Cách chăm sóc người bị thủy đậu tại nhà nhanh khỏi và an toàn

Bệnh thủy đậu có tính lây nhiễm cao và có thể bùng thành dịch kể cả khi người nhiễm bệnh chưa có triệu chứng. Thủy đậu tuy lành tính nhưng nếu không biết cách chăm sóc người bị thủy đậu cẩn thận và điều trị kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm không nên xem thường như: nhiễm vi khuẩn tổn thương da thứ phát (bội nhiễm), viêm phổi, viêm tiểu não, viêm não, viêm màng não do virus thủy đậu,...

Vậy cách chăm sóc người bị thủy đậu như thế nào là hiệu quả? Sau đây là hướng dẫn cách chăm sóc bệnh nhân thủy đậu đầy đủ cho trẻ em và người lớn để không để lại sẹo. Hãy tham khảo bài viết ngay sau đây.

Các biến chứng nếu thủy đậu không được điều trị và chăm sóc đúng

Thủy đậu (còn gọi được biết đến với tên gọi khác trái rạ, đậu mùa gà), bệnh do virus Varicella zoster gây ra, lây truyền dễ dàng trong cộng đồng qua các dịch tiết trên các tổn thương da hoặc dịch tiết từ mũi họng của người bệnh. Bệnh thuỷ đậu thường xảy ra ở cả trẻ em và người lớn nhưng chủ yếu là ở trẻ em dưới 5 tuổi.

Bệnh thủy đậu đặc trưng bởi phát ban dạng mụn nước xuất hiện ở da và niêm mạc, nhiều người vẫn nghĩ rằng chỉ trẻ em mới mắc bệnh thuỷ đậu nhưng thực tế người lớn cũng dễ dàng lây nhiễm VZV, chính tâm lý chủ quan trong phòng ngừa và điều trị nên đã có nhiều trường hợp người lớn tử vong do thuỷ đậu biến chứng viêm não, viêm màng não, nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng thứ phát với liên cầu khuẩn, hội chứng Reye hoặc viêm phổi gây suy hô hấp.

Đặc biệt, thuỷ đậu sau khi đã khỏi bệnh, virus VZV vẫn “ngủ đông” trong các hạch thần kinh và “thức giấc” nếu gặp các điều kiện thuận lợi như người suy giảm hệ miễn dịch, căng thẳng, người lớn trên 60 tuổi có bệnh lý nền, người sử dụng các loại thuốc làm suy giảm hệ thống miễn dịch,... gây bệnh zona thần kinh (còn gọi với tên khác giời leo).

Phụ nữ mang thai nếu mắc bệnh thủy đậu sẽ rất nguy hiểm, đặc biệt là ở tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ,VZV có khả năng gây sẩy thai hoặc em bé sinh ra có nguy cơ bị dị tật bẩm sinh như chứng đầu nhỏ, bại não, co gồng tay chân, sẹo bẩm sinh... Nếu mẹ bầu mắc bệnh thuỷ đậu trong những tháng cuối của thai kỳ hoặc ngay sau sinh, trẻ rất dễ nhiễm bệnh, một khi đã nhiễm thì rất nặng và có nguy cơ cao gặp các biến chứng thủy đậu nguy hiểm.

Giảm nhẹ các triệu chứng kết hợp với cách chăm sóc người bị thủy đậu đúng đắn là phương pháp giúp hỗ trợ chữa bệnh hiệu quả, đẩy nhanh quá trình phục hồi sức khỏe cũng như tránh các biến chứng nghiêm trọng cho người bệnh.

Hầu hết các trường hợp mắc thuỷ đậu, mụn nước xuất hiện thành nhiều đợt, mỗi đợt cách nhau 2 đến 3 ngày. Sau gần 1 tuần phát ban, mụn nước sẽ dần khô rồi kết vảy. Ở tuần kế tiếp, vảy tự bong nhưng nếu người bệnh không được chăm sóc và kiêng khem cẩn thận, nguy cơ để lại sẹo thâm, sẹo lõm là rất cao.

