể đối phó với các triệu chứng đau rát, mệt mỏi do bệnh gây ra, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm cũng như đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyến cáo bà bầu cần duy trì thói quen uống đủ nước để giúp giảm tình trạng khô da và hỗ trợ quá trình thanh lọc cơ thể, loại bỏ độc tố, bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

Bà bầu bị zona thần kinh kiêng gì trong ăn uống?

Theo các bác sĩ da liễu và chuyên gia dinh dưỡng, một chế độ dinh dưỡng cân bằng các nhóm chất có thể giúp phụ nữ mang thai mắc zona thần kinh giảm bớt các triệu chứng đau đớn, khó chịu và đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.

1. Thực phẩm nhiều đường

Bà bầu bị zona thần kinh kiêng gì? Bà bầu bị zona thần kinh cần kiêng các thực phẩm chứa nhiều đường. Bởi đường có thể làm suy yếu hệ miễn dịch khiến cơ thể khó chống lại sự tấn công và gây hại của VZV. Đồng thời, lượng đường nạp vào cơ thể nhiều còn khiến lượng glucose trong máu tăng cao dẫn đến viêm nhiễm và kéo dài quá trình hồi phục.

Hơn nữa, đường cũng tạo điều kiện cho virus gây bệnh phát triển mạnh hơn, từ đó làm trầm trọng thêm các triệu chứng đau rát, ngứa ngáy, khó chịu. Do đó, bà bầu cần hạn chế các loại bánh ngọt, kẹo, đồ ngọt, nước ngọt có ga và các thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường để hạn chế các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe của bản thân và thai nhi.

2. Đồ ăn có tính cay, nóng

Đồ ăn cay, nóng chẳng hạn như các món ăn chế biến chứa hàm lượng lớn các gia vị như ớt, tiêu, gừng, tỏi hay các món chiên xào nhiều dầu mỡ, có thể kích thích hệ thần kinh và làm gia tăng cảm giác đau rát ở các vùng da bị tổn thương, đồng thời các thực phẩm này còn tăng tiết dầu nhờn, khiến các vùng da bị thương tổn do zona khó lành, nguy cơ nhiễm trùng, để lại sẹo xấu. Đặc biệt, bà bầu có hệ miễn dịch vốn đang suy yếu, các thực phẩm cay nóng sẽ làm tăng tình trạng viêm nhiễm, khiến vết thương khó lành hơn.

3. Thực phẩm chứa nhiều Arginine

Arginine (1) là một thành phần trong nhiều loại thực phẩm như socola và một số loại ngũ cốc. Khi lượng Arginine trong cơ thể tăng cao, VZV có thể nhân lên nhanh chóng khiến các triệu chứng bệnh zona như đau rát, bọng nước càng trở nên trầm trọng hơn. Chính vì vậy, trong giai đoạn điều trị, bà bầu nên hạn chế các thực phẩm giàu Arginine và thay vào đó nên bổ sung thực phẩm giàu Lysine – một axit amin giúp ức chế sự phát triển của virus và đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.

4. Thực phẩm chứa Gelatin

Gelatin (2) là một loại protein được chiết xuất từ collagen có mặt trong nhiều loại thực phẩm như thạch, kẹo dẻo, các món tráng miệng làm từ Gelatin, chúng có thể khiến vết thương lâu lành hơn và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. Vì vậy, bà bầu mắc zona thần kinh nên tránh tiêu thụ các thực phẩm có chứa Gelatin để hỗ trợ quá trình hồi phục và bảo vệ sức khỏe của cả hai mẹ con.

5. Thực phẩm chế biến sẵn

Bà bầu mắc zona thần kinh cũng nên kiêng các loại thực phẩm chế biến như sẵn bởi chúng thường chứa nhiều chất béo bão hòa, muối và đường có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm chậm quá trình hồi phục của cơ thể. Ngoài ra, các thực phẩm chế biến sẵn như mì ăn liền, thức ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, đồ muối chua hoặc đồ ăn chiên sẵn không chỉ thiếu dinh dưỡng mà còn có thể chứa các chất bảo quản, hương liệu nhân tạo và chất phụ gia không tốt cho sức khỏe, gây kích ứng và tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Đặc biệt, đối với bà bầu bị zona thần kinh, tiêu thụ nhiều những thực phẩm này còn khiến cơ thể mất cân bằng dinh dưỡng, làm cho thai nhi không đủ chất, năng lượng để phát triển so với thai cùng lứa tuổi. Vì vậy, bà bầu cần ưu tiên lựa chọn thực phẩm tươi sạch, chế biến tại nhà, đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng để duy trì sức khỏe tốt cho mẹ và sự phát triển của thai nhi.

