Bị tiêu chảy ăn yến được không? Mẹ lưu ý gì khi cho trẻ uống?
13:58 03/08/2025
Quản lý Y khoa
Hệ thống tiêm chủng VNVC
Nhiều người cho rằng yến có vị tanh nhẹ đặc trưng không thích hợp cho bệnh nhân tiêu chảy. Tuy nhiên, hàm lượng dinh dưỡng phong phú trong tổ yến lại rất phù hợp để bồi bổ sức khỏe. Vậy bị tiêu chảy ăn yến được không? Cùng chuyên gia giải đáp chi tiết trong bài viết sau.
| BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo - Quản lý Y khoa vùng 4 - Hồ Chí Minh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: "Tổ yến giàu dinh dưỡng với 42,8 - 54,9% protein, cùng acid aspartic (4,69%), proline (5,27%), và sialic acid (8,6%), giúp tái tạo cơ bắp, phục hồi tế bào và bù chất điện giải. Với cấu trúc mềm, dễ tiêu hóa, yến sào là lựa chọn phù hợp để hỗ trợ cơ thể khi bị đi phân lỏng nhẹ, khi ưu tiên hàng đầu vẫn là bù nước và chất điện giải hiệu quả." |
Giá trị dinh dưỡng của tổ yến đối với sức khỏe con người
Tổ yến là thực phẩm cao cấp vùng Á Đông và là 1 trong 8 món ăn nổi tiếng thời xưa, thường xuyên có mặt trong các buổi yến tiệc. Tổ yến ngày nay đã không còn quá xa lạ với nhiều người, đặc biệt là những người đang có vấn đề về sức khỏe, có nhu cầu bồi bổ cơ thể.
Theo các chuyên gia, tổ yến chứa 42,8 - 54,9% protein, glucose, acid amin, cysteine, phenylalanine, tyrosine. Ngoài ra, tổ yến còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất như: vitamin B, C, E, PP, muối natri, sắt, phosphor cùng với đó là các nguyên tố vi lượng.
Tổ yến có tác dụng ích khí, cường dương, có lợi cho phổi và thận. Ngoài ra, tổ yến còn được phái nữ ưa chuộng bởi rất tốt cho da, tăng hấp thu các chất dinh dưỡng và kích thích sự phân chia tế bào của hệ miễn dịch. Từ đó, tổ yến được cho là có công dụng hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa.
Trong Đông Y, tổ yến được biết đến với tính bình, vị ngọt, dưỡng âm nhuận táo, ích khí bổ trung. Nếu sử dụng tổ yến lâu ngày ngoài hiệu quả bồi bổ cơ thể sẽ tăng cường thể lực, nâng cao khả năng tính dục, dưỡng da đẹp tóc và khiến người dùng có thân thể khỏe mạnh.
Tổ yến chứa kích tố thúc đẩy tế bào phân chia, gen biểu bì tăng trưởng và thúc đẩy các tế bào tái sinh, tăng sức miễn dịch và hỗ trợ nâng cao sức đề kháng cơ thể. Thành phần protein và nhiều phân tử hoạt tính sinh học giúp các tổ chức cơ thể phát triển, hồi phục sau bệnh. (1)
Bị tiêu chảy ăn yến được không?
Người bị tiêu chảy có thể ăn yến để bổ sung dinh dưỡng và hỗ trợ phục hồi sức khỏe vì yến chứa nhiều protein và axit amin, nhưng nên dùng lượng nhỏ để tránh đầy bụng.
1. Tác dụng của yến đối với người bị tiêu chảy
Yến sào giàu protein, các axit amin thiết yếu, vitamin và khoáng chất. Nhìn chung yến sào chứa nguồn dinh dưỡng dễ hấp thu, thích hợp cho cơ thể đang gặp các vấn đề về sức khỏe. Các chất dinh dưỡng có trong tổ yến thường tồn tại dưới dạng phân tử nhỏ giúp bệnh nhân dễ hấp thu qua thành ruột, hạn chế tình trạng mất dinh dưỡng kéo dài do đi ngoài ra nước.
Bên cạnh đó, tổ yến có cấu trúc nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa, không chứa chất béo và đường phức tạp, nên không gây áp lực lên hệ tiêu hóa vốn đang yếu của bệnh nhân, tránh được tình trạng đầy hơi, buồn nôn. Đặc biệt, tổ yến có khả năng cung cấp năng lượng vừa đủ thông qua thành phần protein, hydrocarbon giúp người bệnh tăng đề kháng, chống lại suy nhược và mệt mỏi do mất nước, mất chất sau tiêu chảy.
