Bị tiêu chảy ăn mì tôm được không? Cảnh báo từ bác sĩ dinh dưỡng

Khi bị tiêu chảy, việc lựa chọn thực phẩm trở nên cực kỳ quan trọng để hỗ trợ quá trình hồi phục của hệ tiêu hóa và tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Một câu hỏi thường gặp là liệu bị tiêm chảy ăn mì tôm được không? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết thành phần của mì tôm, tác động của nó đối với người bị tiêu chảy và cung cấp các khuyến nghị dinh dưỡng dựa trên ý kiến từ các chuyên gia y tế và dinh dưỡng.

Thành phần của mì tôm

Mì tôm là một loại thực phẩm tiện lợi, được ưa chuộng trên toàn thế giới nhờ giá thành phải chăng, dễ chế biến và thời gian bảo quản lâu. Tuy nhiên, để đánh giá xem mì tôm có phù hợp với người bị tiêu chảy hay không, cần hiểu rõ các thành phần chính của sản phẩm này và tác động của chúng đối với sức khỏe.

1. Bột mì tinh luyện

Sợi mì trong mì tôm chủ yếu được làm từ bột mì tinh luyện, một loại bột đã qua xử lý để loại bỏ cám và mầm lúa mì. Quá trình này làm giảm đáng kể hàm lượng chất xơ, vitamin nhóm B và khoáng chất như sắt và kẽm.

Bột mì tinh luyện có chỉ số đường huyết cao, khiến cơ thể hấp thụ năng lượng nhanh chóng nhưng không cung cấp dinh dưỡng bền vững. Đối với người bị tiêu chảy, chất xơ hòa tan rất cần thiết để làm đặc phân và cải thiện nhu động ruột, nhưng bột mì tinh luyện lại gần như không chứa chất xơ, khiến nó không mang lại lợi ích cho hệ tiêu hóa trong tình trạng này. (2)

2. Chất béo và muối

Mì tôm thường được chiên trong dầu để tạo độ giòn và kéo dài thời gian bảo quản. Điều này dẫn đến hàm lượng chất béo cao, chủ yếu là chất béo bão hòa hoặc chất béo chuyển hóa. Những loại chất béo này khó tiêu hóa và có thể gây áp lực lên hệ tiêu hóa, đặc biệt khi đường ruột đang nhạy cảm. Ngoài ra, gói gia vị trong mì tôm chứa lượng muối rất cao, đạt 4,2g, tương ứng với 5 - 7g muối trong mỗi 100g sản phẩm, do đó, ăn một gói mì ăn liền đã đủ lượng muối nạp vào cơ thể trong cả ngày.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêu thụ quá nhiều muối có thể làm rối loạn cân bằng điện giải, đặc biệt trong điều kiện cơ thể đang mất nước do tiêu chảy. Hàm lượng muối cao còn có thể kích thích nhu động ruột, làm tăng tần suất đi ngoài.

3. Chất phụ gia và hương liệu tổng hợp

Gói gia vị của mì tôm chứa nhiều chất phụ gia thực phẩm, bao gồm chất điều vị như monosodium glutamate (MSG), chất bảo quản, màu thực phẩm và hương liệu tổng hợp. Những chất này giúp tăng hương vị và kéo dài thời hạn sử dụng, nhưng có thể gây kích ứng ở một số người, đặc biệt là những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.

Một số nghiên cứu cho thấy MSG ở liều cao có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, hoặc khó chịu ở dạ dày. Trong trường hợp tiêu chảy, các chất phụ gia này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm hoặc kích ứng ở niêm mạc ruột.

4. Giá trị dinh dưỡng thấp, thiếu chất xơ và vitamin

Mì tôm cung cấp năng lượng chủ yếu từ carbohydrate và chất béo, nhưng lại thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu như chất xơ, vitamin và khoáng chất. Chất xơ hòa tan, chẳng hạn như pectin trong chuối hoặc chất xơ trong yến mạch, có vai trò quan trọng trong việc làm chậm quá trình tiêu hóa và cải thiện tình trạng phân lỏng.