6. Đồ uống có cồn

Bà bầu mắc zona thần kinh cũng nên kiêng đồ uống có cồn như rượu, bia, vì cồn có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, cơ thể dễ mất nước, da dễ bị kích ứng và chậm lành vết thương. Vì vậy, để phục hồi nhanh chóng và bảo vệ sức khỏe, bà bầu cần tránh hoàn toàn các đồ uống có cồn trong thời gian điều trị bệnh.

Những thực phẩm bà bầu nên ăn khi mắc zona thần kinh

Ngoài thắc mắc "bà bầu bị zona thần kinh kiêng gì" thì những thực phẩm bà bầu nên ăn cũng được nhiều người quan tâm. Khi mắc zona thần kinh, bà bầu cần chú ý đến chế độ ăn uống để hỗ trợ phục hồi và tăng cường sức đề kháng. Những thực phẩm bà bầu nên bổ sung trong giai đoạn này gồm:

• Thực phẩm giàu Lysine: thịt gà, cá, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa sẽ ức chế sự phát triển của VZV và giúp hỗ trợ quá trình điều trị bệnh.
• Thực phẩm giàu vitamin C: bà bầu nên ăn nhiều trái cây như cam, bưởi, kiwi và các loại rau xanh như cải xoăn, ớt đỏ để bổ sung vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch và làm giảm viêm nhiễm.
• Thực phẩm giàu vitamin E: các loại hạt như hạnh nhân,, dầu ô liu có tác dụng bảo vệ tế bào da và giúp làm lành các vết thương nhanh hơn.
• Thực phẩm giàu kẽm: kẽm hỗ trợ quá trình phục hồi của da và hệ miễn dịch. Do đó, bà bầu nên bổ sung thêm các thực phẩm giàu kẽm như hải sản, , hạt bí và các loại đậu.
• Thực phẩm giàu chất xơ và nước: để duy trì cơ thể khỏe mạnh và ngăn ngừa táo bón, hỗ trợ quá trình phục hồi từ bên trong, bà bầu cũng nên ăn nhiều trái cây tươi, rau xanh và uống đủ nước.

Một số điều khác bà bầu cần kiêng để mau khỏi bệnh zona

1. Kiêng làm việc nặng

Làm việc nặng, đặc biệt là khi vết thương vẫn còn có thể làm tăng cường độ đau và gây căng thẳng cho cơ thể, làm suy yếu hệ miễn dịch và kéo dài thời gian phục hồi sức khỏe. Việc vận động mạnh hoặc mang vác nặng có thể làm vết thương trở nên nghiêm trọng hơn và dễ bị viêm nhiễm. Do đó, trong quá trình điều trị zona, bà bầu nên nghỉ ngơi đầy đủ và tránh các công việc nặng nhọc để đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe.

2. Kiêng tự ý dùng thuốc

Chuyên gia cho biết bà bầu mắc zona thần kinh tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau hoặc bất kỳ loại thuốc nào chưa được bác sĩ chỉ định. Việc tự ý sử dụng thuốc không đúng cách có thể gây ra tác dụng phụ, thậm chí làm tăng nguy cơ biến chứng, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Do đó, khi mắc zona thần kinh, điều quan trọng là bà bầu cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ và không tự ý sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

⇒ Tham khảo thêm: Bà bầu bị zona bôi thuốc gì nhanh khỏi và an toàn cho thai nhi?

3. Kiêng tiếp xúc với người khác

VZV - Tác nhân gây bệnh zona thần kinh rất dễ lây qua tiếp xúc trực tiếp với bọng nước, vì vậy, bà bầu cần hạn chế tiếp xúc gần để tránh lây lan virus sang người khác và đồng thời giảm nguy cơ nhiễm trùng chéo. Ngoài ra, việc tránh tiếp xúc với người khác cũng giúp bà bầu hạn chế tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh nguy hiểm khác có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, từ đó hỗ trợ quá trình hồi phục nhanh chóng hơn.