Hướng dẫn cách chăm sóc người bị thủy đậu tại nhà

Để bệnh nhân nhanh khỏi bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, bố mẹ hay người chăm sóc cần nắm được các cách chăm sóc người bị thủy đậu sau:

1. Tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ

• Bôi thuốc

Bệnh thuỷ đậu rất dễ hình thành các nốt sẹo thâm, sẹo lõm lâu dài trên da. Mụn nước thủy đậu xuất hiện nhiều ở các vùng mặt, lưng, ngực sau đó lan rộng ra toàn bộ cơ thể gây cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, sau dần thì khô lại, kết vảy và bong ra, để lại nhiều vết thâm, thậm chí là vết sẹo trên da. Do đó, sử dụng thuốc bôi hiệu quả cũng là cách chăm sóc người bị thủy đậu hạn chế các vết sẹo khi khỏi bệnh.

Thuốc Acyclovir thường được bác sĩ chỉ định để điều trị nhiễm trùng do virus gây nên. Loại thuốc này giúp ức chế sự phát triển của virus thủy đậu, hạn chế sự lan rộng của mụn nước trên cơ thể, giảm mức độ nghiêm trọng, giảm kích ứng da, giảm ngứa, ngăn chặn vết loét mới, chống thủy đậu bội nhiễm, giúp vết thương mau lành và được khuyến cáo nên sử dụng trong vòng 24 giờ khi bắt đầu xuất hiện phát ban (càng sớm càng tốt) để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Ngoài ra, thuốc xanh Methylen cũng là loại thuốc phổ biến trong việc hỗ trợ điều trị hiệu quả người mắc bệnh thủy đậu. Thuốc có tính sát khuẩn, ngăn ngừa nhiễm khuẩn, tránh sự lây lan của virus thủy đậu, giúp các nốt mụn nước nhanh khô miệng và kết vảy.

Lưu ý: xanh methylen chỉ dùng để bôi lên các nốt mụn nước do thuỷ đậu khi nó đã vỡ. Người bệnh tuyệt đối không được dùng các loại mỡ tetracyclin, mỡ penicillin hay thuốc đỏ để bôi lên da.

• Uống thuốc giảm đau

Khi mắc thủy đậu, bên cạnh các nốt mụn nước phát ban khắp cơ thể, người bệnh còn cảm thấy đau nhức, trong trường hợp mụn nước mọc trong miệng có thể lây ra vết loét đau rát… Lúc này, để giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn, bác sĩ có thể kê thêm paracetamol với liều lượng đường uống là 10 - 15 mg/kg, 4 - 6 lần/ ngày và chỉ nên dùng đúng liều lượng, thuốc an toàn cho cả phụ nữ mang thai và trẻ lớn hơn 2 tháng tuổi.

Lưu ý, một số loại thuốc giảm đau khác không được tự ý sử dụng mà cần có chỉ định từ bác sĩ điều trị như thuốc giảm đau chống viêm NSAIDs, ibuprofen hay Aspirin vì có thể khiến tình trạng bệnh nguy hiểm hơn, đặc biệt là hồi chứng Reye có thể gây tử vong.

• Hạ sốt

Khi bị nhiễm virus thủy đậu, cơ thể người bệnh sẽ dần tăng nhiệt để “chiến đấu” với tác nhân gây bệnh và kháng lại tình trạng nhiễm trùng. Sốt là một trong số những triệu chứng xuất hiện đầu tiên ở những ngày khởi phát bệnh, người bệnh cần được uống thuốc hạ sốt để điều hòa thân nhiệt ổn định trở lại.

• Các trường hợp cần đưa đến bác sĩ

Thủy đậu là bệnh lý có diễn biến lành tính, nếu được chăm sóc cẩn thận và điều trị đúng cách người bệnh có thể phục hồi nhanh chóng. Tuy nhiên, trong quá trình chăm sóc người bị thủy đậu tại nhà, nếu thấy người bệnh có các dấu hiệu bất thường như sốt cao >39 độ ở trẻ em và >39,5 độ ở người lớn kèm theo những biểu hiện như khó thở, co giật, lừ đừ, hôn mê,... cần khẩn trương đến các cơ sở y tế để được can thiệp kịp thời, tránh các sự cố đáng tiếc có thể xảy ra.

