Nhật Bản công bố ca mắc cúm mùa đang bùng phát cao kỷ lục, bệnh này nguy hiểm thế nào?

Bệnh cúm mùa đang gia tăng bất thường ở Nhật Bản, gây ra hàng triệu ca mắc từ đầu năm 2024 đến hôm nay. Mới đây, thông tin nữ minh tinh Từ Hy Viên qua đời vì bệnh cúm mùa ở Nhật Bản và viêm phổi đã khiến cộng đồng quan tâm đến virus cúm, loại virus thường gặp nhưng đã gây ra nhiều đại dịch chết hàng triệu người trên thế giới.

Cúm mùa Nhật Bản là gì? Giống và khác gì so với Cúm mùa?

Cúm mùa Nhật Bản là bệnh cúm mùa lưu hành tại đất nước Nhật Bản. Cách gọi tên cúm theo quốc gia như "cúm Nhật Bản", "cúm Úc" hoặc "cúm Tây Ban Nha" thường mang tính phổ biến trong cách nói đời thường. Đây là một cách gọi dễ gợi hình, nhưng xét từ khía cạnh khoa học và y tế, cúm không có "quốc tịch" hay một nguồn gốc cố định cụ thể theo quốc gia, mà nó là kết quả của sự lưu hành và biến đổi các loại virus cúm (Influenza virus) ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Việc gắn tên cúm với một quốc gia thường dựa trên bối cảnh địa lý hoặc lịch sử mà virus cúm được phát hiện hoặc lây lan mạnh mẽ tại nơi đó.

Ngoài ra, một số dòng virus cúm được gắn tên quốc gia do phát hiện hoặc ghi nhận lần đầu tại đó. Chẳng hạn, dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 tuy không xuất phát từ Tây Ban Nha, nhưng được gọi như vậy vì báo chí Tây Ban Nha đã tự do đưa tin trong Thế chiến I, khi nhiều nước khác che giấu thông tin.

Cúm mùa là bệnh gây ra do virus Influenza với các triệu chứng sốt, ho, sổ mũi, đau họng, đau nhức cơ thể, mệt mỏi, ớn lạnh… và trong một số trường hợp nặng hơn có thể gây khó thở nếu bệnh tiến triển xấu. Bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, nhiễm trùng, suy hô hấp, viêm cơ tim, viêm não… dẫn đến tử vong.

Các loại virus cúm không ngừng biến đổi mỗi năm với rất nhiều chủng khác nhau, phổ biến là chủng virus cúm A, cúm B và cúm C. Trong đó, virus cúm A đã gây nhiều trận dịch trên thế giới, khiến hàng triệu người mắc và tử vong. Sự nguy hiểm của virus cúm A là chúng có thể lây cho cả người và động vật, khiến nguy cơ bùng phát thành dịch rất lớn nếu có điều kiện lý tưởng như thời tiết lạnh, cộng đồng có nhiều người mang mầm bệnh…

Cúm mùa phổ biến nhất vào mùa đông từ tháng 12 đến tháng 3 hàng năm, đây là bệnh lý rất thường gặp với tốc độ lây lan cao và có khả năng gây biến chứng nguy hiểm. Đặc biệt đối với những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em, người già trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai và những người có bệnh lý nền, mắc cúm rất dễ diễn biến nhanh và nguy hiểm.

Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, 9 trên 10 người trưởng thành nhập viện do nhiễm cúm đều có ít nhất một bệnh lý nền. Trong đó, hơn 50% là những người mắc các bệnh lý về tim mạch.

Một mùa cúm nghiêm trọng có thể làm tăng đột biến số lượng bệnh nhân nhập viện, gây áp lực lớn lên các cơ sở y tế. Ngoài ra, tình trạng nghỉ học hoặc nghỉ làm do cúm còn dẫn đến suy giảm năng suất lao động, ảnh hưởng tới kinh tế của cả quốc gia.

