Bệnh cảm cúm bao lâu thì khỏi? Thường kéo dài trong bao lâu sẽ hết?

Cảm lạnh và cúm mùa là những bệnh lý đường hô hấp, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu mỗi năm, đặc biệt cúm có thể và đã từng gây ra các vụ dịch lớn trên toàn cầu, lưu hành phổ biến vào mùa đông hoặc thời điểm giao mùa. Một câu hỏi mà nhiều người quan tâm khi mắc bệnh là: Cảm cúm bao lâu thì khỏi? Hiểu rõ thời gian hồi phục, diễn tiến bệnh, các dấu hiệu nguy hiểm, cách điều trị và phòng ngừa sẽ giúp người bệnh quản lý tình trạng sức khỏe một cách hiệu quả.

Cảm cúm bao lâu thì khỏi?

Thời gian để khỏi bệnh cúm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhưng đối với người trưởng thành khỏe mạnh, các triệu chứng thường kéo dài từ 4 - 7 ngày. Trong khoảng 2 - 3 ngày đầu, các triệu chứng như sốt cao, đau nhức cơ thể, đau họng, ho khan, nghẹt mũi và mệt mỏi thường ở mức độ nghiêm trọng nhất. Sau giai đoạn này, các triệu chứng bắt đầu giảm dần, mặc dù một số người có thể gặp tình trạng ho kéo dài hoặc mệt mỏi trong khoảng 1 đến 2 tuần tiếp theo.

Đối với trẻ em, thời gian hồi phục có thể kéo dài hơn, do hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện. Người cao tuổi hoặc những người mắc các bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim, bệnh phổi mạn tính hoặc suy giảm miễn dịch cũng cần thời gian lâu hơn để hồi phục hoàn toàn. Trong một số trường hợp hiếm, các triệu chứng kéo dài hoặc tái phát có thể là dấu hiệu của biến chứng, đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời. (1) (2)

Việc điều trị sớm và chăm sóc đúng cách có thể giúp rút ngắn thời gian bệnh, đồng thời giảm nguy cơ biến chứng. Tuy nhiên, ngay cả với các biện pháp hỗ trợ, cơ thể vẫn cần thời gian để tự chống lại virus và phục hồi hoàn toàn.

Diễn tiến thông thường của bệnh cảm cúm

Cúm thường trải qua các giai đoạn như sau:

1. Giai đoạn ủ bệnh (1 - 2 ngày): Sau khi tiếp xúc với virus cúm, người bệnh thường không có triệu chứng ngay lập tức. Trong thời gian này, virus nhân lên trong cơ thể, chuẩn bị gây ra các triệu chứng. Giai đoạn này thường khó nhận biết, nhưng người bệnh đã có khả năng lây nhiễm cho người khác.
2. Giai đoạn khởi phát (ngày 2 - 3): Các triệu chứng xuất hiện đột ngột, bao gồm sốt cao (38 - 40°C), đau nhức cơ thể, đau đầu, mệt mỏi, đau họng, ho khan, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi. Đây là giai đoạn virus hoạt động mạnh nhất, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và suy yếu rõ rệt.
3. Giai đoạn đỉnh điểm (ngày 3 - 5): Các triệu chứng đạt mức độ nghiêm trọng nhất. Sốt có thể kéo dài hoặc tái phát ở một số người. Mệt mỏi, yếu sức và cảm giác uể oải là những biểu hiện phổ biến, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hàng ngày.
4. Giai đoạn hồi phục (ngày 5 - 7): Các triệu chứng bắt đầu thuyên giảm. Sốt giảm dần, đau nhức cơ thể và đau đầu biến mất, nhưng ho khan hoặc mệt mỏi có thể kéo dài thêm vài ngày. Đa số người bệnh cảm thấy khỏe hơn vào cuối tuần thứ hai, mặc dù một số trường hợp có thể cần thêm thời gian để hồi phục hoàn toàn. (1) (2)

Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian khỏi bệnh

Thời gian hồi phục của bệnh cúm không giống nhau ở tất cả mọi người và chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố quan trọng:

• Hệ miễn dịch: Người có hệ miễn dịch mạnh, chẳng hạn như người trưởng thành khỏe mạnh, thường hồi phục nhanh hơn. Ngược lại, trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc sử dụng thuốc có thể mất nhiều thời gian hơn.
• Loại virus cúm: Có nhiều chủng virus cúm khác nhau, như cúm A, cúm B hoặc cúm C. Cúm A thường gây triệu chứng nghiêm trọng và kéo dài hơn so với cúm B, trong khi cúm C thường nhẹ hơn.
• Tình trạng sức khỏe tổng thể: Các bệnh lý nền như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh tim hoặc tiểu đường làm tăng nguy cơ biến chứng và kéo dài thời gian hồi phục.
• Điều trị kịp thời: Sử dụng thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) hoặc zanamivir (Relenza) trong vòng 48 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng có thể rút ngắn thời gian bệnh và giảm mức độ nghiêm trọng. (3) (4)
• Chăm sóc và lối sống: Nghỉ ngơi đầy đủ, uống đủ nước, ăn uống lành mạnh và tránh căng thẳng giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Ngược lại, làm việc quá sức hoặc không chăm sóc tốt có thể kéo dài thời gian bệnh.