⇒ Bạn có thể tham khảo thêm: 10 cách chữa bệnh thủy đậu nhanh nhất an toàn ngay tại nhà.

2. Cho người bệnh ở riêng, không gian thoáng

Người mắc bệnh thủy đậu cần được ở riêng, cách ly với các thành viên khác trong gia đình nhằm hạn chế tối đa khả năng lây lan rộng, mất kiểm soát. Không gian sống cần thoáng mát, sạch sẽ, được vệ sinh bằng dung dịch khử khuẩn mỗi ngày. Người chăm sóc thường xuyên tiếp xúc với người bệnh cũng cần đeo khẩu trang, sát khuẩn tay chân cẩn thận để bảo vệ chính mình.

3. Chế độ dinh dưỡng phù hợp, áp dụng kiêng khem khoa học

Chế độ dinh dưỡng phù hợp có vai trò quan trọng giúp tăng cường sức đề kháng cho người bệnh chống chọi lại các virus thủy đậu. Theo đó, người bệnh cần bổ sung đầy đủ các thực phẩm có lợi cho sức khỏe, được chế biến dạng lỏng, dễ ăn, dễ tiêu hóa như: các loại súp, canh, cháo như cháo đậu đỏ, cháo đậu xanh, cháo gạo lứt, cháo ý dĩ… có tính giải nhiệt, thanh mát, giúp giảm sốt, cải thiện các triệu chứng ngứa ngáy, khó chịu, bứt rứt.

Các loại rau và trái cây như cà chua, cà rốt, bông cải xanh, rau bina, cải bắp, đu đủ có chứa hàm lượng cao vitamin A, vitamin C, canxi, kẽm, magie, bioflavonoid,… rất tốt cho sức khỏe. Ngoài nước lọc cần bổ sung đầy đủ mỗi ngày, người bệnh còn có thể sử dụng các loại nước ép trái cây chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, giúp tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức khỏe cho người bệnh.

Bên cạnh đó, một số loại thực phẩm người mắc bệnh thủy đậu cần kiêng khem khoa học như thực phẩm giàu đạm, giàu chất béo, hải sản, thức ăn có nhiều đường, thức ăn chế biến nhanh, chiên rán, chiên xào, nhiều dầu mỡ, cay nóng,...

⇒ Hãy tìm hiểu thêm: Người mắc bệnh thủy đậu cần kiêng gì?

4. Cho bệnh nhân nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế hoạt động mạnh

Khi phát hiện bệnh, người bệnh cần được cách ly riêng từ 7-10 ngày và nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế các hoạt động mạnh làm tiêu hao năng lượng cơ thể, sức đề kháng giảm sút càng tạo điều kiện thuận lợi cho virus thủy đậu dễ dàng tấn công.

5. Vệ sinh cơ thể cho người bệnh đúng cách

Vệ sinh cơ thể sạch sẽ cũng là cách chăm sóc người bị thủy đậu tại nhà cần làm mỗi ngày. Việc tắm gội đầu tóc, toàn thân nên được thực hiện nhẹ nhàng dưới nước ấm vừa đủ, tuyệt đối không chà xát mạnh. Việc làm này không chỉ tránh tổn thương da, trầy xước các mụn nước khiến chúng bị vỡ gây nhiễm trùng mà còn giúp cơ thể người bệnh luôn sạch sẽ, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu, mau chóng hồi phục sức khỏe.

⇒ Tham khảo thêm: Bị thủy đậu có được tắm không? Ở bài viết này còn có hướng dẫn cách tắm cho người bị thủy đậu có thể bạn sẽ cần.