Bên cạnh đó, virus cúm có khả năng biến đổi hàng năm, khiến các đợt bùng phát khó dự đoán và tăng nguy cơ bùng phát dịch. Nếu không được điều trị kịp thời, cúm mùa có thể gây tử vong, như các trường hợp ghi nhận trên toàn cầu, đặc biệt ở những nơi mà dịch lan rộng hoặc các hệ thống y tế gặp áp lực lớn. Vì vậy, cúm mùa không chỉ ảnh hưởng sức khỏe của mỗi cá nhân mà còn là thách thức lớn đối với sức khỏe cộng đồng.

→ Tìm hiểu thêm về sự nguy hiểm của cúm mùa cũng như là cúm mùa ở Nhật Bản TẠI ĐÂY.

Tình hình dịch cúm mùa tại Nhật Bản hiện nay

Theo dữ liệu công bố mới nhất của Viện Truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản, từ ngày 2/9/2024 đến ngày 26/1/2025 tại Nhật Bản ghi nhận khoảng 9,5 triệu trường hợp mắc cúm mùa. Riêng tuần cuối cùng của năm 2024 (từ ngày 23 – 29/12/2024) đã ghi nhận hơn 318.000 trường hợp mắc bệnh. Đây là lần đầu tiên số ca mắc cúm hàng tuần tại Nhật Bản vượt qua mốc 300.000, đánh dấu một kỷ lục mới kể từ khi phương pháp thống kê hiện hành được áp dụng vào năm 1999.

Đầu năm 2025, dịch cúm tại Nhật Bản tiếp tục có những diễn biến phức tạp. Một số bệnh viện, trong đó có Bệnh viện Shizuoka, đã phát hiện các trường hợp nhập viện do các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi và các vấn đề liên quan đến não sau khi nhiễm cúm. Đặc biệt, đã có một trường hợp tử vong ở trẻ em.

Tại các thành phố lớn như Tokyo, Osaka và Hokkaido, số ca mắc cúm đã tăng nhanh chóng, thậm chí tăng gấp đôi chỉ trong vòng một tuần. Đặc biệt, tỉnh Nara đã chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ, với số ca mắc cúm chẩn đoán được ghi nhận tăng gần 300%, gây ra tình trạng đáng lo ngại.

Theo các chuyên gia Nhật Bản, nếu tính cả chi phí điều trị cúm và tác động tiêu cực đối với nền kinh tế do người lao động phải nghỉ ốm, mùa cúm năm 2025 có thể gây thiệt hại lên tới khoảng 6.300 tỷ yên, tương đương hơn 41 tỷ USD.

Tại sao cúm mùa ở Nhật Bản lại nguy hiểm và gây tỷ lệ tử vong cao?

Như trên đã đề cập, cúm mùa ở Nhật Bản là bệnh cúm mùa lưu hành tại quốc gia Nhật Bản. Đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus cúm (Influenza virus) gây ra, với khả năng lây lan nhanh chóng. Mặc dù các triệu chứng của cúm mùa có thể giống với cảm lạnh thông thường, nhưng sự nguy hiểm của bệnh lại nằm ở những biến chứng có thể phát sinh, nghiêm trọng hơn nhiều so với cảm cúm thông thường. Nếu không được phòng ngừa và điều trị kịp thời, cúm mùa có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 5 – 10% người trưởng thành và 20 – 30% trẻ em bị nhiễm cúm trên toàn cầu. Cúm mùa gây ra khoảng 3 – 5 triệu ca bệnh nặng và từ 290.000 – 650.000 ca tử vong hàng năm. Đáng chú ý, trong số các ca tử vong này, có một phần lớn do các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến cúm.

Trẻ em, người cao tuổi và những người có bệnh lý nền là nhóm có nguy cơ cao mắc cúm, đồng thời dễ gặp phải các biến chứng nguy hiểm. Mỗi năm, hàng triệu trẻ em bị nhiễm cúm, hàng nghìn trẻ phải nhập viện và một số trường hợp thậm chí dẫn đến tử vong. Các biến chứng nguy hiểm do cúm có thể bao gồm viêm phổi, mất nước nghiêm trọng, rối loạn chức năng não, nhiễm trùng tai, rối loạn xoang và trong trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong.

