Bị chó cắn có cho con bú được không? [Bác sĩ giải đáp]

Bị chó cắn có cho con bú được không? Tiêm vắc xin dại có cho con bú được không? Đây là những nỗi lo thường gặp của nhiều phụ nữ đang trong thời gian cho con bú nhưng không may bị chó cắn. Thực tế, cho đến nay vẫn chưa ghi nhận bất kỳ trường hợp bệnh dại nào lây truyền từ mẹ sang con qua đường sữa mẹ, cũng như chưa có khuyến cáo về việc không cho con bú khi mẹ đang trong quá trình hoàn thành phác đồ tiêm vắc xin phòng dại.

Đường lây truyền virus dại

Đường lây truyền chủ yếu của virus dại sang người là từ nước bọt của động vật mắc bệnh thông qua vết cắn. Bệnh còn có thể lây truyền khi động vật bị dại liếm vào vết thương hở hay tiếp xúc với vùng da bị trầy xước hoặc lớp niêm mạc miệng, mũi của con người.

Tại khu vực Đông Nam Á, đa số các trường hợp mắc bệnh dại ở người là do chó cắn. Tuy nhiên, cũng có một vài trường hợp mắc bệnh do vết cắn của mèo, sói, chồn, dơi và một số loài động vật ăn thịt khác (1). Dại gây ra do chuột và khỉ là rất hiếm. Ngựa và lừa thường trở nên hung hăng và cắn rất mạnh khi chúng bị dại. Trâu, bò thường không cắn khi bị dại nhưng cần đề phòng triệu chứng tăng tiết nước bọt nếu tiếp xúc gần hoặc thăm khám.

Hiện vẫn chưa có báo cáo về việc nhiễm dại trên người do sử dụng sữa từ động vật. Những người giết, mổ động vật có nguy cơ mắc bệnh khi xử lý các bộ phận nhiễm bệnh của trâu, bò bị dại, nhưng không ai mắc bệnh khi ăn thịt đã nấu chín.

Việc lây truyền bệnh dại sang người thông qua ghép tạng là rất hiếm nhưng vẫn có nguy cơ xảy ra. Những trường hợp này thông thường là do cấy ghép giác mạc, nội tạng đặc và mô mạch. Dù bệnh nhân mắc bệnh dại không có xu hướng cắn người khác, nhưng người chăm sóc vẫn nên cẩn thận nếu tiếp xúc với nước bọt của người bệnh.

Bị chó cắn có cho con bú được không?

CÓ THỂ. Hiện không có khuyến cáo về việc ngừng cho con bú sữa mẹ nếu không may người mẹ bị chó cắn. Khi bị cắn, việc đầu tiên mẹ cần nghĩ đến là nhanh chóng sơ cứu vết thương, rồi đến ngay bệnh viện hoặc trung tâm tiêm chủng gần nhất để được tiêm vắc xin dại.

Vậy, sơ cứu vết thương do chó cắn như thế nào? Vết thương do động vật cắn cần được rửa ngay với xà phòng. Rửa dưới vòi nước trong khoảng 15 phút. Nếu không có xà phòng có thể rửa vết thương dưới nước sạch trong vòng 15 phút. Đây là phương pháp hiệu quả có thể làm giảm bớt số lượng của virus dại tại vị trí vết cắn. Để sát trùng vết thương tốt hơn, sau khi rửa dưới vòi nước bằng xà phòng, bạn nên tiếp tục sát khuẩn bằng cồn 70% hoặc cồn iod rồi nhanh chóng băng vết thương lại bằng gạc sạch, đến bệnh viện gần nhất.

Tùy vào tình trạng, vị trí vết thương cũng như lịch sử tiêm chủng vắc xin phòng dại mà bác sĩ sẽ chỉ định số mũi tiêm cùng phác đồ tiêm phù hợp cho từng đối tượng. Vắc xin dại là vắc xin chứa độc tố protein của virus đã được làm mất khả năng gây bệnh. Sau khi vắc xin dại đi vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ phản ứng với protein bằng cách sản sinh ra kháng thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Vắc xin phòng dại được xem là phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay.

Mẹ đang cho con bú có thể tiêm được các loại vắc xin phòng dại hiện đang lưu hành phổ biến tại Việt Nam như: vắc xin Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ).