Dấu hiệu cần đặc biệt quan tâm khi bị cảm cúm

Bên cạnh cảm cúm bao lâu thì khỏi thì dấu hiệu cần quan tâm khi mắc cúm cũng là vấn đề đưucọ nhiều người quan tâm. Mặc dù đa số các trường hợp, cúm thường tự khỏi mà không cần can thiệp y tế chuyên sâu nếu được phát hiện sớm, chăm sóc và xử trí phù hợp, nhưng một số dấu hiệu cảnh báo cần được theo dõi chặt chẽ, đặc biệt ở các nhóm nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh lý nền. Những triệu chứng sau đây đòi hỏi phải liên hệ ngay với bác sĩ để được đánh giá và xử lý kịp thời:

• Khó thở hoặc thở gấp: Đây có thể là dấu hiệu của viêm phổi, viêm phế quản hoặc các biến chứng hô hấp nghiêm trọng khác.
• Đau ngực hoặc đau bụng dữ dội: Những triệu chứng này có thể liên quan đến viêm cơ tim, viêm phổi hoặc các vấn đề nghiêm trọng khác.
• Sốt cao kéo dài (trên 3 ngày): Sốt không giảm hoặc tái phát sau khi đã cải thiện có thể chỉ ra nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn.
• Mệt mỏi nghiêm trọng hoặc lú lẫn: Đây là dấu hiệu đặc biệt nguy hiểm, nhất là ở người cao tuổi, có thể liên quan đến biến chứng thần kinh hoặc nhiễm trùng toàn thân.
• Giảm hoặc mất khứu giác kéo dài: Mặc dù hiếm gặp trong cúm thông thường, triệu chứng này cần được đánh giá nếu kèm theo các dấu hiệu nghiêm trọng khác.
• Triệu chứng nặng ở trẻ em: Bao gồm thở nhanh, da xanh, không uống đủ nước, không tỉnh táo hoặc không tương tác bình thường.

Việc nhận biết và xử lý kịp thời các dấu hiệu này có thể ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang hoặc nhiễm trùng huyết, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao.

Điều trị và chăm sóc cho người bệnh cảm cúm

Đây cũng là điều đưuọc quan tâm bên cạnh cảm cúm bao lâu thì khỏi. Việc điều trị và chăm sóc đúng cách không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn rút ngắn thời gian bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là các phương pháp điều trị và chăm sóc hiệu quả, được khuyến nghị bởi các chuyên gia y tế.

1. Điều trị bệnh cảm cúm

Hiện tại, không có thuốc chữa đặc hiệu cho cúm, nhưng một số phương pháp điều trị có thể hỗ trợ giảm triệu chứng và thúc đẩy quá trình hồi phục:

• Thuốc kháng virus: Các thuốc như oseltamivir (Tamiflu), zanamivir (Relenza) hoặc baloxavir (Xofluza) được kê đơn trong vòng 48 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng. Những thuốc này giúp rút ngắn thời gian bệnh từ 1 - 2 ngày và giảm nguy cơ biến chứng, đặc biệt ở người có nguy cơ cao như phụ nữ mang thai, người cao tuổi hoặc người mắc bệnh mãn tính. (4)
• Thuốc giảm triệu chứng:
  • Thuốc hạ sốt như acetaminophen hoặc ibuprofen giúp kiểm soát sốt và giảm đau nhức cơ thể, đau đầu. (4)
  • Thuốc thông mũi (như pseudoephedrine) hoặc thuốc xịt mũi saline có thể cải thiện tình trạng nghẹt mũi và giúp người bệnh dễ thở hơn.
  • Thuốc ho (như dextromethorphan) hỗ trợ giảm ho khan, cải thiện giấc ngủ.
• Không sử dụng kháng sinh: Cúm do virus gây ra, vì vậy kháng sinh không hiệu quả trừ khi có bằng chứng rõ ràng về nhiễm trùng thứ phát do vi khuẩn, chẳng hạn như viêm phổi hoặc viêm xoang.

Xem thêm: Thuốc trị cúm nhanh khỏi và an toàn.

Lưu ý quan trọng: Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt đối với trẻ em dưới 12 tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh lý nền. Sử dụng thuốc không đúng cách có thể gây tác dụng phụ hoặc làm chậm quá trình hồi phục.