Ở người lớn tuổi, người có bệnh nền, cúm làm tăng nguy cơ đau tim gấp 3 – 5 lần và đột quỵ gấp 2 – 3 lần trong 2 tuần đầu tiên sau khi nhiễm bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, cúm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm cơ tim, viêm não, nhiễm trùng huyết, suy đa tạng, suy hô hấp… Mỗi năm, 90% số ca tử vong do cúm trên toàn cầu là người lớn từ 65 tuổi trở lên.

Theo các chuyên gia, một trong những nguyên nhân chính khiến bệnh cúm ở Nhật Bản có tỷ lệ tử vong cao là do sự gia tăng mạnh mẽ của dân số già. Nhật Bản hiện có hơn 36,25 triệu người trên 65 tuổi, chiếm gần 30% dân số, tăng 20.000 người so với năm trước. Đây là mức cao kỷ lục, khiến Nhật Bản trở thành quốc gia có tỷ lệ người cao tuổi lớn nhất thế giới.

Với nhóm dân số lớn tuổi này, nguy cơ mắc cúm nặng và gặp các biến chứng như viêm phổi hoặc suy hô hấp càng tăng cao. Cơ thể người cao tuổi thường yếu hơn trong việc chống lại các bệnh nhiễm trùng, làm cho việc điều trị trở nên khó khăn và gia tăng tỷ lệ tử vong trong mùa cúm.

Khí hậu lạnh và ẩm ở Nhật Bản là một yếu tố quan trọng giúp virus cúm tồn tại lâu hơn trong môi trường, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc lây lan dịch bệnh. Cùng với đó, văn hóa làm việc không nghỉ của người dân Nhật Bản cũng đang khiến dịch cúm dễ dàng bùng phát và lan rộng trong cộng đồng. Thêm vào đó, đặc tính đột biến của virus cúm cũng làm giảm hiệu quả của các loại vắc xin hiện có, khiến việc phòng ngừa trở nên khó khăn hơn. Điều này đã dẫn đến việc bệnh cúm mùa ở Nhật Bản ngày càng gia tăng và trở nên nguy hiểm hơn, với tỷ lệ tử vong cao.

Phòng bệnh cúm mùa như thế nào?

Sau Covid-19, bệnh cúm hay cúm mùa Nhật Bản và các bệnh đường hô hấp dần trở nên phổ biến và nguy hiểm hơn, nhất là khi thời tiết, khí hậu liên tục có diễn biến khó lường. Cúm không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn đặt ra những tác động nghiêm trọng tới cộng đồng và hệ thống y tế. Vì vậy, tiêm vắc xin phòng cúm hàng năm là biện pháp phòng bệnh khoa học và hiệu quả nhất, đồng thời hỗ trợ tăng cường sức đề kháng cho cơ thể trước các chủng virus cúm liên tục biến đổi mỗi mùa.

Tiêm phòng cúm mỗi năm một lần được khuyến cáo cho tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên. Theo số liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), trong mùa cúm 2017 - 2018, vắc xin cúm ước tính đã ngăn ngừa khoảng 6,2 triệu người mắc bệnh, 3,2 triệu lượt khám bệnh, 91.000 ca nhập viện và 5.700 ca tử vong. Điều này chứng minh rằng, tiêm phòng cúm không chỉ là biện pháp giảm thiểu khả năng nhiễm bệnh, mà còn giúp giảm tỷ lệ biến chứng nghiêm trọng và tử vong.

Tại Việt Nam – môi trường nhiệt đới với diễn biến cúm mùa xảy ra quanh năm – người dân có thể tiêm phòng cúm tại bất kỳ thời điểm nào để bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao nhất, nên chủng ngừa cúm ít nhất 2 tuần trước khi vào mùa dịch, vì cơ thể cần khoảng thời gian đó để sản sinh kháng thể chống lại virus cúm.

