Biến chứng viêm phế quản gây nguy hiểm như thế nào?
10:13 16/12/2025
Quản lý Y khoa
Hệ thống Tiêm chủng VNVC
Biến chứng viêm phế quản là một trong những yếu tố giúp xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh. Tình trạng viêm kéo dài làm tổn thương niêm mạc, suy giảm hàng rào bảo vệ, khiến mầm bệnh xâm nhập sâu, có thể dẫn đến viêm phổi và suy hô hấp. Đánh giá sớm, điều trị đúng và theo dõi kịp thời là chìa khóa hạn chế biến chứng và bảo vệ chức năng hô hấp.
| BS Phan Nguyễn Trường Giang - Quản lý Y khoa, Chuyên gia của Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC chia sẻ: “Thống kê tại Hoa Kỳ ước tính khoảng 5% dân số được chẩn đoán mắc viêm phế quản cấp mỗi năm, tỷ lệ mắc đạt đỉnh vào mùa đông. Nghiên cứu tại Vương quốc Anh ghi nhận tỷ lệ tương tự, trung bình 54 ca/1000 dân, đồng thời cho thấy sự khác biệt rõ rệt theo nhóm tuổi: 36 ca trên 1.000 người ở nam giới trẻ và 225 ca trên 1.000 người ở nhóm trên 85 tuổi. Sự khác biệt này phần lớn chịu ảnh hưởng bởi tuổi tác và tình trạng miễn dịch của từng nhóm dân số”. (1) |
Viêm phế quản có nguy hiểm không?
Viêm phế quản là bệnh lý nhiễm trùng hô hấp nguy hiểm, song mức độ phụ thuộc vào diễn tiến bệnh và tình trạng sức khỏe sẵn có của từng người.
Một đợt viêm phế quản cấp thông thường, đặc biệt do virus, thường không gây nguy hiểm và có thể tự hồi phục sau vài ngày đến một tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, viêm phế quản có thể lan xuống nhu mô phổi, dẫn đến viêm phổi, gây khó thở, sốt kéo dài và suy giảm chức năng hô hấp, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền.
Đáng chú ý, viêm phế quản có thể tái phát nhiều lần, là dấu hiệu sớm của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) với nguy cơ cao làm suy giảm đáng kể chức năng hô hấp nếu không được phát hiện và quản lý kịp thời. (2)
5 biến chứng viêm phế quản nghiêm trọng cần biết
Viêm phế quản nếu không được kiểm soát hiệu quả có thể tiến triển thành nhiều biến chứng nguy hiểm, gây tổn thương cấu trúc đường hô hấp và suy giảm chức năng phổi lâu dài. Trong đó, viêm phổi được xem là biến chứng phổ biến và có mức độ nguy hiểm cao nhất.
1. Viêm phổi
Viêm phổi là biến chứng thường gặp và nghiêm trọng nhất của viêm phế quản cấp, chiếm khoảng 5% trường hợp (tức cứ 20 người mắc viêm phế quản, sẽ có 1 người phát triển nhiễm trùng thứ phát ở phổi, dẫn đến viêm phổi).
Nguyên nhân ban đầu của viêm phế quản thường là virus, nhưng nhiễm trùng thứ phát tại phổi thường do vi khuẩn. Viêm phổi xảy ra khi nhiễm trùng ảnh hưởng đến các túi khí nhỏ trong phổi gọi là phế nang, làm suy giảm khả năng trao đổi oxy.
Triệu chứng viêm phổi có thể xuất hiện sau viêm phế quản, bao gồm sốt cao, khó thở, thở nhanh hoặc khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi; nhịp tim nhanh; nhịp thở nhanh và nông; đổ mồ hôi, run rẩy kèm sốt; đau ngực, ho kéo dài; chán ăn, từ chối ăn (đặc biệt ở trẻ sơ sinh); cảm giác mệt mỏi, uể oải…
2. Hen phế quản hoặc đợt cấp của hen có sẵn
Viêm phế quản có thể kích hoạt cơn hen ở người có tiền sử hoặc gây ra các triệu chứng giống hen ở người chưa từng mắc bệnh. Phản ứng viêm trong đường thở dẫn đến co thắt phế quản, tăng tiết dịch và hạn chế lưu thông khí, khiến người bệnh dễ rơi vào cơn khó thở cấp. Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng thở khò khè, khó thở từng cơn và cảm giác nặng tức ngực.
3. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
Trong bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), viêm phế quản mạn tính được xem là một trong những tổn thương nền tảng quan trọng. Tình trạng viêm kéo dài làm dày thành phế quản, tăng tiết nhầy và thu hẹp lòng ống thở, từ đó cản trở đáng kể quá trình trao đổi khí. Người bệnh thường biểu hiện bằng khó thở tăng dần theo thời gian, có thể ban đầu khó thở chỉ xuất hiện khi gắng sức rồi chuyển sang tình trạng khó thở cả khi nghỉ ngơi, ho kéo dài và khạc đờm thường xuyên.
4. Giãn phế quản
Giãn phế quản là tình trạng các phế quản bị giãn rộng vĩnh viễn, làm ứ đọng chất nhầy và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Tổn thương niêm mạc đường thở kéo dài do viêm phế quản là nguyên nhân thường gặp, đặc biệt ở những người có bệnh tái phát nhiều lần. Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng ho ra nhiều đờm mủ, ho ra máu và nhiễm trùng hô hấp tái diễn.
5. Suy hô hấp
Suy hô hấp là biến chứng nghiêm trọng nhất khi phổi mất khả năng trao đổi oxy hiệu quả, gây thiếu oxy máu và rối loạn toàn thân. Hội chứng suy hô hấp cấp được ghi nhận là nguyên nhân nhập khoa hồi sức tích cực (ICU) thường gặp nhất và có tỷ lệ tử vong trong bệnh viện dao động từ 33 - 37% ở nhóm bệnh nhân cần thở máy hỗ trợ hô hấp như đặt nội khí quản hoặc ống mở khí quản. Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng khó thở nghiêm trọng, tím tái môi và đầu chi, rối loạn ý thức.
Đối tượng nào dễ gặp biến chứng viêm phế quản?
Những người có nguy cơ cao mắc biến chứng viêm phế quản bao gồm:
- Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người cao tuổi, do hệ miễn dịch còn non nớt hoặc suy giảm, dễ bị nhiễm trùng thứ phát;
- Người hút thuốc, với hệ miễn dịch suy yếu và nguy cơ nhiễm trùng hô hấp tái phát, dễ dẫn đến viêm phổi do vi khuẩn;
- Bệnh nhân mắc bệnh tim hoặc phổi kèm theo viêm phế quản, bao gồm suy tim, hen suyễn hoặc COPD, cũng có nguy cơ cao;
- Người có hệ miễn dịch suy giảm do bệnh lý nền hoặc điều trị ức chế miễn dịch, dễ gặp biến chứng nặng.
Ngoài ra, người có miễn dịch yếu hoặc chưa được tiêm phòng đầy đủ các bệnh như cúm, ho gà, phế cầu khuẩn thường dễ mắc viêm phế quản và hồi phục chậm hơn khi nhiễm bệnh.
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề biến chứng viêm phế quản, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC - Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.
Tóm lại, biến chứng viêm phế quản có thể tiến triển nghiêm trọng, từ viêm phổi, cơn hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, giãn phế quản đến suy hô hấp. Nhóm nguy cơ cao bao gồm trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc bệnh nền hoặc hút thuốc lâu năm. Phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp hạn chế tổn thương phổi và ngăn ngừa các biến chứng đe dọa tính mạng.
- Singh, A., Akshay Avula, & Zahn, E. (2024, March 9). Acute Bronchitis. Nih.gov; StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448067/
- Bronchitis – Symptoms and causes. (2025). Mayo Clinic; https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bronchitis/symptoms-causes/syc-20355566#:~:text=Although%20a%20single%20episode%20of,obstructive%20pulmonary%20disease%20(COPD)