Bệnh phỏng dạ: Dấu hiệu, nguyên nhân và phòng ngừa

Phỏng dạ là bệnh truyền nhiễm rất phổ biến tại Việt Nam, có thể xảy ra quanh năm và gặp phải ở mọi đối tượng, bất kể trẻ em hay người lớn đều có thể mắc bệnh. Đây là căn bệnh khá lành tính nhưng nếu bệnh nhân không được điều trị kịp thời và chăm sóc đúng cách, nguy cơ rất cao biến chứng, nhập viện điều trị, di chứng và thậm chí là tử vong. Vậy bệnh phỏng dạ là gì? Dấu hiệu nhận biết như thế nào? Nguyên nhân là gì? Làm sao để phòng bệnh phỏng dạ hiệu quả?

Phỏng dạ là bệnh gì?

Bệnh phỏng dạ (hay còn gọi là thủy đậu, trái rạ, bỏng dạ…) là một loại bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus Varicella zoster (VZV) với khả năng lây lan cực kỳ nhanh chóng thông qua các tiếp xúc qua da hoặc dịch tiết, giọt bắn chứa virus khi người bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi,...

Giai đoạn thời tiết chuyển mùa hè - thu, khoảng từ đầu tháng 3 đến tháng 5 hàng năm với thời tiết nồm ẩm, diễn biến khí hậu thất thường là điều kiện thuận lợi để VZV phát triển, lây lan, khiến bệnh phỏng dạ bùng phát mạnh nhất. Biểu hiện lâm sàng điển hình của bệnh phỏng dạ là những nốt mụn nước phồng rộp xuất hiện trên khắp cơ thể, ngay cả trong niêm mạc lưỡi và miệng của người bệnh.

Thông thường, bệnh phỏng dạ chỉ gây viêm nhiễm cấp tính ngoài da nhưng vẫn luôn tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ nhiễm trùng phụ, bội nhiễm, biến chứng (nguy hiểm và phổ biến nhất là viêm phổi), cùng nhiều di chứng và thậm chí nhiều trường hợp phỏng dạ diễn biến nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng người bệnh.

Dấu hiệu của bệnh phỏng dạ

Bệnh phỏng dạ có những dấu hiệu phổ biến như:

• Xuất hiện những nốt ban nhỏ màu đỏ nhạt, sau vài ngày sẽ chuyển thành mụn nước màu hồng có chứa chất dịch bên trong. Phát ban thường xuất hiện khắp cơ thể nhưng tập trung nhiều nhất ở mặt, cổ, da đầu và ngực. [2]
• Vị trí xuất hiện mụn nước không mọc lần lượt theo thứ tự mà sẽ mọc bất kỳ trên cơ thể. Tuy nhiên lòng bàn tay và bàn chân là vị trí hiếm xuất hiện mụn nước. Nếu người bệnh đụng, chạm, gãi làm các nốt mụn nước vỡ ra thì có nguy cơ cao bị nhiễm trùng.
• Có một vài trường hợp người bệnh chỉ bị sốt nhẹ vài ngày mà không kèm theo biểu hiện phát ban ngoài da nhưng vẫn có khả năng lây nhiễm khi tiếp xúc gần với những người khỏe mạnh khác.
• Ở trẻ em có thể có thêm triệu chứng viêm họng, ho, sổ mũi, mệt mỏi, biếng ăn,....

Thông thường, người bệnh phỏng dạ sẽ trải qua 4 giai đoạn chính với các triệu chứng kéo dài trong khoảng từ 10 - 20 ngày:

• Sau khi tiếp xúc với VZV, thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 14 – 17 ngày và giai đoạn này người bệnh sẽ không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào hoặc có triệu chứng nhưng nhẹ và rất khó để phát hiện.Sau thời gian ủ bệnh người bệnh bước vào thời kỳ khởi phát, người bệnh bắt đầu có dấu hiệu sốt cao, mệt mỏi buồn nôn và nôn mửa, dễ gây nhầm lẫn với biểu hiện của bệnh cảm cúm thông thường nên dễ dàng chủ quan, bỏ lỡ thời điểm “vàng” để điều trị bệnh sơ khai.
• Ở giai đoạn toàn phát, cơ thể xuất hiện các đốm ban đỏ, rồi nhanh chóng chuyển thành mụn nước có dịch mủ gây viêm ở bên trong. Các nốt mụn nước này có thể mọc ở mọi bộ phận trên cơ thể: mặt, bụng, lưng, ngực… nghiêm trọng hơn các nốt mụn còn xuất hiện cả trong miệng, mắt, tai và cả bộ phận sinh dục. Mụn nước xuất hiện càng ngày càng dày và hàng loạt hoặc theo từng đợt liên tục.
• Ở giai đoạn toàn phát, mụn nước còn khiến người bệnh trải qua cảm giác khó chịu, ngứa ngáy kèm theo chán ăn, mệt mỏi và sốt cao.
• Sau khi giai đoạn toàn phát kết thúc, các nốt mụn nước phỏng rộp bắt đầu thoái triển, khô, đóng vảy tiết, bong dần và hình thành sẹo thâm trên bề mặt da.