Vậy, việc bổ sung tổ yến góp phần rút ngắn thời gian hồi phục, tái tạo tế bào niêm mạc ruột và ổn định lợi khuẩn đường tiêu hóa.
2. Trẻ bị tiêu chảy ăn yến được không?
Với trẻ nhỏ, bổ sung yến trong giai đoạn bệnh nên được cân nhắc kỹ lưỡng. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ trên 1 tuổi khi sức khỏe đã hồi phục mới nên cho dùng yến, vì hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh dưới 12 tháng tuổi còn rất non nớt, dễ dị ứng với thành phần protein lạ trong yến. Với trẻ lớn, việc bổ sung yến chỉ nên bắt đầu với một lượng nhỏ, chưng loãng và ưu tiên sử dụng yến nguyên chất để hạn chế các tác nhân kích ứng hoặc phụ gia không cần thiết.
Chưng yến loãng còn giúp trẻ hấp thu tốt hơn và tránh gây áp lực lên dạ dày. Ngoài ra, cần lưu ý rằng yến không phải là phương pháp điều trị, mà chỉ đóng vai trò bổ sung dinh dưỡng trong quá trình hồi phục của bệnh nhân, giúp bổ sung nước, điện giải đầy đủ. Nếu sau khi ăn yến, bệnh nhân có triệu chứng đầy bụng, đau bụng, dị ứng hoặc tiêu chảy nặng hơn cần ngưng ăn và tham khảo ngay ý kiến của bác sĩ.
Điều quan trọng là ba mẹ chỉ nên cho trẻ ăn uống khi hết sốt, không còn dấu hiệu mất nước cấp và kết hợp với các món ăn dễ tiêu khác để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, giúp trẻ mau phục hồi. Tổ yến nếu được sử dụng hợp lý, đúng đối tượng sẽ là nguồn thực phẩm hỗ trợ hồi phục sức khỏe. Cần tuân thủ nguyên tắc về độ tuổi, liều lượng và tình trạng sức khỏe cụ thể để phát huy tối đa giá trị và tránh rủi ro không mong muốn.
Hướng dẫn ăn yến đúng cách khi bị tiêu chảy
Có thể thấy, bổ sung tổ yến vào chế độ ăn uống mang lại nhiều lợi ích dinh dưỡng cho bệnh nhân, thế nhưng bổ sung thế nào là an toàn và hiệu quả?
1. Thời điểm nên ăn yến
Đối với bệnh nhân mắc bệnh này chỉ nên ăn yến khi các triệu chứng bệnh đã giảm thiểu, không sốt, buồn nôn, không tiêu chảy nhiều lần trong ngày. Tốt nhất nên ăn yến vào giai đoạn hồi phục, khi tình trạng sức khỏe đã ổn định, nhu cầu bổ sung dinh dưỡng tăng cao. Việc đưa yến vào các bữa ăn phụ hoặc chế biến thành thức ăn dinh dưỡng khác sẽ hỗ trợ tốt cho quá trình phục hồi sức khỏe và tăng cường đề kháng.
2. Lượng yến nên dùng
Đối với người lớn, liều lượng yến nên tiêu thụ trong giai đoạn phục hồi sức khỏe chỉ nên ở mức 5 - 10g mỗi ngày là đã cung cấp lượng protein và nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể mà không khiến hệ tiêu hóa áp lực. Với trẻ em, cần hạn chế ở mức 2 - 5g, tùy độ tuổi và trọng lượng cơ thể để tránh gây khó chịu hoặc không thích ứng với hệ tiêu hóa còn non nớt. Quan trọng là nên bắt đầu từ lượng nhỏ trước để theo dõi phản ứng của cơ thể.
3. Cách chế biến yến cho người bị tiêu chảy
Ở người bị đi ngoài phân lỏng, tổ yến nên được chế biến sao cho dễ tiêu hóa, dễ hấp thụ. Tốt nhất nên chế biến tổ yến thành dạng cháo, súp hay chưng với nước để dễ ăn. Một cách chế biến tổ yến đơn giản nhất là chưng yến với nước thêm một ít đường phèn và tinh bột như bột gạo để tăng độ đặc cho món ăn, giúp tăng tính dinh dưỡng mà không làm nặng bụng.