Đối với trẻ em dưới 9 tuổi chưa từng tiêm phòng cúm, cần lưu ý rằng trẻ sẽ phải tiêm hai liều vắc xin, cách nhau ít nhất 4 tuần. Vì vậy, quá trình tiêm phòng cần được bắt đầu sớm hơn để đảm bảo trẻ được bảo vệ đầy đủ trước khi mùa cúm bùng phát mạnh. Ở các quốc gia khác như Mỹ, người dân thường đổ xô tiêm ngừa vào mùa thu, trước khi dịch cúm bắt đầu vào tháng 11. Nhưng tại Việt Nam, việc dự phòng sớm và liên tục là điều cần thiết do đặc thù khí hậu.

Hiện nay, tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc đang cung ứng đầy đủ cả 3 loại vắc xin phòng cúm cho cả trẻ em và người lớn, bao gồm: vắc xin cúm tứ giá Vaxigrip Tetra (Pháp), vắc xin cúm tứ giá Influvac Tetra (Hà Lan) tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn; vắc xin cúm tam giá Ivacflu-S (Việt Nam) tiêm cho người từ 18 - 60 tuổi với lịch tiêm cụ thể như sau:

Vắc xin phòng cúm	Vaxigrip Tetra (Pháp)	Influvac Tetra (Hà Lan)	Ivacflu-S (Việt Nam)
Lịch tiêm	Trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa từng tiêm vắc xin cúm trước đó: - Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. - Sau đó tiêm nhắc lại 1 mũi hàng năm. Trẻ dưới 9 tuổi đã từng tiêm ngừa cúm, trẻ từ 9 tuổi và người lớn:  - Tiêm 1 mũi. Sau đó tiêm nhắc lại hàng năm.		Trẻ từ 6 tháng đến 35 tháng tuổi chưa tiêm vắc xin cúm, tiêm 2 mũi (liều 0,25 ml): - Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. - Sau đó tiêm nhắc lại 1 mũi hàng năm. Trẻ từ 36 tháng đến 8 tuổi chưa tiêm vắc xin cúm, tiêm 2 mũi (liều 0,5 ml): - Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. - Sau đó tiêm nhắc lại 1 mũi hàng năm. Trẻ từ 9 tuổi trở lên và người lớn: Tiêm 01 mũi (liều 0,5 ml). Sau đó tiêm nhắc lại hàng năm.
Đăng ký tiêm

VNVC là hệ thống trung tâm tiêm chủng vắc xin An toàn - Uy tín - Chất lượng hàng đầu Việt Nam với mạng lưới hàng trăm trung tâm hiện đại tại hơn 55 tỉnh, thành trên toàn quốc. VNVC cung ứng đầy đủ hơn 50 loại vắc xin phòng ngừa hơn 40 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đáp ứng nhu cầu tiêm vắc xin phòng bệnh cho cả trẻ em và người lớn. 100% vắc xin nhập khẩu chính hãng, bảo quản nghiêm ngặt trong hệ thống kho lạnh GSP tiêu chuẩn quốc tế; quy trình tiêm chủng vắc xin an toàn, kiểm soát nhiễm khuẩn chặt chẽ cùng dịch vụ Khách hàng chuyên nghiệp, tận tâm, thân thiện nhưng mức giá hợp lý, luôn bình ổn và nhiều ưu đãi.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm chủng hoặc đăng ký Gói vắc xin với các chương trình ưu đãi hấp dẫn, Quý khách vui lòng liên hệ:

• Hotline: 028 7102 6595
• Fanpage: https://www.facebook.com/trungtamtiemchungvnvc

Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại: https://vnvc.vn/he-thong-trung-tam-tiem-chung/

Bên cạnh đó, các biện pháp phòng ngừa cá nhân như đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và giữ khoảng cách xã hội cũng được thực hiện nghiêm túc, nhờ tính kỷ luật cao của người dân. Tuy nhiên, việc nhận thức đầy đủ về sự nghiêm trọng của cúm mùa cũng như cúm mùa Nhật Bản vẫn là một yếu tố cần thiết hơn bao giờ hết. Nhiều chuyên gia y tế cảnh báo rằng không nên xem cúm mùa như một bệnh thông thường, bởi bất kỳ đợt bùng phát nào cũng có thể gây hệ lụy lớn cả về y tế và xã hội.