Phỏng dạ thường sẽ không để lại sẹo xấu nếu trong quá trình điều trị, người bệnh được chăm sóc tốt và vệ sinh da liễu đúng cách. Tuy nhiên, không ít trường hợp người bệnh ngứa ngáy, khó chịu, kích thích hành vi gãi/cào/cấu/chà xát lên vùng da thương tổn, làm vỡ các nốt mụn nước gây nhiễm trùng, trợt loét da, gây bội nhiễm, sau khi khỏi bệnh để lại các vết sẹo rất sâu mất thẩm mỹ.

Hình ảnh bệnh phỏng dạ

Theo thống kê hàng năm của các Tổ chức Y tế, phỏng dạ có xu hướng gia tăng vào những tháng xuân hè. Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cảnh báo, thời tiết giao mùa đặc biệt là khoảng thời gian xuân hè, khi độ ẩm không khí lên cao thời tiết oi bức, tạo ra môi trường thuận lợi cho virus gây bệnh phát tán, lây lan và bùng phát mạnh, số ca mắc bệnh có thể tăng cao.

Bệnh phỏng dạ thường xuất hiện những nốt ban nhỏ màu đỏ nhạt, sau vài ngày sẽ chuyển thành mụn nước màu hồng có chứa chất dịch bên trong.

Phỏng dạ lây qua đường nào?

Phỏng dạ lây truyền qua các đường sau:

• Lây truyền từ người bệnh sang người lành bằng tiếp xúc trực tiếp.
• Lây qua đường không khí thông qua các giọt nhỏ dịch tiết đường hô hấp hoặc chất dịch của nốt phỏng.
• Lây qua các đồ vật do người bệnh cầm nắm hoặc vừa mới bị nhiễm chất dịch của nốt mụn nước bị vỡ.

Ở người bị phỏng dạ, bệnh có thể lây lan từ 1-2 ngày trước khi phát ban ngứa cho đến khi tất cả những vết phồng đã đóng vảy. Nếu tiếp xúc với một người bị nhiễm bệnh, khoảng 90% những người chưa từng bị phỏng dạ sẽ mắc bệnh. [3]

Ai có nguy cơ cao mắc bệnh phỏng dạ?

Mọi lứa tuổi điều có thể mắc bệnh phỏng dạ, kể cả trẻ em và người trưởng thành chưa có kháng thể với thủy đậu do chưa từng mắc bệnh thủy đậu trước đây hoặc chưa tiêm vắc xin ngừa thủy đậu. Trẻ em thường dễ mắc bệnh phỏng dạ hơn người lớn do hệ miễn dịch trẻ thường non nớt hơn và chưa hoàn thiện so với người lớn, tuy nhiên người lớn khi mắc bệnh thường dễ biến chứng hơn và biến chứng cũng diễn biến nặng hơn so với trẻ em.

1. Đối với người lớn

• Người lớn chưa từng mắc bệnh khi còn nhỏ hoặc chưa từng tiêm vắc xin phòng bệnh rất dễ mắc bệnh phỏng dạ.
• Người có công việc và tiếp xúc trong môi trường tập trung nhiều trẻ nhỏ như trường học, công viên giải trí,...
• Người lớn chăm sóc trẻ em mắc bệnh phỏng dạ, tiếp xúc trực tiếp với mụn nước hoặc chất tiết của bệnh nhân mắc phỏng dạ hoặc zona… dễ có nguy cơ mắc bệnh phỏng dạ.
• Những người sống cuộc sống tập thể hoặc sống ở những nơi có nguồn nước không sạch.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu bởi các bệnh khác chẳng hạn như HIV, viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng máu,...
• Phụ nữ mang thai, đặc biệt là khi thai kỳ trong khoảng 13-20 tuần rất dễ mắc bệnh phỏng dạ do hệ miễn dịch suy giảm hoặc chưa tiêm ngừa vắc xin bệnh phỏng dạ.
• Người sử dụng chung đồ dùng, hoặc chạm vào vật dụng các nhân của người bệnh phỏng dạ như quần áo, chăn màn, giường chiếu,...