Tuy nhiên, mì tôm gần như không chứa chất xơ, khiến nó không hỗ trợ được quá trình phục hồi của đường ruột. Ngoài ra, mì tôm thiếu các vitamin như vitamin A, C và khoáng chất như kẽm, vốn cần thiết để tăng cường miễn dịch và sửa chữa niêm mạc ruột bị tổn thương do tiêu chảy. (3)

Bị tiêu chảy ăn mì tôm được không?

Tiêu chảy khiến cơ thể mất nước, chất điện giải và các chất dinh dưỡng cần thiết. Trong giai đoạn này, chế độ ăn uống cần được thiết kế để bù đắp những tổn thất này, đồng thời giảm áp lực lên hệ tiêu hóa. Cùng tìm hiểu thông tin chi tiết cho câu trả lời cho câu hỏi liệu bị tiêu chảy ăn mì tôm được không.

1. Gây mất nước và điện giải

Một trong những nguy cơ lớn nhất của tiêu chảy là mất nước và rối loạn cân bằng điện giải, bao gồm natri, kali và clorua. Mặc dù mì tôm chứa muối, nhưng lượng natri trong sản phẩm này không được cung cấp theo cách cân bằng với các chất điện giải khác, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước. Hơn nữa, tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều muối như mì tôm có thể kích thích nhu động ruột, làm tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của tiêu chảy. Điều này đặc biệt nguy hiểm ở trẻ em và người cao tuổi, những đối tượng dễ bị mất nước nghiêm trọng.

2. Khó tiêu, gây đầy bụng

Sợi mì tôm được chiên trong dầu, khiến chúng khó tiêu hóa hơn so với các loại carbohydrate đơn giản như gạo trắng hoặc khoai lang luộc. Chất béo trong mì tôm, đặc biệt là chất béo bão hòa, có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, gây cảm giác đầy bụng hoặc khó chịu.

Trong trường hợp tiêu chảy, khi hệ tiêu hóa đã bị suy yếu, việc tiêu thụ thực phẩm khó tiêu như mì tôm có thể làm tăng áp lực lên dạ dày và ruột. Ngoài ra, các chất phụ gia và hương liệu tổng hợp trong mì tôm có thể gây kích ứng niêm mạc ruột, dẫn đến cảm giác khó chịu hoặc đau bụng. (4)

3. Không cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể

Trong giai đoạn tiêu chảy, cơ thể cần các chất dinh dưỡng dễ hấp thụ để hỗ trợ phục hồi và tăng cường sức đề kháng. Mì tôm, với giá trị dinh dưỡng thấp, không đáp ứng được nhu cầu này. Thiếu chất xơ khiến mì tôm không hỗ trợ được quá trình làm đặc phân, trong khi thiếu vitamin và khoáng chất như kẽm hoặc vitamin C làm chậm quá trình sửa chữa niêm mạc ruột. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng việc tiêu thụ mì tôm không chỉ không mang lại lợi ích mà còn có thể cản trở quá trình phục hồi của cơ thể.

Bị tiêu chảy nên và không nên ăn gì?

Bị tiêu chảy nên ăn gì và kiêng gì để bệnh không trở nặng? Chế độ ăn uống hợp lý là yếu tố then chốt để kiểm soát tiêu chảy và thúc đẩy phục hồi. Dựa trên khuyến nghị từ các chuyên gia dinh dưỡng và tổ chức y tế uy tín, dưới đây là các nhóm thực phẩm nên và không nên sử dụng khi bị tiêu chảy.

1. Nhóm thực phẩm nên ăn

• Thực phẩm dễ tiêu hóa: Các món như cháo gạo trắng, khoai lang luộc, hoặc chuối chín là lựa chọn lý tưởng. Chuối chứa kali và pectin, giúp bù điện giải và làm đặc phân. Gạo trắng cung cấp carbohydrate dễ tiêu hóa, cung cấp năng lượng mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Những thực phẩm này nên được chế biến đơn giản, không thêm dầu mỡ hoặc gia vị cay.
• Thực phẩm giàu chất điện giải: Nước dừa tươi, dung dịch bù nước oresol, hoặc súp rau củ nhạt là những lựa chọn hiệu quả để bù nước và điện giải. Oresol, được WHO khuyến nghị, chứa tỷ lệ natri và glucose cân bằng, giúp cơ thể hấp thụ nước tốt hơn. Người bệnh nên uống oresol theo hướng dẫn để tránh lạm dụng.
• Thực phẩm chứa probiotic: Sữa chua không đường hoặc các thực phẩm lên men như kefir chứa lợi khuẩn, giúp phục hồi hệ vi sinh đường ruột và giảm thời gian tiêu chảy. Tuy nhiên, cần chọn các sản phẩm không chứa đường hoặc chất phụ gia để tránh kích ứng đường ruột.
• Thực phẩm giàu kẽm: Kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường miễn dịch và sửa chữa niêm mạc ruột. Các thực phẩm như thịt gà, cá, hoặc các loại hạt (khi hệ tiêu hóa đã ổn định) là nguồn kẽm tự nhiên tốt. Nếu không thể bổ sung qua thực phẩm, người bệnh có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thực phẩm bổ sung kẽm.