Việc chưng yến loãng cũng giúp đảm bảo các thành phần có lợi trong tổ yến được khai thác tốt mà không làm kích thích dạ dày. Ngoài ra, khi chế biến tránh thêm các nguyên liệu có khả năng khiến người tiêu thụ khó tiêu hay gây kích thích như gia vị cay nóng hay thực phẩm nhiều chất béo.
Gợi ý một số món từ yến cho người bị tiêu chảy
Một số cách chế biến tổ yến đơn giản, dễ tiêu hóa cho bệnh nhân trong giai đoạn hồi phục mà người thân có thể áp dụng như sau.
1. Yến chưng đường phèn
Tổ yến chưng đường phèn và gừng rất tốt cho người bệnh đang có vấn đề về tiêu hóa. Cách thực hiện vô cùng đơn giản với một số bước chuẩn bị sau.
Nguyên liệu bao gồm yến sào, gừng, đường phèn. Đầu tiên làm sạch tổ yến và cho vào nước sôi để nguội ngâm trong 20 phút. Cho yến vào chén và chưng cách thủy với lửa nhỏ khoảng 30 phút. Sau đó, thêm vài lát gừng đập dập và đường phèn rồi đảo đều. Thưởng thức khi còn nóng.
Chế biến tổ yến theo cách này mang lại mùi vị thơm ngon, thoang thoảng hương vị của gừng hòa quyện cùng độ ngọt thanh của gừng sẽ giúp bệnh nhân dễ ăn, dễ tiêu hóa.
2. Cháo yến thịt heo
Cháo yến cùng thịt heo xào cung cấp đầy đủ các nhóm chất phù hợp cho bệnh nhân bị tiêu chảy. Với tinh bột, axit amin, chất đạm và protein rất bổ dưỡng cho bệnh nhân. Ngoài ra, cháo yến thịt heo là thức ăn mềm, loãng, dễ nuốt và rất dễ tiêu hóa.
Cách thực hiện cháo yến thịt heo như sau. Đầu tiên, bạn cần chuẩn bị nguyên liệu gồm gạo tẻ, yến sào và thịt lợn băm nhuyễn. Làm sạch sau đó ngâm tổ yến trong vòng 20 phút, rồi cho vào chén chưng cách thủy 20 phút. Vo gạo sạch và cho vào nồi nấu thành cháo.
Phi thơm hành, tỏi và cho thịt lợn băm vào xào đến khi chín. Cho yến đã chưng và thịt bằm vào cháo, nêm nếm vừa ăn và đun thêm 5 phút sau đó tắt bếp. Thưởng thức khi còn nóng.
3. Cháo yến thịt bò cùng hạt sen
Cháo yến thịt bò và hạt sen là món ăn dinh dưỡng, thơm ngon, rất dễ thực hiện. Nguyên liệu cần chuẩn bị gồm gạo tẻ, tổ yến, hạt sen và thịt bò. Tương tự như trên, yến làm sạch sau đó ngâm 20 phút rồi chưng cách thủy 20 phút với lửa nhỏ. Vo gạo sạch sau đó cho vào nồi nấu thành cháo loãng.
Hạt sen luộc qua rồi nghiền nát, sau đó cho vào nấu cùng với cháo. Với thịt bỏ, ta lựa chọn thịt thăn băm nhỏ, xào với lửa lớn nêm nếm và cho vào nấu cùng cháo. Cho yến đã chưng vào cùng. Nấu thêm khoảng 5 phút rồi tắt bếp.
⇒ Tham khảo thêm: Bị tiêu chảy nên ăn cháo gì?
Bị tiêu chảy ăn yến được không? Người gặp tình trạng này có thể ăn yến tuy nhiên chỉ nên ăn trong giai đoạn hồi phục, khi các triệu chứng bệnh giảm dần và bệnh nhân cần bổ sung dinh dưỡng để hồi phục sức khỏe. Tốt nhất, trước khi ăn bệnh nhân cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, đặc biệt là nhóm đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Lee, T. H., Wani, W. A., Lee, C. H., Cheng, K. K., Sheikh Shreaz, Wong, S., Hamdan, N., & Azmi, N. A. (2021). Edible Bird’s Nest: The Functional Values of the Prized Animal-Based Bioproduct From Southeast Asia–A Review. PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33953670/