2. Đối với trẻ em

• Trẻ em trong độ tuổi dưới 15 và đặc biệt là từ 1 - 4 tuổi rất dễ mắc phỏng dạ vì hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện, nhiều trẻ dưới 9 tháng chưa đến tuổi tiêm phòng có thể nhiễm bệnh từ người lớn trong gia đình.
• Trẻ không được tiêm hoặc tiêm chưa  đầy đủ vắc xin phòng bệnh phỏng dạ.

⇒ Xem thêm: Bệnh bỏng dạ ở trẻ em nguy hiểm thế nào? Cách để phòng ngừa.

Những biến chứng phỏng dạ nguy hiểm như thế nào?

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh phỏng dạ đều lành tính. Tuy nhiên, khi phát hiện muộn và không được điều trị đúng cách, phỏng dạ có thể gây ra những biến chứng khôn lường như nhiễm trùng da, nhiễm trùng huyết,viêm mô tế bào, viêm phổi, viêm màng não,... và có thể gây tử vong, nguy cơ này đặc biệt cao đối với trẻ sơ sinh.

1. Biến chứng phỏng dạ ở trẻ em

Nguy cơ biến chứng của phỏng dạ tăng nặng theo độ tuổi. Theo các thống kê của Bộ Y tế, hàng năm tại Việt Nam có khoảng 800 trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 5 tuổi phải nhập viện vì mắc bệnh phỏng dạ ở tình trạng nghiêm trọng. Theo thống kê của Bộ Y tế New Zealand, tỷ lệ phỏng dạ gây ra tử vong trẻ em khỏe mạnh là 2 trên 100.000 trường hợp, tỷ lệ này cao gấp 15 lần ở người lớn. Mức độ biến chứng ở người lớn cũng nặng hơn trẻ em. Đa số bệnh nhân đều chưa tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh. Một số biến chứng nguy hiểm thường gặp ở trẻ em như:

• Viêm phổi; Viêm não gây liệt, hôn mê…
• Biến chứng khác: Viêm cơ tim, viêm dây thần kinh, một số trường hợp diễn tiến nặng có thể dẫn đến nhiễm khuẩn huyết rất nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh nếu không được điều trị kịp thời…
• Zona thần kinh: Virus Varicella Zoster cũng là nguyên nhân gây bệnh Zona thần kinh. Mặc dù bé đã được trị khỏi bệnh phỏng dạ nhưng virus vẫn tồn tại “âm thầm” trong dây thần kinh và tái phát khi đủ điều kiện.

2. Biến chứng phỏng dạ ở phụ nữ mang thai

Bệnh phỏng dạ ở phụ nữ mang thai gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi, đặc biệt khi mẹ mắc bệnh trong giai đoạn đầu thai kỳ hoặc trước khi sinh. Nếu thai phụ mắc bệnh trong giai đoạn mang thai đầu tiên, nguy cơ sảy thai sẽ tăng cao.

Hơn nữa, trẻ sơ sinh có thể mắc chứng phỏng dạ bẩm sinh hoặc có các vấn đề sức khỏe như đầu nhỏ, tay chân có vấn đề, bị bại não, nhẹ cân, phát triển chậm,... Trong những trường hợp thai phụ mắc bệnh gần kỳ sinh hoặc sau khi sinh, trẻ có nguy cơ bị nhiễm bệnh với tình trạng nghiêm trọng, xuất hiện mụn nước khắp cơ thể, dễ mắc viêm phổi, viêm đường hô hấp,...

Theo cảnh báo của các chuyên gia, nếu phụ nữ có thai mắc bệnh phỏng dạ trong 28 tuần đầu của thai kỳ nguy cơ gây sảy thai, hoặc gây hội chứng thủy đậu thai nhi (FVS) là rất cao. FVS rất hiếm gặp, 12 tuần đầu của thai kỳ chỉ chiếm tỷ lệ dưới 1%, giữa tuần 13-20 là 2%, FVS có thể gây dị tật bẩm sinh hoặc tử vong.