2. Nhóm thực phẩm không nên ăn

• Thực phẩm nhiều dầu mỡ: Thức ăn chiên rán, thực phẩm chứa chất béo bão hòa như mì tôm, hoặc đồ ăn nhanh có thể làm chậm tiêu hóa và gây kích ứng đường ruột. Chất béo khó tiêu hóa đặc biệt không phù hợp khi hệ tiêu hóa đang suy yếu.
• Thực phẩm nhiều đường: Đồ ngọt, nước ngọt có gas, hoặc thực phẩm chứa đường tinh luyện có thể làm tăng áp suất thẩm thấu trong ruột, khiến phân lỏng hơn và tiêu chảy nghiêm trọng hơn. Đường cũng có thể nuôi dưỡng các vi khuẩn gây hại trong đường ruột.
• Thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan: Rau sống, ngũ cốc nguyên cám, hoặc các loại đậu có thể làm tăng nhu động ruột, gây áp lực lên hệ tiêu hóa. Trong giai đoạn tiêu chảy cấp, nên tránh các loại chất xơ này và ưu tiên chất xơ hòa tan khi hệ tiêu hóa đã ổn định.
• Sữa và sản phẩm từ sữa: Lactose trong sữa và các sản phẩm từ sữa có thể gây khó tiêu ở nhiều người, đặc biệt khi hệ tiêu hóa đang nhạy cảm. Ngoại trừ sữa chua chứa probiotic, nên tránh các sản phẩm sữa trong giai đoạn này.
• Thực phẩm cay và chứa chất kích thích: Gia vị cay, cà phê, rượu bia, hoặc thực phẩm chứa cafein có thể kích ứng niêm mạc ruột, làm tăng tần suất đi ngoài và kéo dài thời gian phục hồi.

Lưu ý khi xử lý tiêu chảy

Ngoài chế độ ăn uống, việc xử lý tiêu chảy đòi hỏi sự chú ý đến các yếu tố khác để đảm bảo phục hồi nhanh chóng và an toàn. Dưới đây là một số khuyến nghị bổ sung:

• Bù nước liên tục: Người bệnh nên uống nước thường xuyên, ưu tiên các loại nước chứa chất điện giải như oresol hoặc nước dừa. Tránh uống quá nhiều nước lọc thông thường vì có thể làm loãng chất điện giải trong cơ thể.
• Theo dõi triệu chứng: Nếu tiêu chảy kéo dài, kèm theo sốt, đau bụng dữ dội, hoặc phân có máu, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức. Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Tiêu chảy làm cơ thể mệt mỏi, vì vậy cần nghỉ ngơi để hỗ trợ hệ miễn dịch và phục hồi năng lượng.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc hoặc khuyến nghị bổ sung kẽm, đặc biệt ở trẻ em, để giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của tiêu chảy.

⇒ Tham khảo thêm bài viết: Bị tiêu chảy ăn trứng được không? Nên ăn trứng gà, vịt lộn?

Với hàm lượng chất béo, natri cao và giá trị dinh dưỡng thấp, cùng với các chất phụ gia, mì tôm không phải là lựa chọn phù hợp. Thay vào đó, việc ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu hóa, giúp bù nước và điện giải là điều cần thiết. Do đó, khi bị tiêu chảy ăn mì tôm được không, câu trả lời từ bác sĩ dinh dưỡng là không nên, để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh và đảm bảo cơ thể nhận được dinh dưỡng cần thiết để nhanh chóng phục hồi.