2. Chăm sóc người bị bệnh cảm cúm

Chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người bệnh cúm hồi phục nhanh chóng và thoải mái hơn. Dưới đây là các biện pháp chăm sóc được khuyến nghị:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Người bệnh cần nghỉ ngơi hoàn toàn, tránh các hoạt động gắng sức để cơ thể tập trung năng lượng vào việc chống lại virus. Ngủ đủ giấc cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch.
• Uống đủ nước: Sốt và các triệu chứng cúm có thể gây mất nước. Người bệnh nên uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây, trà thảo mộc hoặc nước ấm để duy trì độ ẩm và hỗ trợ cơ thể đào thải độc tố.
• Ăn uống lành mạnh: Ưu tiên các món ăn dễ tiêu hóa như súp gà, cháo, rau xanh và trái cây giàu vitamin C (cam, kiwi, dâu tây) để tăng cường sức đề kháng. Tránh các thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc khó tiêu.
• Giữ ấm cơ thể: Tránh tiếp xúc với không khí lạnh, giữ phòng ở nhiệt độ ấm áp và thông thoáng. Sử dụng chăn nhẹ để giữ ấm khi ngủ.
• Sử dụng máy tạo độ ẩm: Máy tạo độ ẩm giúp làm dịu đường hô hấp, giảm ho và nghẹt mũi, đặc biệt trong môi trường khô hoặc vào mùa đông.
• Hạn chế lây lan: Người bệnh nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và che miệng khi ho hoặc hắt hơi. Các vật dụng cá nhân như khăn mặt, bát đĩa nên được vệ sinh kỹ lưỡng để tránh lây nhiễm.

Việc chăm sóc cẩn thận không chỉ giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn mà còn giảm nguy cơ lây lan virus cho người xung quanh.

Cách phòng ngừa cúm hiệu quả

Cảm cúm bao lâu thì khỏi? Khi khỏi rồi thì phòng ngừa như thế nào? Phòng ngừa cúm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng, đặc biệt trong mùa cúm cao điểm (thường từ tháng 10 đến tháng 3). Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, được các tổ chức y tế hàng đầu khuyến nghị:

• Tiêm vắc xin cúm hàng năm: Vắc xin cúm là biện pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm mức độ nghiêm trọng nếu nhiễm bệnh. Vắc xin cần được tiêm trước mùa cúm, đặc biệt cho các nhóm nguy cơ cao như trẻ em từ 6 tháng tuổi, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh mãn tính. Tại Việt Nam hiện nay đang lưu hành 4 loại vắc xin cúm bao gồm:
  • Vắc xin Cúm tứ giá Vaxigrip Tetra (Pháp);
  • Vắc xin Cúm tứ giá Influvac Tetra (Hà Lan);
  • Vắc xin Cúm tứ giá GC Flu Quadrivalent (Hàn Quốc);
  • Vắc xin Cúm tam giá Ivacflu-S (Việt Nam).

Vắc xin Cúm tứ giá phòng ngừa 4 chủng virus cúm gồm virus cúm A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata và B/Victoria, chỉ định tiêm ngừa cho trẻ em từ 6 tháng tuổi và người lớn, có thể tiêm cho thai phụ từ tam cá nguyệt thứ hai của thai kỳ. Trong khi đó, vắc xin tam giá cung cấp khả năng phòng ngừa 3 chủng virus cúm gồm virus cúm A/H1N1, A/H3N2, B/Yamagata hoặc B/Victoria, tiêm cho người lớn từ 18 tuổi đến 60 tuổi, không tiêm cho phụ nữ mang thai.

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây, đặc biệt sau khi chạm vào các bề mặt công cộng như tay nắm cửa, điện thoại hoặc phương tiện giao thông.
• Tránh chạm tay lên mặt: Virus cúm có thể xâm nhập qua niêm mạc mắt, mũi hoặc miệng. Hạn chế chạm tay lên mặt là cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
• Tăng cường sức đề kháng: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin C và D, kẽm và các chất chống oxy hóa. Tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng giúp hệ miễn dịch hoạt động tối ưu.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Tránh đám đông trong mùa cúm, đặc biệt ở những nơi kín như xe buýt, trung tâm thương mại. Nếu cần thiết, nên đeo khẩu trang ở nơi công cộng.
• Vệ sinh môi trường sống: Thường xuyên lau chùi các bề mặt tiếp xúc nhiều như tay nắm cửa, bàn ghế, bàn phím máy tính và điện thoại bằng dung dịch khử trùng để tiêu diệt virus.

Việc duy trì các thói quen này không chỉ giúp phòng ngừa cúm mà còn giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp khác như cảm lạnh hoặc viêm phế quản.

Xem thêm: Lịch tiêm vắc xin cúm cho từng nhóm đối tượng, phác đồ chi tiết

Cảm cúm bao lâu thì khỏi? Thông thường, bệnh cúm kéo dài từ 4 - 7 ngày, nhưng thời gian hồi phục có thể thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe và cách chăm sóc. Áp dụng các biện pháp điều trị kịp thời, chăm sóc đúng cách và phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp rút ngắn thời gian bệnh, đồng thời bảo vệ sức khỏe lâu dài trước các đợt cúm theo mùa.