3. Biến chứng phỏng dạ ở người lớn

Phần lớn các trường hợp gây bệnh phỏng dạ ở người lớn có thể điều trị hoàn toàn tại nhà nếu bệnh nhẹ và các biến chứng nguy hiểm sẽ không xuất hiện. Tuy nhiên, trong một số trường hợp bệnh cũng có thể nguy hiểm và gây ra các biến chứng:

• Nốt mụn nước có mủ dẫn đến viêm da, sẹo sâu khiến người bệnh mất tự tin.
• Những người bị suy dinh dưỡng dẫn đến hệ miễn dịch giảm sẽ rất dễ hoại tử tại vết mụn nước.
• Khi bệnh nhân dùng thuốc aspirin nếu mẫn cảm với thành phần của thuốc mà không nhận biết sẽ dẫn đến hội chứng Reye.
• Viêm gan, viêm cầu thận cấp tính, nhiễm trùng máu, viêm tai ngoài, viêm tai giữa,...
• Mất nước nghiêm trọng gây trụy mạch.

Cách phòng ngừa bệnh phỏng dạ

Hiện nay, tất cả trẻ em đều được khuyến cáo tiêm vắc xin phòng bệnh khi đủ 12 tháng tuổi. Vắc xin phỏng dạ giúp cung cấp miễn dịch cho cơ thể, giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm tối đa những biến chứng nghiêm trọng từ phỏng dạ.

Người dân nên chủ động tiêm phòng trước khi có dịch để giảm nguy cơ lây nhiễm. Trẻ em và người lớn được khuyến cáo tiêm 2 liều vắc xin để phòng phỏng dạ.. Phụ nữ, nên tiêm ngừa vắc xin ngừa phỏng dạ ít nhất 3 tháng trước khi dự định có thai.

1. Tiêm vắc xin ngừa bệnh phỏng dạ

Dù ở độ tuổi nào, hoạt động trong bất kỳ ngành nghề gì cũng cần tiêm vắc xin phòng phỏng dạ và có thể tham khảo lịch tiêm phòng sau:

Những trường hợp không được tiêm vắc xin phỏng dạ:

Trước khi tiêm vắc xin, người được tiêm chủng sẽ được bác sĩ khám sàng lọc, kiểm tra tiền sử bệnh lý, lịch sử tiêm chủng, các dị ứng, phản ứng với vắc xin (nếu có) rồi mới đưa ra chỉ định tiêm chủng, một số nhóm đối tượng dưới đây có nguy cơ hoãn tiêm chủng bao gồm:

• Người đang bị sốt phát ban và có hiện tượng dị ứng, mẩn ngứa.
• Người có tiền sử mắc bệnh tim mạch hoặc đang gặp các bệnh dẫn đến rối loạn chức năng gan, thận
• Người có tiền sử co giật trong vòng 1 năm trước khi chủng ngừa.
• Người bị dị ứng với các thành phần của vắc xin phỏng dạ.
• Người có suy giảm miễn dịch tế bào.
• Phụ nữ mang thai hoặc đang dự định có thai dưới 3 tháng sau khi tiêm vắc xin.
• Người đã tiêm các loại vắc xin sởi, rubella, quai bị, viêm não nhật bản ( Imojev ) trong vòng 1 tháng trước khi đang có ý định tiêm vắc xin phòng phỏng dạ.

Hiện bệnh phỏng dạ chưa có thuốc đặc trị, chỉ có các loại thuốc và phương pháp hỗ trợ điều trị. Để bệnh nhanh thuyên giảm và an toàn khi điều trị, người bệnh và người chăm sóc cần lưu ý:

2. Không tiếp xúc với người bị phỏng dạ

Bất kỳ ai tiếp xúc với người bệnh phỏng dạ cần phải đeo khẩu trang. Cần sử dụng các vật dụng sinh hoạt cá nhân riêng biệt cho trẻ như khăn mặt, cốc, chén, bát, và đũa. Những trường hợp mắc bệnh phỏng dạ cần được nghỉ học hoặc nghỉ làm việc từ 7 đến 10 ngày từ khi bắt đầu phát hiện bệnh để tránh lây lan cho những người xung quanh.