Một số lưu ý khác khi chăm sóc và điều trị bà bầu bị zona 

1. Uống đủ nước

Một trong những lưu ý quan trọng khi chăm sóc và điều trị bà bầu bị zona thần kinh là cần uống đủ nước. Việc duy trì lượng nước cung cấp đủ cho cơ thể giúp làm dịu cảm giác khô da và đẩy nhanh quá trình làm lành các vết thương do zona. Ngoài ra, nước còn giúp cơ thể loại bỏ độc tố, giảm viêm ngứa và ngăn ngừa tình trạng mất nước của cơ thể. Các chuyên gia khuyến cáo ngoài uống nước lọc, bà bầu có thể uống đa dạng các loại nước ép trái cây, canh, súp, cháo loãng để bổ sung đầy đủ nước cho cơ thể.

2. Vệ sinh da

Với người mắc bệnh zona thần kinh, vệ sinh da đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và giúp vết thương mau lành hơn. Bà bầu nên vệ sinh cơ thể mỗi ngày, đặc biệt là các vùng da bị tổn thương do zona bằng nước sạch và ấm, bằng xà phòng dịu nhẹ, tránh dùng các sản phẩm có chất tẩy mạnh hoặc có mùi thơm vì có thể gây kích ứng da hoặc làm tình trạng viêm nhiễm trở nên trầm trọng hơn. Sau khi tắm rửa sạch, nên lau khô nhẹ nhàng bằng khăn sạch, tránh chà xát mạnh lên vùng da bị tổn thương.

Bên cạnh đó, trong quá trình vệ sinh cơ thể, bà bầu cũng nên thao tác nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh làm vỡ các bọng nước gây nhiễm trùng lan rộng. Đồng thời, bà bầu có thể kết hợp với các sản phẩm dưỡng da nhẹ nhàng có tác dụng làm dịu và giữ ẩm giúp bảo vệ và phục hồi hàng rào bảo vệ da.

⇒ Tham khảo thêm: 7 cách vệ sinh vết zona thần kinh nhanh chóng và thuận tiện

3. Nghỉ ngơi hợp lý

Các chuyên gia khuyến cáo bà bầu nên cố gắng ngủ đủ 8 tiếng/ngày, nghỉ trưa ít nhất 30 phút trong môi trường yên tĩnh, thoải mái. Nghỉ ngơi hợp lý không chỉ giúp giảm đau, khó chịu do zona thần kinh gây ra mà còn giúp cơ thể duy trì năng lượng, tránh bị kiệt sức trong suốt quá trình điều trị.

4. Giảm căng thẳng

Cuối cùng, bà bầu bị zona thần kinh cũng cần đặc biệt chú ý tránh để cơ thể stress vì căng thẳng là yếu tố khiến virus Varicella Zoster hoạt động mạnh mẽ hơn và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh và làm chậm quá trình lành vết thương. Để giảm căng thẳng, bà bầu có thể thực hiện một số biện pháp như tập hít thở sâu, thiền, yoga nhẹ nhàng hoặc nghe nhạc thư giãn, đọc sách, vẽ tranh, trò chuyện với người thân trong gia đình, bạn bè để giúp tinh thần thoải mái hơn.

Bên cạnh đó, bà bầu cần chú trọng nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc nặng, không tự ý dùng thuốc và hạn chế tiếp xúc với người khác để tránh lây nhiễm. Việc kết hợp chăm sóc sức khỏe toàn diện từ dinh dưỡng đến nghỉ ngơi sẽ giúp bà bầu nhanh chóng hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng do zona thần kinh gây ra.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp giải đáp được câu hỏi bà bầu bị zona thần kinh kiêng gì? Việc chăm sóc bà bầu bị zona thần kinh là rất quan trọng để giúp hỗ trợ quá trình hồi phục và bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý, kiêng các thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh như đồ ăn cay nóng, thực phẩm nhiều đường hay đồ uống có cồn sẽ giúp giảm bớt các triệu chứng và tăng cường sức đề kháng.