Phác đồ tiêm phòng dại cho bà mẹ đang cho con bú

Lịch tiêm phòng dại cho mẹ đang cho con bú nhìn chung không khác biệt với phác đồ tiêm thông thường, được chỉ định cho trẻ em và người lớn ở mọi lứa tuổi.

Lịch tiêm vắc xin khi xác định có phơi nhiễm:

Người chưa tiêm dự phòng vắc xin dại trước đó hoặc tiêm không đủ liều: 

1.  Tiêm bắp (liều lượng: 0,5ml/ 1 mũi)

• Tiêm 3 liều(*): vào các ngày N0 - N3 - N7 
• Tiêm 5 liều (**) vào các ngày N0 - N3 - N7 - N14 - N28

Lịch tiêm đặt biệt: 4 liều theo lịch: 2 mũi N0 (ở 2 bên chi) - N7 - N21

Lịch tiêm đặc biệt áp dụng trong trường hợp: Không có sẵn huyết thanh kháng dại tại điểm tiêm vắc xin và xa nơi tiêm huyết thanh kháng dại mà người bị thương chưa thể tiếp cận ngay.

2.  Tiêm trong da (liều lượng 0,1ml/ 1 mũi)

• Tiêm 2 mũi/1 lần x 3 lần (*): vào các ngày N0 - N3 - N7 
• Tiêm 2 mũi/1 lần x 4 lần (**): vào các ngày N0 - N3 - N7 - N28

Lưu ý:

(*) Con vật sống khỏe mạnh sau 10 ngày theo dõi

(**) Con vật chết, bệnh, không theo dõi được trong vòng 10 ngày

- Đi tiêm vắc xin dại ngay sau khi bị động vật cắn hoặc càng tiêm càng sớm càng tốt.

- Có thể phải kết hợp tiêm vắc xin dại với huyết thanh kháng dại (tùy thuộc vào vết thương, tình trạng sức khỏe của người bị cắn, tình trạng con vật tại thời điểm cắn và trong vòng 10 ngày theo dõi…)

Người đã tiêm dự phòng đủ liều trước phơi nhiễm hoặc sau phơi nhiễm ít nhất 3 mũi vắc xin dại công nghệ tế bào:

• Tiêm 2 mũi vào các ngày N0 - N3. Có thể tiêm đường bắp (0,5 ml/1 mũi) hoặc tiêm trong da (0,1 ml/1 mũi).

Tiêm phòng dại có cho con bú được không?

ĐƯỢC. Năm 2016 đã từng có 6 trường hợp tử vong do dại được báo cáo ở phụ nữ mang thai và đang cho con bú tại Việt Nam. Không ai trong số 6 bệnh nhân này tiêm vắc xin phòng dại sau khi bị chó cắn vì lo ngại nguy cơ tiềm ẩn cho con lây qua đường sữa mẹ. (2)

Được biết, trong 6 trường hợp tử vong thì có ba phụ nữ đã sinh mổ, một phụ nữ mang thai mắc bệnh dại quá sớm trong thai kỳ và không tiêm chủng vắc xin khiến cả mẹ và thai nhi không thể sống được. Hai trong số các bệnh nhân đã đến trung tâm y tế tại địa phương hoặc thầy lang để sơ cứu vết cắn; tuy nhiên, không một ai điều trị dự phòng sau phơi nhiễm bằng vắc xin.

Trong các trường hợp trên, các gia đình cho biết nỗi sợ hãi của bệnh nhân về nguy cơ đối với thai nhi hoặc trẻ bú mẹ là rào cản chính đối với việc tiêm vắc xin phòng dại. Thông tin này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự cần thiết của vắc xin phòng dại trong việc ngăn ngừa nguy cơ tử vong do bệnh ở những trường hợp sau phơi nhiễm, bao gồm cả phụ nữ mang thai và đang cho con bú.

Tóm lại, tiêm phòng dại sau khi bị chó cắn là việc cần làm để bảo vệ tính mạng của người bệnh. Không nên quá lo ngại về các vấn đề như “Bị chó cắn có cho con bú được không” hay “Tiêm phòng dại có cho con bú được không” mà bỏ lỡ cơ hội phòng bệnh quý giá bằng vắc xin. Liên hệ ngay Hotline 028 7102 6595 hoặc https://www.facebook.com/trungtamtiemchungvnvc để được tư vấn về các loại vắc xin và đặt lịch tiêm phòng vắc xin dại cho phụ nữ đang cho con bú.