3. Vệ sinh cá nhân tốt

Để cơ thể luôn sạch sẽ, cần vệ sinh thường xuyên bằng cách tắm rửa nhẹ nhàng bằng nước ấm. Thường xuyên vệ sinh cá nhân như: rửa tay bằng xà phòng, sử dụng các đồ dùng sinh hoạt riêng, vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý.

4. Giữ vệ sinh môi trường sống

Đều đặn thực hiện việc làm sạch nhà cửa, trường học và các vật dụng sinh hoạt bằng các chất sát khuẩn thông thường là rất quan trọng. Hơn nữa, thường xuyên thay mới chăn, ga, gối, và các vật dụng khác giúp đảm bảo môi trường sạch sẽ và ngăn chặn những vấn đề sức khỏe do nhiễm trùng gây ra.

5. Tránh tiếp xúc với nước bọt, tia nước bọt từ người bệnh

Con đường lây nhiễm bệnh phỏng dạ là qua đường hô hấp, nhiễm từ các giọt bắn phát tán trong không khí của người mắc bệnh phỏng dạ khi nói chuyện, ho, hắt hơi. Vì thế cần tránh tiếp xúc nước bọt, tia nước bọt từ người bệnh bằng cách đeo khẩu trang.

6. Dinh dưỡng tốt để tăng cường hệ miễn dịch

Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, uống nhiều nước lọc, nước ép trái cây, rau củ tươi, tích cực ăn rau xanh, hoa quả tươi…nhằm bổ sung thêm nhiều vitamin và khoáng chất cho cơ thể, tăng cường đề kháng và hỗ trợ tích cực cho hệ miễn dịch. Đặc biệt. người bệnh phỏng dạ cần chú ý kiêng khem những thực phẩm ảnh hưởng đến các vết mụn nước như đồ nếp, hải sản, các món ăn chế biến nhiều gia vị, đồ ăn đóng hộp, đồ ăn chế biến sẵn, đồ muối chua,…

7. Chăm sóc người bệnh phỏng dạ đúng cách

Vì là bệnh lây qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp với dịch nốt mụn nước nên khi chăm sóc cho người bệnh đặc biệt là trẻ bị phỏng dạ, việc đầu tiên là các bậc cha mẹ nên cách ly trẻ tại nhà cho tới khi khỏi hẳn. Cung cấp vitamin C bằng cách cho trẻ uống hai lần mỗi ngày.

Lựa chọn quần áo làm từ vải mềm, có khả năng thấm hút mồ hôi, và đặc biệt quan trọng là chú ý đến việc duy trì vệ sinh da cho trẻ để ngăn chặn sự xuất hiện của các biến chứng. Đảm bảo rằng bàn tay của trẻ luôn sạch sẽ. Khi cần tiếp xúc người bệnh phỏng dạ thì phải đeo khẩu trang. Sau khi tiếp xúc, phải rửa tay bằng xà phòng ngay lập tức.

Lưu ý: Tránh làm vỡ các nốt phỏng dạ vì dễ gây bội nhiễm và có thể tạo thành sẹo tồn tại lâu dài.

Cách chữa bệnh phỏng dạ

Hiện, bệnh phỏng dạ chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, các phương pháp xử trí đối với bệnh nhân mắc phỏng dạ hầu hết chỉ tập trung vào việc giảm triệu chứng, làm dịu da, ngăn ngừa biến chứng và đẩy nhanh thời gian hồi phục.

• Chú trọng vệ sinh da sạch sẽ

Nhiều quan niệm cho rằng, bị phỏng dạ cần kiêng nước, kiêng gió, người bệnh không được tắm. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định, người bệnh phỏng dạ càng cần chú trọng vệ sinh da để giảm ngứa, tránh viêm nhiễm và loại bỏ vi khuẩn gây bệnh, đó cũng là một trong những cách chữa phỏng dạ nhanh nhất.

• Sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định của bác sĩ

Hiện tại bệnh phỏng dạ chưa có thuốc điều trị đặc trị, chỉ có thuốc để khắc phục triệu chứng nên biện pháp tại thời điểm hiện tại là cách ly người bệnh đề phòng lây lan, xử lý tốt các nốt phỏng dạ, các nốt loét để phòng bội nhiễm.