6. Vệ sinh không gian sống và các vật dụng cá nhân của người bệnh

Vệ sinh không gian sống, các ngóc ngách, các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt kính cần được tẩy rửa bằng dung dịch sát khuẩn chuyên dụng như Javel hoặc Cloramin B và rửa sạch lại với nước. Ghế số pha hay thảm cũng cần được hút bụi sạch sẽ mỗi ngày.

Đối với các vật dụng cá nhân như điện thoại, laptop, máy tính, tai nghe, các vật dùng ăn uống,... cũng cần được vệ sinh thường xuyên để ngăn ngừa virus sinh sôi, phát triển đồng thời hạn chế nhiễm trùng da thứ phát cho người mắc bệnh thủy đậu.

⇒ Tham khảo thêm: Cách vệ sinh khi bị thủy đậu cho trẻ em và người lớn.

7. Mặc quần áo thoáng khí và thay quần áo nhẹ nhàng

Cách chăm sóc người bị thủy đậu nhanh khỏi và an toàn tại nhà là nên mặc quần áo làm từ chất liệu mỏng nhẹ, mềm, thoáng mát, tránh quần áo thô ráp, dễ ra mồ hôi vì sẽ khiến cảm giác ngứa ngáy, khó chịu thêm trầm trọng.

8. Cắt móng tay cho người bệnh để tránh gãi vỡ các nốt thủy đậu

Trẻ em khi mắc thủy đậu cần được cắt móng ngắn, giữ móng tay luôn sạch sẽ. Đặc biệt, là trẻ sơ sinh, sau khi cắt móng tay, bố mẹ có thể dùng bao tay vải để bọc tay hạn chế trẻ cào, gãi trầy xước các nốt mụn nước tránh nhiễm trùng da thứ phát.

9. Hạn chế cho người bệnh đến nơi đông người

Thủy đậu là bệnh lý có tính lây nhiễm rất cao. Do đó, khi phát hiện bệnh, người bệnh cần nghỉ học, nghỉ làm việc và được cách ly riêng từ 7-10 ngày, hạn chế tiếp xúc với người khác cho đến khi khỏi bệnh.

Người chăm sóc bệnh nhân thủy đậu có bị lây bệnh không?

CÓ! Thủy đậu là bệnh có tính lây nhiễm cao thông qua những tiếp xúc thông thường khi người bệnh nói chuyện, ho, hắt hơi… Ngoài ra, ở giai đoạn phát bệnh, các mụn nước có nhiều nguy cơ bị vỡ chứa virus thủy đậu, lúc này dễ lây lan sang vùng da khác.

Trong thời gian chăm sóc người bệnh, người chăm sóc bệnh nhân thủy đậu cần đeo khẩu trang y tế, xịt tay khử khuẩn mỗi ngày, hạn chế tiếp xúc với người bệnh cho đến khi khỏi bệnh. Ngoài ra, hạn chế không nên đụng chạm vào các mụn nước trên vùng da tổn thương của người bệnh, nếu cần sát trùng các nốt mụn nước, nên đeo bao tay y tế và khử khuẩn tay sau khi thoa thuốc xong, tránh tiếp xúc các mụn nước có nguy cơ bị vỡ vì virus thủy đậu có thể lây lan từ vùng da này qua vùng da khác.

⇒ Hãy xem thêm: Cách phòng tránh thủy đậu để hạn chế nguy cơ lây bệnh cho người chăm sóc bệnh nhân thủy đậu bạn nhé.

Mong rằng với những thông tin về bệnh thủy đậu và hướng dẫn cách chăm sóc người bị thủy đậu tại nhà nhanh khỏi và an toàn trên sẽ giúp người bệnh tránh được các biến chứng nguy hiểm, mau phục hồi sức khỏe. Thủy đậu đến nay chưa có thuốc đặc trị, nhưng đã có vắc xin phòng bệnh hiệu quả. Chủ động tiêm vắc xin đủ liều, đúng lịch là cách phòng bệnh tốt nhất. Có đến khoảng 98% người đã tiêm phòng vắc xin thủy đậu phòng tránh hiệu quả căn bệnh này.