Các loại thuốc điều trị cho các nốt phỏng dạ bao gồm sử dụng Xanh Methylen (thuốc có tác dụng sát khuẩn và giải độc nhẹ) hoặc thuốc tím được áp dụng ngoài da cho trẻ. Ngoài ra, có thể sử dụng các loại thuốc bôi chứa acyclovir và dùng thuốc hạ sốt khi nhiệt độ cơ thể vượt quá 38,5 độ. Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị cụ thể tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe cụ thể của từng bệnh nhân.

• Thay đổi chế độ dinh dưỡng

Khi bị phỏng dạ người bệnh nên thay đổi chế độ dinh dưỡng, sử dụng các thực phẩm lành tính, ít chất đạm, thức ăn dưới dạng lỏng và dễ tiêu hóa hoặc các loại rau xanh.

• Không gãi vào vùng da bị bệnh

Bệnh phỏng dạ gây nên cảm giác ngứa “điên cuồng” cho người bệnh, do đó người bệnh thường đưa tay lên gãi. Tuy nhiên, hành động này không nên thực hiện vì có thể khiến những cục mụn nước bị vỡ ra, chảy dịch, làm lây lan sang các vùng da xung quanh, đồng thời tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng.

Người bệnh nên chọn những bộ quần áo có chất liệu cotton, tránh mặc sợi len, sợi nhân tạo, hoặc những bộ đồ quá ôm sát làm cho các nốt mụn nước bị vỡ ra.

Mắc bệnh phỏng dạ cần kiêng gì? Ăn gì?

Bệnh nhân mắc phỏng dạ cũng cần tránh một số loại thực phẩm để tránh tăng kích ứng trên da, khiến da khó phục hồi và tăng nguy cơ để lại sẹo. Cụ thể như sau:

• Những thức ăn có mùi tanh, đặc biệt là các loại hải sản, có thể làm tăng tình trạng kích ứng trên da.
• Người bệnh nên tránh ăn các loại thực phẩm và gia vị có tính cay nóng như tỏi, hành, ớt, hạt tiêu, mù tạt, thịt chó, thịt ngan, quả vải, quả mận, quả nhãn, xoài, mít và các món ăn chiên xào. Những thức ăn này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng da.
• Đồ ăn mặn: Bệnh nhân phỏng dạ nên hạn chế ăn mặn, chẳng hạn như các món kho, nấu,…
• Đừng tiếp xúc với nhiều người. Bệnh phỏng dạ là bệnh truyền nhiễm với nhiều cách lây truyền khác nhau. Thế nên tiếp xúc với nhiều người sẽ tạo điều kiện cho dịch phỏng dại bùng phát.
• Không chạm, gãi hoặc làm vỡ các nốt phỏng dạ có dạng mụn nước. Khi mụn nước vỡ, các nốt phỏng dạ có thể lây lan nhiều hơn, làm tổn thương da nghiêm trọng.

Theo các chuyên gia, người bệnh phỏng dạ cần có chế độ ăn phù hợp để cơ thể bớt mệt mỏi và nhanh khỏi bệnh hơn. Các loại thực phẩm tốt cho người bệnh phỏng dạ bao gồm:

• Rau xanh và hoa quả, cung cấp nguồn vitamin và khoáng chất dồi dào.
• Cá và trứng, cung cấp protein giúp phục hồi sức khỏe cơ thể.
• Sữa và các chế phẩm từ sữa, giàu canxi và protein.
• Các loại đậu, hạt như đậu phộng, đậu đen, đậu xanh, hạt chia, hạt bí ngô, cung cấp nhiều protein và chất xơ.
• Ngũ cốc như lúa mì, gạo lứt, yến mạch, cung cấp carbohydrate, chất xơ và năng lượng cho cơ thể.

Làm sao để giảm nhẹ các triệu chứng của phỏng dạ

Để giảm nhẹ các triệu chứng của phỏng dạ, có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

• Uống đủ nước: Cần duy trì lượng nước cung cấp đủ cho cơ thể để tránh tình trạng mất nước do sốt và các triệu chứng khác của phỏng dạ.
• Giảm ngứa: Để giảm cảm giác ngứa do phỏng dạ có thể sử dụng kem hoặc thuốc giảm ngứa. Ngoài ra, tránh việc gãi vùng da bị tổn thương để tránh nhiễm trùng và tổn thương da thêm.
• Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt: Nếu cảm thấy đau và sốt do phỏng dạ có thể sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen sau khi tham khảo ý kiến từ bác sĩ.
• Hạn chế tiếp xúc với nhiễm khuẩn: Để tránh lây nhiễm khuẩn và tái phát, hãy giữ vùng da bị tổn thương sạch sẽ và khô ráo. Sử dụng các biện pháp vệ sinh cá nhân như rửa tay thường xuyên và thay đồ sạch khi cần thiết.

Các câu hỏi thường gặp

1. Bệnh phỏng dạ bao lâu thì khỏi hẳn?

Thời gian để hồi phục hoàn toàn khỏi bệnh phỏng dạ có thể khác nhau đối với từng người, thông thường là khoảng 1 đến 2 tuần. Trong suốt giai đoạn mắc bệnh, người bệnh cần được nghỉ ngơi và uống đủ nước để tránh mất nước do sốt và giảm triệu chứng đau nhức bằng cách sử dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng histamin và nước muối để rửa mũi và miệng.

2. Phỏng dạ có được tắm không?

Phỏng dạ không cần kiêng nước, cần vệ sinh cơ thể hàng ngày, nhưng không có nghĩa người mắc bệnh phỏng dạ có thể tắm như người khỏe mạnh bình thường, ngược lại người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc khi tắm để đảm bảo an toàn.

• Người bệnh nên tránh tắm bằng nước lạnh, thay vào đó nên tắm bằng nước ấm.
• Không nên dùng xà phòng, sữa tắm hay các loại lá tắm chứa hóa chất hoặc không rõ nguồn gốc. Các sản phẩm này có thể kích ứng làn da đang bị tổn thương.
• Không nên tắm quá lâu, cần tắm ở nơi kín gió không tắm ở nơi có gió lùa, không được chà sát, gãi làm vỡ các nốt mụn nước.
• Sau khi tắm, người bệnh nên dùng khăn mềm nhẹ nhàng thấm khô nước trên da.
• Quần áo cần thay đổi hàng ngày, ưu tiên các chất liệu cotton thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt.
• Tránh mặc quần áo quá ôm sát có thể làm cho các vết phỏng dạ bị vỡ ra.

3. Bệnh phỏng dạ có tái phát không?

Rất hiếm trường hợp bị tái phát bệnh phỏng dạ, bởi sau khi mắc bệnh, cơ thể đã tự tạo miễn dịch với bệnh. Tuy nhiên, virus phỏng dạ sau khi gây bệnh sẽ đi sâu vào các rễ thần kinh và “ngủ yên" ở đó, một khi hệ miễn dịch con người suy yếu, virus sẽ tái hoạt động trở lại và gây nên bệnh zona thần kinh.

Bên cạnh đó, trẻ bị phỏng dạ dưới 6 tháng tuổi hoặc người bị phỏng dạ lần đầu ở mức nhẹ, kháng thể sinh ra sau lần mắc bệnh chưa đủ để tiêu diệt sự tấn công của virus phỏng dạ trong những lần tiếp theo. Mặc dù khả năng bị lại phỏng dạ chiếm tới 10-20% nhưng so với lần đầu thì lần bị bệnh kế tiếp sẽ ở mức độ nhẹ hơn và nhanh khỏi hơn, các triệu chứng cũng không nghiêm trọng như lần một.

Để phòng tránh bệnh phỏng dạ lây lan, người bệnh cần chủ động cách ly, thay đổi chế độ dinh dưỡng, giữ gìn vệ sinh và tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ. Những người chưa bị phỏng dạ đặc biệt là trẻ nhỏ, người lớn, người có bệnh nền và phụ nữ chuẩn bị có kế hoạch mang thai cần tiêm phòng phỏng dạ (vắc xin thuỷ đậu) để tăng cường đề kháng phòng bệnh.

Hệ thống tiêm phòng vắc xin VNVC với hàng trăm trung tâm tiêm chủng trên cả nước cung cấp đầy đủ các loại vắc xin, trong đó có vắc xin phòng ngừa phỏng dạ (thuỷ đậu) an toàn, chất lượng cao, chi phí hợp lý. Liên hệ ngay hotline 028 7102 6595 hoặc inbox Fanpage Trung tâm tiêm chủng VNVC để được tư vấn và giải đáp các thắc mắc về bệnh phỏng dạ và vắc xin phòng ngừa.